1. مورد غضب و لعن الهی
شراب‌خواران که از بندگی خدا خارج شده و به اطاعت شیطان و نفس اماره در آمده‌اند، همواره دچار لعنت و دور ماندن از رحمت الهی هستند. امام صادق علیه السلام در این‌باره فرمود: کسى که یک جرعه شراب بیاشامد، خدا و پیغمبران و مؤمنین او را لعنت می کنند. اگر به مقدارى بخورد که مست شود روح ایمان از او دور مى شود و به جای آن روح کثیف شیطانى جایگزین مى گردد؛ پس نماز را ترک مى کند و ملائکه او را سرزنش مى کنند و خداى تعالى به او خطاب مى فرماید: اى بندۀ من! کافر شدى بدا به حال تو. سپس امام علیه السلام فرمود: بدا به حالش، بدا به حالش. به خدا سوگند یک سرزنش الهى از هزار سال عذاب سخت تر است. لعنت شدۀ خدا هستند، هرجا بروند از پناه خدا بیرون اند و هلاک خواهند شد. سپس فرمود: ملعون است کسى که امر الهى را ترک می کند، اگر به صحرا رود صحرا هلاکش مى کند، اگر به دریا رود غرقش مى کند، پس او مغضوب به خشم خداوند بزرگ است. (1)همچنین از جابر بن یزید نقل شده است که امام باقر علیه السلام فرمود: پیامبر خدا صلی الله علیه و آله در مورد شراب ده نفر را لعنت کرده است: کسى که درخت آن را کاشته و کسى که از آن مواظبت کرده و کسى که آب آن را گرفته و کسى که آن را نوشیده و کسى که آن را به دست نوشنده داده و کسى که آن را حمل کرده و کسى که براى او حمل شده و کسى که آن را فروخته و کسى که آن را خریده و کسى که از بهاى آن استفاده کرده است. (2)
2. محشور شدن با چهرۀ زشت و کریه
هنگامی که صحرای محشر بر پا می شود، هر انسانی با چهرۀ دنیایی خود محشور نخواهد شد. مجموعاً شانزده نوع چهرۀ برزخی داریم و هر کسی با توجه به اعمالی که در دنیا انجام داده است، به صورتی خاص محشور می شود. یکی از اعمالی که باعث می شود چهرۀ برزخی شخص حالت عادی نداشته باشد، شراب خوای است. امام صادق علیه السلام از پدرانش نقل کرده است که رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: یجیء مدمن الخمر یوم القیامة مزرقة عیناه مسودا وجهه مائلا شفته یسیل لعابه مشدودة ناصیته إلى إبهام قدمیه خارجة یده من صلبه فیفزع منه أهل الجمع إذ رأوه مقبلا على الحساب. (3) شراب‌خوار در روز قیامت با چشمانى کبود و صورتى سیاه محشور مى شود و یک طرف بدنش به زمین مایل است و آب از دهانش جارى است و موى پیشانى اش به دو انگشت بزرگ پاهایش بسته شده و دستهایش از پشت کمرش بیرون آمده است و اهل محشر چون او را در این حال مى بینند که به سوى حساب روان است از او وحشت مى کنند.همچنین در فرمایش دیگری امام صادق علیه السلام می‌فرماید: کسى که کارش زنا یا دزدى یا مِی‌گسارى باشد، همچون بت پرست خواهد بود و در قیامت کافر محشور خواهد شد. (4) و پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله فرمود: شراب‌خوار در حالی از گور خود خارج می شود که بر پیشانیش نوشته شده است ناامید از رحمت خدا. (5)
3. تشنگی و ورود در دوزخ
یکی دیگر از پیامدهای اخروی شراب خواری تشنگی و عطشی است که به زودی طعم آن را خواهند چشید. امام صادق علیه السلام فرمود: کسانى که در دنیا شراب مى نوشند، تشنه از دنیا مى روند و تشنه محشور مى شوند و تشنه وارد دوزخ مى گردند. (6)همچنین پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله در این زمینه فرمود: سوگند به آن که مرا به حق پیامبر کرد، در روز رستاخیز شراب خوار را می آورند در حالی که چهره اش سیاه است و سرش را به زمین می کوبد و میگوید آه از تشنگی. (7)
4. عدم شفاعت
