واکسن اخلاقی و خود ایمنی‌های کاذب
از جمله مسائل بسیار مهمی که در تربیت اخلاقی و کنش‌های اجتماعی و انقلابی باید به آن توجه و اهتمام جدی داشت، موضوع مراقبه و محاسبه و مشارطه است، بسیاری از اوقات شیطان و هم حزبانش به گونه‌ای به انسان القاء می‌کنند که گویی ما در برابر هجمه‌های اغوا کننده شیطان و تمایلات ویران‌گر هوای نفس واکسن پیشگری از گمراهی و انحراف را زده‌ایم، همین بهانه و خود ایمنی کاذب از جمله خطرناک‌ترین موضوعاتی است که می‌تواند افراد را آلوده به خطوط قرمز و مرزهای انحراف نماید. این موضوع هوشیاری و بیداری همیشگی نیروی‌های انقلابی را می‌طلبد هوشیاری که آنها را از هرگونه غفلت از دشمنان داخلی و خارجی برحذر دارد، در نکوهش غفلت‌های مرگبار در منابع روایی از امام على(علیه السلام) نقل شده است:«مَنْ نَامَ عَنْ عَدُوِّهِ أَنْبَهَتْهُ الْمَکَایِدُ؛[1]هر کس از دشمن خود غافل شود دسیسه ها او را به خود آورد».کمی به بیماری‌های روحی و اخلاقی هم توجه کنیم
نوعاً ما انسان‌ها برای جسم و ظاهر خود اهمیت فوق العاده‌ای قائل هستیم به طوری که برای سلامتی آن حاضریم تمام سرمایه و دارایی خود را خرج کنیم، گاهی اوقات که با برخی بیماری‌های نگران کننده مواجه می‌شویم، از هیچ تلاش و کوششی برای خلاصی از آن دریغ نمی‌ورزیم ولی با این وجود در مقابل پاره‌ای از بیماری‌ها به نوعی گرفتار خود ایمنی کاذب می‌شویم به طوری که برای خود از آن کوچکترین حرکت درمانی را بروز نمی‌دهیم، بیماری‌های مرگبار و مزمنی که در مصاف با روح و هویت الهی انسان اقدام می‌کنند و افراد را از مسیر صحیح زندگی هوشمندانه و موحدانه باز می دارند، توجه به این نوع بیماری و ویروس‌های مرگبار برای آحاد جامعه لازم و ضروری است، اما این موضوع برای متولیان امور مسلمین همچون کسانی که مسئولیت اتاق های فکر و راهبردی نظام اسلامی را برعهده دارند، کسانی که با کسب رأی اعتماد مردم صاحب کرسی‌های مجلس شورای اسلامی شده اند، واجب‌ترست، کسانی که با ذهن و فکر و تلاش خود به دنبال برنامه‌ریزی و نوشتن راهبرد و قانون استراتژیک کشور هستند.این سفارش طلایی مولی الموحدین زیبنده اتاق کار پیشگامان نظام و انقلاب اسلامی است که آن را نصب العین خود قرار دهند: «مَنْ نَصَبَ نَفْسَهُ لِلنَّاسِ إِمَاماً فَلْیَبْدَأْ بِتَعْلِیمِ نَفْسِهِ قَبْلَ تَعْلِیمِ غَیْرِهِ وَ لْیَکُنْ تَأْدِیبُهُ بِسِیرَتِهِ قَبْلَ تَأْدِیبِهِ بِلِسَانِهِ وَ مُعَلِّمُ نَفْسِهِ وَ مُؤَدِّبُهَا أَحَقُّ بِالْإِجْلَالِ مِنْ مُعَلِّمِ النَّاسِ وَ مُؤَدِّبِهِمْ؛[2] آن حضرت فرمود: آن که خود را در مرتبه پیشوایى قرار مىدهد باید پیش از مؤدب نمودن مردم به مؤدب نمودن خود اقدام کند، و پیش از آنکه دیگران را به گفتار ادب نماید، باید به کردارش مؤدب به آداب کند، و آن که خود را بیاموزد و ادب نماید به تعظیم سزاوارتر است از کسى که فقط دیگران را بیاموزد و تأدیب کند».
