چه عواملی باعث بروز سردرد بعد از خواب می‌شوند؟

سردرد ممکن است در اثر اختلال در خواب و یا اختلالات مربوط به غده‌ی هیپوتالاموس ایجاد شود. هیپوتالاموس که در نقطه‌ی حساسی از مغز قرار گرفته است سیکل خواب را تنظیم کرده و به کنترل درد نیز کمک می‌کند البته این غده وظایف دیگری را نیز در بدن به عهده دارد. تحقیقات نشان می‌دهند که روند به خواب رفتن و یا بیدار شدن از خواب می‌توانند در مکانیسم بروز سردرد تاثیرگذار باشند.میگرن
علاوه بر اختلالات خواب، بسیاری از مشکلات فیزیکی و ذهنی دیگر نیز می‌توانند منجر به بروز سردردهای بعد از خواب شوند.

میگرن

برای افرادی که در خطر سردردهای میگرن قرار دارند، کیفیت پایین خواب و یا خوابیدن طولانی مدت می‌توانند عاملی برای بروز سردرد باشند. حملات میگرن در مقایسه با سردردهای معمولی بعد از خواب شدت بسیار بیشتری دارند.
تحقیقات نشان داده‌اند که نرسیدن فرد به خواب می‌تواند باعث تولید پروتئین‌هایی شود که درد را تحریک کرده و باعث ایجاد میگرن مزمن می‌شوند. دیگر اختلالات سردرد مثل سردرد هیپنیک یا سردردهای خوشه‌ای ممکن است در طی خواب فرد بروز پیدا کنند.

هیپوگلیسمی

هیپوگلیسمی در خواب شرایطی است که قند خون از سطح طبیعی پایین‌تر است. این مشکل باعث ایجاد سردرد و همچنین تعریق شبانه می‌شود و ممکن است با مصرف یک میان وعده سبک قبل از خواب باعث تنظیم سطح گلوکز خون شود.

اضطراب و افسردگی

معمولاً در افرادی که سردرد بعد از خواب را تجربه می‌کنند علائمی از اضطراب و افسردگی نیز وجود دارد. نگرانی مزمن و احساس ناامیدی نیز می‌توانند باعث اختلالات خواب و درنهایت منجر به سردرد شوند.
اضطراب و افسردگی ممکن است در اثر عارضه‌های دیگری که سردردهای صبحگاهی ایجاد می‌کنند نیز به وجود آمده باشند. اختلالات اضطراب در افراد مبتلا به میگرن تا 5 برابر افراد عادی دیده می‌شوند. همچنین احتمال بروز افسردگی در افراد مبتلا به میگرن 2.5 برابر جمعیت عادی خواهد بود. ارتباط دو طرفه‌ی بین اضطراب یا افسردگی و سردرد ارتباطی پیچیده است. بسیاری از افراد مبتلا به میگرن پس از شروع سردرد خود دچار اضطراب و افسردگی می‌شوند. در افراد دیگر ممکن است سردرد میگرن در اثر وجود اضطراب یا افسردگی بروز پیدا کند.

آپنه ی خواب و خرناس کشیدن

آپنه تنفسی حین خواب زمانی روی می‌دهد که راه‌های هوایی در طول خواب تغییر می‌کنند و به طور نسبی جریان هوا به درون یا بیرون بدن را مسدود کرده و الگوی تنفس طبیعی را مختل می‌کنند. این اختلال خواب باعث ایجاد سردرد در خواب می‌شوند که در طول شب یا حین بیداری فرد آن را احساس می‌کند.
آپنه ی خواب و خرناس کشیدن مشکلات قابل درمان هستند پس در صورتی که فکر می‌کنید این مشکلات در شما وجود دارند به پزشک مراجعه کنید. می‌توانید الگوی خواب خود و هرگونه علائم مثل خواب آلودگی در طول روز، مشکلات تمرکز و بد خلقی را در یک دفترچه ثبت کنید.

دندان قروچه

سردرد بعد از خواب ممکن است در اثر دندان قروچه در حین خواب یا بروکسیزم ایجاد شود. دندان قروچه اختلالی است که در آن فرد مبتلا، بدون اطلاح خودش، در طول فرآیند خواب، دندان ها را با نیروی زیادی روی هم فشار می دهد.
این فعالیت بیش از حد عضلات فک در طی خواب می‌تواند باعث سردردهای صبحگاهی شود. بروکسیزم با شنیدن صدای دندان قروچه، درد عضله‌ی فک و سایش غیرطبیعی دندان‌ها شناخته می‌شود. کج شدن دندان‌ها و اختلالات خواب می‌توانند باعث تشدید دندان قروچه شوند. در صورتی که فکر می‌کنید به دندان قروچه مبتلا هستید به دندانپزشک خود مراجعه کنید.

