طاسی سر چیست؟

در حالت کلی، طاسی به نداشتن مو و یا ریزش و از دست دادن آن در بخش هایی از بدن (به خصوص ناحیه سر) که بطور طبیعی باید مو در آن قسمت ها رشد ‌کند، گفته می‌شود.

متاسفانه این عارضه امروزه در بسیاری از کشورهای جهان، بسیار شایع شده. یکی از رایج ترین انواع طاسی، روند مداوم ریزش مو است که در اصطلاح پزشکی به آن آلوپسی آندروژنیک یا طاسی ، با الگوی مردانه گفته می‌شود و در مردان بالغ و حتی در بعضی از حیوانات نیز گاهی رخ می‌دهد. بهتر است پیش از آنکه اقدام به کاشت مو کنیم، از طاسی و عوامل آن بیشتر بدانیم:

معمولا در مراکز و مجامع علمی و پزشکی و تحقیقاتی از این بیماری تحت عنوان "آلوپسی" (Alopecia) نام برده می شود.

طاسی دارای انواع گوناگونی است که طاسی با الگوی مردانه و یا زنانه ( در اصطلاح پزشکی: آلوپسی آندروژنیک، آلوپسی آندروژنتیک، و آلوپسی آندروژنتیکا که معادل فارسی آنها طاسی وابسته به هورمون مردانه یا کچلی آندروژنیک است) و موارد دیگری را شامل می شود. از جمله: طاسی منطقه ‌ای "آلوپسی آره آتا" که شامل از دست دادن منطقه‌ای مو در برخی از نواحی سر یا بدن است و بیشتر در زنان شایع است، طاسی کامل "آلوپسی توتالیس" که به از دست دادن تمامی موی سر به طور کامل گفته می شود و ریزش مو یا طاسی سرتاسری یا همان "آلوپسی یونیورسالیس"، که شامل از دست دادن تمام موهای سر و بدن می‌باشد.1

نشانه‌ های بیماری طاسی کامل

اگر در ناحیه‌ ی سر و باقی نقاط بدن دچار ریزش مو شده‌ اید ، باید توجه داشته باشید که این عارضه یکی از اصلی‌ ترین نشانه‌ های طاسی کامل است ، نشانه‌ های این بیماری شامل از دست دادن:

موی بدن

ابروها

موی سر

مژه‌ ها

هم‌ چنین در بیماری طاسی کامل ریزش و از دست دادن موی ناحیه‌ ی تناسلی و موهای درون بینی هم گزارش شده است. این بیماری به جز ریزش و از دست دادن مو نشانه‌ ی دیگری ندارد. برخی از افراد هم در نواحی درگیر با این عارضه احساس خارش و سوزش دارند.

بیماری درماتیت آتوپیک (Atopic dermatitis) و ایجاد شدن فرو رفتگی‌ هایی در ناخن (nail pitting) نشانه‌ ی این نوع خاص از طاسی نیستند. ولی این دو عارضه گاهی به همراه طاسی منطقه‌ ای رخ می‌ دهند. بیماری درماتیت آتوپیک نوعی التهاب پوستی است که در اصطلاح اگزما (eczema) خوانده می‌ شود.2

عوامل ایجاد کننده و ریسک فاکتورهای بیماری طاسی کامل

علت اصلی بیماری طاسی کامل ناشناخته است. پزشکان معتقدند که فاکتورها و عوامل خاصی ممکن است خطر ابتلا به این نوع از ریزش و از دست دادن مو را افزایش دهند.

بیماری طاسی کامل یک بیماری خود ایمنی است. در بیماری‌ های خود ایمنی دستگاه ایمنی بدن به سلول‌ های خود بدن حمله می‌ کنند. در این نوع از طاسی دستگاه ایمنی بدن فولیکول‌ های مو را با سلول‌ های مهاجم اشتباه می‌ گیرد و در راستای یک مکانیسم دفاعی به آن‌ ها حمله می‌ کند . در نهایت حمله‌ ی دستگاه ایمنی بدن به فولیکول‌ های مو تحریک کننده‌ ی ریزش و از دست دادن مو می‌ شود.

اینکه چرا برخی افراد دچار بیماری‌ های خود ایمنی می‌ شوند و برخی دیگر نه، هنوز به درستی روشن نیست. هم‌ چنین لازم است به این نکته توجه کنیم که بیماری طاسی کامل در افرادی با سابقه‌ ی خانوادگی رخ می‌ دهد. اگر این عارضه در سایر افراد خانواده وجود داشته باشد ، احتمالاً این بیماری یک عارضه‌ ی ژنتیکی باشد.

افراد مبتلا به طاسی منطقه‌ای بیش‌تر از سایر افراد در معرض ابتلا به بیماری‌های خود ایمنی هم‌چون بیماری‌های تیروئیدی و پیسی (vitiligo) قرار دارند.

