همان طور که از نام آن پیداست، اختلال دوقطبی موجب بروز دوره های رفتاری متفاوت در فرد می شود. دوره شیدایی و دوره افسردگی. دوره شیدایی زمانی است که فرد خلق وخوی بسیار فعالی دارد و دوره افسردگی زمانی است که فرد به شدت آرام و افسرده به نظر می رسد. افراد مبتلا به اختلال دوقطبی ممکن است در مدیریت رفتارهای روزانه خود در مدرسه و یا محل کار و هم چنین حفظ روابط عاطفی خود مشکل داشته باشند.
متوسط سن شروع این بیماری حدود 25 سال و شیوع آن میان زنان و مردان تقریبا یکسان است، با اینکه اکثر افراد دارای این اختلال جوان هستند اما این امکان وجود دارد که شاهد بروز اختلال دو قطبی در کودکان نیز باشیم.
انواع اختلال دوقطبی چیست؟
بعد از آن با هم به مرور این نکته پرداختیم که اختلال دوقطبی چیست، می توانیم به بررسی انواع آن بپردازیم. اختلال دوقطبی انواع مختلفی دارد که به شرح زیر دسته بندی می شوند:اختلال دوقطبی نوع اول : این اختلال شامل دوره شیدایی (مانیا) است که حداقل 7 روز به طول می انجامد و یا علائم تکرارشونده شیدایی به قدری شدید باشد که فرد نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشد. در این نوع اختلال ممکن است فرد قبل از دوره شیدایی دوره افسردگی را نیز تجربه کرده باشد. در برخی موارد شدت شیدایی موجب از هم گسیختگی روانی فرد می شود.
اختلال دوقطبی نوع دوم : در این نوع اختلال فرد حداقل یک دوره افسردگی و یک دوره نیمه- شیدایی (هایپومانیا) را تجربه می کند.
اختلال دوقطبی دوره ای یا سیکلوتیمیا : علائم این نوع از اختلال دو قطبی، شامل بروز دوره ای علائم افسردگی و نیمه شیدایی است. این علائم کوتاه مدت تر و ضعیف از اختلال دوقطبی نوع اول و یا اختلال دوقطبی نوع دوم هستند.
انواع دیگر : انواع دیگری از اختلال دوقطبی شامل "اختلال دوقطبی نوع اول و دوم به صورت همزمان"، " اختلال دوقطبی نوع اول و دوم با دوره های سریع" ، " اختلال دوقطبی نوع اول و دوم با الگوهای تکرار شونده فصلی" و یا برخی از اختلالات ناشی از مصرف مشروبات الکی و یا مواد مخدر باشد. 1
چه عواملی سبب بروز اختلال دوقطبی می شود؟
ژنتیکفیزیولوژیک مغز
انتقال دهنده های عصب مغز
هورمون ها
عوامل محیطی
علائم و نشانه های بیماری اختلال دو قطبی کدامند؟
افراد مبتلا به اختلال دو قطبی با تغییر فصل ها حالات و رفتارهایشان نیز تغییر می کند. به عنوان مثال با شروع بهار یا تابستان دچار مانیا و در فصل های پاییز و زمستان خلق و خوی آنها به افسردگی تبدیل می شود. این چرخه در میان تمام افرادی که دچار اختلال دوقطبی هستند یکسان نیست و ممکن است در برخی از آنها به طور معکوس عمل کند.از سوی دیگر اختلال دوقطبی در برخی از افراد به گونه ایی است که حالات و رفتارهای آنها فارغ از فصل و دیگر مسایل سریعاً و گاهاً در طی چند ساعت بارها تغییر می کند.
برخی از علائم و نشانه ها در زمان مانیا عبارتند از
احساس سرخوشی زیاداعتماد به نفس شدید و گاهاً کاذب
عدم توانایی در تصمیم گیری درست و قضاوت
تکلم سریع
رفتار پرخاشگرجویانه
تحریک پذیری بالا
بالا رفتن میزان سطح انرژی
فعالیت جسمی بالا
اقدام به رفتارهای مخاطره آمیز
افزایش میل جنسی
اختلال خواب (خود را بی نیاز از خواب می بینند)
توهم
پریشانی
در زمان بروز حالت افسردگی در این دسته از بیماران علائم و نشانه های زیر بروز می دهد
غمگینی بیش از حدیأس
میل به خودکشی
استرس
احساس گناه
اختلالات خواب
از دست دادن میل به غذا یا برعکس آن
خستگی مفرط
عدم علاقه به فعالیت های روزمره
عدم توانایی در تمرکز
رفتارهای آزاردهنده
احساس درد بدون داشتن منشاء واقعی
عملکرد ضعیف در امورات رومزه زندگی 2
درمان اختلال دوقطبی
بهترین درمان برای اختلال دوقطبی توسط روانشناس متخصص یا روانپزشکی که در این زمینه تخصص و سابقه فعالیت دارد، انجام می شود. ممکن است یک تیم از متخصصین در درمان اختلال دوقطبی درگیر باشند. این تیم می تواند شامل روانشناس، مددکار اجتماعی و روانپزشک باشد. در برخی از تئوری ها اختلال دو قطبی یک وضعیت مادام العمر است. و درمان صرفا در مدیریت علائم آن است. بسته به نیاز شما، ممکن است درمان اختلال دوقطبی شامل موارد زیر باشد:روان درمانی توسط روانشناس: معمولا اصلی ترین و موثرترین درمان برای اختلالات روانشناختی، روان درمانی است، این روش درمانی که در غالب یک رویکرد روان درمانی انجام می گیرد اگر با سایر روش های درمانی ترکیب شود بهترین نتیجه را دارد.
