7 مهر 1389 / 20 شوال 1431 / 29 سپتامبر 2010 |
1) اعتصاب كاركنان راه آهن و سازمان آب تهران در اعتراض به رژيم پهلوي (1357 ش) |
2) شهادت روحاني مبارز "سيدعبدالكريم هاشمينژاد" توسط منافقين كوردل (1360ش): شهيد حجتالاسلام و المسلمين سيد عبدالكيم هاشمينژاد در سال 1311 شمسي (1351 ق) در خانوادهاي متدين در "بهشهر" مازندران ديده به جهان گشود و از 14 سالگي در محضر آيتاللَّه كوهستاني و سپس در قم به مدت چهارده سال نزد آيات عظام: سيد حسين بروجردي و امام خميني(ره) به تحصيل علوم ديني پرداخت. وي در دوران مبارزات اسلامي ملت ايران به رهبري امام خميني(ره) با خطبهها و سخنرانيهاي حماسي و آتشين خويش، در نشر افكار انقلابي اسلام و افشاي ماهيت رژيم پهلوي، تمامي توان خود را به كار برد و در اين راه متحمّل سختيها و شكنجههاي ايادي رژيم گرديد. وي از ابتداي مبارزه تا پيروزي انقلاب اسلامي، چندين بار دستگير و به زندانهاي طولاني مدت محكوم گرديد. اين مجاهد انقلابي پس از پيروزي انقلاب اسلامي، به عنوان نماينده استان مازندران در مجلس خبرگان قانون اساسي انتخاب شد، در تدوين قانون اساسي و به خصوص در جهت تثبيت اصل ولايت فقيه، زحمات بسياري كشيد. حجتالاسلام هاشمي نژاد پس از پايان دوره مجلس خبرگان و تدوين قانون اساسي، مقام دبيري حزب جمهوري اسلامي مشهد را به عهده گرفت و از اين پايگاه، حملات مداوم خود را متوجه نفاق حاكم بر بعضي مكانهاي دولتي و ارتجاع كرد و با ضد انقلاب به مبارزه سختي پرداخت. وي با شروع جنگ تحميلي، در جبهههاي غرب و جنوب حضور يافت و با سخنرانيهاي پرشور خود، در بالابردن روحيه رزمندگان، نقش بسزايي ايفا كرد. آن شهيد بزرگوار، پشتوانه محكمي براي انقلاب بود، از اين رو نقشه ترور وي طرح شد و در سالروز شهادت امام جواد(عليه السلام) در هفتم مهر 1360 در چهلونه سالگي به دست يكي از منافقين كوردل، بر اثر انفجار نارنجك به شهادت رسيد. بدن پاره پاره اين شهيد عالي مقام پس از تشييع باشكوه مردم، در جوار مرقد منور امام رضا(عليه السلام) به خاك سپرده شد. |
3) رحلت آيتاللَّه "محمد حسن صافي اصفهاني" زعيم حوزه علميه اصفهان (1374 ش): آيتاللَّه محمد حسن صافي اصفهاني در سال 1298ش (1338ق) در اصفهان زاده شد وي پس از پشت سر گذاشتن تحصيلات جديد، به فراگيري دانشهاي ديني روي آورد و پس از مدتي اقامت در اصفهان و قم، به نجف اشرف عزيمت نمود. آيتاللَّه صافي در نجف در محضر استادان نامداري همچون شيخ محمد علي كاظميني، سيد عبدالهادي شيرازي، سيد محسن حكيم و سيد ابوالقاسم خويي استفادههاي وافر بُرد و در مدت اقامت 27 ساله در نجف، مباني فقهي، فلسفي و اخلاقي خود را استوار ساخت. ايشان در 50 سالگي به اصفهان بازگشت و به تدريس، امامت جماعت، پرورش شاگردان و ارشاد مردم پرداخت. آيتاللَّه صافي بعدها رياست حوزه علميه اصفهان را به عهده گرفت و منشأ خدماتي گرديد. اين فقيه بزرگوار تأليفات متعددي به نگارش درآورد كه تطبيق بين اقتصاد اسلامي و اقتصاد سوسياليسم و كاپيتاليسم و نيز تقريرات دروس فقه و اصول از آن جملهاند. ايشان همچنين بر فقه، اصول، كلام، تاريخ، تفسير، فلسفه و اقتصاد چيرگي تام داشت. اين عالم رباني سرانجام در هفتم مهر 1374 برابر با سوم جماديالاول 1416 ق در هفتاد و شش سالگي بدرود حيات گفت و پس از تشييعي باشكوه، در كنار مرقد علامه مجلسي به خاك سپرده شد. |
