وزوز گوش
وزوز گوش، صداي غير طبيعي است که در گوش يا درون سر درک مي شود، بدون اينکه با منابع خارجي ايجاد کننده صدا ارتباطي داشته باشد. وزوز معمولاً به صورت صداي زنگ، وزوز يا همهمه بيان مي شود که مي تواند حمله اي، دائمي، ضربان دار يا يکنواخت و يا در بعضي از بيماري ها همراه با کاهش شنوايي باشد. وزوز گوش به دو نوع تقسيم مي شود.
1)نوعي که علاوه بر بيمار، پزشک نيز با کمک روش هايي مي تواند آن را بشنود. ( عيني)
2)نوعي که فقط خود بيمار مي شنود ( ذهني) که اين نوع شايع تر از نوع عيني است.
جرم گوش: وجود سرومن در مجراي خارجي گوش از علل ناشايع ايجاد وزوز گوش است و منجر به مبهم شنيده شدن صدا نيز مي گردد. وزوز گوش در اين موارد فرکانس پايين داشته (ممکن است متناوب باشد)، با پاک کردن مجرا از بين مي رود.
اوتيت مياني: اوتيت مياني حاد ممکن است منجز به وزوز گوش ضرباني شود که با بهبودي اوتيت، وزوز گوش نيز از بين مي رود. (اوتيت مياني مزمن به ندرت وزوزگوش ايجاد مي کند.)
تروما: صدمات آکوستيک، تغييرات فشار جوي و ضربات مستقيم به گوش نيز مي توانند عامل وزوز گوش باشند.
پيرگوشي: در پير گوشي به طور شايع وزوز مشاهده مي شود که فرکانس بالايي دارد.
اتواسکروز: وزوز گوش در اغلب بيماران وجود دارد که مي تواندهمراه يا بدون کاهش شنوايي باشد.
ساير موارد اين گروه عبارتند از:
کم خوني، وزوز گوش ثانويه، افزايش بازده قلبي و آرتريواسکروزشديد و منتشر. در کليه اين موارد وزوز گوش معمولاً ضرباندار است.
*هيپرتانسيون
*ارتويواسکروز
*شنت هاي شرياني وريدي
*تنگي شريان کاروتيد
*حلقه هاي شرياني
*آنوريسم ها
*مولتيپل اسکلروز
*هيپرتانسيون خوش خيم داخل مغزي
*موقعيت غير طبيعي بولب جوگولر
*گشادي يا بازماندن شيپور استاش
*ميوکلونوس نرم کام
*اسپاسم ايديوپاتيک عضله رکابي
*اختلالات مفصل گيجگاهي فکي
*اختلالات مهره هاي گردني
*مالفورسيون شرياني- وريدي
ارتباط بين شريان اکسيپيتال و سينوس عرضي، شريان کاروتيد داخلي با عروق ورتبرال يا شريان مننژيال مياني و شريان سطحي خاره اي بزرگ مي توانند باعث وزوز گوش ( معمولاً خفيف ) شوند. تشخيص آن بر اساس MRI و آنژيوگرافي بوده و علائم به قدري شديد مي شوند که نياز به درمان داشته باشند. در موارد شانت شرياني – وريدي، وزوز گوش ضرباندار و همزمان با ضربان قلب است و شايع ترين علت آن تومور گلوموس جوگولار يا گلوموس تيمپانوم مي باشد. با بزرگ تر شدن تومور و تهاجم به گوش مياني، بيمار دچار کاهش شنوايي نيز مي شود. تشخيص آن با سيتي اسکن بوده و اگر زود تشخيص داده شود با جراحي قابل رفع است. اما اگر تومورها دير تشخيص داده شوند، ممکن است به اعصاب کرانيال دست اندازي کنند.
*وزوز گوش يک طرفه همراه با کاهش شنوايي حسي- عصبي يک طرفه مهم ترين علامت شايعه رتروکوکلئار ( مانند نوروم آکوستيک ) است.
*وزوز گوش ضرباني معمولاً منشاء عروقي دارد که ممکن است همزمان با ضربان قلب و يا بدون ارتباط با آن باشد و بيش از هر چيز مي تواند نشان دهنده عبور توربولانت خون از ميان عروق بزرگ، که از گوش مياني يا داخلي مي گذرند، باشد.
*وزوز گوش ضرباني ممکن است تنها علامت تومور گلوموس جوگولاريس باشد.
ب) درمان اختصاصي
درمان قطعي اين بيماران شناخت عامل به وجود آورنده بيماري و درمان اختصاصي مربوطه است. ساير درمان ها فقط کمکي هستند؛ از جمله ليدوکائين که به علت عوارض و نقايص آن ( تزريق داخل وريدي، نيمه عمر کوتاه نياز به دور نزديک به دوز بيهوشي و آريتمي قلبي) زياد قابل استفاده نيست. در چند مطالعه اخير فرم خوراکي ليدوکائين مورد بررسي قرار گرفته، ولي روي وزوز گوش چندان مؤثر نبوده است. داروهاي ضد افسردگي و ضد اضطراب ( کاربامازپين، پريميدون، فني توئين و...) تنها داروهايي هستند که تجويزشان مناسب و مؤثرتر بوده است، اما در حال حاضر تنها دارويي که بر اساس مطالعات اوليه تأثير نسبتاً خوبي بر روي وزوز گوش داشته ( با عوارض جانبي کمتر)، الپرازولام ( با نام تجاري «Xanax» با دوز 5 /0 تا 5 /1 ميلي گرم در روز) بوده است، اما براي استفاده روتين نياز به مطالعات کنترلي و وسيع تري دارد.
منبع:نشريه دنياي سلامت، شماره55.
