محدوده شنوایی انسان چند دسی بل است و انسان قادر به شنیدن چه فرکانس هایی است؟
محدوده شنوایی انسان از نظر شدت صوت بر حسب دسیبل و از نظر زیروبمی بر حسب فرکانس (هرتز) سنجیده میشود.
محدوده شدت صوت (دسیبل)
آستانه شنوایی انسان سالم معمولاً around ۰ دسیبل در نظر گرفته میشود، نه منفی ۱۰. افراد دارای شنوایی نرمال قادر به شنیدن کوچکترین صداها در این آستانه هستند. هرچه صدا بلندتر باشد، دسیبل بالاتری دارد. اصواتی که شدت آنها از ۹۰ دسیبل فراتر میرود، میتوانند به شنوایی آسیب وارد کنند و قرارگیری prolonged در معرض آنها خطرناک است. در آزمونهای شنواییسنجی، محدوده صوت معمولاً از ۱۰- تا ۱۲۰ دسیبل مورد بررسی قرار میگیرد.
محدوده فرکانس (هرتز):
محدوده فرکانسی که انسان قادر به شنیدن آن است، به طور معمول از ۲۰ هرتز (اصوات بسیار بم) تا ۲۰,۰۰۰ هرتز یا ۲۰ کیلوهرتز (اصوات بسیار زیر) است. هرچه فرکانس صوت کمتر باشد، صدای بمتر و هرچه فرکانس بیشتر باشد، صدای زیرتر و تیزتری perceived میشود. البته توانایی شنیدن صداها در فرکانسهای بالا (مثلاً نزدیک به ۲۰ کیلوهرتز) با افزایش سن کاهش مییابد و همه افراد قادر به شنیدن کل این محدوده نیستند. برای درک گفتار عادی و فعالیتهای روزمره، شنوایی در محدوده فرکانسی ۵۰۰ تا ۴۰۰۰ هرتز (۴ کیلوهرتز) از اهمیت کلیدی برخوردار است.
درجه بندی کم شنوایی چگونه انجام می شود؟
درجه بندی کم شنوایی عمدتاً بر اساس نتایج حاصل از آزمون ادیومتری (نوار گوش) تعیین میشود. این آزمون آستانه شنوایی فرد را در فرکانسهای مختلف اندازه گیری میکند و میزان کمشنوایی بر حسب دسیبل (dB) دستهبندی میگردد.شنوایی هر فرد مانند اثر انگشت منحصر به فرد است. همچنین تواناییهای شنیداری دو نفر با یک میزان کم شنوایی یکسان نیز میتواند متفاوت باشد.
ادیوگرام یا نوار گوش چیست؟
ادیوگرام (Audiogram) یا نوار گوش، یک نمودار گرافیکی است که توانایی شنوایی فرد و میزان کم شنوایی او را به صورت دقیق نشان میدهد. این نمودار از طریق انجام آزمون شنواییسنجی (ادیومتری) ثبت میشود.
نحوه نمایش و تفسیر ادیوگرام
محور افقی (فرکانس): فرکانس اصوات (از بم به زیر) بر حسب هرتز (Hz) را نشان میدهد.محور عمودی (شدت صوت): سطح شدت صوت بر حسب دسیبل (dB) را نمایش میدهد. این محور، آستانهٔ شنوایی فرد را در هر فرکانس مشخص میکند.
نقاط و خطوط: نتایج شنوایی برای هر گوش با علامتهای استاندارد مشخص میشود و با خطی به هم وصل میگردد. طبق قرارداد جهانی:
گوش راست با رنگ قرمز و علامت O نشان داده میشود.
گوش چپ با رنگ آبی و علامت X مشخص میگردد.
درجهبندی کمشنوایی: با مقایسهٔ آستانه شنوایی فرد (اعداد روی نمودار) با محدوده شنوایی طبیعی، نوع و درجه کمشنوایی مشخص میشود.