گزارش شده که استرس یک عامل تحریک کننده برای شروع بروز علایم طاسی کامل است . با این همه برای اثبات بهتر این فرضیه لازم است که پژوهش‌ های بیش‌ تر و کامل‌ تری انجام شود.2

تشخیص بیماری طاسی کامل

بیماری طاسی کامل علایم بارز و مشخصی دارد، پزشک با بررسی و مشاهده‌ی دقیق الگوی ریزش مو معمولاً به راحتی این بیماری را تشخیص می‌ دهد. این نوع از ریزش مو به آرامی نواحی زیادی از بدن و سر را درگیر می‌ کند.

برخی اوقات پزشک برای تشخیص درست‌ تر نمونه برداری از کاسه‌ی سر را تجویز می‌ کند. در این روش بخشی از پوست کاسه‌ ی سر برداشته شده و جهت بررسی‌ های دقیق زیر میکروسکوپ به آزمایشگاه فرستاده می‌ شود.

همچنین برای بررسی دقیق‌ تر این عارضه پزشک نمونه‌ ی خونی فرد را هم مورد بررسی قرار می‌ دهد. بررسی نمونه خون در جهت بررسی سایر عواملی که به ریزش مو منجر می‌ شوند همچون بیماری‌ های تیروئیدی و لوپوس (lupus) انجام می‌ شود.1

راهکارهای درمانی برای درمان طاسی کامل

متاسفانه هنوز هیچ درمان قطعی برای طاسی کامل کشف نشده است. اغلب درمان‌های کنونی، متناسب با سن، سابقه پزشکی و شدت ریزش مو انجام می‌گیرند. اگرچه هیچ درمانی قابل اطمینانی برای طاسی کامل وجود ندارد، اما برخی داروها که در ادامه ذکر می‌کنیم، به احتمال بالا برای فرد مبتلا مؤثر هستند:

«دی‌فنیل‌سیکلوپروپنون (Diphenylcyclopropenone)»

یک داروی موضعی که در درمان طاسی کامل در برخی افراد تأثیر خوبی داشته است.

«اسکواریک اسید دی بوتیل استر (Squaric Acid Dibutylester)»

از این دارو برای درمان طاسی منطقه‌ای نیز بهره برده شده است.

داروهای «استروئیدی (Steroids)»

این دست داروها برای کاهش پاسخ ایمنی بدن و التهاب تجویز می‌شوند.

«سیکلوسپورین (Cyclosporine)»

یک داروی سرکوب‌کننده دستگاه ایمنی بدن که با یک داروی استروئیدی به نام متیل پردنیزولون ترکیب می‌شود.

هدف اصلی در درمان بیماری طاسی کامل، آهسته کردن روند ریزش مو و یا توقف آن است. در برخی موارد می‌توان موی از دست رفته را دوباره بازیابی کرد. از آن‌جایی که طاسی کامل یکی از انواع شدید طاسی است، شانس موفقیت در درمان آن هم از نوعی تا نوع دیگر بسیار متفاوت است.

این عارضه به عنوان یک بیماری خود ایمنی شناخته می‌شود، لذا پزشک احتمالاً داروهای کورتیکواستروئیدی (corticosteroids) که سرکوب کننده‌ی دستگاه ایمنی بدن هستند را برای فرد تجویز خواهد کرد.

درمان‌های موضعی هم از جمله دیگر روش‌های درمانی این بیماری است. برخی ایمونوتراپی‌های موضعی (Topical immunotherapies) هم می‌توانند دستگاه ایمنی را سرکوب کنند.

دی‌فنیل‌سیکلوپروپنون موضعی (Topical diphenylcyclopropenone) یک واکنش آلرژیک را تولید می‌کند تا پاسخ دستگاه ایمنی را برانگیزد. این عمل برای منحرف کردن دستگاه ایمنی بدن از فولیکول‌های مو صورت می‌گیرد. هر دو این روش‌ها به دوباره فعال شدن فولیکول‌های مو و رشد دوباره‌ی موها کمک می‌کند.

درمان با نور فرابنفش (ultraviolet light therapy) باعث افزایش جریان خون و فعال شدن فولیکول‌های مو می‌شود، این روش هم روشی دیگر برای درمان طاسی کامل است.

داروی توفاسیتینیب (Tofacitinib) درمانی موثر برای بیماری طاسی کامل به شمار می‌رود. در واقع این دارو یک نوع داروی آف لیبل (off-label) است که به تایید سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) رسیده و برای درمان روماتیسم مفصلی (rheumatoid arthritis) از آن استفاده می‌شود.

داروهای آف لیبل داروهایی هستند که به منظور درمان یک عارضه به تایید سازمان غذا و داروی آمریکا رسیده‌اند ولی در عین حال برای درمان سایر عوارض هم استفاده می‌شوند ولی هنوز اثر بخشی آن‌ها بر روی سایر عوارض به تایید این سازمان نرسیده است. با این همه پزشک مجاز است تا آن را برای درمان بیماران استفاده کند.

اگر درمان جواب دهد، موها بعد از ۶ ماه دوباره رشد خواهند کرد. با این همه حتی اگر درمان موفقیت آمیز باشد و موها دوباره رشد کنند، احتمال ریزش دوباره‌ی مو بعد از توقف درمان وجود خواهد داشت. 3

پینوشتها
1.www.suthair.com
2.www.shomanews.com
3.www.drdr.ir