اپاندیموما چیست؟

اپاندیموما نوعی سرطان نادر است که از مغز یا نخاع سرچشمه می گیرد. این بیماری در هر سنی ممکن است رخ دهد اما در کودکان بیشتر دیده می شود. پزشکان هنوز علت دقیق این سرطان را نمی دانند.

سلول های ependymal، که سلول های طناب نخاعی و بطن های مغز هستند، به طور غیرقابل کنترل تقسیم می شوند و تومور ایجاد می کنند. اپاندیموما به رنگ خاکستری یا قرمز و نرم است. در بعضی موارد، ممکن است حاوی کلسیفیکاسیون یا کیست باشند.1

انواع اپاندیموما کدامند؟

اپاندیموما را می توان بر اساس شباهت به سلول های غیرطبیعی سرطانی و یا به سلول های طبیعی مغز یا نخاع، محل قرارگیری و میزان انتشار آنها به انواع مختلف تقسیم کرد. انواع ependymoma عبارتند از:

درجه I. این نوع از اپاندیموما معمولاً رشد کند دارد و انواع آن عبارتند از:

Subependymomas. معمولاً در نزدیکی بطن مغز دیده می شود.

اپاندیمومای مایکسوپاپیلاری. معمولاً در انتهای تحتانی ستون فقرات دیده می شود.

درجه II. این متداول ترین نوع اپاندیموما است. در هر جایی از بطن های مغز که مایع مغزی نخاعی تولید می شود، می توان آنها را مشاهده کرد.

درجه III. آنها یک نوع رشد سریعتر از اپندیموما و بدخیم هستند. در غیر این صورت ependymomas آناپلاستیک نامیده می شود، آنها معمولاً در جمجمه، مغز، ساقه مغز و بندرت در نخاع یافت می شوند. این تومور معمولاً انتشار نمی یابد، اما ممکن است تومورهایی را در مناطق مختلف مغز و نخاع تشکیل دهند. البته این وضعیت به ندرت دیده می شود.1

اپاندیموم در چه بخشی ایجاد می‌شود؟

قسمتی از مغز که تحت تأثیر این بیماری قرار می‌گیرد به محل شکل‌گیری اپاندیموما در کودکان بستگی دارد. اپاندیموما در کودکان می‌تواند در هر قسمتی از بطن پر از مایع مغزی و مسیرهای مغزی و نخاعی ایجاد شود. بیشتر اپندیموماها در چهار بطن شکل گرفته و بر مخچه و ساقه مغز اثر می‌گذراند.

آناتومی داخل مغز شامل بطن جانبی، بطن سوم، بطن چهارم و مسیرهای بین این بطن‌ها (همراه با مایع مغزی نخاعی که با رنگ آبی مشخص شده است) می‌شود. قسمت‌های دیگر مغز که در شکل نشان داده شده است عبارتند از مغز، مخچه، نخاع و ساقه مغز (شامل پل پونز و مدولا). زمانی که اپاندیموما در کودکان شکل می‌گیرد، قسمت‌هایی از مغز که ممکن است آسیب ببینند عبارتند از:

مغز

بزرگ‌ترین قسمت مغز در بالای سر قرار گرفته است و تفکر، یادگیری، حل مسئله، تکلم، هیجانات، خواندن، نوشتن و حرکات اختیاری بدن را کنترل می‌کند.

مخچه

در پایین پشت مغز قرار گرفته است (در نزدیکی پشت سر). مخچه حرکات، تعادل و وضعیت بدنی فرد را کنترل می‌کند.

ساقه مغز

قسمتی از مغز است که مغز را به نخاع در پایین‌ترین قسمت مغز (درست بالای پشت گردن) وصل می‌کند. ساقه مغز تنفس، ضربان قلب و عصب‌ها و عضلات مرتبط با بینایی، شنوایی، راه رفتن، سخن گفتن و خوردن را کنترل می‌کند.

نخاع

ستون بافت عصبی است که از ساقه مغز به سمت مرکز کمر می‌رود. نخاع و غشاهای آن با مهره‌ها (استخوان‌های کمر) احاطه شده‌اند. عصب‌های نخاع پیام‌ها را بین مغز و بقیه قسمت‌های بدن منتقل می‌کنند، مانند پیام‌هایی که از مغز به سمت عضلات ارسال می‌شود و باعث حرکت عضلات می‌شود یا پیام‌هایی که از پوست به سمت مغر می‌رود و فرد می‌تواند چیزی را لمس کند.2

علت و علائم سرطان اپاندیموما در کودکان چیست؟

علت ایجاد بسیاری از انواع تومورهای مغزی در کودکان هنوز ناشناخته است. علائم و نشانه‌های اپندیمومای کودکان در همه کودکان یکسان نیستند. علائم و نشانه‌های این بیماری به موارد زیر بستگی دارند:

سن کودک

محل ایجاد تومور

این علائم و نشانه‌ها ممکن است به دلیل ابتلا به اپاندیموما یا بیماری‌های دیگر ایجاد شوند. اگر کودک شما هر یک از علائم زیر را دارد به پزشک مراجعه کنید:

