وقتي دفاع مقدس مي شود...
در فرهنگ اعتقادي ما، جنگ به خودي خود هيچگونه بار ارزشي يا ضد ارزشي ندارد. آنچه جنگ را ضد ارزش معرفي مي کند، آن وجهي است که، از جهت باطل به آن نگريسته مي شود. آن جنگي ويرانگر و نفرت آور است که با هدف شيطاني آغاز مي شود. و مسلماً در شرايط عادي جنگ محکوم و تقبيح شده است. دين اسلام که دين فطري و طبيعي است به اين واقعيت اعتراف دارد. و تنها جنگ را در شرايطي لازم و واجب مي داند، که عدالت اجتماعي و دستورات الهي در جامعه عمل نشود. واژه جهاد از کلمه جهد به معناي صعوبت و مشقت و کوشش کردن، آمده است. در قرآن به معاني جنگيدن در راه حق و يا کارزار با کفار در راه دين، تعبير شده است. هدف از جهاد در اسلام جلب خشنودي خداوند است. در قرآن کريم آمده است. «با کافران نبرد کنيد تا فتنه وتباهي از روي زمين برطرف شود و همه را آيين، دين خدا باشد.» (بقره آيه 193).
بنابر قول قرآن، فلسفه پيکار و جنگ در اسلام براين است که، در جامعه انساني فتنه نباشد وآيين يکتاپرستي در جامعه رواج يابد و اراده الهي براين است که، خير عمومي به مردم برسد. و چنانچه افرادي بخواهند مانع از وصول اين هدف شوند، محارب با خدا نام مي گيرند که، جهاد با آنان واجب است.
نکته ظريفي که اسلام در مورد جهاد به آن توجه دارد، اين است که، در اثناي جنگ و پيکار، علاوه بر ساقط شدن فتنه، ميدان عملي مهيا خواهد شد تا در اين اين ميدان صف مؤمنان و ايمان آورندگان از صف تسليم شدگان بي عمل جدا شود و جهادگر مسلمان درحين مبارزه با دشمن بيروني، عليه وسوسه هاي نفساني خود نيز، به ستيز برمي خيزد. لذا در اسلام جهاد با نفس مهمتر است و «جهاد اکبر» نام دارد. ولي پيکار با کافران «جهاد اصغر» ناميده مي شود. جهاد اصغر خود بر دو قسم است:
الف) جهاد ابتدايي
ب) جهاد دفاعي
الف) جهاد ابتدايي: پيکار با کفار است. جهت ترک عقايد باطل وگرايش به اسلام. که داراي شرايط خاصي است. اذن آن توسط امام معصوم داده مي شود. و اين جهاد بر مرد واجب است و از زن و پيران و کودکان و بندگان ساقط مي شود.
ب) جهاد دفاعي: زماني است که دشمنان اسلام به حدود و اراضي مسلمين تجاوز کرده يا قصد تجاوز داشته باشند و يا هدف رزمنده مسلمان، آزاد ساختن افراد زيرسلطه و محو ظلم و ستم از ستم ديدگان باشد. اين نوع جهاد را جهاد دفاعي يا جهاد آزادي بخش مي نامند. جهاد دفاعي بر همه مسلمين اعم از زن و مرد واجب خواهد بود. امام خميمي(ره) در تحريرالوسيله درباره جهاد دفاعي فرموده اند: «اگر دشمن بر بلاد مسلمين و سرحدادت آن هجوم نمايد واجب است بر جميع مسلمانان دفاع از آن، به هر وسيله اي که امکان داشته باشد. در بذل جان و مال در اين امر احتياج به امر حاکم شرع نيست.»
براي روشن تر شدن موضوع، لازم است بدانيم که، دفاع عبارت است از، مقابله با کسي که نسبت به مال، ناموس و حدود اسلام و مسلمين قصد تجاوز و تعدي داشته باشد و از نظر حقوقي حقي است که، به انسان داده مي شود تا بتواند از خود دفع شر کند. دفاع در اسلام انواع و اشکال گوناگون دارد و برحسب ارزش معنوي بعضي بر بعضي ديگر مقدم است. و تقدس آن نيز درجات مختلفي دارد: «دفاع از نفس، دفاع از حريم، دفاع از مال وحقوق شخصي، دفاع از انسانها و هم پيمانان، دفاع از اسلام و مسلمين و بلاد اسلامي از جمله انواع دفاع مقدس است.»
اميرالمؤمنين عليه السلام در اين باره فرموده اند: «خدا به آن بنده اي که به بيت او هجوم شود وبه دفاع نپردازد عضب وخشم مي کند.»