ادیوگرام ابزار اصلی متخصصان شنواییشناسی برای تشخیص مشکلات شنوایی و تجویز درمان مناسب (مانند سمعک یا دیگر روشهای توانبخشی) است.
انواع درجات کم شنوایی
درجات کم شنوایی معمولاً بر اساس میزان افت شنوایی measured در آزمون ادیومتری و با استفاده از اصطلاحات استاندارد نظیر شنوایی طبیعی، کم شنوایی جزئی، کم شنوایی ملایم، کم شنوایی متوسط، افت شنوایی متوسط تا شدید، کاهش شنوایی شدید و افت شنوایی عمیق دستهبندی میشود.هرچه شنوایی فرد ضعیف تر باشد، آستانه شنوایی او (نقاط روی نمودار ادیوگرام) در مقایسه با خط استاندارد شنوایی طبیعی، در سطوح پایین تر (یعنی اعداد بزرگ تر دسیبل) قرار میگیرد. این نمودار دقیقاً نشاندهنده میزان صدایی (بر حسب دسیبل) است که فرد برای شنیدن آن در فرکانسهای مختلف به آن نیاز دارد.
کمشنوایی خفیف (Slight Hearing Loss)
زمانی که آستانه شنوایی فرد در محدوده ۱۶ تا ۲۵ دسیبل (نسبت به استانداردهای جهانی، محدوده ۱۵-۲۵ نیز ذکر میشود) قرار گیرد، کم شنوایی خفیف تشخیص داده میشود.
علائم و تاثیرات
ممکن است فرد مبتلا به این درجه از افت شنوایی، در شرایط عادی متوجه هیچ مشکل محسوسی نشود و ضعف شنوایی خود را احساس نکند. با این حال، این افراد معمولاً در شنیدن صداهای بسیار ضعیف (مثل زمزمه یا خشخش برگها) یا درک گفتار در محیطهای پرسروصدا (مانند رستوران شلوغ یا مهمانی) با مشکل مواجه میشوند.
دلایل شایع
این نوع کمشنوایی میتواند ناشی از موارد زیر باشد:پارگیهای جزئی پرده گوش
انسداد کانال گوش به علت تجمع جرم (واکس) گوش
شروع فرآیند پیرگوشی (Presbycusis)
آغاز بیماری منیر (Meniere's Disease)
قرارگیری کوتاه مدت در معرض صدای بلند
درمان و مداخله
به طور کلی، کمشنوایی خفیف در مراحل اولیه معمولاً نیازی به استفاده از سمعک ندارد. با این حال، مراجعه به متخصص شنواییشناسی (ادیولوژیست) برای بررسی دقیق، پیگیری منظم و دریافت راهکارهای ارتباطی و محافظتی بسیار توصیه میشود. در بسیاری از موارد، راهکارهای سادهای مانند تمیز کردن جرم گوش یا محافظت از گوش در برابر نویز میتواند مشکل را برطرف یا از پیشرفت آن جلوگیری کند.
کمشنوایی ملایم (Mild Hearing Loss)
هنگامی که آستانه شنوایی فرد در محدوده ۲۶ تا ۴۰ دسیبل قرار گیرد، کمشنوایی ملایم تشخیص داده میشود.
اهمیت و اقدام لازم
کمشنوایی ملایم را باید بسیار جدی گرفت، چرا که میتواند نشانهی آغازین یک روند پیش رونده و منجر به کاهش شنواییهای عمیقتر در آینده باشد. این نوع کمشنوایی اغلب بهطور تدریجی رخ میدهد و فرد ممکن است در ابتدا متوجه آن نشود.
تاثیرات بر زندگی روزمره
در این سطح از افت شنوایی، فرد معمولاً در درک گفتار در محیطهای پرسروصدا (مانند مهمانیها یا رستورانها)، شنیدن صداهای آرام (مثل زمزمه یا تیکتاک ساعت) و دنبال کردن مکالمات گروهی با مشکل مواجه میشود. اگر این مشکلات باعث ایجاد اختلال در زندگی روزمره، احساس خستگی ناشی از تمرکز زیاد برای شنیدن (فاطمع گوش) یا انزوا و کاهش کیفیت ارتباطات اجتماعی گردد، استفاده از سمعک توصیه میشود.
