ارتقا رژیم غذایی
یکی از مشکلات اصلی رژیم های مد نظر این است که وزن از دست رفته اغلب به سرعت و حتی با کمی اضافه وزن بیشتر برمی گردد این در مورد ماه رمضان نیست کاهش غذا در طول روزه باعث آب شدن تدریجی شکم می شود، به این معنی که فرد باید کم تر غذا بخورد تا احساس سیری کند همچنین مشاهده شده است که روزه داری میل به غذاهای فرآوری شده را کاهش می دهد بنابراین روزه اشتیاق برای خوردن غذاهای طبیعی، به خصوص آب و میوه ها را افزایش می‌دهد این راهی برای ترویج سبک زندگی سالم است.گروهی از متخصصان قلب در امارات متحده عربی دریافتند که افراد در حال در ماه رمضان از تاثیر مثبت بر پروفایل لیپید لذت می برند به این معنی است که کاهش کلسترول خون در خون وجود دارد. کلسترول کم، سلامت قلبی و عروقی را افزایش می دهد و خطر ابتلا به بیماری های قلبی، سکته قلبی یا سکته را کاهش می‌دهد. علاوه بر این، اگر رژیم غذایی سالم پس از ماه رمضان رعایت شود، مقدار پایین کلسترول باید به راحتی نگهداری شود.
افزایش طول عمر با روزه گرفتن
روزه گرفتن تاثیر زیادی بر اتوفاژی (خود خواری ) دارد. این فرایندی است که در آن یک سلول خودش بازیافت می کند تا مطمئن شود می تواند با خلاص شدن از هر چیزی که درست کار نمی کند بهتر عمل کند.وقتی سلول‌هایی دارید که به طور مداوم خود را احیا می کنند تا عملکرد بهینه داشته باشند باید تاثیرات ضد پیری داشته باشد. وقتی سلول ها قادر به تازه کردن خود هستند به شدت روند پیری را هم در ظاهر فیزیکی و هم داخلی کاهش می‌دهند.تقویت مغز از فواید روزه گرفتن
تردیدی نیست که تاثیرات مثبت روزه روی ذهن وجود دارد، اما قدرت تقویت مغز در ماه رمضان حتی برجسته تر است. مطالعه ای که توسط دانشمندان در آمریکا انجام شد نشان داد که تمرکز ذهنی بدست آمده در طی ماه رمضان سطح عامل نورون زایی مشتق شده از مغز را افزایش می‌دهد که باعث می‌شود بدن سلول‌های مغزی بیشتری تولید کند در نتیجه عملکرد مغز بهبود می یابد به همین ترتیب، کاهش مشخص میزان کورتیزول، که توسط غده آدرنالی تولید می‌شود به این معنی است که سطح استرس در طی ماه و پس از ماه رمضان به شدت کاهش می‌یابد.روزه گرفتن برای تقویت مغز
بسیاری از ما از استرس در یک نقطه یا طرف دیگر رنج می بریم دلایل مختلفی وجود دارند که استرس می تواند به آنها مرتبط باشد. با روزه گرفتن در حال بهبود مقاومت بدن با استرس هستید استرس تا حدی ناشی از رادیکال های آزاد در بدن است (مولکول های ناپایدار که الکترون‌های واکنش پذیر را حمل می کنند) رادیکال‌های آزاد با مولکول‌های دیگری در بدن واکنش می‌دهند و پویایی سلول‌های ویژه ای را تغییر می‌دهند و باعث می‌شوند که بدن استرس بیشتری داشته باشد.روزه گرفتن باعث می‌شود که سلول‌ها با گرفتن انرژی از منابع دیگر شروع به کار کنند تا اگر منبع غذایی معمولی دیگری در بدن داشته باشید. وقتی این اتفاق می‌افتد بدن به حالت بقا می‌رود و از سلول‌های خراب رها می شود و شروع به تعویض آنها با افراد سالم‌تر می‌کند. در یک دوره بلند مدت، رادیکال های آزاد شکل می‌گیرند و سلول‌های شما قادر به مبارزه با رادیکال‌های آزاد هستند که در بدن شکل می‌گیرند. این باعث حفظ تعادل شیمیایی در سلول‌های شما و بدن خواهد شد در نتیجه باعث استرس کمتری می‌شود.
قدرت سیستم ایمنی و مقاومت در برابر بیماری‌ها با افزایش سن و سالمندی کاهش می‌یابد بنابراین سالمندان اگر روزه می گیرند باید بیش از پیش مراقبت سلامت خود باشند. به منظور پیشگیری از ابتلا به بیماری کووید ۱۹ لازم است سالمندان سالم برای روزه گرفتن ضمن رعایت موارد زیر با پزشک مشورت کنند زیرا کم آبی و کاهش قند خون ممکن است موجب سرگیجه، از حال رفتن و سقوط شود که برای سالمندان خطر آفرین است. علاوه بر آن کم آبی بدن، خشکی دهان و گلو زمینه را برای ابتلا به بیماری کووید ۱۹ فراهم می کند. بنابر این باید به توصیه های مربوط به پیشگیری از افت قند خون و کاهش مایعات بدن بیشتر توجه شود.
