یونجه یکی از گیاهان دارویی بسیار مهم در طب سنتی می باشد، که علاوه بر استفاده از آن به عنوان خوراک دام، در درمان بسیاری از بیماری ها از دانه، برگ، ساقه و ریشه آن استفاده می شود. خواص یونجه و کاربردهای درمانی آن در طب سنتی بسیار گسترده و وسیع بوده، کمک به درمان و رفع کرم های روده، پیشگیری از یبوست، کمک به درمان اختلالات کلیوی، باز کردن قاعدگی و کمک به درمان و پیشگیری از اختلالات پیش از قاعدگی و دوران یائسگی، افزایش شیر مادران شیرده و رفع علایم مصرف بیش از حد الکل از مهم ترین خواص درمانی گیاه یونجه است.

گیاه شناسی یونجه

یونجه گیاهی است چند ساله یا دائمی که دارای ریشه ای راست و مستقیم است. گل های این گیاه به رنگ سبز، بنفش تیره یا آبی روشن و میوه آن مانند صدف بوده و دانه داخل میوه مانند لوبیا ولی کوچکتر از آن می‌باشد .پرورش این گیاه از گذشته‌ای بسیار دور در ایران رایج بوده، از آن برای تهیه‌‌ علوفه‌ چهارپایان و به عنوان یک گیاه دارویی مهم در درمان بیماری ها استفاده می شده است، در حال حاضر نیز به علت دارا بودن مواد مغذی به مصرف غذایی نیز می‌رسد. این گیاه به دلیل داشتن کلروفیل و کاروتن، یک منبع تجاری به حساب می‌آید و عصاره‌‌ آن در مواد پخته شده، نوشابه‌ها و غذاهای آماده به کار می‌رود.

خواص یونجه (طبیعت و خواص درمانی)

یونجه دارای طبع معتدل است، برخی از متخصصین طب سنتی نیز معتقدند، یونجه دارای طبعی نسبتا گرم و تر می باشد و در طب سنتی به عنوان ملین و چاق کننده مورد استفاده قرار می گرفته است. این گیاه مفید و پر خاصیت، در داروخانه‌ها و فروشگاه‌های گیاهان دارویی به شکل پودر، کپسول و قرص موجود بوده، عرق یونجه و عسل یونجه نیز از مهم ترین فراورده‌های جانبی به دست آمده از این گیاه است. برخی از خواص یونجه و کاربردهای آن در درمان بیماری ها به شرح زیر می باشد:

یونجه دو برابر اسفناج آهن دارد؛ بنابراین خون‌ساز است و برای کسانی که به کم خونی مبتلا هستند خوراکی مفید محسوب می گردد.

کمک به درمان یا پیشگیری از اختلالات قبل از قاعدگی یا سندروم پیش از قاعدگی (pms) و مشکلات یائسگی از فواید درمانی مصرف یونجه است.

استفاده از ریشه یونجه برای استحکام استخوان بندی بسیار مفید بوده، مصرف آن برای کودکان در حال رشد بسیار مناسب می باشد.

استفاده از یونجه شیر مادران شیرده را زیاد می کند، همچنین مصرف آن سینه را نرم می کند و در مواقع سرماخوردگی می توانید مقداری کمی عرق یونجه را با آب مخلوط کرده و بنوشید.

به طورکلی مصرف یونجه در تقویت سیستم ایمنی بدن، قوای جسمانی و افزایش نیروی جنسی موثر است.

در طب سنتی از یونجه برای درمان اختلالات مربوط به غده تیروئید استفاده می شود.

ارزش غذایی یونجه

گیاه یونجه سرشار از ویتامین آ و منبع خوبی برای پروتئین ها و آنزیم‌های گوارشی است. دیگر ترکیبات موثر موجود در این گیاه دارویی مفید، اسیدهای آلی، آلکالوئیدها، اسیدهای آمینه پروتئینی و غیر پروتئینی، ایزوفلاونوئیدها، ساپونین ها و ... می باشد.

جدول ارزش غذایی و خواص یونجه

مضرات یونجه (توصیه‌های پزشکی، موارد احتیاطی و منع مصرف)

یونجه به دلیل دارا بودن ماده کاناوانین (canavanine) به ویژه در جوانه آن ممکن است در برخی افراد موجب تشدید بیماری لوپوس یا روماتیسم مفصلی گردد. لذا افراد مستعد به این بیماری بایستی از مصرف یونجه و جوانه آن خودداری کنند.

مصرف یونجه با برخی داروها تداخل دارویی داشته، ممکن است باعث کاهش اثرات درمانی داروهای ضد انعقادی نظیر وافارین شود. همچنین از مصرف این گیاه با داروهای تعدیل کننده سیستم ایمنی برای جلوگیری از دفع عضو پیوندی، بایستی پرهیز گردد.

ممکن است مصرف یونجه در بعضی از نوزادان باعث مشکلات پوستی، روده‌ای- معده‌ای شود بنابراین لازم است، زنان شیرده آن را با احتیاط مصرف کنند.

به طور کلی جوانه یونجه بسیار مستعد آلودگی و ایجاد مسمومیت‌های غذایی است و برای مصرف آن بایستی از سالم بودن و بهداشتی بودن آن مطمئن گردید.

منبع: سایت ستاره