موارد ضروری (کودکان)
استفاده از سمعک برای کودکان دارای کمشنوایی ملایم نه تنها توصیه میشود، بلکه امری ضروری محسوب میگردد. از آنجا که کودکان در بحرانیترین مرحله زبانآموزی و رشد شناختی قرار دارند، هرگونه محرومیت شنیداری، حتی به میزان ملایم، میتواند تأثیرات جبرانناپذیری بر روی تکلم، پیشرفت تحصیلی و مهارتهای اجتماعی آنان بگذارد. مداخله زودهنگام برای آنها حیاتی است.
دلایل شایع
این نوع کمشنوایی میتواند ناشی از عواملی مانند ادامه روند پیرگوشی، قرارگیری طولانیمدت در معرض صدای بلند، یا سایر بیماریهای گوش باشد.
کمشنوایی متوسط (Moderate Hearing Loss)
کمشنوایی متوسط هنگامی تشخیص داده میشود که آستانههای شنوایی فرد در محدوده ۴۱ تا ۵۵ دسیبل قرار گیرد.
تأثیرات بر زندگی روزمره
افراد با این درجه از کمشنوایی با مشکلات جدی و محسوسی در برقراری ارتباط مواجه میشوند. از جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد:مشکل در شنیدن گفتار عادی بدون بلند کردن صدا توسط گوینده.
درک بسیار دشوار مکالمات در محیطهای شلوغ (مانند رستوران یا گردهماییها)
ناتوانی در شنیدن صداهای معمول مانند زنگ تلفن، زنگ در، یا صدای تلویزیون در سطح طبیعی.
ضرورت استفاده از سمعک
استفاده از سمعک برای این افراد کاملاً ضروری است. سمعک با تقویت صداها، به آنها کمک میکند تا گفتار را به وضوح شنیده و در فعالیتهای روزمره و اجتماعی مشارکت مؤثرتری داشته باشند. عدم استفاده از سمعک میتواند منجر به انزوای اجتماعی، کاهش کیفیت زندگی و حتی مسائل شناختی شود.
انواع سمعک های پیشنهادی
برای این سطح از کمشنوایی، معمولاً هر دو نوع سمعک پشتگوشی (BTE) و داخلگوشی (ITE) گزینههای مناسبی هستند. انتخاب بهترین نوع به عواملی مانند آناتومی گوش، سبک زندگی، ترجیح ظاهری فرد و نظر ادیولوژیست بستگی دارد.
دلایل بروز
این افت شنوایی میتواند به دلایل مختلفی از جمله پیرگوشی پیشرفتهتر، قرارگیری ممتد در معرض نویز، بیماریها، یا عوامل مادرزادی رخ دهد.
کمشنوایی متوسط تا شدید (Moderate to Severe Hearing Loss)
هنگامی که آستانههای شنوایی فرد در محدوده ۵۶ تا ۷۰ دسیبل قرار گیرد، کمشنوایی از نوع متوسط تا شدید تشخیص داده میشود.
تأثیرات و چالشها
مشکلات افراد با این درجه از کمشنوایی، به مراتب جدیتر و قابل توجهتر از کمشنوایی متوسط است. این افراد:در شنیدن گفتار بلند نیز با دشواری مواجه میشوند.
قادر به شرکت در مکالمات گروهی بدون سمعک نیستند و درک آنها بسیار محدود است.
در شنیدن صداهای محیطی معمول مانند زنگ تلفن یا هشدارها مشکل شدید دارند.
