تشنج ناشي از تب در کودکان
نويسنده:دکتر سيد علي مصباح
تشنج ناشي از تب در کودکان شايع ترين علت تشنج در دوره کودکي مي باشد و بسيار از خانواده ها در اين زمينه سوالاتي دارند. لذا در اين مقاله سعي مي نماييم مختصري درباره تشنج ناشي از تب توضيح بدهيم.
اين نوع تشنج وابسته به سن بوده و پيش از 9 ماهگي و پس از 5 سالگي نادر مي باشد، و اصولاً تشنج ناشي از تب براي اين گروه سني تعريف مي گردد. حدود 5-3 درصد کودکان در سنين ذکر شده حداقل يک بار دچار تشنج ناشي از تب مي شوند.
1)تشنج ناشي از تب به فرم ساده
2)تشنج ناشي از تب به فرم پيچيده
در اينجا پاره اي از سوالات مطرح شده توسط خانواده ها در رابطه به تشنج ناشي از تب پاسخ داده مي شود:
1)آياتشنج ناشي از تب تغييري در بهره هوشي کودکان يا به عبارت ديگر عقب ماندگيهاي ذهني ايجاد مي کند؟
ديده شده است که تشنج هاي ساده ناشي از تب با کاهش در بهره هوشي پس از تشنج همراه نبوده و کلاً تشنج هاي ناشي از تب به فرم ساده پيش آگهي بسيار خوبي دارند.
طولاني شدن تشنج به مدت بيش از 15 دقيقه و يا ايجاد تشنج به دليل عفونت هاي مغزي (همانند ابتلا به مننژيت و تشنج بدنبال آن) مي توانند فاکتورهاي خطرساز در صدمه به مغز باشند.
2)آيا بستري نمودن کودک با حمله اول تشنج بدنبال تب لزومي دارد؟
پيشنهاد مي شود کودکان دچار اولين حمله تشنجي ناشي از تب (و همچنين تمام کودکان با اولين حمله تشنجي بدون تب)بستري شوند.
3)انجام نوار مغزي (الکترو انسفالوگرافي يا EEG)چه زماني پيشنهاد مي گردد؟
در بيماران با بار اول حمله تشنج بدنبال تب، انجام نوار مغزي به هيچ وجه لازم نمي باشد ولي بايد در تب و تشنج هاي فرم پيچيده و يا در بيماران با افزايش خطر شيوع اپي لپسي (صرع) که در سوال بعدي از آنها نام مي بريم، حتماً نوار مغزي گرفته شود. بعضي از متخصصين در صورت تکرار حملات تشنجي (بخصوص بيش از 3 بار )عليرغم درمان تناوب با ديازپام خوراکي انجام نوار مغزي را پيشنهاد مي نمايند.
4)آيا تبديل تشنج به صرع (اپي لپسي) بدنبال تشنج ناشي از تب اتفاق مي افتد؟
شيوع اپي لپسي (صرع)در کودکان مبتلا به تب و تشنج حدود 2 برابر بيشتر از کودکان مي باشد و در موارد زير شانس ابتلا به اپي لپسي افزايش مي يابد.
الف)بيماران با تشنج ناشي از تب به فرم پيچيده
ب)بيماران با سابقه خانوادگي صرع در خانواده (افراد درجه يک خانواده صرع داشته باشند)
ج)تاخير تکامل (عقب ماندگي ذهني )کودک مبتلا به تب و تشنج
د)وجود اشکالات ساختاري مغزي(ناهنجاريهاي مغري) در کودک مبتلا به تب و تشنج
لذا در اين 4 گروه انجام نوار مغزي الزامي مي باشند.
5)آيا نيازي براي استفاده از درمان طولاني مدت داروهاي ضد تشنج وجود دارد؟
اين روش در تشنج هاي ناشي از تب به فرم ساده توصيه نشده است ولي در موارد زير بايد مد نظر قرار گرفته شود.
الف)درمان متناوب ديازپام جهت جلوگيري از تشنج ناشي از تب مؤثر نبوده و کودک با مصرف ديازپام نيز مجدداً تشنج کرده باشد.
ب)در بعضي بيماران سرعت افزايش تب به اندازه اي سريع است که بيماران ابتدا دچارتشنج شده و سپس والدين متوجه تب وي شده اند و لذا فرصت کافي جهت استفاده از ديازپام نداشته اند.
ج)در بيماران با تشنج بدنبال تب به فرم پيچيده و نوار مغزي غير طبيعي
د)کودکاني که در آينده شانس ابتلا به اپي لپسي را دارند(که در سوال چهارم آنها را ذکر نموده ايم)
ه)در شيرخواراني که تشنج ناشي از تب براي بار اول قبل از يک سالگي بروز کرده باشد.
داروهاي مورد استفاده بطور طولاني مدت (حداکثر 2 سال) شامل فنوباربيتال و سديم والپروات مي باشد که اين داروها قطعاً بايد با نظر پزشک متخصص تجويز شوند.