ویروس‌هایی خطرناکتر از کرونا، HIV و ایبولا
1-منفعت‌طلبی شخصی کلید دردسرهای بزرگ
یکی از خطرناک‌ترین ویروس‌های اخلاقی که می‌تواند هویت انقلابی، دینی و مذهبی نمایندگان مجلس شورای اسلامی را تخریب و تباه نماید، گرفتار شدن در دام منافع جزئی و شخصی است، نوعاً افرادی که محبت و شیرینی حیات دنیوی قدرت بینایی و هوشیاری آنها را تحت پوشش قرار داده، در تعارض بین جلب منفعت شخصی یا پرداختن به مصلحت عمومی دچار خطای راهبردی می شوند، در منابع روایی نیز این موضوع کلید و سرآغاز بدی ها معرفی شده است: «حُبُّ الدُّنْیَا رَأْسُ کُلِّ خَطِیئَةٍ وَ مِفْتَاحُ کُلِّ سَیِّئَةٍ وَ سَبَبُ إِحْبَاطِ کُلِّ حَسَنَة؛[3]دنیادوستى، ریشه هر خطا، کلید هر گناه و سبب بىحاصل شدن هر کار نیکى است».نوعاً افرادی که بر کرسی مجلس شورای اسلامی می‌نشینند، در موقعیت‌های حساس می‌بایست قدرت انتخابگری آنها رنگ بوی بصیرت و هوشیاری داشته باشد، بسیار اتفاق می‌افتد که در مسیر انتخاب صحیح نمایندگان با منافع شخصی، امتیازها و رانت‌های اهدایی مواجه می‌شوند تا اینکه نماینده چشمان خود را به روی انتخاب شایسته ببندد، در این بین تنها کسانی که مجهز به مهارت تقوای دینی و سیاسی هستند می توانند از مهلک تعارض بین جلب منفعت شخصی و منافع و مصلحت عمومی بهترین انتخاب را برگزینند. چه قدر زیبا فرمود خدای قادر متعال: «تِلکَ الدّارُ الآخِرَةُ نَجعَلُها لِلَّذینَ لا یُریدونَ عُلُوًّا فِی الأَرضِ وَلا فَسادًا ۚ وَالعاقِبَةُ لِلمُتَّقینَ؛[4](آری،) این سرای آخرت را (تنها) برای کسانی قرارمی‌دهیم که اراده برتری‌جویی در زمین و فساد را ندارند؛ و عاقبت نیک برای پرهیزگاران است!»
2-سستی و عافیت طلبی آفت مأموریت
مجلس شورای اسلامی میدان مبارزه حق علیه باطل است، میدانی که می‌بایست با طراحی و برنامه ریزی صحیح و هوشمندانه نقش‌های استکباری و استعماری دشمن را نقش بر آب کرد و ماشین پیشرفت و اقتدار جامعه اسلامی را با توان هر چه بیشتر رو به جلو حرکت داد، و این مهم تنها با حرکت جهادی و خستگی ناپذیر میسر خواهد بود، نماینده‌ای که به طور جهادی مسئولیت و تکلیف خود را با تمام نیرو دریافت کرده است و در اجرای آن سستی و ضعف به خود راه نمی‌دهد، خدای متعال نیز این چنین نماینده‌ای را دوست دارد: «إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الَّذینَ یُقاتِلُونَ فی سَبیلِهِ صَفًّا کَأَنَّهُمْ بُنْیانٌ مَرْصُوصٌ؛[5] خداوند کسانى را دوست مىدارد که در راه او پیکار مىکنند گویى بنایى آهنیناند!» هرگونه سستی، عافیت طلبی و ضعف در راهبردی‌ترین ارکان نظام اسلامی می‌تواند لطمات جبران ناپذیری را به پیکر جامعه اسلامی وارد نماید، در منابع روایی از امام صادق (علیه السلام) این چنین نقل شده است: «إیَّاکَ وَ الْکَسَلَ وَ الضَّجَرَ فَإِنَّهُمَا یَمْنَعَانِکَ مِنْ حَظِّکَ مِنَ الدُّنْیَا وَ الاْآخِرَةِ؛[6]از تنبلی و بی حوصلگی بپرهیز، زیرا که این دو خصلت تو را از بهره دنیا و آخرت باز می دارند».گاهی برخی نمایندگان تنها وظیفه خود را در فشردن و عدم فشردن دکمه رأی گیری خلاصه می‌کنند این در حالی است که اگر پشتوانه و عقبه‌ی این انتخاب کردن‌ها جهاد و تلاش علمی و تحقیقاتی نباشد، نه تنها سود و منفعتی را برای جامعه به دنبال نخواهد داشت بلکه این عافیت طلبی و سستی، گلوی نسل های متعددی راخواهد فشرد.
3-رویکرد افراطی و متحجرانه
یکی دیگر از ویروس‌ها و آفت‌های مسموم و خطرناکی که وجود آن برای مجلس شورای اسلامی بسیار مرگبار است، فاصله گرفتن از هوشمندی و رفتار معتدلانه و عاقلانه است، مجلس شورای اسلامی جای عقده گشایی‌های سیاسی و اجتماعی نیست، هرگونه افراط طلبی و موضع‌گیری‌های غیر اصولی برای حذف دیگران از مسندهای اجرایی اگر با اغراض و اهداف مادی و دنیوی باشد، غیر قابل جبران خواهد بود. در واقع بسیاری از رفتارهای افراطی نشأت گرفته از جهل و عدم مهارت و قدرت تحلیل سیاسی و اجتماعی است، امام على(علیه السلام) : «لا تَرَی الجاهِلَ اِلّا مُفرِطاً اَو مُفَرِّطاً؛[7]همیشه جاهل یا افراط گر و تجاوزکار و یا کندرو و تفریط کننده است».
