مشخصات
| کشور | ایران |
| استان | کرمانشاه |
| شهرستان | پاوه |
| بخش | مرکزی |
| جمعیت | ۲۵٬۷۷۱ نفر |
| مساحت | ۸۰۲ کیلومتر مربع |
| زبان گفتار | کردی |
| مذهب | اهل سنت |
| ارتفاع از سطح دریا | ۱۵۳۰ متر |
| شرایط آب و هوا | معتدل و نیمه مرطوب |
| پیش شماره تلفن | ۰۸۳ |
| شناسه ملی خودرو | ۲۹ س |
| ره آورد | گیوه دوزی، کلاه دوزی، چوخا بافی، موج بافی، سجاده بافی، گردو، انگور، بادام، انجیر، آلوچه، توتون و سقز و ... |
پاوه جزو شهرهای شمالی استان کرمانشاه میباشد که در نزدیکی مرز ایران و اقلیم کردستان در کشور عراق واقع شده است. فاصله شهر پاوه تا کرمانشاه ۱۱۲ کیلومتر، تا نقطه صفر مرزی 45 کیلومتر و تا تهران ۵۶۶ کیلومتر میباشد. شهرستان پاوه از سمت شمال با شهرستان سرو آباد و از سمت شرق با شهرستان کامیاران، از سمت جنوب شرقی با شهرستان روانسر، از سمت جنوب با شهرستان جوانرود و از سمت غرب با مرز عراق همجوار است. شهر پاوه در مجاورت دره های سر سبز قرار گرفته و رود پاوه رود از قسمت جنوبی شهر گذر میکند.آب و هوای این شهرستان معتدل و نیمه مرطوب است. شهرستان پاوه به خاطر موقعیت جغرافیایی، آب و هوای مناسب، طبیعت بکر و زیبا، رودخانه های پرآب و مردمان مهمان نواز و خونگرم یکی از مقصد های اصلی گردشگری غرب کشور به حساب می آید و جاذبه های آن تحسین گردشگران و مسافران را در پی دارد.
مردمان این شهر به زبان کردی سورانی و هورامی صحبت میکنند و اکثر مردم پاوه به کشاورزی و دامپروری می پردازند. پوشش محلی مردان این شهر که «چوخه و رانک» میباشد، که بسیار معروف است. این لباس های محلی از کرک یک نوع بز تهیه میشود. لباس محلی زنان هم شامل: «سوخمه»، «جافی»، «کلکه»، «کراس»، «که وا» و «کلاو» تشکیل شده است. از سوغاتی های معروفت این شهر میتوان به: «گیوه کشی»، «گیوه بافی»، «شال بافی»، «رشک بافی»، «سبد بافی»، «قالی‌بافی»، «پشم ریسی»، «موج بافی»، «سجاده بافی»، «جاجیم»، «چوخ و رانک» و «خراصطاز» اشاره کرد. از غذاهای معروف شهرستان پاوه میتوان به: «دوینه»، «کلانه»، «شه له مینه»، «خورشت هلو» و «خورشت خلال» اشاره کرد. همچنین شیرینی های محلی بسیار خوشمزه ای که به واسطه مردم پاوه درست می‌شوند که شامل: «نیمه فیسی»، «گیته مژگه»، «شیلکینه»، «شکر له می» و «په شیه» از میباشند.
این شهرستان شامل بخش های زیر می باشد:
شهرها:
نودشه،بانه‌وره،نوسود،باینگاندهستان:
هولی، شمشیر، شیوه سر، ماکوان، سیروانروستاها:
هجیج، خانقاه، گلال، دشه، شرکان، ساتیاری، تین و زردویی و ...جای های دیدنی شهرستان پاوه
آبشار دشه
این آبشار با با شهرستان پاوه 8 کیلومتر فاصله دارد و در دامنه کوه آتشگاه و در قسمت پایینی روستای دشه واقع شده است و جزو یکی از پرجاذبه ترین آبشارهای این منطقه به حساب می آید چرا که در هر چهار فصل زیبایی مخصوصبه خود را دارد. مسیر این آبشار ابتدا از رودخانه پاوه رود میگذرد و بعد به رودخانه سیروان میرسد.
آبشار شیلماو
این آبشار در غرب روستای خانقاه و در فاصله سه کیلومتری شهر پاوه قرار گرفته است، این آبشار در فصل بهار زیبایی خاص ومنحصر به فردی به خاطر جاری شدن و جوش و خروش آب خود دارد. منشا آبشار شیلماو از ارتفاعات کوه آتشگاه میباشد.