منبع:نشريه کودک،شماره62.
/ج
اين نوع تشنج وابسته به سن بوده و پيش از 9 ماهگي و پس از 5 سالگي نادر مي باشد، و اصولاً تشنج ناشي از تب براي اين گروه سني تعريف مي گردد. حدود 5-3 درصد کودکان در سنين ذکر شده حداقل يک بار دچار تشنج ناشي از تب مي شوند.
تظاهرات باليني
1)تشنج ناشي از تب به فرم ساده
2)تشنج ناشي از تب به فرم پيچيده
تشنج هاي ناشي از تب به فرم ساده:
تشنج هاي ناشي از تب به فرم پيچيده:
در اينجا پاره اي از سوالات مطرح شده توسط خانواده ها در رابطه به تشنج ناشي از تب پاسخ داده مي شود:
1)آياتشنج ناشي از تب تغييري در بهره هوشي کودکان يا به عبارت ديگر عقب ماندگيهاي ذهني ايجاد مي کند؟
ديده شده است که تشنج هاي ساده ناشي از تب با کاهش در بهره هوشي پس از تشنج همراه نبوده و کلاً تشنج هاي ناشي از تب به فرم ساده پيش آگهي بسيار خوبي دارند.
طولاني شدن تشنج به مدت بيش از 15 دقيقه و يا ايجاد تشنج به دليل عفونت هاي مغزي (همانند ابتلا به مننژيت و تشنج بدنبال آن) مي توانند فاکتورهاي خطرساز در صدمه به مغز باشند.
2)آيا بستري نمودن کودک با حمله اول تشنج بدنبال تب لزومي دارد؟
پيشنهاد مي شود کودکان دچار اولين حمله تشنجي ناشي از تب (و همچنين تمام کودکان با اولين حمله تشنجي بدون تب)بستري شوند.
3)انجام نوار مغزي (الکترو انسفالوگرافي يا EEG)چه زماني پيشنهاد مي گردد؟
در بيماران با بار اول حمله تشنج بدنبال تب، انجام نوار مغزي به هيچ وجه لازم نمي باشد ولي بايد در تب و تشنج هاي فرم پيچيده و يا در بيماران با افزايش خطر شيوع اپي لپسي (صرع) که در سوال بعدي از آنها نام مي بريم، حتماً نوار مغزي گرفته شود. بعضي از متخصصين در صورت تکرار حملات تشنجي (بخصوص بيش از 3 بار )عليرغم درمان تناوب با ديازپام خوراکي انجام نوار مغزي را پيشنهاد مي نمايند.
4)آيا تبديل تشنج به صرع (اپي لپسي) بدنبال تشنج ناشي از تب اتفاق مي افتد؟
شيوع اپي لپسي (صرع)در کودکان مبتلا به تب و تشنج حدود 2 برابر بيشتر از کودکان مي باشد و در موارد زير شانس ابتلا به اپي لپسي افزايش مي يابد.
الف)بيماران با تشنج ناشي از تب به فرم پيچيده
ب)بيماران با سابقه خانوادگي صرع در خانواده (افراد درجه يک خانواده صرع داشته باشند)
ج)تاخير تکامل (عقب ماندگي ذهني )کودک مبتلا به تب و تشنج
د)وجود اشکالات ساختاري مغزي(ناهنجاريهاي مغري) در کودک مبتلا به تب و تشنج
لذا در اين 4 گروه انجام نوار مغزي الزامي مي باشند.
5)آيا نيازي براي استفاده از درمان طولاني مدت داروهاي ضد تشنج وجود دارد؟
اين روش در تشنج هاي ناشي از تب به فرم ساده توصيه نشده است ولي در موارد زير بايد مد نظر قرار گرفته شود.
الف)درمان متناوب ديازپام جهت جلوگيري از تشنج ناشي از تب مؤثر نبوده و کودک با مصرف ديازپام نيز مجدداً تشنج کرده باشد.
ب)در بعضي بيماران سرعت افزايش تب به اندازه اي سريع است که بيماران ابتدا دچارتشنج شده و سپس والدين متوجه تب وي شده اند و لذا فرصت کافي جهت استفاده از ديازپام نداشته اند.
ج)در بيماران با تشنج بدنبال تب به فرم پيچيده و نوار مغزي غير طبيعي
د)کودکاني که در آينده شانس ابتلا به اپي لپسي را دارند(که در سوال چهارم آنها را ذکر نموده ايم)
ه)در شيرخواراني که تشنج ناشي از تب براي بار اول قبل از يک سالگي بروز کرده باشد.
داروهاي مورد استفاده بطور طولاني مدت (حداکثر 2 سال) شامل فنوباربيتال و سديم والپروات مي باشد که اين داروها قطعاً بايد با نظر پزشک متخصص تجويز شوند.
منبع:نشريه کودک،شماره62.
/ج