چگونه از سردرد بعد از خواب جلوگیری کنیم

در صورتی که به سردرد بعد از خواب مزمن مبتلا هستید و از علت آن مطمئن نیستید به پزشک خود مراجعه کنید. تشخیص علت اصلی سردرد صبحگاهی اولین قدم در جهت درمان مناسب آن خواهد بود.
زمانی که علت عارضه تشخیص داده شد می‌توانید با محدود کردن محرک‌های آن و رعایت بهداشت خواب (عادت‌های مناسب که به خواب شما کمک می‌کنند) از بروز مجدد عارضه جلوگیری کنید. پزشک شما می‌تواند یک برنامه‌ی درمانی مناسب را بر اساس نیازهای شما طراحی کند. برخی از علل بروز سردردهای بعد از خواب قابل پیشگیری بوده در حالی که علل دیگر آن باید در زمان بروز درمان شوند.

در زیر به نکاتی برای مقابله با سردردهای بعد از خواب اشاره خواهیم کرد:

برنامه‌ریزی خواب داشته باشید

برنامه‌ی منظمی برای خواب خود تنظیم کنید تا ریتم سیرکادین شما را تنظیم کند و دریافت خواب کافی شبانه را برای شما تضمین کند. تا حد امکان این برنامه را رعایت کنید و از خواب طولانی و بیدار ماندن در آخر هفته‌ها خودداری کنید.
سعی کنید هر شب حتی در روزهای تعطیل 7 تا 8 ساعت بخوابید. سعی کنید هر روز در زمان مشخصی به خواب رفته و در ساعت مشخصی از خواب بیدار شوید.

محیط خود را برای خواب مناسب آماده کنید

اتاق خواب خنک، ساکت و تاریک بهترین محیط برای خوابیدن خواهد بود.
اگر فرد مکررا تجربه میگرن دارد، خوابیدن با روشن کردن تهویه هوا و کولر ممکن است که حملات میگرن را کاهش دهد.

استفاده از وسایل الکترونیکی را قبل از خواب محدود کنید

سعی کنید قبل از خواب تلویزیون نبینید و از وسایل الکترونیکی در تخت خواب استفاده نکنید.

آرام باشید

از تکنیک‌های آرامش بخش مثل مدیتیشن، یوگا، گوش دادن به موسیقی آرامش بخش و عبادت استفاده کنید.
قبل از خواب یوگا تمرین کنید یا نفس عمیق بکشید تا به آرام شدن ذهن و بدن خود کمک کنید و آن را در شرایط آرامی برای فرو رفتن در خواب قرار دهید. همچنین از تماشای تلویزیون و مطالعه در تخت خودداری کنید، زیرا ذهن شما را مشغول کرده و خوابیدن را سخت‌تر می‌کند.

از یک رژیم غذایی متناسب استفاده کنید

میوه جات تازه، سبزیجات، غلات کامل، پروتئین کم چربی مثل ماهی، مرغ و تخم مرغ که غنی از ویتامین ها هستند می‌توانند برای شما مفید باشند.
قبل از خواب مایعات ننوشید تا از تکرر مراجعه به توالت جهت ادرار کردن جلوگیری شود. همچنین چهار ساعت قبل از خواب چیزی نخورید، زیرا بخشی از ادرار از جذب آب مواد غذایی مصرف شده ایجاد می‌شوند.

از مصرف زیاد کافئین خودداری کنید

سعی کنید روزانه بیش از 240 میلی لیتر قهوه مصرف نکنید. همچنین باید میزان کافئین موجود در نوشیدنی‌های دیگر مثل چای و سودا را نیز در نظر داشته باشید.

علائم خود را یادداشت کنید

روزها و ساعت‌هایی که علائم سردرد دارید را یادداشت کنید تا بتوانید عامل محرک آن را پیدا کنید.

داروها را مرور کنید

در مورد داروهای مصرفی خود با پزشک صحبت کنید (شامل هر گونه داروی خانگی و سنتی یا خارج از نسخه پزشک می‌شود) تا متوجه شوید که آیا داروها با هم تداخل دارند یا نه و آیا باعث ایجاد اختلال خواب و سر درد می‌شوند.

با درمان هرگونه عارضه‌ی زمینه‌ای مثل اختلالات خواب و رعایت بهداشت خواب می‌توانید با سردردهای صبحگاهی خداحافظی کنید و یا میزان بروز آن‌ها را تا حد زیادی کاهش دهید. همچنین می‌توانید در مورد درمان‌های دارویی و روش‌های درمانی مکمل با پزشک خود مشورت کنید.