درمان‌هاي جايگزين نيکوتين
نويسنده: دکتر آرش نيک‌خلق
از آنجا که ترک سيگار و ديگر انواع دخانيات به دليل اعتياد دوگانه فيزيکي و رواني - اجتماعي تا حدي سخت مي‌نمايد، لذا در کنار اقدامات حمايتي و رفتاردرماني در بسياري افراد، از درمان‌هاي جانشيني نيکوتين به عنوان روش تکميلي و آسان‌کننده ترک استفاده ميشود...
تحقيقات و پژوهش‌هاي متعدد مبين اين مطلب است که در مواردي از ترک که در کنار اقدامات حمايتي خانواده و اطرافيان از درمان جايگزيني نيکوتين بهره برده شده، نه تنها ترک موفق‌تري را شاهد بوده‌اند بلکه از ميزان عود نيز کاسته شده. بسياري از افرادي که در طول روز به مصرف دخانيان مبادرت مي‌نمايند، براي مصرف خود صدها دليل و بهانه مي‌آورند و سيگار کشيدن خود را به مسايل حاشيه‌اي اطراف خود نسبت مي‌دهند. ولي حقيقت اين است که اين افراد به واسطه اعتياد به نيکوتين است که قادر به ترک کامل و آسان سيگار و ديگر انواع دخانيات نيستند.
• اشخاصي که در اثر مصرف نکردن سيگار و ديگر انواع دخانيات دچار علايم محروميت از نيکوتين به طور جدي و غيرقابل تحمل مي‌شوند (بروز 4 مورد يا بيشتر از علايم).
• اشخاصي که به سيگار پک‌هاي عميق مي‌زنند.
• اشخاصي که صبح‌ها به محض بر خواستن از خواب به استعمال دخانيات مبادرت مي‌کنند(به خصوص نيم ساعت اول).
• اشخاصي که در موارد بدون مصرف نيکوتين در گذشته با شکست در ترک مواجه شده‌اند.
• اشخاصي که در مکان‌هايي که سيگار کشيدن در آن ممنوع است دچار مشکل مي‌شوند.
• اشخاصي که حتي در زمان بيماري شديد نيز به استعمال دخانيات مبادرت مي‌ورزند.
• بهترين سن درمان جايگزين نيکوتين 20 تا 60 سال است.
• در مصرف نوع دو ميلي‌گرمي آن سطح خوني نيکوتين به کمتر از نصف حالت سيگار کشي مي‌رسد.
• در دو نوع 2و 4 ميلي‌گرمي در بازار موجود است.
• عوارض احتمالي:مزه تند و بد، التهاب گلو، امکان عادت به آن، تهوع، احساس ناراحتي در فک و دهان، التهاب گلو، ايجاد ناراحتي و اختلال در معده و روده
فوايد: ارزاني و آساني دسترسي، امکان استفاده براي افرادي که مشغوليت دهان بعد از ترک در آنان اهميت دارد، امکان استفاده در زمان وسوسه به سيگار و مصرف قابل تغيير و مطابق نياز بيمار در هر شرايطي.
معايب:امکان نداشتن مصرف آدامس در همه جا و همه شرايط و ديد عموم. امکان وابستگي به آدامس نيکوتين. تاثير مواد غذايي که محيط بدن را اسيدي مي‌کنند بر جذب نيکوتين. اطلاع نداشتن مصرف کننده از تکنيک خاص جويدن.
• اين روش جايگزيني نيکوتين در مردان طرفداران بيشتري داشته و زن‌ها بسيار سخت‌تر آن را قبول کرده و بدنشان مقاومت بيشتري نشان مي‌دهد. کاربرد چسب از آدامس راحتتر بوده و در نتيجه اثر بخشي بيشتري انتظار مي‌رود.
معايب: شايع‌ترين عارضه جانبي چسب اختلال در خواب، ديدن روياهاي ناهنجار و عوارض پوستي آن به‌صورت تحريک، قرمزي و خارش است. همچنين ميزان ثابت نيکوتين تا حدي دخالت مصرف کننده را در کم يا زياد کردن مقدار در صورت وسوسه‌هاي گذرا محدود مي‌کند.
