فشار خون بالا در کودکان

فشار خون بالا در کودکان کمتر از ۱۰ سال معمولا توسط بیماری های دیگری ایجاد شده است از جمله اضافه وزن، رژیم غذایی فقیر و عدم تحرک بدنی. فشار خون بالا در کودکان نیز می تواند به همان دلایلی که در بزرگسالان به وجود می آید، ایجاد شود.

تغییر در شیوه زندگی، مانند یک رژیم غذایی سالم و ورزش بیشتر می تواند به کاهش فشار خون بالا در کودکان کمک کند. اما، برای برخی از کودکان، ممکن است دارو لازم باشد.1

علائم فشار خون بالا در کودکان

فشار خون بالا معمولاً علامتی ایجاد نمی‌کند. با این حال، علائم و نشانه‌هایی وجود دارد که ممکن است نشان دهنده فشار خون بالا باشد. اگر فرزند شما هر یک از این علائم را دارد، باید به یک پزشک متخصص مراجعه کنید.

این علائم شامل موارد زیر است:

سردرد

تشنج

استفراغ

درد قفسه سینه

ضربان قلب سریع، تپش قلب

تنگی نفس.2

علل ایجاد فشار خون بالا در کودکان

فشار خون بالا در کودکان کوچکتر اغلب مربوط به سایر شرایط سلامتی مانند نقص قلب، بیماری کلیوی، شرایط ژنتیکی یا اختلالات هورمونی است. کودکان بزرگتر به ویژه آن‌هایی که اضافه وزن دارند، ممکن است دارای فشار خون اولیه باشند که این نوع فشار خون، خود به خودی و بدون وجود شرایط اساسی اتفاق می افتد.

فشار خون اولیه

فشار خون اولیه به طور خود به خودی و بدون اینکه دلیل مشخصی داشته باشد، اتفاق می افتد. این نوع فشار خون بالا بیشتر در کودکان بزرگتر، عموماً در سن ۶ سال و بالاتر رخ می‌دهد. عوامل خطر ایجاد فشار خون بالا شامل موارد زیر است:

اضافه وزن یا چاقی

سابقه خانوادگی فشار خون بالا

ابتلا به دیابت نوع ۲ یا قند خون ناشتا

کلسترول بالا

خوردن نمک زیاد

سابقه قرار گیری در معرض دود دخانیات

بی تحرکی

نکته

عوامل خطر برای فشار خون بالا بستگی به شرایط سلامتی، ژنتیک و عوامل سبک زندگی فرزند شما دارد.

فشار خون ثانویه

فشار خون ثانویه به دلیل بیماری‌های دیگری ایجاد می‌شود. این نوع از فشار خون، در کودکان خردسال شایع‌تر است. سایر دلایل فشار خون بالا شامل موارد زیر است:

بیماری مزمن کلیوی

بیماری کلیوی پلی کیستیک

مشکلات قلبی مانند باریک شدن شدید (انسداد) آئورت

اختلالات آدرنال

پرکاری تیروئید

فئوکروموسیتوم (یک تومور نادر در غده فوق کلیوی است)

تنگی عروق کلیوی

اختلالات خواب، به خصوص آپنه انسدادی خواب.2

عوارض فشار خون بالا در کودکان

در کودکان مبتلا به فشار خون بالا، احتمال تداوم این بیماری تا دوران بزرگسالی و ابتلا به فشار خون بالای بزرگسالی با وجود اقدامات درمانی وجود دارد.

یکی از شایع ترین عوارض فشار خون بالا در بچه ها، ابتلا به آپنه خواب است، شرایطی که در آن تنفس طبیعی کودک در خواب دچار اختلال می شود، خروپف می کند و گاهی از تنگی نفس در خواب می پرد.

پس لازم است به وضعیت نفس کشیدن کودکتان در خواب نیز توجه کنید. کودکانی که اختلالات تنفسی در خواب مانند آپنه خواب برای آنها تشخیص داده می شود، معمولا مبتلا به مشکل فشار خون نیز هستند، مخصوصا آن دسته از کودکان که چاق می باشند.

اگر این فشار خون بالا تا دوران بزرگسالی ادامه یابد (اتفاقی که گفتیم معمولا می افتد)، کودک شما در معرض ابتلا به بیماری های زیر خواهد بود:

- سکته

- حمله قلبی

- نارسایی قلبی

- بیماری کلیوی.3

نحوه تشخیص فشار خون بالا در کودکان

آزمایش مربوط به فشار خون بدون درد می باشد. فشار خون با کاف بازویی و فشار سنج اندازه گیری می شود. اندازه ی کاف با استفاده از دور بازوبند تغییر می کند. فرزندتان یک فشار محکم در اطراف بازویش تا زمانی که کاف باد می شود حس می کند. شما به محض اتمام تست از فشار خون فرزندتان مطلع می شوید.

اندازه ی فشار خون از دو عدد تشکیل شده است. عدد اول یا بالایی، فشار در شریان ها ی فرزندتان در زمان ضربان قلب او را نشان می دهد (فشار سیستولیک). عدد دوم، یا پایینی، فشار در شریان ها ی فرزندتان بین دو ضربان را نشان می دهد (فشار دیاستولیک).

