کردستان با دامنه ها و دشت های سرسبز و رشته کوههای سر به فلک کشیده با جاذبه های توریستی از زیباترین استان های غربی کشورمان است. رودخانه ها، غارها دریاچه ها، آبشارها و چشمه های جوشان همه دست به دست هم داده و کردستان را با همه عظمتش به وجود آورده اند. کردستان شهری است با تنوع غذایی بسیار بالا و غذاهایی با طعمی خاص و فراموش نشدنی که عطر و بوی گیاهی آن ها تا مدت ها در یاد می ماند.

فهرست غذاهای محلی کردستان

غذاهای سنتی استان کردستان بدون هیچ افزدونی مضر به قدری سالم و خوش طعم هستند که واقعاً ارزش معرفی شدن به کل دنیا را دارند. اگر دوست دارید این غذاهای لذیذ و منحصر به فرد را بشناسید، به خواندن این مقاله ادامه دهید. این غذاها به ترتیب شامل:

شلکینه

شلکینه نام یکی یکی از نان‌های محلی کردستان است که اغلب همراه با روغن محلی و شیره انگور به عنوان وعده یا میان وعده خورده می‌شود. این نان زرد رنگ، یکی از سوغاتی‌های شناخته شده کردستان نیز است و مردم سایر نقاط ایران برای امتحان آن به کردستان می‌آیند و گاها برای خانواده و دوستان خود به عنوان سوغات به شهر خود می‌برند.

این نان لذیذ معمولاً روی یک ظرف فلزی گنبدی یا محدب که به ساج معروف است پخته می‌شود. ساج در طرف مقابل شبیه تابه است و روی آتش گذاشته می‌شود تا روی آن نان‌های مختلف بپزند. برای تهیه این نان از موادی مانند آرد، شیر، زرده تخم مرغ، روغن محلی، شیره انگور و زعفران استفاده می‌شود. این نان نازک که یکی از غذاهای محلی کردستان است پس از پختن طلایی می‌شود و اکثر خانواده‌های کرد آن را برای مهمانان ویژه خود درست می‌کنند.

نان برساق

برساق اسم یکی دیگر از نان‌های محلی و سنتی کردستان است که طعم فوق‌العاده خاص و خوشمزه‌ای دارد. این نان نه تنها در استان کردستان بلکه در استان‌های کرمانشاه، لرستان و ایلام نیز پخته می‌شود. برای تهیه این نان لذید و دلچسب، ترکیباتی چون آرد، شیر و بکینگ پودر را با هم مخلوط ‌کنید و آنقدر ورز دهید تا خمیر یکدستی حاصل شود. سپس خمیر به دست آمده را به مدت چند ساعت در محیط گرم و خشک قرار دهید تا خمیر سریعتر به عمل یا به اصطلاح ور بیاید. خمیر که به عمل آمد، چونه‌هایی به مقدار دلخواه بردارید و آنها را به شکل نان‌های گرد کوچک در بیاورید و در روغن داغ سرخ کنید. نان برساق در ماه مبارک رمضان بسیار طبخ می‌شود و از ضعف و بی‌حالی روزه داران جلوگیری می‌کند.

کلانه

کلان یکی دیگر از غذاهای محلی کردستان است. این غذا شبیه پیتزاست بنابراین اگر شما عاشق فست فود هستید، این غذا را دوست خواهید داشت! برای تهیه این نان خوشمزه ابتدا باید خمیری صاف و نازک درست کنید. حالا نیمی از خمیر را با سبزیجاتی مانند پیازچه خرد شده پر کنید و خمیر را به طرف دیگر برگردانید. این نان را هم درست مثل شلکینه برای پخت روی ساج قرار می‌دهند.

قایرمه

قایرمه در واقع کنگر سرخ شده است و اگر برای اولین بار است که از این غذا استفاده می‌کنید، ممکن است فکر کنید که این غذا جزو غذاهای محلی و سنتی کردستان نیست، زیرا شبیه غذاهای خارجی است! این غذا با کنگر تازه درست می‌شود، اما چون کنگر از گیاهان فصل بهار است و در ماه‌های دیگر سال یافت نمی‌شود، در ماه‌های دیگر، کرفس را جایگزین آن می‌کنند. البته این غذا با نان و برنج میل می‌شود تا تبدیل به یک غذای کامل شود. برای درست کردن قایرمه پس از پوست کندن و خرد کردن کنگرها در سسی که غلظت آن مانند ماست است فرو می‌کنند و سرخ می‌کنند. این سس با تخم مرغ، آب، زعفران، کره و آرد درست می‌شود.

آش عدس بلغور

آش‌های کردستانی از محبوب‌ترین آش‌های ایران هستند. یکی از این آش‌های خوشمزه، آش عدس بلغور است که از غذاهای محلی کردستان به حساب می‌آید. مواد تشکیل دهنده این آش سیب زمینی، عدس، بلغور گندم و ادویه است و با پیاز سرخ شده، نعناع و لیموی تازه سرو می‌شود.

