آنژين صدري چيست؟
نويسنده:مجيد هنرور
آنژين واژه اي است که براي توصيف درد قفسه سينه ناشي از ايسکمي ( نرسيدن خون) به عضله قلب به کار مي رود. عوامل بروز آنژين دو دسته هستند:
الف) عواملي که خون يا اکسيژن رساني به قلب را کاهش مي دهند؛ مانند تصلب شرائين، اسپاسم ( گرفتگي) شرياني، کاهش فشار خون، نارسايي يا تنگي آئورت، هيپوکسمي ( کاهش ميزان اکسيژن گيري خون) و کم خوني، پلي سيتمي (افزايش گلبول هاي خون) که منجر به کاهش جريان خون در شريان کرونر مي شود.
ب) عواملي که نيازهاي عضله قلب را افزايش مي دهند؛مانند: اعمال نيرو و فشار، هيجان، صرف و هضم يک وعده غذايي سنگين،کم خوني، هيپرتيروئيدسيم ( پر کاري تيروئيد)، ضايعه عضله قلب، هيپروتروفي ( بزرگي) قلب و نارسايي يا تنگي آئورت.
2-ناپايدار ( شدت يابنده): افزايش فزاينده در تعداد حملات، شدت و مدت آنژين احتمال خطر انفارکتوس ميوکارد در 3 تا 18 ماه آينده بيشتر مي شود.
3- متغير (پرنيزمتال): مشابه آنژين قديمي است، ولي با مدت زمان طولاني تر که ممکن است در حال استراحت نيز بروز کند و در ساعات اوليه روز بيشتر روي مي دهد که شايد به دليل اسپاسم شريان کرونري باشد.
4- شبانه: اين درد معمولاً شب در حالت خواب ايجاد مي گردد و مي تواند با راست نشستن برطرف شود و معمولاً مربوط به نارسايي بطن چپ است.
5- بستر: درد قفسه سينه هنگام دراز کشيدن رخ مي دهد و با ايستادن يا نشستن کمتر مي شود.
6- مهار نشدني: آنژين مزمن و توان فرسايي است که به اقدامات درماني پاسخ نمي دهد.
درمان دارويي: اهداف مراقبت و درمان طبي آنژين شامل کاهش دادن نياز ميوکارد به اکسيژن و افزايش ارسال اکسيژن به ميوکارد مي باشد. منبسط کننده هاي عروق ( نيترات ها و نيتروگليسيرين، دي نيترات ايزوسوربيد) ماهيچه صاف عروق خوني محيطي و کرونر را منبسط کرده و بار قلب را کاهش مي دهند و در نتيجه تقاضا براي اکسيژن کم مي شود. ترکيبات بلوک کننده بتا (پروپرانولول و آتنولول) با کاهش قدرت انقباضي، تعداد ضربان قلب، نياز اکسيژن و کار عضله قلب را کم مي کنند. بلوک کننده هاي کانال کلسيم (نيفيدپين و وراپاميل) تون عضله صاف عروق را کم کرده و با گشاد کردن آرترويول هاي کرونري تحويل اکسيژن به ماهيچه قلب را افزايش مي دهند. از طريق کم کردن فشارسرخرگ هاي سيستميک و در نتيجه فشار کاربطن چپ، نياز ميوکارد به اکسيژن کاهش مي يابد.
مسکن ها: سولفات مرفين به علت کاهش بازگشت وريدي و کار عضله قلب مورد استفاده است.
در زير برخي نکات مؤثر در کاهش پيشرفت عارضه و مراقبت هاي اوليه تا رسيدن عوامل اورژانس ذکر شده اند:
1-ثابت نگه داشتن بيمار و جلوگيري از راه رفتن او (حتي يک قدم)!!
2-لباس هاي تنگ ودکمه ها يا گره کراوات را شل کنيد.
3-از تجمع در اطراف مريض خودداري نموده و سعي در آرام کردن وي نماييد.
4- مصرف داروهايي که قبلاً پزشک معالج تجويز کرده است، مانند پرل نيتروگليسيرن در زير زبان يا جويدن قرص آسپرين به کاهش عوارض کمک مي کند.
5-در صورت وجود کپسول اکسيژن، حداقل 2-3 ليتر در دقيقه به وي اکسيژن بدهيد.
6-از درمان هاي خانگي وخورانيدن جوشانده هاي گياهي ( به دليل اطلاعات کم در مورد عوارض آنها) يا آب قند جدا پرهيز کنيد.