/ج
1)نوعي که علاوه بر بيمار، پزشک نيز با کمک روش هايي مي تواند آن را بشنود. ( عيني)
2)نوعي که فقط خود بيمار مي شنود ( ذهني) که اين نوع شايع تر از نوع عيني است.
وزوز گوش ذهني
اختلالات گوش
جرم گوش: وجود سرومن در مجراي خارجي گوش از علل ناشايع ايجاد وزوز گوش است و منجر به مبهم شنيده شدن صدا نيز مي گردد. وزوز گوش در اين موارد فرکانس پايين داشته (ممکن است متناوب باشد)، با پاک کردن مجرا از بين مي رود.
اوتيت مياني: اوتيت مياني حاد ممکن است منجز به وزوز گوش ضرباني شود که با بهبودي اوتيت، وزوز گوش نيز از بين مي رود. (اوتيت مياني مزمن به ندرت وزوزگوش ايجاد مي کند.)
تروما: صدمات آکوستيک، تغييرات فشار جوي و ضربات مستقيم به گوش نيز مي توانند عامل وزوز گوش باشند.
پيرگوشي: در پير گوشي به طور شايع وزوز مشاهده مي شود که فرکانس بالايي دارد.
اتواسکروز: وزوز گوش در اغلب بيماران وجود دارد که مي تواندهمراه يا بدون کاهش شنوايي باشد.
علل قلبي- عروقي
ساير موارد اين گروه عبارتند از:
کم خوني، وزوز گوش ثانويه، افزايش بازده قلبي و آرتريواسکروزشديد و منتشر. در کليه اين موارد وزوز گوش معمولاً ضرباندار است.
اختلالات نورولوژيک يا ضربه به سر
عوارض فارماکولوژيک
بيماري هاي دندان
اختلالات متابوليک
علل سايکولوژيک
وزوز گوش عيني
علل عيني وزوز گوش
*هيپرتانسيون
*ارتويواسکروز
*شنت هاي شرياني وريدي
*تنگي شريان کاروتيد
*حلقه هاي شرياني
*آنوريسم ها
*مولتيپل اسکلروز
*هيپرتانسيون خوش خيم داخل مغزي
*موقعيت غير طبيعي بولب جوگولر
*گشادي يا بازماندن شيپور استاش
*ميوکلونوس نرم کام
*اسپاسم ايديوپاتيک عضله رکابي
*اختلالات مفصل گيجگاهي فکي
*اختلالات مهره هاي گردني
*مالفورسيون شرياني- وريدي
ارتباط بين شريان اکسيپيتال و سينوس عرضي، شريان کاروتيد داخلي با عروق ورتبرال يا شريان مننژيال مياني و شريان سطحي خاره اي بزرگ مي توانند باعث وزوز گوش ( معمولاً خفيف ) شوند. تشخيص آن بر اساس MRI و آنژيوگرافي بوده و علائم به قدري شديد مي شوند که نياز به درمان داشته باشند. در موارد شانت شرياني – وريدي، وزوز گوش ضرباندار و همزمان با ضربان قلب است و شايع ترين علت آن تومور گلوموس جوگولار يا گلوموس تيمپانوم مي باشد. با بزرگ تر شدن تومور و تهاجم به گوش مياني، بيمار دچار کاهش شنوايي نيز مي شود. تشخيص آن با سيتي اسکن بوده و اگر زود تشخيص داده شود با جراحي قابل رفع است. اما اگر تومورها دير تشخيص داده شوند، ممکن است به اعصاب کرانيال دست اندازي کنند.
سوفل يا برويي شرياني و همهمه وريدي
گشادي شيپوراستاش
ميوکلونوس نرم کام
ارزيابي باليني و پاراکلينيکي
نکات قابل توجه
*وزوز گوش يک طرفه همراه با کاهش شنوايي حسي- عصبي يک طرفه مهم ترين علامت شايعه رتروکوکلئار ( مانند نوروم آکوستيک ) است.
*وزوز گوش ضرباني معمولاً منشاء عروقي دارد که ممکن است همزمان با ضربان قلب و يا بدون ارتباط با آن باشد و بيش از هر چيز مي تواند نشان دهنده عبور توربولانت خون از ميان عروق بزرگ، که از گوش مياني يا داخلي مي گذرند، باشد.
*وزوز گوش ضرباني ممکن است تنها علامت تومور گلوموس جوگولاريس باشد.
تدابير درماني
ب) درمان اختصاصي
درمان قطعي اين بيماران شناخت عامل به وجود آورنده بيماري و درمان اختصاصي مربوطه است. ساير درمان ها فقط کمکي هستند؛ از جمله ليدوکائين که به علت عوارض و نقايص آن ( تزريق داخل وريدي، نيمه عمر کوتاه نياز به دور نزديک به دوز بيهوشي و آريتمي قلبي) زياد قابل استفاده نيست. در چند مطالعه اخير فرم خوراکي ليدوکائين مورد بررسي قرار گرفته، ولي روي وزوز گوش چندان مؤثر نبوده است. داروهاي ضد افسردگي و ضد اضطراب ( کاربامازپين، پريميدون، فني توئين و...) تنها داروهايي هستند که تجويزشان مناسب و مؤثرتر بوده است، اما در حال حاضر تنها دارويي که بر اساس مطالعات اوليه تأثير نسبتاً خوبي بر روي وزوز گوش داشته ( با عوارض جانبي کمتر)، الپرازولام ( با نام تجاري «Xanax» با دوز 5 /0 تا 5 /1 ميلي گرم در روز) بوده است، اما براي استفاده روتين نياز به مطالعات کنترلي و وسيع تري دارد.
منبع:نشريه دنياي سلامت، شماره55.
/ج