ضرورت و گزینههای توانبخشی
استفاده از سمعک برای این افراد نه تنها ضروری، بلکه حیاتی است. سمعک امکان درک گفتار و مشارکت در زندگی اجتماعی را برای آنان فراهم میکند. برای این سطح از کمشنوایی، معمولاً سمعکهای پشتگوشی (BTE) به دلیل قدرت و راندمان بالاتر، گزینه مناسبتری هستند، اگرچه در برخی موارد و با صلاحدید ادیولوژیست، مدلهای قوی داخل گوشی (ITE) نیز قابل تجویز هستند.
عواقب عدم درمان
بدون استفاده از سمعک، فرد به شدت منزوی شده و ارتباطش با محیط اطراف به حداقل میرسد.
دلایل شایع
این میزان از افت شنوایی میتواند ناشی از عوامل پیشرفته تری مانند پیرگوشی، آسیبهای جدی به سلولهای مویی حلزون، بیماریهای خاص، یا قرارگیری طولانیمدت در معرض صدای بسیار بلند باشد.
کمشنوایی شدید (Severe Hearing Loss)
افت شنوایی زمانی شدید میشود که آستانههای شنوایی فرد در محدوده ۷۱ تا ۹۰ دسیبل قرار می گیرد.
تأثیرات بر درک صدا و زندگی روزمره
افراد با کمشنوایی شدید در درک تقریباً تمامی اصوات محیطی و گفتاری بدون استفاده از وسایل کمک شنوایی با مشکل مواجه هستند. تاثیر این افت بر زندگی آنان بسیار عمیق است:برقراری ارتباط بدون سمعک تقریباً غیرممکن است و فرد heavily بر لبخوانی و نشانههای بصری متکی میشود.
شنیدن صدای تلویزیون حتی در حداکثر حجم یا انجام مکالمات تلفنی به شدت مختل میشود.
جهت یابی و ادراک محیطی به دلیل ناتوانی در شنیدن صداهای هشداردهنده (مانند بوق ماشین یا آژیر) به طور جدی تحت تأثیر قرار میگیرد و میتواند برای ایمنی فرد خطرناک باشد.
راهکارهای توانبخشی و درمان
سمعک: استفاده از سمعکهای پرقدرت برای هر دو گوش کاملاً ضروری و حیاتی است. هدف اصلی، تقویت صداها تا حدی است که فرد بتواند گفتار بلند و اصوات محیطی مهم را تشخیص دهد.بهترین نوع سمعک: برای این سطح از کمشنوایی، سمعکهای پشتگوشی پاور (Power BTE) به دلیل توانایی ارائه خروجی بسیار قویتر، اندازه بزرگتر برای قرار دادن قطعات قدرتمندتر، و پشتیبانی از باتریهای با طول عمر بیشتر، به عنوان بهترین و رایجترین گزینه توصیه میشوند.
کاشت حلزون (Cochlear Implant): در مواردی که سمعک کارایی کافی نداشته باشد یا افت شنوایی به سمت عمیق پیشرونده باشد، کاندیداتوری برای کاشت حلزون باید توسط متخصصین مربوطه به طور جدی بررسی شود.
کمشنوایی عمیق (Profound Hearing Loss)
هنگامی که آستانه شنوایی فرد بیش از ۹۱ دسیبل باشد، کمشنوایی عمیق تشخیص داده میشود. در این سطح، فرد معمولاً قادر به شنیدن حتی صداهای بسیار بلند بدون استفاده از وسایل کمکشنوایی پیشرفته نیست.
علل بروز
این افت میتواند هم به صورت مادرزادی (از بدو تولد حاضر باشد) و هم اکتسابی (ناشی از عوامل دیگری پس از تولد مانند بیماریهای خاص، عفونتهای شدید، قرارگیری در معرض صدای انفجار، یا آسیبهای فیزیکی) رخ دهد.
تأثیرات و چالشها
ارتباط از طریق شنیدن گفتار به تنهایی تقریباً غیرممکن است.درک اصوات هشداردهنده محیطی برای ایمنی فرد وجود ندارد.