4) افتتاح شبكه اطلاعرساني مركز تحقيقات مطالعات و سنجش برنامهاي در صدا و سيما(1376 ش) |
5) كشف بزرگترين ميدان نفتي ايران با ظرفيت 26 ميليارد بشكه در حوالي اهواز (1378 ش) |
6) روز آتش نشاني و ايمني |
7) وفات "محمدبن يعقوب فيروزآباديشيرازي" عالم بزرگ اهل سنّت(817 ق): ابوطاهر محمد بن يعقوب بن محمد شيرازي فيروزآبادي عالم بزرگ اهلسنت داراي حافظهاي قوي و معلومات زياد بود. وي براي تحصيل علوم، مسافرتهاي متعددي انجام داد و در فقه، تفسير، حديث و لغت متبحر شد. ابوطاهر بيش از بيست سال قاضي القُضاة سرزمين يمن و سپس شيخ الاسلام آن ديار بود. الاحاديثُ الضَّعيفَه، قاموس اللُّغَه، المُثلَّث و جَليسُ الاَنيس از آن جملهاند. ابوطاهر شيرازي در حدود 90 سال عمر كرد و پس از مرگ در يمن مدفون شد. |
8) درگذشت فقيه امامي آيتاللَّه "ميرزاجواد نوري" (1323 ق): حاجي ميرزا جواد بن حاجي ملا محمدعلي نوري، فقيه امامي، مجتهد، اصولي، و از مراجع تقليد به شمار ميرفت. اين عالم وارسته، نزد سيدمحمد شهشهاني كسب علم كرده و در اصفهان، رياست مذهبي وقت به ايشان منتهي ميشد. كتابٌ في الاصول، كتابٌ في الفِقه الاستدلالي، رسالاتي در طهارت و صلوة و نكاح و تجارت از جمله آثار ميرزا جواد نوري ميباشند. اين فقيه جليل در اصفهان رحلت كرد و در آن شهر به خاك سپرده شد. |
9) 29سپتامبرسال1901ميلادي: ايزيكو فرمي فيزيكدان ايتاليايي درشهر رم بدنيا آمد. ذوق و علاقه فرمي به فيزيك از سالهاي نوجواني دروجودش آشكارشد و فرمي بعد ازاتمام دوره دانشگاه در ايتاليا و آلمان در25سالگي قانون حركت مولكولهاي گاز را كشف كرد. فرمي نخستين كسي بود كه درباره تغييرات اتمي عناصر تحقيق كرد. اين محقق و فيزيكدان بزرگ درسال 1938ميلادي جايزه نوبل را دررشته فيزيك بدست آورد. گفتني است كه صدمين عنصر شناخته شده درجدول تناوبي عناصر به ياد فرمي؛« فِرميوم» ناميده شده است. |
10) درگذشت "كريستين هِبِل" اديب و منتقد برجسته آلماني (1863م): كريستين فريدريش هِبِل، شاعر، منتقد و نمايشنامه نويس آلماني در 12 مارس 1813م در خانوادهاي تهيدست به دنيا آمد. وي از نوجواني به دليل مرگ پدر، براي تأمين معاش به شغلي در مطبوعات اشتغال يافت و پس از مطالعه بسيار و اندوختن معلومات خود، به نوشتن پرداخت. هبل در بيست سالگي نوشتههايش را براي نشر به مجلههاي ادبي هامْبورگ آلمان فرستاد و سپس به تحصيل روي آورد. وي در سالهاي پس از آن ضمن ادامه تحصيل، كارهاي ادبي خود را ادامه داد و با نگارش نمايشنامههايى همچون يوديت، ماريا ماگدالِنا، هرود و ماريا مِنِه و گوگِس و انگشتري او و... به شهرت فراواني رسيد. آثار نمايشي هبل شامل نمايش انديشهها و احساسهاي بدبينانه و نامطبوع زندگي است كه روح تيره و تنهايى و شكست را نمايان ميسازد. در نظر هِبِل صحنههاي غمانگيز، نتيجه و محصول اجتنابناپذير تلاش فردي است. قدرت و برجستگي فردْ پيوسته با كشمكش و مبارزه همراه است و دستخوش قوانين ماوراي جهان مادي است. فرد ميكوشد كه خود را از فرسودگي اموري كه با آن روبرو ميشود برهاند، اما ارادهاش در برابر قدرت