سالمندان عموما از مشکلات دهان و دندان رنج می برند لذا مصرف میوه رنده شده، لبنیات خصوصا " شیر کم چرب، استفاده از انواع سوپ ها و آش ها در افطار و سحر و نوشیدن آب و چای کمرنگ در فاصله افطار تا سحر برای آنان مفید و مورد تاکید است و می تواند تعادل آب و مواد معدنی را نیز برقرار کند.
آنها دارای بیماری‌های زمینه ای مانند فشارخون بالا، بیماری قلبی – عروقی، سرطان‌ها و دیابت بیش از دیگران در معرض ابتلای به بیماری کووید- ۱۹ هستند. بنابراین توصیه می شود حتما به پزشک مراجعه کرده و به توصیه های پزشک عمل کنند. براساس نظر اجماعی پزشکان متخصص و موسـسه موضوع شناسـی فقهی بیماران دیابتی که سن کمتر از ۶۵ سال داشته و تحت درمان و مراقبت پزشکی هستند و همراه با رعایت رژیم غذایی خود مجبور به استفاده از داروهای متفورمین، آکاربوز، گلوتازون و گروه گلیپتین‌ها هستند، در صورتی که قند خون ناشتای آنان کمتر از ۱۴۰ میلی گرم در دسی لیتر و همچنین هموگلوبولین A۱c کمتر از ۷ دارند، در صورتی که آموزش پذیر و متعهد به پایش منظم قند خون باشند و اصول حفاظتی و پیشگیری توصیه شده ستاد بحران کرونای کشوری را به دقت رعایت نمایند می توانند روزه بگیرند.
روزه داری برای بیماران دیابتی نوع ۲ که دیابت آنان با رژیم غذایی کنترل شده مفید است و نه تنها بیماری آنان را تشدید نمی کند بلکه کاهش وزن را نیز به همراه دارد که برای مبتلایان به دیابت دارای اضافه وزن یا چاقی موثر است. افرادی که برای کنترل دیابت خود از قرص استفاده می کنند اگر علائم افت قند خون را در طول روز داشتند باید فورا روزه خود را باطل کنند
.
بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ با نظر پزشک معالج و کارشناس تغذیه به شرط اینکه به سایر بیماری‌ها مبتلا نباشند، به راحتی می توانند در این ماه روزه بگیرند و از اثرات مفید آن بهره کافی ببرند. بیماران دیابتی که روزه می گیرند باید با تنظیم داروهای مصرفی خود زیر نظر پزشک در وعده های سحر و افطار، رژیم غذایی مخصوص خود را در افطار و سحر رعایت نمایند و در مصرف غذاهای شیرین که در ماه مبارک رمضان در وعده افطار استفاده می شود دقت نموده و مقدار و میزان توصیه شده توسط مشاورین تغذیه را رعایت نمایند. برای کنترل بهتر قند خون توصیه می شود که این افراد در صورت امکان قند خون قبل از سحر و بعد از افطار خود را کنترل نمایند. مواردی که در بیماران دیابتی روزه داری توصیه نمی شود و یا بهتر است روزه نگیرند.
امسال ماه مبارک رمضان با سال‌های دیگر متفاوت بوده و حال و روز متفاوتی دارد؛ چراکه ما با اپیدمی بیماری کرونا مواجهیم. بسیاری از افراد ممکن است دچار بیماری کرونا شده باشند. در دستورالعملی که همکارانمان در بخش فوق تخصصی بیماری‌های غدد و متابولیسم منتشر کردند، صراحتا اعلام شده افرادی که به کرونا مبتلا می‌شوند و بهبود پیدا می‌کنند تا شش هفته بعد از بهبودی ترجیحا نباید روزه بگیرند. زیرا با ابتلا به کرونا اکثر ارگان‌های بدن انسان اعم از قلب، ریه، دستگاه گوارش، کلیه، پوست و... تحت تاثیر قرار گرفته و دچار مشکل می‌شوند.
در عین حال افرادی که به کرونا مبتلا نشدند و یا بیماری زمینه‌ای که منع روزه گرفتن ایجاد می کند، ندارند، طبق معمول سال‌های قبل می‌توانند روزه بگیرند. البته از آنجایی که هوا مقداری رو به گرمی رفته است، سعی کنند مایعات بدن را در وعده‌های سحر و افطار تنظیم کنند تا دچار تشنگی طولانی مدت نشوند.
نکته بسیار مهم این است که در ماه مبارک رمضان، در منزل، به خصوص اگر یکی از اعضای خانواده از علائم مشکوک عفونت ویروسی دستگاه تنفسی فوقانی رنج می‌برد و مثلا علائمی چون سرفه، عطسه، آبریزش بینی، تب و... را دارد، نسبت به جداسازی این فرد در خانه و قرنطینه او اقدام کنند و فاصله گذاری اجتماعی را هم‌حتما در روزهای روزه داری هم در خانه و اداره رعایت کنند.افراد چه علائم بیماری را داشته باشند، چه نداشته باشند باید فاصله یک و نیم متری را با دیگران رعایت کند. زیرا ممکن است برخی افراد حامل ویروس باشند، اما علامتی نداشته باشند.
منابع:
1. نمناک/ فواید علمی روزه گرفتن
2. خبر انلاین/ توصیه‌های تغذیه‌ای روزه‌داری برای شرایط خاص و گروه‌های ویژه
3. ایسنا/ شرایط روزه داری در دوران کرونا