این افراد اغلب در جامعه به عنوان ناشنوا شناخته میشوند و ارتباط آنها عمدتاً از طریق زبان اشاره، لبخوانی و سایر روشهای ارتباطی بصری صورت میپذیرد.
راهکارهای توانبخشی و درمان
سمعک: در برخی موارد، سمعکهای بسیار پرقدرت پشتگوشی سوپر پاور BTE) ) ممکن است برای تشخیص اصوات محیطی بسیار بلند یا به عنوان قدمی اولیه قبل از کاشت حلزون تجویز شوند. با این حال، اثربخشی آنها برای درک گفتار در این سطح از افت معمولاً بسیار محدود است.کاشت حلزون (Cochlear Implant) :این گزینه موثرترین و اصلیترین راهکار برای اکثر افراد با کمشنوایی عمیق است. کاشت حلزون با دور زدن بخشهای آسیبدیده گوش و مستقیم تحریک عصب شنوایی، امکان درک صدا و گفتار را فراهم میکند. مداخله زودهنگام (به ویژه برای کودکان) برای موفقیت این روش حیاتی است.
ارتباط ترکیبی: اغلب از ترکیب روشها (مانند کاشت حلزون به همراه گفتارخوانی و گاهی زبان اشاره) برای دستیابی به بهترین نتایج استفاده میشود.
درجات کم شنوایی را به شکل دیگری هم دسته بندی می کنند، در جدول زیر به شرح این مدل می پردازیم:
دستهبندیهای توصیفی کمشنوایی
| توضیح | انواع | معیار دسته بندی | |||
|
|
|
|||
|
|
||||
|
|
|
|||
|
|
||||
|
متقارن |
|
|||
|
|
||||
|
|
|
|||
|
|
||||
|
پایدار |
|
|||
|
|
||||
|
|
|
|||
|
اکتسابی | ||||
|
|
|
|||
|
|
نکته کلیدی در تشخیص و درمان
انواع (اشکال) کمشنوایی
کمشنوایی بر اساس محل آسیب در سیستم شنوایی به سه نوع اصلی تقسیمبندی میشود:کم شنوایی انتقالی (Conductive Hearing loss)
کم شنوایی حسی عصبی (sensorineural Hearing loss)
کم شنوایی آمیخته یا ترکیبی (mixed Hearing loss)
کمشنوایی انتقالی (Conductive Hearing Loss)
مکانیسم ایجاد
این نوع کمشنوایی زمانی رخ میدهد که اختلالی در گوش خارجی یا گوش میانی وجود داشته باشد که مانع از انتقال کامل و طبیعی امواج صوتی به گوش داخلی میشود. در این حالت، حلزون گوش و عصب شنوایی کاملاً سالم هستند، اما یک مانع فیزیکی یا مشکل مکانیکی سر راه رسیدن صدا قرار گرفته است.
دلایل شایع بروز
انسداد در مجرای گوش: تجمع جرم گوش (واکس)، وجود جسم خارجی، یا بسته بودن مادرزادی مجرامشکلات پرده گوش: پارگی یا سوراخ شدن پرده گوش
اختلال در گوش میانی:
اتواسکلروز (Otosclerosis): سفت شدن و چسبندگی استخوانچههای گوش
کلستئاتوم (Cholesteatoma): رشد غیرطبیعی پوست در گوش میانی
عفونت گوش میانی (Otitis Media) و تجمع مایع پشت پرده گوش
از هم گسیختگی زنجیره استخوانچهها بر اثر ضربه یا عفونت
تومورهای گوش میانی
اختلال در عملکرد شیپور استاش
راهکارهای درمان
درمان پزشکی/جراحی: در بسیاری از موارد، این نوع کمشنوایی قابل درمان است. روشهایی مانند تجویز دارو برای عفونت، جراحی برای ترمیم پرده گوش، جایگزینی استخوانچهها، یا برداشتن کلستئاتوم میتوانند شنوایی را به طور کامل یامقطعی بازگردانند.سمعک: در مواردی که عمل جراحی امکانپذیر نباشد، موثر نبوده باشد، یا توسط پزشک توصیه نشود، استفاده از سمعک بهترین گزینه است.
