عفونت ادراری کودک
ادرار به طور معمول مسیر ذکرشده در بالا را بدون دردسر طی می‌کند، اما اگر باکتری‌ها از پوست اطراف ناحیهٔ تناسلی یا مقعد و یا از طریق جریان خون وارد بدن شود، می‌تواند در هر نقطه‌ای در طول مسیر ادرار، عفونت و التهاب ایجاد کند. حدود ۸ درصد از دختران و ۲ درصد از پسران، حداقل یک عفونت ادراری را در دوران کودکی تجربه می‌کنند، هرچند قبل از یک سالگی، عفونت ادراری در پسرها شایع‌تر از دخترهاست.اگر احساس می‌کنید مشکلی وجود دارد، با پزشک کودک تماس بگیرید. عفونت‌های مجاری ادرار معمولاً به آسانی درمان می‌شود، اما اگر بدون درمان رها شود می‌تواند منجر به آسیب دائمی به کلیه و حتی نارسایی کلیه شود. پزشکان می‌گویند کودکان زیر دو سال نسبت به کودکان بزرگ‌تر، احتمال بیشتری برای آسیب‌های جدی دارند، پس ضروری است که تشخیص و درمان عفونت مجاری ادراری کودک به‌موقع صورت گیرد.1
علل عفونت ادراری کودکان
ژنتیک
کودکانی که والدین یا اقوام درجه یک آن‌ها سابقه عفونت ادراری داشته باشند بیشتر از کودکانی که والدینشان با این مشکل روبه‌رو نبوده‌اند در معرض ابتلا به عفونت ادراری هستند.نگه داشتن ادرار از علل عفونت ادراری کودکان
یکی دیگر ازعلل عفونت ادراری در کودکان، می‌توان به نگه داشتن ادرار اشاره داشت که لازم به ذکر است این مشکل در بین کودکانی که به بیش فعالی و یا کمبود توجه مبتلا هستند بسیار رایج‌تراز کودکان دیگر است.ریفلاکس مثانه به حالب
در این حالت عفونت ادراری از مثانه به حالب و کلیه‌ها راه یافته و بسیار خطرناک می‌باشد چرا که ممکن است مشکل جدی بر کلیه‌ها وارد کند و باید کودک زیر نظر مستقیم پزشک قرار بگیرد. در این مواقع درمان توسط دارو و در موارد نادر جراحی صورت می‌گیرد.یبوست از علل عفونت ادراری کودکان
با متورم شدن بخشی از روده بزرگ به مثانه فشار وارد می‌شود و باعث جلوگیری از تخلیه آن به طور معمول می‌گردد.عفونت ویروسی و قارچی
بروز عفونت ویروسی و قارچی مثانه از جمله دلایل کمتر شایع شده در بین بیماران مبتلا به عفونت ادراری است که به ندرت اتفاق افتاده و معمولاً در کودکانی با مشکل سیستم ایمنی رخ می‌دهد.2علائم عفونت ادراری در کودکان
نشانه های ابتلا به عفونت دستگاه ادراری در کودکان می تواند مبهم باشد و در کودکان خردسال شاید حتی دیرتر والدین متوجه علائم شوند. به هر حال علائم عمومی که ممکن است ناخوشی کودک را نشان دهد از این قرارند:درجه حرارت بالای بدن
استفراغ
کج خلقی
تغذیه ضعیف
خستگی و کمبود انرژی
کاهش وزن
زردی پوست و سفیدی چشم که در کودکان خردسال دیده می شود
نشانه های دیگری که والدین را می تواند متوجه وجود عفونت ادراری در کودکان کند:
درد در شکم یا کمر
درد یا سوزش هنگام ادرار
نیاز به دفع ادرار به طور توامان
تغییر در عادات ادرار کردن مانند خیس کردن لباس ها
خون در ادرار.3
درمان عفونت ادراری کودک
برای درمان عفونت ادراری کودک احتمالاً نسخه‌ای از آنتی‌بیوتی‌کها تجویز می‌شود، تا بسته به نوع دارو، بین یک تا چهار دز را برای یک روز تا دو هفته به کودک بدهید. حتی اگر کودک شما بعد از چند روز بهتر به نظر رسید، لازم است دورهٔ کامل داروها را به او بدهید. اگر این کار را نکنید، ممکن است باکتری‌ای که باعث عفونت ادراری شده است به طور کامل از بین نرود و عفونت می‌تواند دوباره با قدرت بیشتری برگردد و کودک را حتی بیمارتر کند یا آسیب غیرقابل جبرانی به کلیه‌های او بزند.اگر کودک شما بسیار بیمار است و قادر به خوردن و نوشیدن نیست، لازم است چند روز در بیمارستان بستری شود تا داروها را به صورت داخل وریدی و از طریق سرم دریافت کند. همچنین نوزادن کوچک‌تر از یک ماه که عفونت ادراری دارند حتماً باید در بیمارستان بستری شوند.