اصلي كه مافوق همه چيز است، خُرد ميشود. هبل موضوع نمايشنامههايش را از تاريخ قديم و جديد زندگي معاصر بيرون ميكشد و بناي نمايشنامهها را بر عصرهاي تحول و چهارراههاي تاريخ قرار ميدهد. او در عين حال، وجود خود را در وراي آثارش مينماياند و همدردي خود با فرد در برابر نظام و قوانين خردكننده را نشان ميدهد. نمايشنامههاي نخستين هبل به صورت نثر به نگارش درآمده و نمايشنامههاي بعدي در شعر آزاد ساخته شده است. علاوه بر آثار نمايشي، از هِبل، تعداد فراواني نوشته در نقد و نظريههاي مربوط به تئاتر و نامهها و يادداشتهاي بسيار سودمند بر جاي مانده است. نامههاي هبل نه تنها به سبب گيرايى، بلكه به علت اهميتي كه از نظر تاريخ و نقد ادبي دارد، بسيار جلب توجه كرده و جزو نوشتههاي رسمي آلمان درآمده است. محروميتهاي دوره كودكي و جواني بر جسم هِبل اثر گذاشت و بيماري مهره پشت، او را به سوي مرگي زودرس كشاند تا اينكه كريستين فريدريش هِبِل در 29 سپتامبر 1863م در پنجاه سالگي درگذشت. |
11) درگذشت "اميل زولا" نويسنده و داستانسراي شهير فرانسوي (1902م): اميل ادوارد شارل آنتوان زولا، داستانسراي شهير فرانسوي در دوم آوريل 1840م در پاريس به دنيا آمد. وي در ابتدا داراي زندگي فقيرانهاي بود و با تنگدستي روزگار ميگذرانيد اما پس از اشتغال در يك كتابفروشي، اوقات فراغت خود را صرف نويسندگي نمود و پس از انتشار چند اثر خود، مورد توجه جامعه ادبي فرانسه قرار گرفت. زولا طرفدار سرسخت و يكي از پايهگذاران سبك ناتوراليسم و مبلغ اين مكتب بود كه بر اساس آن، داستان بايد بر تفكر علمي و توصيف دقيق استوار باشد. زولا ابتكار واقعي هنري را در رها كردن سنتها و تابع زندگي زمان شدن ميدانست و اعتقاد راسخ داشت كه روش علمي، بهترين روش براي نزديك شدن به حقيقت است. وي معتقد بود كه زندگي را چنان كه هست بايد ديد از اين رو، زولا براي تصوير دقيق زندگي عصر خود، توصيف جزئيات را به سرحد كمال رساند و در اين راه، چيزي او را متوقف نكرد. او در آثار خود، واقعيات را با تلخترين و خشنترين جنبههاي آن تشريح ميكرد. زولا از دريچه يك دانشمند دقيق و ريزه كار به زندگي مينگريست و با دقت خسته كنندهاي، آن را نقاشي ميكرد. زولا در اواخر عمر مورد توجه شديد مردم قرار گرفت و آكادمي فرانسه او را به عضويت قبول كرد ولي زولا دعوت آكادمي را نپذيرفت. داستانهاي زولا، بيشتر حاوي بررسيهاي دقيق در شناسايى مردم و خوي و نژاد و طبيعت آنهاست. زولا از مصلحان اجتماعي زمان خود نيز به شمار ميرفت و با كليساداران كاتوليك به مخالفت پرداخت. زولا در هنر رمان نويسي، ابتكارهاي جالب توجهي به كار برده و در تصوير اجتماع، استعدادي بينظير و استثنايى نشان داده است. در نظر او، همچنانكه جراح، جسم بيمار را ميشكافَد تا بر آن تغييرات لازم را انجام دهد، رماننويس نيز بايد تغييرات عميق جسمي قهرمانان كتاب خود را مورد بررسي دقيق علمي قرار دهد. زولا به قهرمانان آثار خود، برجستگي و واقعيت پرجاذبهاي ميبخشد، چنانكه خواننده در پشت چهرههاي داستاني، اشخاص واقعي را به خوبي ميبيند. آثار زولا با آن كه بر جنبههاي علمي زيستشناسي و مسئله توارث و جبر علمي متكي است، از جنبههاي شاعرانه و تغزّلي و صور ذهني خارقالعاده نيز سرشار است. نفوذ زولا و مكتب ناتوراليسمِ او در نويسندگان ملل مختلف قرن بيستم، انكارناپذير است. دكّه ميفروش، نانا، ژرمينال، سه شهر، خطاي كشيش، انسان وحشي و قلب پاريس از جمله آثار مهم او ميباشند. اميل زولا سرانجام در بيست و نهم سپتامبر سال 1902م در شصت و دو سالگي در پاريس درگذشت. |