بهترین انواع سمعک برای کمشنوایی انتقالی
سمعکهای پشتگوشی (BTE) : به طور کلی به عنوان بهترین و رایجترین گزینه برای این نوع کمشنوایی توصیه میشوند، زیرا قدرتمند هستند و با انواع مختلفی از قالب گوش قابل استفادهاند.سمعکهای داخل گوشی (ITE) و نامرئی (IIC/CIC) : در صورتی که هیچ عفونت فعال یا پارگی در پرده گوش وجود نداشته باشد و میزان کمشنوایی نیز خیلی شدید نباشد، این مدلها میتوانند گزینه مناسبی باشند.
نکته مهم: تشخیص قطعی نوع و علت کمشنوایی و انتخاب بهترین روش درمان، حتماً باید توسط متخصص گوش و حلق و بینی و ادیولوژیست انجام پذیرد.
کمشنوایی حسی-عصبی (Sensorineural Hearing Loss)
مکانیسم ایجاد
این نوع کمشنوایی به دلیل آسیب به گوش داخلی (حلزون) یا عصب شنوایی ایجاد میشود. در این حالت، ساختارهای گوش خارجی و میانی کاملاً سالم و طبیعی هستند، اما پیام عصبی به درستی به مغز منتقل نمیشود.
ویژگی متمایز
مهم ترین ویژگی این نوع کمشنوایی، علاوه بر کاهش حساسیت به صداها (ناتوانی در شنیدن صداهای آرام)، کاهش وضوح و درک گفتار است. حتی زمانی که صدا به اندازه کافی بلند باشد، فرد ممکن است آن را بشنود اما نفهمد )مثلاً صداها "مشمشه" شده یا نامفهوم به گوش میرسند.)
دلایل شایع بروز
پیرگوشی (Presbycusis): شایعترین علت؛ کاهش تدریجی شنوایی ناشی از افزایش سن.کمشنوایی ناشی از نویز (NIHL): قرارگیری در معرض صدای بلند به صورت مزمن (مثل محیطهای کار پرسر و صدا) یا یکباره (مثل انفجار).
علل مادرزادی: از بدو تولد present باشد.
بیماریها: مانند بیماری منیر (Meniere's Disease)، لابیرنتیت (Labyrinthitis)، یا بیماریهای خودایمنی.
داروهای اتوتوکسیک: مصرف داروهای خاصی که برای گوش سمی هستند.
تومورها: مانند شوانوم وستیبولار (Vestibular Schwannoma) یا همان تومور عصب شنوایی
ضربه به سر.
راهکارهای توانبخشی و درمان
سمعک: اصلیترین و رایجترین راهکار برای مدیریت این نوع کمشنوایی است. استفاده از انواع سمعک (پشتگوشی، داخل گوشی، نامرئی) بلامانع است.کاشت حلزون: (Cochlear Implant) برای افرادی که سمعک برای آنها کارایی کافی ندارد (معمولاً در کمشنواییهای شدید تا عمیق) بهترین گزینه است.
تکنیکهای ارتباطی: استفاده از لبخوانی و تکنیکهای جلب توجه قبل از صحبت کردن میتواند بسیار کمککننده باشد.
انتخاب بهترین سمعک
همانطور که اشاره کردید، انتخاب مناسبترین مدل سمعک کاملاً به نوع و میزان دقیق کمشنوایی، شکل کانال گوش، سبک زندگی و ترجیحات شخصی فرد بستگی دارد. این تصمیم باید پس از ارزیابی کامل توسط شنواییشناس (ادیولوژیست) گرفته شود. برای مثال، برای افتهای شدید، سمعکهای پشتگوشی پرقدرت (Power BTE) اغلب گزینه بهتری هستند.