شفاعت از عقائد حقّه و اعتقادات صحیح بدون شک و ریب بوده و توسط ادلّۀ قطعى اثبات شده است. خداوند متعال شفاعت را براى همۀ گناهان کبیره و صغیره قرار داده است مگر شرک که تنها در محاسبۀ الهى به آن رسیدگى مى شود. از مقامات بلند مرتبه و درجات عالیه در شأن نبى اکرم صلی الله علیه و آله و اهل بیت ایشان علیهم السلام در روز قیامت، مقام شفاعت آنان نزد خداوند سبحان است. اما هر کسی لیاقت این را ندارد که مورد شفاعت پیامبر و اهل بیتش علیهم السلام قرار بگیرد؛ لذا خود حضرات معصومین علیهم السلام افرادی را که مورد شفاعت قرار نمی گیرند را نام برده اند که از جملۀ این افراد شراب خواران هستند. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در این رابطه فرمود: به خدا سوگند، به شفاعت من نمى رسد کسى که نمازش را سبک شمارد و کسى که مست کننده اى بخورد. (8)5. محروم شدن از بهشت و گرفتار شدن در عذاب شدید
از آنجایی که شراب خواران مورد لعن و سرزنش خداوند و ملائکه هستند، از رحمت الهی دور بوده و در زمرۀ افرادی خواهند بود که نه تنها به بهشت نمی روند، بلکه عذاب های سختی در انتظار آنهاست. در این باب روایات متعددی وارد شده که به برخی از آنها اشاره می کنیم:رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: سه نفر داخل بهشت نمى شوند: ادامه دهندۀ به شراب خوارى، سحرکننده و قطع کنندۀ رحم. هر که به شراب خوارى عادت داشته باشد خداوند او را از نهر عرطه مى آشامد. سؤال شد: نهر «عرطه» چیست؟ فرمود: نهرى است که از فرج زنان بدکار و فاجر جارى شود که بویش اهل آتش را آزار دهد. (9)
در روایت دیگری پیامبر عظیم الشأن اسلام صلی الله علیه و آله در باب عذاب شراب خواران فرمود: در جهنم وادى ای وجود دارد که اهل جهنم روزى هفتاد هزار مرتبه از (عذاب دردناک) آن استغاثه مى کنند و در آن وادى خانه ای است از آتش و در آن خانه چاهی است از آتش و در آن چاه تابوتی است از آتش و در آن تابوت ماری است که هزار دندان دارد و طول هر دندانش هزار ذراع است. انس بن مالک گفت عرض کردم: یا رسول اللَّه! این عذاب براى کیست؟ فرمود: براى شراب خوار از اهل قرآن (مسلمان) و تارک الصلاة. (10)
همچنین ایشان می فرماید: ثلاثة لا یحجبون النّار: المنّان و عاقّ والدیه و مدمن الخمر. (11) سه دسته از افراد هستند که میان آنها و جهنم حجابى نیست: منت گذار و عاق پدر و مادر و شراب خوار.
نگفتن «لا اله الا الله» در هنگام موت
یکی از شاگردان فضیل بن عیاض در حالت احتضار به سر می برد که فضیل بر او وارد شد و بالای سرش نشست و مشغول خواندن سورۀ «یس» شد. ناگهان شاگرد گفت: استاد دیگر قرآن نخوان. فضیل ساکت شد. سپس او را تلقین کرد و گفت: بگو «لا اله الا اللّه» اما شاگرد گفت: این کلمه را نمى گویم چون از آن بیزارم و بر همین حال مرد. فضیل سخت غمگین شد و به خانۀ خود رفت و از خانه اش بیرون نیامد تا اینکه شبی خواب شاگردش را دید که در عذاب است. از او پرسید: چه شد که بى ایمان مردى و معرفت از تو گرفته شد، با اینکه تو داناترین شاگرد من بودى؟! او گفت: علتش سه چیز بود: اول نمامی و سخن چینی. دوم حسد؛ چرا که با اصحابم حسادت داشتم و سوم بیمارى داشتم و به طبیب مراجعه کردم. او دستور داد که در هر سال قدحى از شراب بخور و اگر نخورى آن مرض می ماند و من هر ساله قدحى از شراب می نوشیدم. (12)
پی نوشت ها:
(1) کلینی، محمد بن یعقوب، فروع کافی، ج6، ص399..(2) ابن بابویه، محمد بن علی، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ترجمه: علی اکبر غفاری، ص479.
(3) همان، ص477.
(4) همان، ص479.
(5) متقی، علی بن حسام الدین، کنز العمال، ح43958.
(6) ابن بابویه، محمد بن علی، همان، ص479.
(7) ورام، مسعود بن عیسی، تنبیه الخواطر، ج2، ص115.
(8) حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه: ج17، ص261.
(9) همان، ص231.
(10) دیلمی، حسن بن محمد، ارشاد القلوب، ج2، ص224.
(11) پاینده، ابوالقاسم، نهج الفصاحه، ص404.
(12) قمی، عباس، سفینة البحار، ج1، ص428.