وقتي دفاع، مقدس مي شود براي جنگيدن، حجت و دليل ديني وجود دارد. وقتي ميدان نبرد، صحنه پيکار حق و باطل و محل ظهور اراده، ايمان و قدرت يک ملت در برابر متجاوز مي شود، اين جنگ ارزشهاي گرانقدري در بطن و متن خود دارد؛ لذا تقدس پيدا مي کند و با اعتقادات مردم عجين مي شود. در اين صورت همه مردم اعم از زن و مرد خود را در اين صحنه مسئول مي دانند. زيرا اين دفاع، مانند نماز و روزه واجب است و ديگر نامقدس و ضد ارزش نيست. جنگي که اسلام مطرح مي کند، عليه متجاوزان به سرزمين هاي اسلامي جهت حفظ دارالسلام و دفاع از حريم اسلام و حفظ جان، مال و ناموس مسلمانان مي باشد وبه همين جهت ديگر جنگ نيست بلکه دفاع است وآن هم «دفاع مقدس».
منبع: نشريه يارا-1389
/ج
بنابر قول قرآن، فلسفه پيکار و جنگ در اسلام براين است که، در جامعه انساني فتنه نباشد وآيين يکتاپرستي در جامعه رواج يابد و اراده الهي براين است که، خير عمومي به مردم برسد. و چنانچه افرادي بخواهند مانع از وصول اين هدف شوند، محارب با خدا نام مي گيرند که، جهاد با آنان واجب است.
نکته ظريفي که اسلام در مورد جهاد به آن توجه دارد، اين است که، در اثناي جنگ و پيکار، علاوه بر ساقط شدن فتنه، ميدان عملي مهيا خواهد شد تا در اين اين ميدان صف مؤمنان و ايمان آورندگان از صف تسليم شدگان بي عمل جدا شود و جهادگر مسلمان درحين مبارزه با دشمن بيروني، عليه وسوسه هاي نفساني خود نيز، به ستيز برمي خيزد. لذا در اسلام جهاد با نفس مهمتر است و «جهاد اکبر» نام دارد. ولي پيکار با کافران «جهاد اصغر» ناميده مي شود. جهاد اصغر خود بر دو قسم است:
الف) جهاد ابتدايي
ب) جهاد دفاعي
الف) جهاد ابتدايي: پيکار با کفار است. جهت ترک عقايد باطل وگرايش به اسلام. که داراي شرايط خاصي است. اذن آن توسط امام معصوم داده مي شود. و اين جهاد بر مرد واجب است و از زن و پيران و کودکان و بندگان ساقط مي شود.
ب) جهاد دفاعي: زماني است که دشمنان اسلام به حدود و اراضي مسلمين تجاوز کرده يا قصد تجاوز داشته باشند و يا هدف رزمنده مسلمان، آزاد ساختن افراد زيرسلطه و محو ظلم و ستم از ستم ديدگان باشد. اين نوع جهاد را جهاد دفاعي يا جهاد آزادي بخش مي نامند. جهاد دفاعي بر همه مسلمين اعم از زن و مرد واجب خواهد بود. امام خميمي(ره) در تحريرالوسيله درباره جهاد دفاعي فرموده اند: «اگر دشمن بر بلاد مسلمين و سرحدادت آن هجوم نمايد واجب است بر جميع مسلمانان دفاع از آن، به هر وسيله اي که امکان داشته باشد. در بذل جان و مال در اين امر احتياج به امر حاکم شرع نيست.»
براي روشن تر شدن موضوع، لازم است بدانيم که، دفاع عبارت است از، مقابله با کسي که نسبت به مال، ناموس و حدود اسلام و مسلمين قصد تجاوز و تعدي داشته باشد و از نظر حقوقي حقي است که، به انسان داده مي شود تا بتواند از خود دفع شر کند. دفاع در اسلام انواع و اشکال گوناگون دارد و برحسب ارزش معنوي بعضي بر بعضي ديگر مقدم است. و تقدس آن نيز درجات مختلفي دارد: «دفاع از نفس، دفاع از حريم، دفاع از مال وحقوق شخصي، دفاع از انسانها و هم پيمانان، دفاع از اسلام و مسلمين و بلاد اسلامي از جمله انواع دفاع مقدس است.»
اميرالمؤمنين عليه السلام در اين باره فرموده اند: «خدا به آن بنده اي که به بيت او هجوم شود وبه دفاع نپردازد عضب وخشم مي کند.»
وقتي دفاع، مقدس مي شود براي جنگيدن، حجت و دليل ديني وجود دارد. وقتي ميدان نبرد، صحنه پيکار حق و باطل و محل ظهور اراده، ايمان و قدرت يک ملت در برابر متجاوز مي شود، اين جنگ ارزشهاي گرانقدري در بطن و متن خود دارد؛ لذا تقدس پيدا مي کند و با اعتقادات مردم عجين مي شود. در اين صورت همه مردم اعم از زن و مرد خود را در اين صحنه مسئول مي دانند. زيرا اين دفاع، مانند نماز و روزه واجب است و ديگر نامقدس و ضد ارزش نيست. جنگي که اسلام مطرح مي کند، عليه متجاوزان به سرزمين هاي اسلامي جهت حفظ دارالسلام و دفاع از حريم اسلام و حفظ جان، مال و ناموس مسلمانان مي باشد وبه همين جهت ديگر جنگ نيست بلکه دفاع است وآن هم «دفاع مقدس».
منبع: نشريه يارا-1389
/ج