داروها: اغلب در ابتدای درمان باید شروع به مصرف دارو کنید تا خلق و خوی شما متعادل شود. البته ابن مورد بسته به شدت اختلال دارد.
ادامه درمان با دارو: اختلال دو قطبی حتی در دوره هایی که احساس بهتری می کنید نیاز به درمان مادام العمر با داروها یا روش های غیردارویی دارد. افرادی که درمان شده اند، در معرض خطر عود مجدد هستند.
برنامه های درمانی روزانه: پزشک شما ممکن است یک برنامه درمانی روزانه را به شما پیشنهاد کند. این برنامه ها ضمن دریافت علائم تحت کنترل شما شامل پشتیبانی و مشاوره مورد نیاز شما خواهد بود.
درمان سوء مصرف مواد: اگر دچار اعتیاد به مواد مخدرهستید، به درمان سوء مصرف مواد نیز نیاز خواهید داشت. در غیر این صورت، مدیریت و درمان اختلال دوقطبی بسیار دشوار است.
بستری شدن: اگر رفتارهای خطرناک داشته باشید، پزشک شما ممکن است شما را بستری کند، اغلب در دوران افسردگی شدید افراد به فکر خودکشی یا آسیب زدن به خود می کنند یا در هنگام شیدایی رفتارهای پرخطر انجام می دهند. در این مواقع خطرناک ممکن است پزشک دستور بستری شدن بدهند.
به طور خلاصه درمان های اولیه برای اختلال دوقطبی شامل داروها و مشاوره روانشناسی (روان درمانی) برای کنترل علائم است و همچنین ممکن است شامل گروه های آموزشی و پشتیبانی نیز باشد.
روان درمانی برای درمان اختلال دوقطبی
روان درمانی یک بخش اساسی در درمان اختلال دو قطبی است و می تواند در محیط های فردی، خانوادگی یا گروهی ارائه شود. چندین نوع درمان ممکن است مفید باشد. رواندرمانی می تواند با توجه به علت مشکل شما رویکرد متفاوتی داشته باشد. معمولا درمان های روانشناسی یا همان رواندرمانی از نظر زمانی بلند مدت هستند، اما اصلی ترین قسمت درمان را تشکیل می دهند.
سایر گزینه های درمانی
بسته به نیاز شما، ممکن است سایر روش های درمانی به دوره های افسردگی شما اضافه شود.در طول درمان با تحریک الکتریکی مغز (TDCS)، جریان های الکتریکی خیلی خفیفی از مغز شما عبور می کنند و عمداً باعث تسهیل حرکت نورونی می شوند. به نظر می رسد TDCS باعث ایجاد تغییراتی در شیمی مغز می شود که می تواند علائم بیماری های روانی خاص را معکوس کند.
تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال (TMS) به عنوان گزینه ای برای کسانی که به داروهای ضد افسردگی پاسخ نداده اند، مورد بررسی قرار می گیرد.
داروهای درمان دوقطبی
برخی از داروها بیشتر از بقیه برای درمان اختلال دوقطبی استفاده می شوند. انواع و دوز داروهای تجویز شده براساس علائم و شدت علائم شما است.داروها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
تثبیت کننده خلق و خو: برای کنترل دوره های جنون یا هیپومنیک به طور معمول به داروهای تثبیت کننده خلق و خو نیاز دارید. نمونه هایی از تثبیت کننده خلقی عبارتند از: لیتیوم (لیتوبید)، اسید والپروئیک اسید (Depakene)، سدیم، کاربامازپین و لاموتریژین (Lamictal).
ضد روانپریشی: اگر علائم افسردگی یا شیدایی به رغم درمان با سایر داروها همچنان ادامه داشته باشد، افزودن داروی ضد روان پریشی مانند اولانزاپین (Zyprexa)، ریزپریدون، آریپیپرازول، لورازیدون (Latuda) یا آسناپین (سافریس) ممکن است کمک کند. پزشک شما ممکن است برخی از این داروها را به تنهایی یا همراه با یک تثبیت کننده خلقی تجویز کند.
داروهای ضد افسردگی: روانپزشک شما ممکن است یک داروی ضد افسردگی را برای کمک به مدیریت دوره های افسردگی اضافه کند. از آنجا که یک داروی ضد افسردگی گاهی اوقات می تواند یک دوره جنون را ایجاد کند، معمولاً همراه با یک تثبیت کننده خلقی یا ضد روان پریشی تجویز می شود.
ضد افسردگی – ضد درد: داروی Symbyax ترکیبی از ضدافسردگی فلوکستین و اولانزاپین ضد روان پریشی است. این به عنوان یک درمان افسردگی و تثبیت کننده خلقی کار می کند.
داروهای ضداضطراب: بنزودیازپین ها ممکن است در اضطراب و بهبود خواب کمک کنند، اما معمولاً به صورت کوتاه مدت استفاده می شوند.
قطعا بهترین دارو، دارویی است که متخصص روانپزشک به شما تجویز می کند.
اثرگذاری دارو و درمان اختلال دوقطبی به صبر و شکیبایی نیاز دارد، زیرا برخی از داروها برای تأثیرگذاری کامل به زمان نیاز دارند. 3
پی نوشت:
1.www.ofoghsalamat.com
2.www.day-ravan.com
3.www.zehnaraclinic.com
