استراتژی بازاریابی با هدف توضیح این مفهوم که به شما نشان دهد که بازاریابی برای خدمات و یا محصولات خود چه اقداماتی باید انجام دهید که مشتری هدف با آن ارتباط برقرار کند، بخشی از استراتژی‌های کسب و کار محسوب می گردد. در این مقاله ضمن تعریف استراتژی بازاریابی و کاربرد آن در دنیای بازاریابی، راهکارهایی برای بهبود اجرای این مفهوم در جهت رشد و پیشرفت سازمانی بیان خواهد شد.

استراتژی بازاریابی چیست؟

استراتژی بازاریابی، بخش کوچکی از استراتژی‌های موجود در تجارت و کسب و کار، به دنبال ارائه راه حل‌های کارآمد در جهت دستیابی به مشتریان هدف و ایجاد وفاداری در آنها نسبت به محصولات و خدمات است.[1]

استراتژی بازاریابی برای تدوین مسیر اهداف بازاریابی در قالب برنامه‌های بازاریابی گویا و روشن و با هدف افزایش بازدهی بودجه‌ای که برای برنامه‌های بازاریابی خود در نظر گرفته اید و همچنین ارتباط مثبت و دو طرفه با مخاطبان هدف مورد استفاده قرار می گیرد. در صورتی می توان ارتباط تجاری با مخاطبان برقرار کرد و صدای فعالیت‌های بازاریابی خود را به گوش آنها رساند که استراتژی مشخصی برای فعالیت‌های بازاریابی خود داشته باشید و بتوانید به خوبی مخاطبان را به تجارت خود جذب کنید.

در این خصوص داشتن یک پیام بازاریابی شفاف و گویا در قالب استراتژی بازاریابی توجه مخاطبان را به فعالیت‌های شما جلب خواهد کرد.[2]

در استراتژی بازاریابی، برنامه کلی تجارت برای دستیابی به مشتریان بالقوه و تبدیل آنها به مشتریان وفادار با راهکارها و برنامه‌های بازاریابی مشخص می‌شود.

در یک استراتژی بازاریابی ارزش‌های شرکت، رسالت اصلی برند شرکت، اطلاعات مربوط به مشخصات مشتریان هدف و سایر عناصر مرتبط تعیین می گردد.[3]

برنامه بازاریابی در مقابل استراتژی بازاریابی

برنامه یا طرح بازاریابی در بیشتر مواقع با استراتژی بازاریابی اشتباه گرفته می‌شود، اما بهتر است به این واقعیت واقف باشید که برنامه بازاریابی از استراتژی بازاریابی بدست می آید. در برنامه بازاریابی راه و روش رسیدن به استراتژی‌های بازاریابی و اصول استفاده از بودجه بازاریابی در جهت دستیابی به اهداف تجاری مشخص می گردد.[4]

برنامه بازاریابی جزئیات خوبی برای اجرای استراتژی‌های بازاریابی و روش‌های ارتباط با مشتریان بر اساس بودجه تعیین شده ارائه می دهد. اما نکته حائز اهمیت این است که بر اساس شرایط و مقتضیات زمانی و تجاری می توان برنامه و استراتژی‌های بازاریابی را تغییر داد و بر اساس موقعیت جدید به روز کرد. [2]

استراتژی بازاریابی اسلامی

استراتژی بازاریابی از دیدگاه اسلامی بر تولید و ارائه محصولات و خدمات حلال مطابق با قوانین اسلامی و شریعت متمرکز بر حداکثرسازی ارزش‌ها و با رویکرد ایجاد رفاه اجتماعی است، از طرفی اهداف عملی بازاریابی مبتنی بر حداکثرسازی سود است.

داشتن درک صحیح از محیط اجتماعی و فرهنگی بازار هدف تاثیر بسیاری بر عملکرد شرکت در ارائه استراتژی‌های بازاریابی خواهد داشت. از این رو شناخت جنبه‌های مختلف بازاریابی اسلامی و تاثیراتی که بر استراتژی‌های بازاریابی خواهد گذاشت، برای فعالان در این عرصه ضروری به نظر می رسد.

در حقیقت فعالان تجاری در زمینه محصولات و خدمات اسلامی و حلال باید استراتژی‌های بازاریابی را بر اساس ارزش ها، هنجارها، قوانین و اعتقادات اسلامی طراحی کنند تا فرآیند ایجاد ارزش و برقراری ارتباط با مشتریان هدف در حیطه استراتژی‌ها و برنامه‌های بازاریابی از دریچه قوانین شریعت صورت بگیرد.

در این خصوص پژوهشگری به نام ادنان در سال 2013 استراتژی بازاریابی از دیدگاه اسلامی را بدین صورت تعریف می کند که: استراتژی بازاریابی با هدف حداکثرسازی سود و رضایت مشتریان به معنی مجموعه‌ای از خواسته‌ها و نیازها، محصولات و خدمات، ارزش ها، رضایتمندی، کیفیت، اصلاح روابط و معاملات به همراه فعالیت‌های بازاریابی برای جذب مشتری به رویکرد تجاری خود است. [5]

چرا استراتژی بازاریابی اهمیت دارد؟

در پروسه تعیین استراتژی بازاریابی ابتدا اهداف تجاری و بازار هدف به دقت مشخص می شوند، سپس نحوه برقراری ارتباط موثر با مخاطبان تعیین می گردد. در این خصوص باید پیامی به مخاطب ارسال شود که بتواند به دقت نیازها و خواسته‌های او را مورد هدف قرار دهد و ارتباط معنا دار و طولانی مدتی را با او برقرار کند.