اگر کودک یک انسداد در مجاری ادراری خود دارد، ممکن است به عمل جراحی برای درمان آن نیاز داشته باشد. در برخی از موارد، برای درمان ریفلاکس ادرار نیز جراحی مورد نیاز است، اگر چه بسیاری از کودکان تا شش سالگی کاملاً از این عارضه بهبود می‌یابند. آنچه پزشک کودک ممکن است در این فاصله برای جلوگیری از صدمه به کلیه‌ها انجام دهد تجویز بلندمدت آنتی‌بیوتیک شبانه با دز پایین برای جلوگیری از تکرار عفونت ادراری است.1
روش تشخیص عفونت ادراری کودکان
اگر علائمی دیدید که احساس کردید کودک‌تان به عفونت ادراری مبتلاست، او را نزد پزشک اطفال ببرید. پزشک، ادرار او را بررسی می‌کند تا ببیند باکتری در ادرار وجود دارد یا خیر. او ادرار کودک را با چند روش جمع‌آوری می‌کند:ادرار کودکان بزرگ‌تر را درون ظرفی تمیز می‌ریزد؛
روی آلت تناسلی کودکانی که هنوز نمی‌توانند در توالت ادرار کنند، یک کیف پلاستیکی قرار می‌دهد تا ادرار را جمع کند؛
لوله‌ای (کاتتر) درون پیشاب‌راه و مثانه‌شان کودکانی می‌گذارد که از پوشک استفاده می‌کنند و نمونه ادرارشان را جمع‌آوری می‌کند؛
پزشک سوزنی را وارد مثانه نوزادان می‌کند و نمونه‌ای از ادرار او را برمی‌دارد.
سپس کارشناس آزمایشگاه، نمونه ادرار را زیر میکروسکوپ نگاه می‌کند تا میکروب‌های موجود در ادرار را بررسی کند. او ممکن است ادرار را کشت کند؛ یعنی اینکه ادرار را درون ظرفی می‌ریزد و صبر می‌کند تا ببیند چه نوع باکتری در آن رشد خواهد کرد. این روش به پزشک کمک می‌کند تا بداند دقیقا چه میکروب‌هایی موجب عفونت ادراری در کودک شده و داروی مناسب را تجویز کند.
اگر کودک‌تان چند بار به عفونت ادراری مبتلا شده، پزشک یک یا چند آزمایش تصویربرداری زیر را انجام می‌دهد تا متوجه مشکل مجرای ادراری کودک‌تان شود:
اولتراساوند (Ultrsound)
در این آزمایش با استفاده از امواج صوتی، هر نوع انسداد یا مشکلات دیگر در کلیه‌ها تشخیص داده می‌شود.سیستو ارتروگرافی در حین ادرار کردن (VCUG)
در این آزمایش، با استفاده از یک لوله، مثانه را پر از مایع می‌کنند. زمانی‌که کودک ادرار می‌کند، پیشاب‌راه یا مثانه را بررسی می‌کنند.اسکن هسته‌ای
با استفاده از مایعی که به مقدار بسیار کمی مواد رادیواکتیوی آغشته شده است، به بررسی عملکرد کلیه‌ها می‌پردازند.سی‌تی اسکن یا توموگرافی رایانه‌ای
با اشعهٔ ایکس قوی، از مثانه و کلیه‌ها، عکس‌هایی با جزئیات کامل می‌اندازند.ام‌آر‌آی یا تصویرسازی تشدید مغناطیسی
با استفاده از مغناطیس و امواج رادیویی، از مثانه و کلیه‌ها تصویربرداری می‌کنند.4جلوگیری از عفونت ادراری کودکان
افزایش تعداد دفعات شیردهی
اگر کودک خردسال شما از شیر مادر تغذیه می‌کند، در صورت مشاهده هرگونه علائم ذکر شده به شیردهی ادامه دهید چرا که شیر مادر می‌تواند کودک را در برابر هرگونه عفونت و همچنین عفونت ادراری محافظت کند.افزایش مصرف مایعات
با مصرف کردن هرچه بیشتر مایعات، میزان دفعات ادرار کردن کودک شما نیز بیشتر خواهد شد. این عمل دستگاه ادراری را تخلیه خواهد کرد. لازم به ذکر است که نوشیدن مایعات از یبوست که یکی دیگر از دلایل مبتلا شدن کودک به عفونت ادراری است جلوگیری می‌کند.شستشوی صحیح برای جلوگیری از عفونت ادراری کودکان
شستشوی شیرخواران دختر به دلیل احتمال بالاتر ابتلا به عفونت ادراری از اهمیت بالایی برخوردار است. اندام تناسلی دختران در فاصله نزدیک به مقعد قرار دارد و در صورت اشتباه در شستشو کودک خیلی راحت و سریع مستعد عفونت ادراری می‌شود. بعد از هر بار تعویض پوشک، به خصوص بعد از دفع مدفوع باید با آب و صابون که ترجیحاً عطری نباشد کودک را بشویید که طریقه صحیح شستن آن‌ها از جلو به عقب است.با این کار می‌توانید باکتری‌های این ناحیه را به حداقل برسانید. این نوع شستشو را در هر سنی برای دختران رعایت کنید و بعد از بزرگ شدن نیز به آن‌ها آموزش بدهید و همچنین به آن‌ها یاد دهید که از لباس‌های زیر تنگ و غیر نخی استفاده نکنند.
آموزش صحیح دستشویی رفتن به کودکان با تشویق
همزمان با آموزش صحیح دستشویی رفتن به کودک خود رعایت بهداشت را نیز به آن‌ها آموزش دهید و با تشویق کردن او به دستشویی رفتن و نگه نداشتن ادرار در مثانه از پیامدهای عفونت ادراری در آن‌ها جلوگیری کنید. به طور مثال برای تشویق می‌توانید بعد از هر بار به توالت رفتن آن‌ها جایزه‌ای کوچک یا خوراکی دلخواه او را تهیه کنید.2پینوشتها
1.www.madarsho.com
2.www.honarehzendegi.com
3.www.namnak.com
4.www.chetor.com