سر دردهای مکرر

تشنج

حالت تهوع و استفراغ

درد و خشک‌شدگی گردن

عدم تعادل یا اختلال در راه رفتن

ضعف در پاها

تاری دید

کمر درد

تغییر در عادات اجابت مزاج

اختلال در ادرار کردن

گیجی و تحریک‌پذیری.2

چگونه اپاندیموما تشخیص داده می شود؟

پزشک می تواند آزمایش های زیر را برای تشخیص این تومور انجام دهد:

معاینه مغز و اعصاب

پزشک از بیمار در مورد علائم یا علائم کودک سوالاتی را می پرسد. سپس می تواند بیمار را به متخصص مغز ارجاع دهد. متخصص مغز و اعصاب، اعصاب بینایی، تعادل، شنوایی، قدرت، هماهنگی و رفلکس ها را در بیمار بررسی می کند.

ام آر آی مغز

این آزمایش تصویربرداری به پزشک کمک کرده تا اندازه و محل تومور را تعیین کند. در برخی موارد، همراه با MRI، تصویربرداری MRI تخصصی مانند آنژیوگرافی با تشدید مغناطیسی نیز انجام می شود.

شیر نخاعی

در این آزمایش، از مایع مغزی نخاعی برای بررسی های بیشتر نمونه برداری می شود. برای انجام آت، یک سوزن بین استخوان های ستون فقرات قرار داده می شود و CSF اطراف نخاع جمع می شود. سپس مایعات جمع شده از نظر هرگونه ناهنجاری یا سلول سرطانی مورد آزمایش قرار می گیرند.

بیوپسی

بسته به محل تومور، پزشک با استفاده از سوزن یا جراحی نمونه کوچکی از تومور را جمع می کند. سپس این نمونه برای بررسی سلول های سرطانی به آزمایشگاه ارسال می شود.

بر اساس نتایج آزمایش، پزشک این تومور را تشخیص داده و درمان مناسب را پیشنهاد می کند.1

درمان اپاندیموما

برای تایین دقیق روش درمانی شما، یک تیم پزشکی شامل یک اونکولوژیست، جراح مغز و اعصاب و نورولوژیست باهم همکاری خواهند کرد. مواردی که در روش درمانی تاثیرگذارند عبارتند از سن بیمار، محل قرارگیری تومور ، گرید آن و عوارض جانبی. گزینه هایی که برای درمان اپاندیموما وجود دارند به شرح زیر می‌باشند:

نظارت

به علت پیشروی آرام کثر انواع اپاندیموماها، در صورت که هیچ علائمی در شما بروز نکند، پس درمانی نیز در کار نخواهد بود. در عوض پزشک با تحت نظر گرفتن علائمتان و نیز آزمایش‌های سالانه MRI شرایط شما را پیگیری خواهد کرد.

جراحی

در صورتی که اندازه تومور بزرگ باشد و باعث بروز علائم شود، پزشک جراحی را به عنوان یک راه مناسب پیشنهاد خواهد کرد. پزشک ابتدا برش‌های کوچکی در ستون فقرات ایجاد خواهد کرد تا با استفاده از ابزارهای ظریفی توده را بردارد. برای جراحی تومورهای مغزی نیز ابتدا با برداشتن بخش‌هایی از جمجمه به مغز دسترسی پیدا می کند و قسمت‌هایی از بافت مغزی را برمی‌دارد.

سپس سلول‌های جمع‌آوری شده را در زیر میکروسکوپ بررسی می‌کند. در صورتی که سلول‌های سرطانی مشاهده شود، طی همان فرآیند سلول‌های سرطانی بیشتری از مغز برداشته و حذف می‌شوند. در اغلب مواقع پاک سازی سلول‌های سرطانی از مغز بسیار تمیز انجام می‌شود و فرد هیچ عارضه جانبی را تجربه نمی‌کند.

اما با این حال پس از اتمام جراحی نخاع ممکن است احساس بی‌حسی در پاها داشته باشید. همچنین برای بررسی اینکه آیا خارج سازی تومور به طور کامل انجام گرفته یا نه به یک MRI مجدد نیاز خواهید داست. در صورتی که بخشی از توده اپاندیموما هنوز در نخاع باقی مانده باشد، عمل جراحی دومرتبه تکرار خواهد شد.

رادیوتراپی یا شیمی درمانی

حتی در صورتی که ارج سازی توده اپاندیموما به طور کامل و با موفقیت انجام گرفته باشد، برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقی مانده در مغز به شیمی درمانی نیاز خواهید داشت. البته باید در نظر داشت که انجام پرتودرمانی برای کودکان زیر سه سال بسیار پرخطر می‌باشد زیرا روند رشد و تکامل را برای کودکان دچار مشکل می‌کند. بهترین راه‌های درمانی برای کودکان را می توانید از پزشک جویا شوید.

داروهای هدفدار یا تارگت تراپی

داروهای خاصی اخیرا مورد استفاده قرار می‌گیرند که می‌توانند سلول‌های سرطانی را مورد هدف قرار داده و از بین ببرند. این روش نسبت به روش های دیگر کم‌خطر تر بوده و به سلول‌های سالم مغزی آسیب زیادی وارد نمی‌کند.3

پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.dr-moradi.com
3.www.televisit24.com