کمشنوایی آمیخته یا ترکیبی (Mixed Hearing Loss)
تعریف و مکانیسم ایجاد
کمشنوایی آمیخته، همانطور که از نامش پیداست، ترکیبی همزمان از کمشنوایی انتقالی و حسی-عصبی است. در این حالت، فرد همزمان مشکلاتی را در گوش خارجی یا میانی (مانند تجمع جرم یا عفونت) و نیز گوش داخلی یا عصب شنوایی (مانند آسیب ناشی از aging یا نویز) تجربه میکند.
ویژگیهای کلیدی
ترکیب دو آسیب: بخشی از کمشنوایی به دلیل وجود مانع در مسیر انتقال صدا (کمشنوایی انتقالی) و بخشی دیگر به دلیل آسیب به سیستم عصبی شنوایی (کمشنوایی حسی-عصبی) است.اثر تجمعی: میزان کلی کمشنوایی، حاصل جمع اثرات هر دو نوع است.
راهکارهای درمان و توانبخشی
درمان این نوع کمشنوایی نیازمند یک رویکرد دو مرحلهای است:مداخله پزشکی: ابتدا باید بخش انتقالی افت مورد بررسی قرار گیرد. در بسیاری از موارد، این بخش قابل درمان است (مثلاً با خارج کردن جرم گوش، درمان عفونت، یا جراحی). درمان این بخش میتواند تا حدی از بار کلی کمشنوایی بکاهد.
توانبخشی شنوایی: بخش حسی-عصبی افت معمولاً دائمی است. پس از درمان بخش انتقالی (یا در مواردی که درمان ممکن نیست)، استفاده از سمعک بهترین و ضروریترین راهکار برای جبران باقیمانده کمشنوایی است.
انتخاب سمعک مناسب
انتخاب سمعک به میزان و الگوی دقیق کمشنوایی باقیمانده پس از درمان پزشکی بستگی دارد. سمعکهای پشتگوشی (BTE) به دلیل قدرت و انعطاف پذیری بالا، اغلب گزینه مناسبی هستند.
روشهای تشخیص و ارزیابی کمشنوایی
برای تشخیص دقیق نوع، میزان و علت کمشنوایی، متخصصان از مجموعهای از آزمونها استفاده میکنند که به طور کلی به شرح زیر است:
معاینه فیزیکی گوش (Otoscopy)
توضیح: پزشک یا ادیولوژیست با استفاده از وسیلهای به نام اتوسکوپ به بررسی ظاهری گوش میپردازد.هدف: بررسی وجود جرم گوش (واکس)، علائم عفونت، التهاب، پارگی پرده گوش، یا هرگونه ناهنجاری ساختاری در مجرای گوش خارجی و پرده گوش.
تستهای غربالگری عمومی
توضیح: این تستها اغلب به صورت اولیه و برای شناسایی سریع وجود مشکل انجام میشوند. ممکن است شامل شنیدن کلمات یا اصواتی در حجمهای مختلف باشد در حالی که یک گوش مسدود شده است.هدف: یک ارزیابی کلی و سریع از توانایی شنوایی.
آزمون چنگال کوک (Tuning Fork Tests)
توضیح: در این آزمون از چنگالهای کوک (معمولاً ۵۱۲ هرتز) استفاده میشود. چنگال به آرامی به vibration درآمده و در نزدیکی گوش یا روی استخوان پشت گوش (ماستوئید) قرار میگیرد.هدف: این آزمون به متخصص کمک میکند تا به سرعت نوع کمشنوایی (انتقالی، حسی-عصبی یا آمیخته) را تشخیص دهد. دو آزمون رایج در این روش رینه (Rinne) و وبر (Weber) هستند.