فشار خون طبیعی در کودکان بسته به سن، جنس و قد متفاوت است . بنابراین آنچه که برای یک پسر ۴ ساله فشار خون بالا تلقی می شود ممکن است برای یک دختر ۱۰ ساله طبیعی باشد. پزشک فرزندتان به شما طبیعی یا غیر طبیعی بودن فشار خون او را به شما گرارش خواهد داد.

فشار خون بالا ی فرزندتان تنها با یک بار اندازه گیری فشار خون تشخیص داده نمی شود. برای تشخیص فشار خون بالا در کودکان حداقل باید سه بار فشار خون اندازه گیری شود تا نشان دهد که فشار خون فرزندتان بالاتر از حد طبیعی است یا خیر. ممکن است در طول یک بار ویزیت، فشار خون فرزندتان چندین بار برای دقت اندازه گیری شود.

اگر فشار خون فرزندتان بالاتر از حد طبیعی بود، باید هر شش ماه پس از تشخیص فشار خون بالا بررسی شود. اگر برای فرزندتان فشار خون بالا تشخیص داده شد، پزشک او آزمایش های زیر را درخواست می دهد تا چک کند که آیا بیماری های دیگری باعث این فشار خون بالا شده اند یا خیر؟

– آزمایش خون برای بررسی قند خون، عملکرد کلیه و سلول های خون

– آزمایش نمونه ی ادرار

– اکو کاردیوگرافی، تست بررسی جریان خون قلب فرزندتان (اگر پزشک مشکوک به یک مشکل قلبی ساختاری باشد که گمان می کند باعث فشار خون بالا سده است )

– سونوگرافی از کلیه ها

اگر پزشک فرزندتان با تشخیص فشار خون مشکل داشت، یا خواست که فشار خون فرزندتان را بررسی کند، ممکن است نظارت سرپایی را توصیه کند. در نظارت سرپایی، به کودک شما یک دستگاه وصل می شود که فشار خون او را در طول روز اندازه گیری می کند.

هنوز اثبات نشده است که نظارت سرپایی به درمان و تشخیص فشار خون بالا در کودکان کمک می کند یا خیر؟ با این حال، نظارت سرپایی به خصوص در مواردی که کودک به طور معمول در مطب کاملا عصبی است، مفید است چرا که ممکن است فشار خون روپوش سفید داشته باشند ( فشار خون کاذب).1

درمان فشار خون بالا در کودکان

تحقیقات در مورد یافتن مؤثرین روش برای درمان فشار خون بالا در کودکان هنوز ادامه دارد. به طور عمومی، درمان فشار خون بالا در کودکان با درمانی که برای بزرگسالان به کار می‌رود تفاوتی ندارد. در همکاری نزدیک با پزشک کودک خود باید یک برنامه درمانی تهیه کنید که برای شرایط کودک شما مناسب باشد. برخی از توصیه‌های عمومی در این زمینه عبارتند از:

پیروی از رژیم غذایی برای متوقف کردن فشار خون بالا

برنامه غذایی با رویکرد قطع فشار خون بالا در کودکان شامل استفاده کمتر از غذاهای چرب و غذاهای حاوی چربی‌های اشباع شده و همچنین مصرف بیشتر میوه‌ها و سبزیجات تازه و غلات کامل می‌شود. کاهش مصرف نمک نیز به پایین آمدن فشار خون کودک کمک می‌کند. متخصص تغذیه به شما و کودک شما کمک خواهد کرد بدون این که مانع مصرف غذاهای مورد علاقه و طعم‌های عالی آنها شود به این اهداف دست یابید.

وزن کودک خود را تحت نظر داشته باشید

اضافه وزن احتمال ابتلا به فشار خون بالا را افزایش می‌دهد. پیروی از یک رژیم غذایی مناسب برای توقف فشار خون بالا و ورزش کردن منظم به کاهش وزن کودک کمک می‌کنند. از پزشک کودک خود بخواهید که اهداف کاهش وزن را برای شما مشخص کند. همچنین پزشک کودک شما می‌تواند شما را به یک پزشک دیگر ارجاع دهید که برنامه غذایی مناسب برای کاهش وزن به فرزند شما بدهد.

مصرف دارو

اگر فشار خون کودک شما خیلی بالا است و تغییرات ایجاد شده در سبک زندگی در درمان آن مؤثر واقع نمی‌شوند ممکن است پزشک برای او داروهایی تجویز نماید. ممکن است تعیین داروهای مناسب که به کنترل فشار خون کودک کمک کرده و کمترین عوارض جانبی را هم داشته باشند طول بکشد. برخی داروهای مورد استفاده برای درمان فشار خون بالا عبارتند از:

داروهای ادرارآور برای کاهش میزان مایعات در خون با کمک به بدن در دفع سدیم اضافی

بازدارنده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین، مسدودکننده‌های بتا و مسدودکننده‌های کانال کلسیم که از سفت شدن عروق خونی جلوگیری می‌کنند.

مسدودکننده‌های بتا که از تولید هورمون آدرنالین در بدن جلوگیری می‌کنند. آدرنالین هورمون استرس است و باعث می‌شود که ضربان قلب سخت‌تر و تندتر شود. همچنین باعث سفت شدن عروق خونی می‌شد. همه این موارد باعث افزایش فشار خون می‌شوند.4

پینوشتها
1.www.drhendesi.com
2.www.echocardiography.ir
3.www.beytoote.com
4.www.drgalb.ir