همه پرسی و رفراندوم فروردین سال 1358

همه پرسی جمهوری اسلامی ایران، در سال 1358 چشم انداز قانون گذاری ایران را تغییر داد. در ماه‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی، انقلابیون ایران برای بازسازی نهادهای دولتی بر مبنای اسلام، کار سختی در پیش داشتند. اولین اقدام بزرگ در این زمینه، برگزاری همه پرسی یا رفراندوم بود. بنابراین در 30 و 31 مارس، یک همه پرسی از همه افراد بالای 16 سال جامعه صورت گرفت تا مشخص شود آیا افراد جامعه ایران، با جمهوری اسلامی ایران موافق هستند یا خیر؟

پس از برگزاری همه پرسی در 12 فروردین سال 1358، با رای 98.2 درصد مردم ایران به جمهوری اسلامی ایران، این نظام مقدس به عنوان نظام منتخب مردم، به رسمیت شناخته شد. و به همین مناسبت، روز 12 فروردین، در تقویم ملی ایران، روز جمهوری اسلامی ایران نام گذاری گردید. حدود 20 میلیون و 288 هزار و 21 نفر در این همه پرسی شرکت کردند که از این میزان 20 میلیون و 147 هزار نفر به جمهوری اسلامی رای آری داده بودند.

در این روز سرنوشت ساز، بعد از 2500 سال، نظام سلطنتی به نظام جمهوری اسلامی و حاکمیت مردمی تغییر پیدا کرد. و شعار استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی که از اولین روزها توسط مردم ایران داده می شد، محقق شد. در واقع، در تاریخ 12 فروردین سال 58 نظام حکومتی بر مبنای موازین دینی و اسلامی پایه ریزی شد و مردم مسلمان ایران به آرمان‌های خود دست یافتند (1) . برگه رای در این همه پرسی شامل دو قسمت "آری" و "نه" بود که افراد می توانستند بخش مورد نظر خود را جدا کنند و در صندوق رای بیندازند. (2)

بازتاب حضور مردم در همه پرسی و رفراندوم سال 58 در رسانه‌های خارجی

رفراندوم جمهوری اسلامی، بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های خارجی داشت. تمامی رسانه‌های خارجی از حضور گسترده مردم در این همه پرسی، شگفت زده بودند و در مورد حضور میلیونی مردم ایران در همه پرسی روزهای 10 و 11 فروردین سال 58 خبرهای زیادی را به جهان مخابره کردند. تا جایی که سفیر امریکا در تهران، در گزارشی که به وزارت امور خارجه امریکا داد، به حضور قابل توجه مردم در این همه پرسی اشاره کرده بود.

در سایر کشورها نیز این همه پرسی برای ایرانیان خارج از کشور انجام شد و بازتاب بسیار خوبی داشت. به طوری که در کشور کویت، هنگامی که برای ایرانیان مقیم این کشور همه پرسی انجام می گرفت، گروهی از کشور فرانسه به عنوان ناظر بر این همه پرسی به این کشور آمده بودند و این گونه اظهار کردند که رفراندوم ایران کاملا دموکراتیک بوده است.

علاوه بر این، خبرگزاری فرانسه نیز بر مشارکت بی شمار ایرانیان اشاره کرده و نوشته بود: هزاران ایرانی در محل اخذ رای در نیویورک رفته و رای خود را در صندوق انداختند. همچنین ایرانیان مقیم فرانسه نیز به پای صندوق‌های رای رفته و حضور خود را برای مشارکت در این همه پرسی نشان دادند. حقوق سایر اقلیت‌های مذهبی نیز در این همه پرسی مورد توجه قرار گرفت و جمع کثیری از اقلیت‌های مذهبی، در این همه پرسی شرکت کردند.

به عنوان مثال، ایرانیان ارامنه و یا زرتشتی نیز مشارکت خوبی از خود نشان دادند و امام خمینی نیز، بعد از برقرار شدن نظام جمهوری اسلامی، حقوق اقلیت‌های مذهبی را محترم شمرد (3) و (4) .

برخی از رسانه‌های معاند و غرض ورز، سعی کردند که این همه پرسی را زیر سوال ببرند. اما دولت‌های بیگانه تصور نمی کردند که در کمتر از دو ماه، بتوان چنین رفراندومی را در ایران انجام داد. بنابراین حضور با شکوه مردم را انکار کرده و به بیان مسائل کم اهمیت در این همه پرسی پرداختند. در حالی که حضور بی شمار مردم در این رفراندوم، به طور آشکار مشخص بود و اعتبار این همه پرسی را نشان می داد.

