همه چیز راجع به انسداد روده

انسداد روده

مواد غذایی بطور منظم در طی شبانه روز از معده وارد روده کوچک و سپس روده بزرگ شده و در نهایت باقی مانده مواد جذبی بصورت مدفوع از بدن خارج میشوند.

حال اگر به هر علتی این پروسه روبه جلو دچار مشکل شود مثلا دراثرتومور یا پیچ خوردن روده انسداد بوجود می اید که میتواند کامل ویا ناقص باشد.

مواد غدایی تجمع یافته در روده قبل از محل انسداد که شامل مایعات مختلف و ترشحات اسیدی و انزیمی است تولید گاز کرده و منجر به اتساع پیشرونده روده و در نهایت پاره شدن روده شده و مواد خطرناک وارد حفره شکم میشوند و میتواند منجر به مرگ شود.1

علل انسداد روده

انسداد میتواند بعلل مکانیکی باشد مثل وجود تومور یا پیچ خوردن روده باشد اما گاهی اشکال در از بین رفتن حرکات روبه جلو روده است که اکثرا بعد از عملهای جراحی اتفاق می افتد و به آن ایلئوس پارالیتیک یا روده فلج شده میگویند.

علل مکانیکی انسداد روده

تومورهای روده

پیچ خوردن روده دور خودش

گیرافتادن روده در سوراخهای جدار شکم مثل انواع فتق های شکمی که تا ٢٠٪‏ انسدادها راشامل میشود

داخل هم رفتن روده ها یا انتوساسپشن که در کودکان شایع است

فشار اوردن باندهای ناشی از چسبندگیهای روده بعد از عملهای جراحی قدیمی

گیر افتادن اجسام خارجی داخل روده.1

علائم انسداد روده چیست؟

انسداد روده بزرگ باعث ناراحتی‌هایی در ناحیه شکمی می‌شود. علائم انسداد روده از قرار زیر است:

دردهای انقباضی شکمی؛

بی اشتهایی؛

احساس سیری؛

یبوست؛

ناتوانی در خارج کردن گاز؛

تورم شکم؛

حالت تهوع؛

استفراغ با بو و شکلی مشابه مدفوع.

بروز مشکلاتی در دستگاه گوارش از شایع‌ترین علائم انسداد روده هستند. معده و روده‌های شما شروع به پر شدن با گازی می‌کند که از رِکتوم یا راست‌روده خارج نمی‌شود و این موضوع باعث می‌شود که شکم، حالت سفت و متورم پیدا کند. اگر دچار این علائم شدید، به‌ویژه بعد از جراحی، سریعا باید موضوع را پیگیری کنید.2

عوامل خطر انسداد روده

بیماری ها و شرایطی که می تواند خطر انسداد روده را افزایش دهند، عبارتند از:

بیماری کرون که می تواند باعث ضخیم شدن دیواره های روده شود.

جراحی شکم یا لگن، که اغلب باعث چسبندگی انسداد شایع روده می شود.

سرطان در شکم، به ویژه اگر برای از بین بردن تومور شکم یا پرتودرمانی جراحی انجام شده باشد.3

تشخیص انسداد روده

پزشک در مورد تاریخچه پزشکی و علائم بیمار سؤال خواهد کرد و برای ارزیابی وضعیت او یک معاینه فیزیکی انجام می دهد. پزشک ممکن است در صورت تورم شکم به انسداد روده شک کند و حتی با یک استتوسکوپ به صداهای روده گوش دهد.

وجود توده سخت یا انواع خاصی از صداها، به ویژه در کودک، ممکن است به تعیین وجود انسداد کمک کند.

علاوه بر آن، پزشک می تواند آزمایشات تشخیصی دیگر را تجویز کند، از جمله:

اشعه ایکس

برای تأیید تشخیص بیماری، پزشک ممکن است پرتونگاری شکمی را توصیه کند. با این حال، برخی از انسداد روده با استفاده از اشعه X استاندارد دیده نمی شود.

توموگرافی کامپیوتری (CT)

سی تی اسکن ترکیبی از مجموعه ای از تصاویر اشعه ایکس را دارد که از زوایای مختلف تهیه شده است تا تصاویر مقطعی تولید کند. این تصاویر از پرتونگاری استاندارد جزئیات بیشتری دارند و احتمالاً انسداد روده را نشان می دهند.

سونوگرافی

هنگامی که انسداد در کودکان رخ می دهد، سونوگرافی اغلب نوع تصویربرداری ارجح است. در جوانانی که درک بینایی دارند، یک سونوگرافی به طور معمول “چشم گاو” را نشان می دهد که روده را در روده پیچیده می کند.