منبع:نشريه دنياي سلامت، شماره55.
/ج
الف) عواملي که خون يا اکسيژن رساني به قلب را کاهش مي دهند؛ مانند تصلب شرائين، اسپاسم ( گرفتگي) شرياني، کاهش فشار خون، نارسايي يا تنگي آئورت، هيپوکسمي ( کاهش ميزان اکسيژن گيري خون) و کم خوني، پلي سيتمي (افزايش گلبول هاي خون) که منجر به کاهش جريان خون در شريان کرونر مي شود.
ب) عواملي که نيازهاي عضله قلب را افزايش مي دهند؛مانند: اعمال نيرو و فشار، هيجان، صرف و هضم يک وعده غذايي سنگين،کم خوني، هيپرتيروئيدسيم ( پر کاري تيروئيد)، ضايعه عضله قلب، هيپروتروفي ( بزرگي) قلب و نارسايي يا تنگي آئورت.
علائم باليني:
انواع آنژين:
2-ناپايدار ( شدت يابنده): افزايش فزاينده در تعداد حملات، شدت و مدت آنژين احتمال خطر انفارکتوس ميوکارد در 3 تا 18 ماه آينده بيشتر مي شود.
3- متغير (پرنيزمتال): مشابه آنژين قديمي است، ولي با مدت زمان طولاني تر که ممکن است در حال استراحت نيز بروز کند و در ساعات اوليه روز بيشتر روي مي دهد که شايد به دليل اسپاسم شريان کرونري باشد.
4- شبانه: اين درد معمولاً شب در حالت خواب ايجاد مي گردد و مي تواند با راست نشستن برطرف شود و معمولاً مربوط به نارسايي بطن چپ است.
5- بستر: درد قفسه سينه هنگام دراز کشيدن رخ مي دهد و با ايستادن يا نشستن کمتر مي شود.
6- مهار نشدني: آنژين مزمن و توان فرسايي است که به اقدامات درماني پاسخ نمي دهد.
درمان:
درمان دارويي: اهداف مراقبت و درمان طبي آنژين شامل کاهش دادن نياز ميوکارد به اکسيژن و افزايش ارسال اکسيژن به ميوکارد مي باشد. منبسط کننده هاي عروق ( نيترات ها و نيتروگليسيرين، دي نيترات ايزوسوربيد) ماهيچه صاف عروق خوني محيطي و کرونر را منبسط کرده و بار قلب را کاهش مي دهند و در نتيجه تقاضا براي اکسيژن کم مي شود. ترکيبات بلوک کننده بتا (پروپرانولول و آتنولول) با کاهش قدرت انقباضي، تعداد ضربان قلب، نياز اکسيژن و کار عضله قلب را کم مي کنند. بلوک کننده هاي کانال کلسيم (نيفيدپين و وراپاميل) تون عضله صاف عروق را کم کرده و با گشاد کردن آرترويول هاي کرونري تحويل اکسيژن به ماهيچه قلب را افزايش مي دهند. از طريق کم کردن فشارسرخرگ هاي سيستميک و در نتيجه فشار کاربطن چپ، نياز ميوکارد به اکسيژن کاهش مي يابد.
مسکن ها: سولفات مرفين به علت کاهش بازگشت وريدي و کار عضله قلب مورد استفاده است.
جراحي:
در زير برخي نکات مؤثر در کاهش پيشرفت عارضه و مراقبت هاي اوليه تا رسيدن عوامل اورژانس ذکر شده اند:
1-ثابت نگه داشتن بيمار و جلوگيري از راه رفتن او (حتي يک قدم)!!
2-لباس هاي تنگ ودکمه ها يا گره کراوات را شل کنيد.
3-از تجمع در اطراف مريض خودداري نموده و سعي در آرام کردن وي نماييد.
4- مصرف داروهايي که قبلاً پزشک معالج تجويز کرده است، مانند پرل نيتروگليسيرن در زير زبان يا جويدن قرص آسپرين به کاهش عوارض کمک مي کند.
5-در صورت وجود کپسول اکسيژن، حداقل 2-3 ليتر در دقيقه به وي اکسيژن بدهيد.
6-از درمان هاي خانگي وخورانيدن جوشانده هاي گياهي ( به دليل اطلاعات کم در مورد عوارض آنها) يا آب قند جدا پرهيز کنيد.
منبع:نشريه دنياي سلامت، شماره55.
/ج