خال های مادرزادی
خال های مادرزادی نقاطی از پوست هستند که رنگ متفاوتی نسبت به سایر نقاط دارند. این خال‌ها اغلب از همان زمان تولد وجود دارند و یا در هفته‌های نخستین زندگی پدید می‌آیند. خال های مادرزادی معمولاً غیر سرطانی هستند و ممکن است در هر نقطه‌ای از بدن دیده شوند. این خال‌ها در افراد مختلف از نظر شکل ظاهری، رنگ و اندازه می‌توانند متفاوت باشند.خال های مادرزادی ممکن است در طول دوران رشد دست خوش تغییر شوند اما در برخی افراد از نظر ظاهری تغییر نمی‌کنند و به همان شکل اولیه باقی می‌مانند. در این میان افرادی هم هستند که با گذر زمان خالهای مادر زادیشان به مرور محو می‌شود و در نهایت به طور کامل از بین می‌رود.1
رایج‌ترین خالهای مادرزادی
لکه‌های عروقی و بوسه‌ی فرشتهلکههای شیر قهوه‌ای
خالهای گوشتی یا مول
لکه‌های مغولی مایل به آبی یا خاکستری
خالهای شرابی رنگ.1
علت خال های مادرزادی
احتمالاً تاکنون داستان های زیادی در مورد ارتباط خال های مادرزادی و ویار های بارداری شنیده اید. اما باید بدانید که همه این ها افسانه ای بیش نیست. این ها هیچ ارتباطی به کارهای کرده یا نکرده زن باردار نداشته و علت اصلی بروز این عارضه پوستی هنوز مشخص نیست.بعضی از محققان بر این باورند که سلول های سازنده رگ های خونی کودکان می توانند علت اصلی بروز این لکه های پوستی مادرزادی باشند. بعضی از پزشکان نیز بر این باورند که یک قسمت کوچک از جفت جنین ممکن است در حین مرحل اولیه رشد و بارداری در داخل جنین قرار گرفته و باعث بروز این لکه ها شود.
در بعضی بیماری زمینه ارثی دارند ولی بیشتر آنها زمینه خانوادگی ندارند.
گاهی اوقات،بیماری در اثر جهش ژنی ایجاد می شوند. به عنوان مثال، برخی از نوزادان متولد شده با port-wine stains (خال لکه شرابی) مبتلا به سندرم نادری به نام Klippel-Trenaunay هستند. این بیماری ناشی از جهش ژنتیکی است که زمینه ارثی ندارد.
یکی دیگر از بیماریهای نادر، سندرم Sturge-Weber است که این مورد نیز خود را با لکه های مادرزادی port-wine stains (خال لکه شرابی) نشان داده و نتیجه جهش ژنی متفاوت با نوع قبلی است. نکته مهم اینجاست که این نوع جهش ها هیچ پیش زمینه ارثی نداشته و به علل نامعلوم اتفاق میفتد.2
مشکلات خالهای مادرزادی
بیشتر خالهای مادرزادی بی‌ضرر است و بسیاری از آنها در چند سال اول خودبه‌خود از بین می‌رود. اما چند استثنا وجود دارد. بنابراین ضروری است که پزشک کودک، همۀ خالهای مادرزادی او را ببیند. مشکلات احتمالی خال‌ها شامل موارد زیر است:خالهای شرابی در نزدیکی چشم و گونه‌ها، گاهی با مشکلات بینایی مثل آب سیاه یا با تأخیر در رشد همراه است. این وضعیت به عنوان سندرم استورج وبر شناخته می‌شود.
همانژیوم‌های بزرگ با توجه به محل آنها، می‌تواند با خوردن، دیدن یا تنفس تداخل داشته باشد. همانژیوم‌ها گاهی در داخل بدن رشد می‌کند و در نتیجه سلامت یک عضو را تهدید می‌کند. دیگر همانژیوم‌ها می‌تواند از لحاظ زیبایی، مشکل‌ساز باشد.
خالهای مادرزادی در ستون فقرات تحتانی ممکن است به زیر پوست گسترش یابد و اعصاب و جریان خون نخاع را تحت تأثیر قرار دهد.
گروه‌های شش تایی یا بیشتر از لکه‌های شیرقهوه‌ای ممکن است نشانۀ یک اختلال ژنتیکی به نام نوروفیبروماتوز نوع یک باشد. کودکان مبتلا به نوروفیبروماتوز نوع یک، معمولاً این خال‌ها را هنگام تولد یا تا دو سالگی تجربه می‌کنند، هرچند تعداد خال‌ها می‌تواند در دوران کودکی و گاهی در دوره‌های بعدی زندگی افزایش یابد.