تست باریم آنما

تست باریم آنما در اصل تصویربرداری از روده بزرگ است که برای برخی از دلایل مشکوک به انسداد انجام می شود. در این روش، پزشک از طریق رکتوم، هوا یا مایع باریم را در روده بزرگ بیمار وارد می کند. برای تشخیص انسداد در کودکان، تست باریم می تواند در بیشتر مواقع مشکل را برطرف کند و دیگر نیازی به درمان بیشتر نیست.3

درمان انسداد روده چیست؟

درمان انسداد وابسته به شدت و وخامت مشکل است. مثلا:

انسداد بخشی

گاهی‌اوقات، در بیماری کرون یا دیورتیکولیت بخشی از روده از حرکت باز می‌ایستد، اما مواد روده به حرکت ادامه می‌دهند. در این وضعیت، چنانچه شرایط باثباتی داشته باشید، پزشک رژیم غذایی با میزان فیبر کم تجویز خواهد کرد. این کار باعث سهولت در شکل‌گیری مدفوع و خروج آن می‌شود. اگر این روش جواب ندهد باید به سراغ جراحی رفت و بخشی از روده را عمل کنند.

انسداد کامل

این وضعیت اضطراری است. درمان این مشکل وابسته به شرایط سلامت عمومی است. برخی از افراد مانند کسانی که مبتلا به سرطان کلون هستند یا سن بالایی دارند، نمی‌توانند عمل‌های جراحی گسترده انجام بدهند. در این شرایط، از استِنت برای بازتر نگه داشتن روده استفاده می‌شود. به‌طور ایده‌آل، غذا با کمک استنت حرکت خواهد کرد. اما بااین‌حال، جراحی شکمی برای برداشتن انسداد روده یا انسداد بخشی لازم است.

انسداد فلج‌کننده

درمان انسداد فلج‌کننده با شناخت عوامل ریشه‌‌ای صورت می‌گیرد. اگر مشکل از دارو باشد، پزشک دارویی دیگر تجویز می‌کند تا باعث تحریک حرکات روده بشود. مِتوکلوپرامید (رگلان) نمونه‌ای از این داروها است. در صورت امکان متوقف کردن دارویی که باعث انسداد شده نیز می‌تواند به رفع مشکل کمک کند. در هر حال، قطع مصرف هر دارویی به‌ویژه داروهای ضدافسردگی بدون مشورت با پزشک مجاز نیست.

در اوایل دوره ابتلا به انسداد فلج‌کننده، درمان بدون جراحی نیز ممکن است. اما تا رفع مشکل و برای دریافت مایعات لازم باید فرد در بیمارستان بستری بشود. پزشک می‌تواند از لوله نازوگاستریک با ساکشن کردن هم بهره ببرد. ضمن اینکه برای بیمار هیدراتاسیون مایع داخل وریدی صورت می‌گیرد و درواقع به بدن فرد آب‌رسانی می‌شود. فشرده‌سازی نازوگاستریک روش دیگری است که در آن لوله‌ای ازطریق حفره‌ی بینی به معده منتقل می‌شود.

این لوله، هوا و مواد اضافی را می‌کشد، زیرا ممکن است این مواد باعث استفراغ بشوند. بیشتر مشکلات انسداد روده با جراحی‌های مرتبط با انسداد روده در عرض ۲ تا ۴ هفته رفع می‌شود. اگر این مشکل در مدت زمان گفته شده بهبود پیدا نکند، فرد باید دوباره جراحی بشود.

ملاحظات جراحی

روده‌ها بسیار بلند و طولانی هستند؛ بنابراین ازدست‌رفتن بخش کوچکی از آن، مشکلی ایجاد نمی‌کند. البته فرایند هاضمه تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد، اما معمولا افرادی که بخشی از روده‌ی خود را ازدست می‌دهند، زندگی سالم و بدون دردسری را پشت سر می‌گذارند.

در برخی از موارد، روده باید کاملا تخلیه بشود. در این موارد، پزشک اقدام به ساخت کیسه‌ای خاص موسوم به اوستومی می‌کند. این کیسه کمک می‌کند تا مدفوع از مجاری گوارشی به آن جذب بشود. بعد از خروج روده با وجود اوستومی همچنان امکان زندگی وجود دارد.2

پینوشتها
1.www.drdarman.ir
2.www.pezeshket.com
3.www.chetor.com