آبشار شولخه
در فاصله 7 کیلومتری شهر پاوه آبشار دو قلوی شولخه قرار گرفته که جزو کنتطق دیدنی این شهر محسوب میگردد. منشا این آبشار چشمه سیلی است که این چشمه فصلی میباشد به همین دلیل این آبشار هم فصلی میباشد و در مواقی از سال جریان می یابد. این آبشار ر زیر جاده واقع شده و مسیر دسترسی به آن آسان نیست و فقط برخی که با این منطقه آشنا هستند میتوانند برای دیدن آن به این منطقه بروند.
آبشار نودشه
این آبشار در روستای نودشه قرار دارد و برای رسیدن به این آبشار باید مسیر سختی را پشت سر بگذارید و حتما با یک تیم مجرب به این سفر بروید. طبیعت این آبشار بسیار زیبا و بکر است و چون مسیر سختی برای رسیدن به آن وجود دارد تا الان بدون دست کاری باقی مانده. برای رسیدن به این آبشار باید از جنگل ها و کوهستان گذر کنید.
کوه شاهو
یکی از مناطق طبیعی و دیدنی شهرستان پاوه کوه شاهو میباشد که دارای 3400 متر ارفاع اسات. امتداد این کوه از شمال شرق شهر روانسر آغاز گریده و تا کناره رودخانه سیروان در نزدیکی روستای داریان ادامه می یابد.
مسجد جامع پاوه
یکی از بناهای تاریخی و قدیمی شهرستان پاوه مسجد جامع این شهر به شمار می آید وطبق گفته مردم این شهر دمت این مسجد به صدر اسلام باز میگردد که طبق گفته عبدالله بن عمر فرزند خلیفه دوم احداث گردیده است. این مسجد در خیابان امام محمد شافعی در قسمت شمال شهر پاوه قرار گرفته است. این مسجد صحن ندارد دارای یک شبستان مستطیل شکل اسست که ابعاد آن ۱۵ در ۲۰ متر است و داخل آن ۱۵ ستون چوبی قرار گفته و ارتفاع هر یک از ستون ها ۳۰ متر است.مسجد زمستانی پاوه
یکی از مساجد معروف شهرستان پاوه مسجد زمستانی پاوه است که به مسجد کوچیکه هم معروف میباشد. این مسجد جنب مسجد جامع واقع شده و دارای یک حمام موقوفه ای است که متن وقف نامه به زبان عربی در مسجد قرار گرفته است. این مسجد بین مردم پاوه دارای احترام خاصی است.
منطقه محافظت شده بوزین و مرخیل
یکی از مناطق جذاب شهر پاوه منطقه محافظت شده بوزین و مرخیل است که در 1374به عنوان منطقه شکار ممنوع و از سال ۱۳۷۸ به عنوان منطقه حفاظت شده اعلام گردید. در این منطقه تنوع زیاد زیستی گیاهی و جانواری به وفور دیده میشود. درختانی همانند بلوط ایرانی، زیتون، ارغوان، گلابی وحشی، بنه، زالزالک و زبان گنجشک در این منطقه وجود دارد. گونه های جانوری مثل شوکای ایرانی، گوزن مینیاتوری، پلنگ، سیاه‌گوش و گربه وحشی در این منطقه زندگی میکنند.
چشمه بل
این چشمه در 35 کیلومتری شهر پاوه و در قسمت شمالی این شهر قرار گرفته است. چشمه بل در نزدیکی روستای هجیج واقع گردیده و آب آن طبق تحقیقات بعمل آمده معدنی میباشد و خاصیت درمانی دارد، این چشمه زیبا از کوه دالانی با فشار فراوان سرچشمه میگیرد.
رودخانه سیروان
شاید نام رودخانه سیروان را خیلی شنیده ایدچراکه معروف ترین رودخانه شهرستان پاوه به شمار می آید. این رودخانه شاخه های متعددی دارد که مهم ترین شاخه های آن شامل: ژاوه رود، پاوه رود و مرخیل رود. رودخانه سیروان پر آب ترین رودخانه استان کرمانشاه میباشد که مسیر پر و پیچ خمی را هم طی میکند. بخش بزرگ آب این رودخانه از چشمه های دامنه کوه های شاهو، کوسالان، دالانی، آتشگاه و ماکوان و نیز بخش شمالی اورامان تأمین می شود.