4-رودربایستی و محافظه‌کاری
از جمله بیماری‌هایی که افراد را از انجام وظایف و مسئولیت‌های فرهنگی، سیاسی، امنیتی و ... باز می دارد محافظه کاری و رودربایستی است، مقام معظم رهبری در ضرورت این شاخص انقلابی این چنین بیان می‌دارد: به نظر من کاری که علی‌العجاله باید کرد این است که در اتّخاذ مواضع انقلابی، باید صراحت داشت؛ یعنی رودربایستی نکنیم. مواضع انقلابی را، مبانی امام بزرگوار را صریح بیان کنیم، خجالت نکشیم، رودربایستی نکنیم، ترس نداشته باشیم و بدانیم که «وَ للهِ جُنودُ السَّمٰواتِ وَ الاَرضِ وَ کانَ اللهُ عَزیزًا حَکیمًا».[8] همه‌ی امکانات عالم و سنن عالم، جنود الهی هستند، میتوان آن جنود الهی را پشت سرِ خود قرار داد و به کمک خود کشاند با توکّل به خدا، با پیمودن راه خدا... هر کشوری یک اصولی دارد که این اصول باید مراقبت بشود و دستگاه‌های حاکمیّتی باید این اصول را رعایت کنند؛ رودربایستی ندارد.[9]
5-مرعوب شدن و فقدان حساسیت در برابر دشمن
هر گونه ترس و بزدلی، و عدم حساسیت در برابر دشمن در تضاد جدی با آرمان‌های بلند انقلاب اسلامی است، افراد بزدل و ترسو هیچ گاه نمی توانند موضع گیری مقتدرانه‌ای را از خود نشان دهند و همیشه رویکرد منفعلانه داشته باشند و این رویکرد غلط خود زمینه طمع دشمن را فراهم می‌کند. مقام معظم رهبری در این خصوص به نکات بسیار مهمی اشاره داشته اند:آدم‌های بی‌روحیه، مردّد، ترسو، فرصت‌‌طلب، خودکم‌بین، در این میدان هیچ هنری نمی‌توانند نشان بدهند، اگر مانع برای دیگران درست نکنند. خودشان که هیچ کاری نمی‌توانند بکنند، گاهی مانع هم در مقابل دیگران به وجود می‌آورند؛ مأیوسند، دیگران را هم مأیوس می‌کنند؛ تنبلند، دیگران را هم وادار به تنبلی می‌کنند. قرآن کریم درباره‌ی گروهی از افرادی که در آن‌وقت بودند، این‌جور می‌فرماید: «لَو خَرَجوا فیکـُم ما زادوکُم اِلّاخَبالًا وَ لَاَوضَعوا خِلالَکُم؛[10] یعنی اینها اگر به میدان جهاد هم با شما بیایند، شما را به فساد می‌کشانند؛ حتّی اگر با شما به میدان جهاد هم بیایند، در میان شما اختلال ایجاد می‌کنند؛ کمک که نمی‌کنند، مانع راه هم می‌شوند. البتّه جوان‌های ما در همه‌ی آن جهادهایی که قبلاً اسم آوردم و گفتم، به این بلیّه مبتلا نبودند؛ اعتماد به نفْس داشتند، شجاعت داشتند، تردید نداشتند، بزدل و ترسو نبودند؛ که اگر بودند، کارها پیش نمی‌رفت.[11]
پی‌نوشت‌ها:
[1]. تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 334 ، ح 7687.
[2]. نهج البلاغة (للصبحی صالح)، ص480، ح73.
[3]. إرشاد القلوب إلى الصواب (للدیلمی)، ج1، ص21.
[4]. سوره مبارکه القصص آیه ۸۳.
[5]. سوره مبارکه صف، آیه 4.
[6].الکافی (ط - الإسلامیة)، ج5، ص85، ح2.
[7]منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه ج1 ص 194.
[8]. سوره‌ی فتح، آیه‌ی ۷.
[9]. بیانات رهبری در دیدار رئیس‌جمهور و اعضاى هیأت دولت ۱۳۹۴/۰۶/۰۴
[10]. سوره‌ی توبه، بخشی از آیه‌ی ۴۷.
[11]. بیانات رهبری در همایش ده‌ها هزار نفری «خدمت بسیجیان» در ورزشگاه آزادی ۱۳۹۷/۰۷/۱۲.