12) مرگ "وينسلو هومر" نقاش و هنرمند معروف قرن نوزدهم و بيستم امريكا (1910م): وينسلو هومر، نقاش برجسته امريكايى در 24 فوريه 1836م در بندر بوستون امريكا به دنيا آمد. وي از كودكي به هنر علاقه داشت از اين رو كار خود را با مصوّرسازي و چاپ آغاز كرد. هومر در جريان جنگ داخلي امريكا معروف به جنگهاي انفصال، مأمور تهيه عكس از مناظر جنگ شد و با پايان جنگ، به خلق آثار برجسته و معروف خود پرداخت. او در زمينه گرافيك نيز استعداد خوبي داشت وسالها از راه تصويرگري براي نشريات گوناگون، زندگي خود را ميگذراند. هومر سالياني به نقاشيِ موضوعاتي از زندگي روزمره روستايى و چشم اندازهاي امريكا پرداخت و كمكم به شهرت دست يافت. بااين حال پس از سفري به انگلستان، تغييري در ديد و شيوهكاري او پديد آمد. هومر از آن پس با بياني موجز و بدون تفصيل به تجسم صحنههاي دريايى پرداخت. وي علاوه بر رنگ روغني، از آبرنگ نيز با مهارت استفاده ميكرد كه مضامين آن بيشترْ دريا و حالت وحشيِ بيشهزاران شمالي بود. گرچه هومر هرگز مضمون طبيعي را رها نكرد، ولي روز به روز بر قابليت خود براي گزينش و انتزاع كردن عناصر تصويرياش افزود. او همچنين از نور براي تشديد صراحت و قاطعيت شكلها بهره ميگرفت. هومر طي سالهاي فعاليت هنري خود آثار متعددي به وجود آورد كه هشت ناقوس، راست و چپ و اسيران جبهه از آن جمله است. وينسلو هومر سرانجام در 29 سپتامبر 1910م در 74 سالگي درگذشت. |
13) آغاز جنگ ايتاليا و عثماني براي تصاحب سرزمين ليبي (1911م): كشور ليبي از اوايل قرن شانزدهم ميلادي بخشي از قلمرو امپراتوري عثماني بود و تا سال 1835م كه مستقيماً تحت نظارت دولت عثماني قرار گرفت فرمانروايان اين كشور، منصوب و مأموري خراجگيري دولت عثماني بودند. در اين ميانْ دولت استعمارگر ايتاليا كه از مدتها قبل چشم طمع به شمال افريقا به ويژه ليبي دوخته بود از ضعف دولت عثماني استفاده كرد و با يورش به اين منطقه در 29 سپتامبر 1911م، آن را از دست امپراتوري عثماني خارج ساخت. اين جنگ منشأ تشكيل كشور ليبي گرديد و سرزميني كه تا آن زمان بيشتر به طرابْلُسِ غرب معروف بود، نام ليبي گرفت. ليبي در جريان جنگ جهاني اول تحت استعمار كامل ايتاليا واقع شد و پس از چهل سال، سرانجام در 24 دسامبر 1951، استقلال خود را اعلام كرد. (ر.ك: 1 سپتامبر و 24 دسامبر) |
14) واگذاري قيموميت سرزمينهاي عربي خاورميانه به انگلستان و فرانسه (1921م): پاريس و لندن در جريان جنگ جهاني اول و پس از آن، در مورد تقسيم امپراتوري عثماني ميانِ خود به توافق رسيده بودند و تصميم جامعه ملل در 24 ژوئيه 1921م براي قيموميّت، در واقع به اين تقسيمْ جنبه قانوني ميداد. همچنين كميسيون دائمي قيموميت به عنوان يكي از اركان جامعه ملل، رسيدگي به گزارشهاي سالانه سرزمينهاي تحت قيموميت و اعلام نظر به شورا را برعهده داشت، گرچه اين وظيفه نيز به صورت صحيح انجام