آش دوغوا

دوغوا اسم یکی دیگر از محبوب‌ترین آش‌های کردستان است. وقتی این آش را می‌بینید ممکن است فکر کنید که همان آش دوغ است که به آن (سوپ ماست) نیز می‌گویند، اما قاشق را که به آن بزنید می‌بینید که داخل آش دوغوا کوفته‌های کوچک سرخ شده وجود دارد. مواد اصلی آش دوغوا برنج، بلغور، سبزیجات خشک شده و نخود پخته شده است.

آش گزنه

یکی دیگر از آش‌های سنتی کردستان آش گزنه است که علاوه بر گیاه پرخاصیت گزنه، در آن گندم و جو هم وجود دارد. برای تهیه این آش ابتدا گندم و جو را به مدت چند ساعت در دوغ محلی می‌پزند و برای خوشمزه‌تر شدن طعم آن، گیاهانی چون گزنه، پونه و کاکوتی را به آن اضافه می‌کنند.

خورش ریواس

خورش ریواس یکی دیگر از محبوب‌ترین غذاهای محلی کردستان است. این غذا از غذاهای معروفی است که در فصل بهار در کردستان طبخ می‌شود. برای درست کردن این خورش، ابتدا پوست ریواس‌ها را جدا می‌کنند و با گوشت و پیاز تفت می‌دهند. پس از آن چاشنی‌هایی مانند نعناع خشک، نمک فلفل را با یک یا چند لیوان آب به مواد تفت خورده اضافه می‌کنند. خورش ریواس به اندازه کافی ترش است بنابراین آبلیمو به آن اضافه نمی‌شود.

کباب ماهی

در کردستان در کنار دریاچه زریوار در ۲ کیلومتری مریوان رستوران‌هایی وجود دارد که ماهی تازه را کباب می‌کنند. در اینجا ماهی‌ها را از دریاچه شکار می‌کنند و پس از چاشنی روی آتش کباب می‌کنند.

رشته رون

یکی دیگر از غذاهای سنتی کردستان رشته رون است. برای تهیه این غذا ابتدا رشته سرخ می‌شود و سپس در دوغ(سوپ ماست) پخته می‌شود.

دلمه برگ مو

دلمه برگ مو که در اقصی‌نقاط ایران به عنوان یک وعده مقوی مصرف می‌شود، یکی از غذاهای محلی کردستان است. کردها دلمه برگ مو را به صورت دلمه‌هایی بزرگ و خوشمزه درست می‌کنند. اگر گذرتان به این استان افتاد حتماً دلمه‌های آنجا را امتحان کنید چون متفاوت‌تر از دلمه‌های دیگر آماده می‌شوند.

هتیمچه

یکی دیگر از غذاهای سنتی و البته فراموش شده استان کردستان، هتیمچه است. این غذا در گذشته بیشتر از امروز مورد استفاده قرار می‌گرفت و شاید بتوان امروز آن را در رستوران‌های این استان پیدا کرد. هتیمچه از ترکیب مقداری گوشت گوسفند، سبزی و حبوبات درست می‌شود.

کباب کردی

اصلاً مگر می‌شود به استان کردستان رفت اما کباب آنجا را امتحان نکرد. کباب یکی از غذاهای اصلی این سرزمین است و قدمت بسیار بالایی دارد. کردها از گذشته تا به امروز، با کباب مخصوص استان خود از مهمانان حاضر در جشن‎ها و مهمانی‌ها پذیرایی کرده‌اند. این نوع کباب با گوشت بره چند ماهه درست می‌شود و بسیار ترد و آبدار است.

ساوار

اگر دوست دارید در سفرتان به کردستان یک غذای متفاوت امتحان کنید، حتماً ساوار را جستجو کنید. ساوار از گندم حاصل می‌شود. گندمی که یا به صورت آرد و یا به صورت خشک شده با کره پخته می‌شود.

در پایان

یکی از جذاب ترین قسمت های سفر رفتن چشیدن طعم غذاهای ان منطقه می باشد. هر منطقه ای غذاهای مخصوص به خود را دارد و دارای طعم های گونانی هستند. استان کردستان نیز از آن منطقه هایی است که دارای غذاهای گوناگون است و به دلیل کوهستانی بودن از تنوع گیاهی زیادی برخوردار است. مردم کردستان سبزی های کوهی که در دامنه کوه های زاگرس در فصل بهار می رویند را در آشپزی خود استفاده می کنند. این گیاهان علاوه بر اینکه در آشپزی از آن ها استفاده می شود به عنوان دارو هم بسیار موثر هستند. از معروف ترین گیاهان که طرفداران زیادی نیز دارند کنگر، ریواس، ترخینه می باشند.