روستای هجیج
روستای هجیج یکی از پر طرفداترین نقاط دیدنی شهرستان پاوه میباشد که در ۳۴ کیلومتری آن واقع شده و ۱۲۳ کیلومتر با کرمانشاه فاصله دارد. روستا هجیج به غیر از جاذبه های طبیعی دارای صنایع دستی و بافت روستایی زیبایی نیز است. قدمت این روستا به ۱۲۰۰ سال پیش باز میگردد و یکی از جاذبه های دیدنی این روستا بقعه امامزاده سید عبیدالله میباشد که از او به عنوان برادر امام رضا یاد می شود.
روستای خانقاه
اگر گذرتان به شهرستان پاوه افتاد حتما به روستای خانقاه هم سری بزنید، این روستا در جنوب شهر پاوه قرار گرفته و فاصله آن از این شهر دو کیلومتر می باشد.روستای خانقاه روبروی کوه آتشگاه واقع شده و از چهار سمت توسط درختان محصور گردیده است. مسیر دسترسی به این روستا آسفالت بوده که بازدید از آن را برای گردشگران خیلی راحت تر میکند. این روستا به خاطر داشتن باغ های میوه فراوان و طبیعتی بکر سالانه گردشگران زیادی را به سمت خود میکشاند.افراد مشهور و مشاهیر شهرستان پاوه
ملا صلاح الدین پاوه ای
ملا صلاح الدین فرزند حاج عوض پاوه ای ، از اندیشمندان و مدرسین نامدار شهر پاوه میباشد که نظرات و دستوات ایشان مورد قبول بسیاری از علما میبوده. ایشان مدرسه علوم دینی پاوه را در شهر پاوه تاسیس کرد که حاصل آن علمای سرشناس و معروف در کردستان و عراق بوده است.
محمد ناصر ضیائی
ایشان در سال 1325 و در روز 9 دی در پاوه چشم به جهان گشود. محمّد ناصر ضیائی ، قرآن و دروس مقدّماتی را در کنار پدر یاد گرفت و همزمان به تحصیل در مدرسه هم پرداخت. سپس تلاش خود را صرف ادامه تحصیل در علوم دینی کرد و به مدّت شش ماه نیز به خاطر تحصیل به مرادآبادِ روانسر رفت و نزد استاد شیخ محمد سعید نقشبندی به شاگردی پرداخت. وی بعد از آن به شهرستان پاوه بازگشت و پس از مدّتی تحصیلات خود را در کلاس پدر با موفقیت به تمام کرد. در ابتدای دهه پنجاه، در شهر های پاوه و همچنین مرکز ارشاد و تبلیغ درود جشن عمامه گذاری اخذ عمامه برای ایشان برگزار گردید و وی عمامه و عبا خود را در این جشن از دستان شیخ محمدعثمان سراج‌الدین دوم گرفت. ایشان در سال 1351 موفق به کسب مجوز فتوا و تدریس گردید. در سال 13534 به عنوان امام جمعه شهرستان پاوه انتخاب شد. ایشان در سال 1367 از دانشگاه تهران موفق به دریافت مدرک دکترا در رشته الهیات شد. وی در 19 دی ماه ۱۳۸۷ در سن ۶۲ سالگی در تهران به رحمت خدا رفت.ناصر سبحانی
ناصر سبحانی در مهر ماه سال ۱۳۳۰ در روستای دوریسان از توابع شهرستان پاوه به دنیا آمد. وی در سال ۱۳۴۷ به مدارس علوم دینی رفت و مشغول به تحصیل در علوم اسلامیگردید. در سال ۱۳۵۳ پس از شش سال شاگردی در کنار اساتید مدارس علوم دینی کردستان ایران تحصیلات خود را در سطح عالی به پایان رساند و پس از دریافت اجازهٔ تدریس و فتوا از استادش محمد امین کانی سانان، به عنوان یکی از عالمان منطقه، مشغول تبلیغات مذهبی گردید. ایشان دارای کتب فراوانی بودند که اگر بخواهیم به برخی از آنها اشاره کنیم شامل: مجموعه فتاوا،ولایت و امامت، رسالة الآلام و .... میشود. ایشان در بیست و هشتم اسفند ماه ۱۳۶۸ به دار آویخته شد. قبر وی در شهرستان قروه، از توابع استان کردستان، قرار گرفته است.منبع: راسخون
