پاکی و پاکدامنی در پرتو عفت ورزی
اسلام با توجه به اهمیت و اثرگذاری امور جنسی در زندگی فردی و اجتماعی، اصل این غریزه را پاک و مقدس میداند، ولی برنامهای برای آن در نظر گرفته است تا انسان بتواند آن را کنترل کند و از این غریزه برای تکامل خود و جامعه بهره گیرد.
چهارشنبه، 7 اسفند 1398
تخمین زمان مطالعه:
موارد بیشتر برای شما
اسلام با توجه به اهمیت و اثرگذاری امور جنسی در زندگی فردی و اجتماعی، اصل این غریزه را پاک و مقدس می داند، ولی برنامه ای برای آن در نظر گرفته است تا انسان بتواند آن را کنترل کند و از این غریزه برای تکامل خود و جامعه بهره گیرد. نظریه عفت، بر کنترل شهوت خوردن و شهوت جنسی تأکید دارد که با یکدیگر بی ارتباط نیستند. میل خوردن و میل جنسی برای ادامه بقای انسان ضروری است، ولی اسلام می گوید این دو باید در کنترل عقل و شرع باشند تا مؤمن بتواند از آنها به درستی بهره گیرد. از این رو، پس از شناخت خدا، اهمیت چیزی در زندگی به اندازه عفت شکم و عفت جنسی نیست. اسلام برای ازدواج، عامل اصلی پاکدامنی و عفت، ارزش فوق العاده ای قایل است؛ چنان که رسول خدا می فرماید: «ازدواج، سنت و روش من است. هر کس از آن دوری کند، از من نیست».
در روایات، زیبایی عفت و پاکی بیشتر در پرتو کنترل شکم و شهوت جنسی طرح می شود؛ یعنی دور کردن شکم و غریزه جنسی از زشتی حرام، بلکه از مشتبهات و مکروهات. علامه مجلسی می نویسد: عفت در اخبار و روایات، بر عفت شکم و مسائل جنسی اطلاق می شود، و نگه داشتن این دو از حرام، بلکه مشتبه و مکروه از خوردنی ها و نوشیدنی ها و تماس های جنسی، بلکه نگه داشتن خود از مقدمات این دو، یعنی دوری کردن از کسب و به دست آوردن اموال حرام برای خوردن و همچنین دوری از مقدمات حرام تماس جنسی، مثل بوسیدن و لمس کردن و نگاه به نامحرم، مصداق عفت است. اگر عفت شکم و شهوت جنسی را از برترین عبادات شمرده اند، به دلیل این است که این دو از سخت ترین کارهاست و می تواند آدمی را به جهنم ببرد.
مردی خدمت امام باقر رسید و عرض کرد: من در کار عبادت ضعیف هستم و کم روزه می گیرم، ولی امیدوارم و می کوشم جز حلال نخورم. حضرت به او فرمود: چه کوشش و عبادتی بهتر از عفت شکم و شرمگاه است؟ آن شخص گفت: کم نماز و کم روزه هستم، ولی امیدوارم و می کوشم جز حلال نخورم و جز با حلال نزدیکی نکنم. حضرت فرمود: چه جهادی برتر از پاک نگه داشتن شکم و شرمگاه است.
برای نمونه سازی قرآن کریم نیز با طرح داستان حضرت یوسف علیه السلام به این پیام را برای انسانهای دین دار میفرستد که با تقوا و صبر میتوانند یوسف باشند.
پاکیزگی و آراستگی: انسان در زندگی خود به بعضی پدیده ها تمایل درونی دارد که به این حالت «فطرت» می گویند. همچنین اموری را که آدمی با این حالت می شناسد و به آنها تمایل می یابد، «امور فطری» می نامند. امور فطری در نهاد آدمی ریشه دارند و بی نیاز از آموزش اند. به همین سبب، انسان زیبایی را دوست دارد و آنچه او را زیبا کند، دوست می پندارد. پاکی، پاکیزگی و آراستگی از جمله آنهاست. این اوصاف اگرچه در ساحت رفتاری ظهور می یابد و بر همین اساس ملا گزینش در این گفتار بود- وابستگی زیادی به ناحیه معرفت و گرایش انسان دارد.
اسلام، در کنار توجه به پاکیزگی ظاهری، به پاکی باطن هم دستور داده است. پاکی و پاکیزگی به معنای وسیع آن، چنان ارزشمند است که به گفته خداوند، رستگاری انسان در پاکی و پاکیزگی است. انسان، بنده خداوندی است که زیبا، پاک و پاکیزه است و زیبایی و پاکی را دوست دارد؛ از این رو، فطرت، از منظره ناپاک و نازیبا بیزاری میجوید. رسیدگی به پاکیزگی می تواند نمونه روشنی از احترام گذاشتن به احساسات و افکار اطرافیان باشد. این، حق هر فردی است که هم نشین و همکارش پاکیزه باشد.