پس از تسخیر لانه جاسوسی امریکا، اسنادی پیدا شد که در گزارشی به وزارت امور خارجه امریکا نوشته شده بود: حضور مردم در این همه پرسی بی نهایت بود و مشکلی در این روز پیش نیامد و انتظار این می رود که جمهوری اسلامی با اکثریت آرا به پیروزی برسد. همین اسناد نشان می داد که این همه پرسی، در کمال صحت و با برقراری عدالت صورت گرفته و رسانه‌های معاند، با بهانه‌های مختلف فقط سعی در دشمنی با ملت ایران و ایجاد اختلاف در بین آن‌ها داشته اند.

پیام امام خمینی (ره) در 12 فروردین سال 1358

پس از مطرح کردن رفراندوم، بر روی نام و عنوان نظام سیاسی ایران اختلافاتی بروز کرد. با وجود اینکه برخی از دشمنان مطرح کردند که از نام‌های جمهوری دموکراتیک و غیره استفاده شود؛ اما امام خمینی با آگاهی و بینش خود، خطر انحراف را احساس کردند و فرمودند: به جمهوری اسلامی رای بدهید، نه یک حرف بیشتر، نه یک حرف کمتر.

ایشان با این جمله، مردم را از خطر انحراف فکری نجات داده و راه صحیح را نمایان کردند. بعد از تثبیت نظام جمهوری اسلامی ایران، امام خمینی در یک پیام، این روز را روز جمهوری اسلامی و روز امامت امت و اولین روز "حکومت خدا" نامیدند.

همچنین امام خمینی این روز را روزی نامیدند که به لطف پروردگار، حکومت مستضعفان بر مستکبران پیروز شد. ایشان در پیام خود از حضور پر شور مردم ایران در این همه پرسی و رای به جمهوری اسلامی تشکر کردند. امام خمینی حضور مردم ایران در این رفراندوم را بی سابقه دانستند (3) .

تحقق شعار استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی در رفراندوم 1358

استقلال، یکی از شعارهای مهم مردم در انقلاب اسلامی بود. مردم خواستار استقلال کامل کشور بودند؛ به طوری که هیچ گونه وابستگی به غرب و یا شرق وجود نداشته باشد. همچنین با شعار آزادی، مردم می خواستند که آزادانه به خواسته‌های خود جامه عمل بپوشانند و در سرنوشت کشور خود، نقش تعیین کننده داشته باشند.

در فروردین سال 58 مردم با شرکت در همه پرسی جمهوری اسلامی، توانستند با رای به این نظام مقدس، به تمامی ابعاد شعار استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی دست یابند و سرنوشت کشور خود را با دستان خود رقم بزنند. ملت ایران برای دست یابی به این هدف، شهیدان بسیاری را تقدیم انقلاب کردند و توطئه‌های بسیاری از سوی دشمنان را خنثی کردند.

در این روز، شکل گیری ساختار نوین سیاسی و اجتماعی ایران بر اساس آرای اکثریت مردم، یعنی 98.2 درصد رای آری به جمهوری اسلامی ایران آغاز شد. واژه اسلامی، این نظام را از سایر نظام‌ها متمایز کرد و به همه افراد نشان داد که این نظام بر پایه ارزش‌های دینی و الهی بر پا می‌شود.

توطئه دشمنان انقلاب در روند برگزاری رفراندوم سال 58

برخی از گروه‌های ضد انقلاب، مانند مجاهدین خلق و غیره، سعی کردند در این رفراندوم باشکوه اختلال ایجاد کنند. آن‌ها سعی کردند که برگه‌های رای گیری را از بین ببرند. همچنین در ترکمن صحرا، سقز، سنندج، مهاباد و گنبد، اجازه ندادند که رفراندوم انجام شود و در برگزاری این همه پرسی، مشکل ایجاد کردند.

حتی در سنندج گروهی شامل چند پزشک و پرستار که برای رسیدگی به مجروحین رفته بودند، مورد حمله دشمنان انقلاب قرار گرفته و کشته شدند. با وجود این گونه توطئه‌های شوم دشمنان انقلاب و اسلام، همه پرسی و رفراندوم با عنایت خدای متعال به خوبی برگزار شد و با حضور بی شمار مردم، جمهوری اسلامی رای آورد و در نهایت، توطئه‌های دشمنان بی اثر ماند.

با برگزاری این همه پرسی، جمهوری اسلامی برای تمام مردم ایران رسمیت پیدا کرد و راه ایجاد اختلاف بین مردم و توطئه‌های دشمنان انقلاب، بسته شد. علاوه بر این، با این همه پرسی، اتحاد و همبستگی مردم ایران به سمع و بصر تمامی کشورهای جهان رسید. ملتی که تصمیم گرفتند سرنوشت خودشان را با قدرت تمام به دست بگیرند (5) .