مزايا: استفاده آسان و امکان کاربرد مناسب آن در مکان‌هاي عمومي، با مهيا کردن يک غلظت خوني ثابت در خون جهت آمادگي بيشتر در برابر علايم ترک و نيز خطر کمتر اعتياد به نيکوتين جايگزين، از مزيت‌هاي چسب نيکوتين است. به طور کلي چسب در مقايسه با آدامس نيکوتين داراي کاربري آسان‌تر و اثر بخشي بيشتر است.
در آدامس‌هاي نيکوتين کم اثري به دليل پايين بودن نيکوتين گزارش شده و در مواردي که حساسيت يا امکان نداشتن مصرف برچسب وجود دارد و نيز مصرف هم‌زمان با برچسب براي بالا بردن مقدار مصرف و موارد پيشگيري از عود توصيه ميشود.
افشانه(اسپري) نيکوتين:در سيگاري‌هاي قهار بيشتر کاربرد دارد. به دليل امکان اعتياد به روش استفاده از اين نوع افشانه‌ها، استفاده طولاني مدت و نيز استفاده در افرادي که امکان اعتياد آنان زياد است توصيه نمي‌شود و در افراد عادي حد اکثر بعد از سه ماه مصرف کم شود.
عوارض: سرفه، التهاب سينوس‌ها، آبريزش از بيني و دهان و چشم، عطسه
منع مصرف: اين روش در افراد دچار آسم، آلرژي يا بيماري‌هاي ريوي توصيه نمي‌شود.
قرص‌هاي مکيدني نيکوتين: با مصرف اين قرص‌ها بعد از 15 تا 20 دقيقه آثار مشخص ميشود، که درمقايسه با سيگار و افشانه و چسب نيکوتين، فرد کاهش اشتياق به نيکوتين را ديرتر به دست مي‌آورد. لذا توصيه ميشود فرد منتظر شروع علايم نباشد و آن را به طور منظم استفاده کند. معمولا تعداد 8 تا 10 عدد در روز کفايت کرده و به فرد تذکر داده شود که قرص را به آرامي مصرف کند تا غلظت مناسبي براي او مهيا گردد.
ارزاني و در دسترس بودن اين قرص‌ها از مزاياي آن است. وليکن اثربخشي در مقايسه با آدامس و چسب و افشانه کمتر است.
منبع: http://salamat.ir
/س
تحقيقات و پژوهش‌هاي متعدد مبين اين مطلب است که در مواردي از ترک که در کنار اقدامات حمايتي خانواده و اطرافيان از درمان جايگزيني نيکوتين بهره برده شده، نه تنها ترک موفق‌تري را شاهد بوده‌اند بلکه از ميزان عود نيز کاسته شده. بسياري از افرادي که در طول روز به مصرف دخانيان مبادرت مي‌نمايند، براي مصرف خود صدها دليل و بهانه مي‌آورند و سيگار کشيدن خود را به مسايل حاشيه‌اي اطراف خود نسبت مي‌دهند. ولي حقيقت اين است که اين افراد به واسطه اعتياد به نيکوتين است که قادر به ترک کامل و آسان سيگار و ديگر انواع دخانيات نيستند.
آثار نيکوتين درماني جايگزين
اشخاص مناسب براي درمان جايگزيني نيکوتين
• اشخاصي که در اثر مصرف نکردن سيگار و ديگر انواع دخانيات دچار علايم محروميت از نيکوتين به طور جدي و غيرقابل تحمل مي‌شوند (بروز 4 مورد يا بيشتر از علايم).
• اشخاصي که به سيگار پک‌هاي عميق مي‌زنند.
• اشخاصي که صبح‌ها به محض بر خواستن از خواب به استعمال دخانيات مبادرت مي‌کنند(به خصوص نيم ساعت اول).
• اشخاصي که در موارد بدون مصرف نيکوتين در گذشته با شکست در ترک مواجه شده‌اند.
• اشخاصي که در مکان‌هايي که سيگار کشيدن در آن ممنوع است دچار مشکل مي‌شوند.
• اشخاصي که حتي در زمان بيماري شديد نيز به استعمال دخانيات مبادرت مي‌ورزند.
• بهترين سن درمان جايگزين نيکوتين 20 تا 60 سال است.