روش رسول خدا برای هر مسلمانی الگوست. آن حضرت با حالت پاک و پاکیزه و معطر و آراسته حاضر میشد و در خانه هم پاکی و آراستگی را رعایت می کرد. او سفارش می فرمود: «به درستی که خداوند دوست دارد هرگاه بنده اش به سوی برادران دینی خویش «افراد جامعه می رود، خود را آماده کند؛ یعنی زیبا و آراسته در جامعه حضور یابد».
در اسلام سفارش شده وقتی کودک به دنیا می آید، مستحب است او را بشویند (غسل دهند) و در گوش راست او اذان بگویند و در گوش چپش اقامه. نیز در زندگی باید پاکیزگی بدن، دهان، لباس، خانه و ناخن را رعایت کرد. در پایان عمر نیز باید آدمی را بشویند و غسل دهند، در پارچه های پاک و پاکیزه بگذارند، و در زمینی پاک به خاک بسپارند.
اسلام، برنامه سعادت فردی و اجتماعی است که بر اساس وحی و عقل به بشر ارزانی شده است تا با اجرای آن به سعادت دنیا و آخرت برسد؛ پاکیزگی، که از اخلاق انبیا به شمار می آید، از این طرح و برنامه کلی جدا نیست. در این راستا ، برای نهادینه کردن پاکیزگی در زندگی و رفتار مسلمانان، برنامه هایی را تنظیم کرده است که به برخی از آنها اشاره می کنیم :
1. عبادت را با پاکیزگی همراه کرده است: مسلمان باید هر روز به نماز بایستد، ولی نمازی پذیرفته میشود که با بدنی پاک در جامهای پاک و در مکانی پاک اقامه گردد؛
٢. به انواع پاکیزگی های ظاهری و باطنی و معنوی سفارش کرده است: از مسواک زدن گرفته تا..
٣. یک روز در هفته را عید قرار داده و در آن روز کارهایی را سفارش کرده است که پاکیزگی و درخشندگی خاصی دارد: مستحب است مسلمان در روز جمعه غسل کند؛ موهای زاید بدن را بزداید؛ ناخنها را کوتاه و موهای سر و صورت را مرتب کند؛ و...؛ و سپس به نماز جمعه برود
۴. آراستگی، زیبایی و استفاده درست از نعمت ها را اصلی مهم در زندگی انسان، به ویژه دینداران، به شمار آورده است: از این رو، بر تجمل معقول، آراستگی فردی و اجتماعی، آراستگی متقابل زن و شوهر برای یکدیگر، آراستگی محیط و آراستگی معنوی تأکید می کند.
منبع: اسلام و زیباییهای زندگی: رویکردی تحلیلی و تربیتی به سبک زندگی ، دکتر داود رجبینیا، صص386-381، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی رحمة الله علیه، قم، چاپ اول، 1391
مقالات مرتبط
زمینه زیباخواهی انسان
تفکیک موارد مطلق و نسبی زیبایی (قسمت اول)
صفات و ظواهر زیبایی
نگاهی به مفهوم زیبایی در قرآن
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
تازه های مقالات
معرفی خط رُقعه
آشنایی با سیره و بینش سیاسى امام حسن علیه السلام
آشنایی با فضایل امام حسن مجتبی علیه السلام
آشنایی با مقام و منزلت حضرت خدیجه کبری علیها السلام
آشنایی با دعاهای ماه مبارک رمضان
نکات کلیدی ماه رمضان از منظر آیت الله جوادی آملی
معرفی سیاه مشق
معرفی خط دیوانی
معرفی خط شکسته نستعلیق (خطوط فارسی)
معرفی خط نستعلیق (خطوط فارسی)
بیشترین بازدید هفته
احکام روزه مسافر آیت الله خامنه ای
آیا استحمام در زمان آبله مرغان خطرناک است؟
اهل سنت چگونه نماز می خوانند؟
نماز استغاثه امام زمان (عج) را چگونه بخوانیم؟
طریقه خواندن نماز شکسته و نیت آن
داستانی درباره ماه رمضان به قلم محمد امیری
نماز قضا را چگونه بخوانیم؟
نحوه خواندن نماز والدین
هنگام سجده واجب چه ذکری بگوییم؟
زنگ اشغال برای برخی تماس گیرندگان
موارد بیشتر برای شما
معرفی خط رُقعه
این آبشار زیبا به نیاگارای ایران معروف است
بازدید از آبراهههای زیرزمینی تخت جمشید
تصاویری زیبا و دیدنی از کتیبهٔ بیستون
هدف پلیس از افزایش نرخ جریمه رانندگی
یورش نظامیان صهیونیست به بیمارستان ناصر
یکی از زیباترین جادههای ساحلی ایران
خاطره جالب حجتالاسلام قرائتی از بیپولی و درخواست پول از امام رضا(ع)
روپایی زدن دیدنی مرد 68 ساله ایرانی
نماهنگ بزرگترین محفل قرآنی کشور
آزادکردن کبوترها به یاد شهدای غزه
طنین فریاد مرگ بر اسراییل در محفل قرآنی امام حسنیها
مولودی خوانی حجت الاسلام قاسمیان در محفل قرآنی
همخوانی چند ده هزار نفری مردم با حسین طاهری در حمایت از فلسطین
پشت صحنه «محفل امام حسنیها» در ورزشگاه آزادی