از این رو استراتژی بازاریابی پروسه پاسخگویی به این پرسش اساسی است که چه فعالیت‌های بازاریابی را باید اجرا کنیم تا بودجه محدود بازاریابی در مسیر صحیح مورد استفاده قرار گیرد و از هدر رفتن پول و زمان در تاکتیک‌های بی برنامه بازاریابی جلوگیری شود. چراکه عدم برنامه ریزی و استراتژی هدفمند در پیش زمینه تاکتیک‌های بازاریابی، لزوم تجربه و تکرار و هدر رفتن بودجه بازاریابی را قطعی می کند و نتیجه ی دلخواه و هدف سودآوری تجاری را محقق نخواهد کرد [2].

در صورتی که استراتژی بازاریابی با شناخت کامل از مشتریان، کسب و کار و برند، محیط داخلی و خارجی سازمان و اهداف سازمانی تنظیم شود، بازاریابان را در تنظیم صحیح برنامه بازاریابی هدایت خواهدکرد و تاثیر مثبت اجرای برنامه‌ ها را بر عملکرد برند و وفاداری مشتریان به خوبی نمایان خواهد کرد. [1]

راهکارهای بهبود استراتژی بازاریابی

1.تعیین منابع مناسب و کافی

در نظر گرفتن منابع انسانی و مالی برای دستیابی به اهداف تعیین شده در استراتژی بازاریابی، سرعت دستیابی به اهداف را مشخص خواهد کرد. از این رو تعیین منابع کافی و مناسب از حس بی کفایتی کارکنان در برابر تلاش‌های مستمر و بی هدف و همچنین هدر رفتن منابع مالی در اجرای برنامه‌های بی پشتوانه بازاریابی جلوگیری خواهد کرد.

2.تعیین لیست مشتریان هدف

انتخاب مشتریان هدف، دسته بندی و اجرای برنامه‌های بازاریابی مختص هر گروه برای ایجاد وفاداری در آنها تاثیر بسیاری در موفقیت استراتژی‌های بازاریابی می گذارد.

3.بررسی و بازنگری در طرح‌های بازاریابی

طرح‌های بازاریابی شما باید بتواند به خوبی مشتریان را جذب کند و نسبت به رقبا متمایز باشد. بنابراین اطمینان از تاثیرگذاری طرح‌های بازاریابی و آگاهی اعضای تیم بازاریابی از این طرح‌ها اهمیت بسیاری دارد.

4.اصل تمایز را رعایت کنید

یکی از اصول مهم در استراتژی‌های بازاریابی، داشتن عملکرد متمایز نسبت به رقبا و ایجاد رغبت در مشتریان برای برخورداری از خدمات و محصولات شما است.

5.توجه به بازاریابی از طریق سایر کانال ها

توجه به برقراری ارتباط مناسب و ارائه محتوای جذاب و قانع کننده در سایر کانال‌های ارتباطی از جمله سایت و شبکه‌های اجتماعی یکی دیگر از راهکارهای موثر در بهبود استراتژی بازاریابی است.

6.برخورداری از سیستم مدیریت ارتباط با مشتری

بررسی و ارزیابی روش‌های برخورد با مشتری در فرآیند فروش و همچنین هدف قرار دادن چشم انداز فروش توسط کارکنان مربوطه و اثربخشی مدیریت ارتباط با مشتری بخشی دیگر از استراتژی بازاریابی محسوب می‌شود.

7.بررسی دوره ‌ای برنامه ‌های بازاریابی

ارزیابی و بررسی عملکرد برنامه‌های بازاریابی و تعیین شاخص‌های مناسب برای بررسی پیشرفت برنامه ها، راهکار مناسبی در جهت شناسایی و حل مشکلات این عرصه خواهد بود.

مزیت دیگر این نوع ارزیابی ها، تعیین اثربخشی استراتژی بازاریابی، تغییرات محیط کسب و کار و در نتیجه بروزرسانی و بهبود مستمر در راهکارهای اجرایی استراتژی‌های بازاریابی است. [6]

تعیین استراتژی بازاریابی با بررسی اهداف تجاری و مشتریان هدف و تدوین استراتژی آغاز شده و با برنامه‌های بازاریابی به اجرا در می آید. از طرفی در نظر گرفتن اصول و قوانین اسلامی در تعیین استراتژی‌های بازاریابی اسلامی حائز اهمیت است. در این خصوص ارائه راهکارهای موثر برای بهبود فرآیند تعیین و اجرای استراتژ‌های بازاریابی امری ضروری است که از جمله وظایف فعالان عرصه بازاریابی به شمار می آید.