در برخی موارد نیز، خالهای گوشتی بزرگ هنگام تولد، احتمال بیشتری برای سرطانی شدن در سال‌های بعدی زندگی افراد دارد.3
درمان خال های مادرزادی
اکثر خال های مادرزادی بی ضرر بوده و نیازی به برداشتن یا درمان نخواهد داشت. اما بعضی از خال ها ممکن است به دلیل ظاهر و ایجاد نگرانی ها نیاز به عمل جراحی داشته باشد. انواع دیگر خال های مادرزادی مانند همانژیوما یا خال ممکن است منجر به افزایش خطر بروز برخی از بیماری های پزشکی مانند سرطان پوست شود در نتیجه بنابر تشخیص و توصیه پزشک در بعضی از موارد نیاز به برداشتن خال های مادرزادی خواهد بود.درمان ها برای برداشتن خال های مادرزادی شامل موارد زیر می شوند:
درمان با لیزر
درمان لیزر می تواند خال لکه های شرابی رنگ روشن را به کلی محو کرده یا میزان تیرگی آن را کم تر کند. البته این شیوه درمانی باید حتماً تحت نظر جراح یا متخصص پوست و مو انجام شود. درمان با لیزر در صورتی که از کودکی آغاز شود، بدون شک اثربخشی بیشتری داشته و می تواند تا حد زیادی به از بین بردن لکه و خال های مادرزادی کمک کند.مسدود کننده های بتا، داروهای خوراکی هستند که معمولاً از آن ها برای درمان فشار خون بالا استفاده می شود. پروپرانولول نوعی بتا بلاکر است که ممکن است برای کاهش اندازه یا ظاهر همانژیوم مورد استفاده قرار گیرد. بهبود با این دارو در نتیجه کوچک شدن رگ های خونی و کاهش جریان خون انجام می شود. این باعث می شود همانژیوم به مرور زمان در نتیجه مصرف این دارو نرم،کوچک و نهایتاً به کلی از روی پوست بیمار محو شود.
کورتیکو استروئیدها
کورتیکواستروئیدها داروهای ضد التهابی هستند که می توان از آن به صورت خوراکی و یا تزریق مستقیم استفاده کرد. در صورتی که درمان کورتیکو استروئید به صورت مستقیم به داخل بدن تزریق شود، به کوچک تر شدن اندازه خال های مادرزادی کمک کرده و در نتیجه تأثیر زیادی بر روی روند درمانی خواهد داشت.عمل جراحی
برخی از خال ها و لکه های مادرزادی را می توان به راحتی با استفاده از جراحی از روی پوست بیمار برداشت. از این شیوه برای برداشتن همانژیوم نیز استفاده می شود اما همزمان با برداشتن همانژیوم ممکن است به بافت های سالم اطراف همانژیوم نیز آسیب رسیده و پزشک جراح مجبور به برداشتن بخشی از بافت سالم باشد. بعضی از خال های بزرگ و گوشتی را نیز می توان با استفاده از عمل جراحی برای همیشه از روی پوست برداشت.این عمل معمولاً به صورت سرپایی انجام می شود و حتی ممکن است به جای مراجعه فرد به بیمارستان یا اتاق عمل، عمل به صورت سرپایی در مطب متخصص پوست انجام شود. پزشک پس از بی حسی موضعی اقدام به برداشتن خال مادرزادی با استفاده از چاقوی جراحی خواهد نمود. در صورتی که اندازه آن ها بیش از حد بزرگ باشد، ممکن است فرد برای برداشتن کامل خال نیاز به چندین جلسه درمانی داشته باشد.
انبساط بافت یکی دیگر از روش های کاربردی برای انجام عمل جراحی است که گاهی اوقات از این شیوه برای کاهش جای زخم ناشی از عمل جراحی استفاده می شود. برای این کار یک بالن را در زیر پوست سالم در کنار خال مادرزادی قرار می دهند. این کار باعث می شود تا پوست سالم به شکل نوعی فلپ رشد کند. از این فلپ می توان برای پوشاندن نواحی که خال مادرزادی قبلاً در آنجا قرار داشته می توان استفاده نمود. البته بعد از اتمام عمل جراحی بالن از زیر پوست خارج خواهد شد.2
پینوشتها
1.www.honarehzendegi.com
2.www.pezeshket.com
3.www.madarsho.com