آدامس نيکوتين
• در مصرف نوع دو ميلي‌گرمي آن سطح خوني نيکوتين به کمتر از نصف حالت سيگار کشي مي‌رسد.
• در دو نوع 2و 4 ميلي‌گرمي در بازار موجود است.
• عوارض احتمالي:مزه تند و بد، التهاب گلو، امکان عادت به آن، تهوع، احساس ناراحتي در فک و دهان، التهاب گلو، ايجاد ناراحتي و اختلال در معده و روده
فوايد: ارزاني و آساني دسترسي، امکان استفاده براي افرادي که مشغوليت دهان بعد از ترک در آنان اهميت دارد، امکان استفاده در زمان وسوسه به سيگار و مصرف قابل تغيير و مطابق نياز بيمار در هر شرايطي.
معايب:امکان نداشتن مصرف آدامس در همه جا و همه شرايط و ديد عموم. امکان وابستگي به آدامس نيکوتين. تاثير مواد غذايي که محيط بدن را اسيدي مي‌کنند بر جذب نيکوتين. اطلاع نداشتن مصرف کننده از تکنيک خاص جويدن.
چسب پوستي حاوي نيکوتين
• اين روش جايگزيني نيکوتين در مردان طرفداران بيشتري داشته و زن‌ها بسيار سخت‌تر آن را قبول کرده و بدنشان مقاومت بيشتري نشان مي‌دهد. کاربرد چسب از آدامس راحتتر بوده و در نتيجه اثر بخشي بيشتري انتظار مي‌رود.
معايب: شايع‌ترين عارضه جانبي چسب اختلال در خواب، ديدن روياهاي ناهنجار و عوارض پوستي آن به‌صورت تحريک، قرمزي و خارش است. همچنين ميزان ثابت نيکوتين تا حدي دخالت مصرف کننده را در کم يا زياد کردن مقدار در صورت وسوسه‌هاي گذرا محدود مي‌کند.
مزايا: استفاده آسان و امکان کاربرد مناسب آن در مکان‌هاي عمومي، با مهيا کردن يک غلظت خوني ثابت در خون جهت آمادگي بيشتر در برابر علايم ترک و نيز خطر کمتر اعتياد به نيکوتين جايگزين، از مزيت‌هاي چسب نيکوتين است. به طور کلي چسب در مقايسه با آدامس نيکوتين داراي کاربري آسان‌تر و اثر بخشي بيشتر است.
در آدامس‌هاي نيکوتين کم اثري به دليل پايين بودن نيکوتين گزارش شده و در مواردي که حساسيت يا امکان نداشتن مصرف برچسب وجود دارد و نيز مصرف هم‌زمان با برچسب براي بالا بردن مقدار مصرف و موارد پيشگيري از عود توصيه ميشود.
افشانه(اسپري) نيکوتين:در سيگاري‌هاي قهار بيشتر کاربرد دارد. به دليل امکان اعتياد به روش استفاده از اين نوع افشانه‌ها، استفاده طولاني مدت و نيز استفاده در افرادي که امکان اعتياد آنان زياد است توصيه نمي‌شود و در افراد عادي حد اکثر بعد از سه ماه مصرف کم شود.
عوارض: سرفه، التهاب سينوس‌ها، آبريزش از بيني و دهان و چشم، عطسه
منع مصرف: اين روش در افراد دچار آسم، آلرژي يا بيماري‌هاي ريوي توصيه نمي‌شود.
قرص‌هاي مکيدني نيکوتين: با مصرف اين قرص‌ها بعد از 15 تا 20 دقيقه آثار مشخص ميشود، که درمقايسه با سيگار و افشانه و چسب نيکوتين، فرد کاهش اشتياق به نيکوتين را ديرتر به دست مي‌آورد. لذا توصيه ميشود فرد منتظر شروع علايم نباشد و آن را به طور منظم استفاده کند. معمولا تعداد 8 تا 10 عدد در روز کفايت کرده و به فرد تذکر داده شود که قرص را به آرامي مصرف کند تا غلظت مناسبي براي او مهيا گردد.
ارزاني و در دسترس بودن اين قرص‌ها از مزاياي آن است. وليکن اثربخشي در مقايسه با آدامس و چسب و افشانه کمتر است.
منبع: http://salamat.ir
/س
