جشنواره‌ی مردمی عمار، نمونه‌ای از یک پروژه‌ی هنری موفق انقلابی

جشنواره‌ی مردمی عمار

بیستم فروردین ماه، سالروز شهادت سید مرتضی آوینی، با پیشنهاد جمعی از هنرمندان به مقام معظم رهبری و تایید ایشان، به عنوان «روز هنر انقلاب اسلامی» نام‌گذاری شد. از آن جا که این شهید والا مقام، تمام لحظه‌های عمر پربرکت خویش را در راه شناساندن ارزش‌ها و احکام اسلامی در قالب هنر صرف کرد و به راستی در این راه خدمات ارزنده چشمگیری از خود به یادگار گذاشت، سالروز شهادت وی، به‌عنوان روز هنر انقلاب اسلامی نام‌گذاری شده است.

نگاهی به تاریخچه‌ی جشنواره‌ی مردمی فیلم عمار

دی ماه سال 1389 و در نخستین سالگرد حماسه‌ی 9 دی، برای نخسیتن بار، جشنواره‌ای با عنوان جشنواره‌ی مردمی فیلم عمار برگزار شد که برگزار کننده‌ی آن، دفتر مطالعات جبهه‌ی فرهنگی انقلاب اسلامی بود و به اکران فیلم‌هایی مستند از زوایای پنهان فتنه‌ی88 پرداخت. در این جشنواره، 20 اثر به طور هم‌زمان در 30 نقطه‌ی کشور اکران شدند و مورد توجه مردم و مخاطبین قرار گرفتند.

با وجود اینکه انتظار نمی‌رفت این جشنواره امتداد داشته باشد، سال 1390 نیز فراخوانی برای ارسال آثار هنرمندان و سینماگران به دبیرخانه‌ی این جشنواره منتشر شد. این بار 200 نقطه از شهرها و روستاهای کشور، پذیرای این جشنواره بود. دوره‌ی سوم آن ابعاد وسیع‌تری به خود گرفت و در چهار بخش‌ مستند، سینمایی، نماهنگ و انیمیشن برگزار گردید.

روند رو به رشد جشنواره مردمی عمار، چه از نظر گسترش اکران‌های مردمی و چه از حیث افزوده شدن شاخه‌های هنری متعدد، تا به آن‌جا رسید که در هشتمین دوره از آن، بیش از 3000 اثر از هنرمندان و سینماگران در تمام کشور در این جشنواره اکران گردید. (1)

اهداف جشنواره‌ی مردمی عمار

بنا به اظهارات دبیر کل این جشنواره، اصلی‌ترین هدف جشنواره‌ی عمار، نزدیک کردن مردم به سینما است. (2) تمهیداتی که در راستای سیاست‌های اکران این جشنواره اندیشیده شده نیز، گواه این امر مهم است که ایجاد پیوند در میان هنر و مخاطبین با رویکردی ایرانی اسلامی، اصلی‌ترین رسالت جشنواره‌ی مردمی فیلم عمار است. اما بجز نکته‌ی ذکر شده، این جشنواره 4 هدف اصلی را خط مشی کار خود اعلام کرده است:

1.اضافه کردن مخاطبان جدید به سینمای کشور

از آنجایی که مخاطبان سینمای ایران در بهترین حالت از مرز چندصدهزار نفر تجاوز نمی‌کند، شناخت این مخاطبان و درک سلیقه‌ی آن‌ها نیز کار دشواری نخواهد بود. بنابراین سینمای ما متشکل از سینمایی است که فیلم‌های آن مطابق سلیقه‌ و دغدغه‌های بخش بسیار اندکی از ملت ایران است.

جشنواره‌ی عمار با آوردن سینما به قلب مردم، با اکران‌های مردمی بدون نیاز به سالن سینما در سراسر کشور، مخاطبان سینما را به میلیون‌ها نفر افزایش داده و سبب آشتی سایر مردم با سینما می‌گردد.

2.قهرمان پروری در فضای سینمایی ضد قهرمان

از دیگر تلاش‌های این جشنواره، به تصویر کشیدن اسطوره‌هایی است که وجودشان برای دلگرمی و وحدت درونی جامعه الزامی است. از آنجایی که جامعه‌ی بدون قهرمان، جامعه‌ای فاقد روحیه و مایوس است، ساخت و اکران فیلم هایی قهرمان محور، به ایجاد قدرت درونی و تزریق امید در مردم کمک خواهد کرد.

3.پایان انفعال مخاطبان در کشور

موفقیت در هر زمینه‌ای در سطح جامعه، بدون شک با همیاری و مشارکت توده‌ی مردم امکان پذیر است. این مشارکت از تولید و صنعت و اقتصاد گرفته تا برگزیدن مسئولین و روسای کشور، در تمام سطوح دیده می‌شود، بجز در عرصه ی هنر! هنر و بخصوص سینما، تنها جایی است که مردم، نقش چندانی در مسیر تولید آثار ساخته شده ندارند و این موضوع، سبب دوری بسیاری از مردم به ویژه قشر متدین و انقلابی از سینما شده است.