نميگرفت. از طرف ديگر اعضاي اين كميسيونْ برگزيده شورا بودند، نه نمايندگان دول تحت قيموميت. بنابراين مصوبات آنها معمولا بر اساس خواستهاي دول بزرگ انجام ميگرفت. يكي از اولين طرحهايى كه در اين زمينه ارائه شد طرح قيموميت مناطقي در افريقا و اقيانوس آرام بود اما در مورد كشورهاي خاورميانه، اتخاذ تصميم چندين بار به تعويق افتاد و سرانجام طرحهاي مربوط به اين كشورها در 29 سپتامبر 1923 قوت اجرايى پيدا كرد. بر اساس تصميم كميسيون، سرزمينهاي لبنان و سوريه تحت قيموميت فرانسه قرار گرفت، و عراق، فلسطين و ماوراي اردن تحت سيطره انگلستان درآمد. اگرچه سپردن حاكميت سرزمينهاي اسلامي به فرانسه و انگليس، خشم مردم مسلمان منطقه را برانگيخت، اما اين دو كشور، سلطه خود را بر سوريه، لبنان، عراق، و اردن تحكيم بخشيدند و به ويژه انگليس، زمينه لازم براي تشكيل دولت نامشروع صهيونيستي در فلسطين را فراهم كرد. |
15) امضاي قرارداد تقسيم لهستان بين آلمان و شوروي در جريان جنگ جهاني دوم (1939م): با حمله قواي آلمان به لهستان و آغاز جنگ جهاني دوم، عليرغم مقاومت مردم ورشو پايتخت لهستان، اين كشور در روز 27 سپتامبر تسليم شد و نبرد لهستان در روز 28 سپتامبر به پايان رسيد. در اين جنگ، بيش از سيصد هزار لهستاني كشته و تعداد زياد ديگري مجروح و مفقود شدند. با اين حال، در روز 29 سپتامبر 1939م، آلمان و شوروي به عنوان فاتحان اين نبرد، قرارداد جديدي در مسكو امضا كردند و به تقسيم لهستان بين خود جنبه رسمي دادند. به موجب اين قرارداد، سهم عمدهاي از گوشت قرباني لهستان، يعني يكصد و بيست هزار كيلومتر مربع از اراضي شرقي اين كشور به شوروي تعلق گرفت و نزديك به يكصد و چهارده هزار كيلومتر مربع از سرزمينهاي غربي آن نيز ضميمه آلمان شد. لازم به ذكر است كه انعقاد قرارداد جديد و تقسيم لهستان در واقع در پي توافقاتي بود كه پنج هفته قبل از آن در اواخر اوت 1939م ميان آلمان و شوروي به دست آمد و سران دو كشور آن را تاييد كرده بودند. اين نواحي در سالهاي جنگ جهاني دوم، صحنه نبردهاي متعددي شد تا اينكه پس از جنگ، استقلال خود را باز يافت. |
16) درگذشت "چارْلْز ريشْتِر" مخترع مقياس ميزان بزرگي زلزله (1985م): چارلز ريشتر با همكاري يك محقق ديگر، در دهه 1930م، زلزلهها را بر اساس دامنه امواج دروني آنها و مقدار انرژي كه آزاد ميكنند از يك تا نُه تقسيم بندي كرد و مقياس ريشتر را به ثبت رساند. مقياس ريشتر در هر مرحله بالاتر، نمايانگر افزايشي معادل ده برابر است به اين معني كه موجهاي 7 ريشتري ده برابر بيشتر از امواج 6 ريشتري و صد برابرِ موجهاي تكاندهنده 5 ريشتري ميباشد. قبل از آن، دانشمندان، زلزلهها را بر اساس اثرات ظاهري آنها درجه بندي ميكردند كه مقياس دقيق و قابل قبولي نبود. اگرچه مقياس ريشتر براي مردم عادي معناي واضحي ندارد اما ميتوان با تبديل اين درجات به شدت و ضعف زمين لرزه به روشن كردن مفهوم آن كمك نمود. به اين ترتيب زمين لرزه 1 ريشتري فقط با كمك وسائل و ابزار قابل كشف است اما زلزله 4/5 ريشتري به پديد آمدن خسارات منجر ميشود. چارلز ريشتر سرانجام در بيست و نهم سپتامبر 1985م درگذشت. |
17) تولد ميكل آنجلو آنتيوني كارگردان ايتاليايي (2007-1912) م |