ادیومتری تون خالص (Pure-Tone Audiometry) - تست اصلی نوار گوش
توضیح: این دقیقترین و رایجترین روش ارزیابی شنوایی است. فرد در یک اتاقک ضد صدا قرار میگیرد و هدفون بر روی گوش او گذاشته میشود. tonesهای خالص در فرکانسها (بم تا زیر) و شدتهای (دسیبل) مختلف برای هر گوش به صورت جداگانه پخش میشود.هدف: تعیین آستانه مطلق شنوایی (کمترین شدتی که فرد در هر فرکانس میشنود) و ترسیم ادیوگرام. این نمودار میزان و الگوی کمشنوایی (خفیف، متوسط، شدید، عمیق) و شکل آن (فرکانس بالا، فرکانس پایین) را نشان میدهد.
ادیومتری گفتاری (Speech Audiometry)
توضیح: در این آزمون، به جای صدای خالص، کلمات یا هجای خاصی در حجمهای مختلف برای فرد پخش میشود و از او خواسته میشود آنها را تکرار کند.هدف: ارزیابی توانایی درک و تشخیص گفتار که مهمترین کاربرد شنوایی در زندگی روزمره است. این آزمون به ویژه برای تشخیص مشکلات حلزون (پرشنوایی رکورتمان) و تعیین مناسبترین نوع سمعک حیاتی است.
راههای پیشگیری از کمشنوایی
از آنجا که بسیاری از انواع کمشنوایی (به ویژه نوع حسی-عصبی) غیرقابل برگشت هستند، پیشگیری بهترین و ارزشمندترین استراتژی برای محافظت از این موهبت حیاتی است. راهکارهای کلیدی به شرح زیر است:
محافظت در برابر نویز (مهمترین عامل قابل پیشگیری)
استفاده از محافظهای شنوایی: در محیطهای پرسر و صدا (کارگاهها، کنسرتها، نمایشگاههای آتشبازی، فرودگاه) حتماً از گوشگیر (Earplugs) یا عایقگوش (Earmuffs) استفاده کنید.رعایت قانون ۶۰-۶۰: هنگام استفاده از هدفون یا هندزفری، حجم صدا را از ۶۰% حداکثر توان دستگاه بیشتر نکنید و بیش از ۶۰ دقیقه به صورت پیوسته از آن استفاده نکنید.
دوری از منبع صدا: تا حد امکان از منابع تولیدکننده صدای بلند فاصله بگیرید.
استراحت به گوشها: پس از قرارگیری در معرض صدای بلند، به گوشهای خود برای بازیابی استراحت دهید.
آگاهی از صدای اسباببازیها و بازیها: سطح صداهای اسباببازی کودکان، بازیهای ویدئویی و رویدادهای ورزشی را کنترل کنید.
اصلاح سبک زندگی
ترک سیگار: استعمال دخانیات با مختل کردن گردش خون در رگهای ریز حلزون گوش، به طور مستقیم خطر کمشنوایی را افزایش میدهد.ورزش منظم: فعالیت بدنی با بهبود جریان خون در سراسر بدن، از جمله گوش داخلی، به حفظ سلامت سلولهای شنوایی کمک میکند.
رژیم غذایی سالم: مصرف مواد غذایی حاوی آنتیاکسیدان، پتاسیم، منیزیم و امگا-۳ (مانند ماهی، اسفناج، موز، شکلات تلخ) میتواند برای سلامت گوش مفید باشد.
مراقبتهای پزشکی و بهداشتی
درمان بهموقع عفونتها: عفونتهای گوش (به ویژه در کودکان) را جدی بگیرید و برای درمان آنها سریعاً اقدام کنید، زیرا میتوانند به گوش میانی آسیب دائمی بزنند.پرهیز از مصرف خودسرانه دارو: از مصرف داروهایی که برای گوش سمی هستند (داروهای اتوتوکسیک مانند برخی آنتیبیوتیکها و مسکنها) بدون نظارت پزشک خودداری کنید.
معاینات دورهای: به طور منظم به ویژه اگر در محیط پرسروصدا کار میکنید یا سابقه خانوادگی کمشنوایی دارید، شنواییتان را تست کنید.