جشنواره‌ی عمار، تمهیداتی برای مشارکت مردم در ساخت آثاری که قرار است برایشان اکران شود اندیشیده و برای نخسیتن بار، این مخاطبان هستند که سوژه‌ها و آثار مورد نظر خود را پیشنهاد داده و به آن‌ها امتیاز و جایزه می‌دهند.

4.تکمیل چرخه‌ی تولید، توزیع و مصرف

جشنواره‌ی مردمی عمار، جشنواره‌ای است که با هنرمندانی از جنس مردم، آثاری برای مردم خلق می‌کند تا همان مردم با حمایت از آثار دلخواهشان، چرخه‌ی تولید، توزیع و مصرف آثار این جشنواره را تکمیل کنند. (3)

ویژگی‌های منحصر به فرد جشنواره‌ی مردمی عمار

این جشنواره، از بسیاری جهات با سایر جشنواره‌های هنری متفاوت است. ویژگی‌های خاص این جشنواره باعث شکوفایی بیش از پیش بسیاری از پتانسیل‌های جامعه‌ی هنری ایران گردیده است. بیایید به برخی از این ویژگی‌ها نگاهی مختصر بیاندازیم:

اکران عمومی بدون نیاز به سالن سینما
آثار این جشنواره، در مکان‌های متنوع تری مانند مساجد، هیات‌ها، سالن‌های اجتماعی و با تجهیزات گوناگون مانند لپ تاپ، ویدیو پروژکتور، دستگاه پخش و تلویزون، یا هر وسیله ی دیگری اکران می‌شوند. از آن‌جایی که 95% از شهرهای ایران سالن سینما ندارند، این ویژگی یکی از بهترین و مهم‌ترین ویژگی‌های جشنواره به حساب می‌آید که باعث می‌شود مردم در تمام روستاها و شهرهای بزرگ و کوچک ایران، توانایی تماشای این آثار را داشته باشند. (2)

اکران توسط انبوه مردم برای مردم
از دیگر ویژگی‌های جذاب این جشنواره، ایجاد بستری است که باعث می‌شود هرکسی بتواند با رعایت استانداردهای جشنواره، نسبت به اکران آثار آن در شهر و یا روستای خود داوطلب شود. (2)

دائمی بودن و مناسبتی بودن اکران‌ها
با آن که آیین افتتاحیه و اختتامیه‌ی این جشنواره در دی ماه برگزار می‌شود، اما اکران آن با توجه به مناسبت‌های مختلف در تمام طول سال امتداد می‌یابد. به این صورت که آثار تولید شده، توسط دبیرخانه‌ی جشنواره به بسته‌های مناسبتی مختلف تقسیم می شوند و داوطلبان اکران، با مناسبت‌های مختلف مانند 13 آبان، میلاد رسول اکرم، دهه فجر، هفته دفاع مقدس و... بسته‌های متناسب را اکران می کنند. (3)

امکان مشارکت مردم در ساخت
یکی از بهترین ویژگی‌های این جشنواره، حضور داوطلبانه‌ی مردم برای پیشنهاد سوژه‌ها و موضوعاتی است که مایلند برای آن‌ها فیلم و یا مستند ساخته شود. در این حضور، مردم با حمایت خود، می توانند برای آثار تولید شده در این بخش، جوایز نقدی و معنوی نیز به هنرمندان برگزیده اهدا کنند. این ویژگی سبب پویایی بیشتر جامعه در راستای اعتلای فرهنگ و هنر کشور گردیده است. (3)

تنوع در بخش‌های مسابقه
جشنواره‌ی مردمی عمار که با هدف روشنگری فرهنگی و سیاسی در جامعه با بخش مستند آغاز به کار کرد، در نهمین دوره‌ی برگزاری خود شامل بخش‌های متعددی از جمله: فیلم سینمایی، فیلم کوتاه، موشن گرافیک، نماهنگ، فیلم مستند، انیمیشن، گرافیک و حتی بازی‌های رایانه‌ای بوده است که این تنوع، سبب مشارکت همه جانبه‌ی هنرمندان متعهد و توانمند در سراسر کشور گردیده است. (1)

تاثیر فرهنگی جشنواره ی عمار بر جامعه

جشنواره‌ی مردمی فیلم عمار، برای نخستین بار در سطحی گسترده، به بیان دردهای حقیقی جامعه، بدون سیاه‌نمایی و اغراق پرداخته است. پرداختن به نیازها و اولویت‌های مردمی جامعه، یکی از نقاط قوت این جشنواره بوده و باعث حمایت و توجه آحاد ملت نیز گردیده است. رشد صعودی استقبال از این جشنواره در آستانه‌ی ده سالگی‌اش، بیانگر موفقیت آن در تحقق اهداف والای انقلابی و اجتماعی است.

توجه و اشتیاق مردم برای این جشنواره، نشان از تاثیرگذاری آن برروی همه‌ی لایه‌های فرهنگی و هنری جامعه دارد و ایجاد پیوند دوباره ی مردم با هنرهای بصری و بخصوص هنر سینما در چارچوب ارزش‌های انقلاب، اذعان می‌دارد که جشنواره‌ی مردمی عمار، یکی از موفق‌ترین و بهترین حرکات فرهنگی جامعه ی اسلامی، برای اعتلای ارزش‌های والای انقلاب، در زیر سایه‌ی مقام معظم رهبری است.