تغذيه، شير دهي و شير مادر

آيا بطري پلاستيكي براي كودكان بي خطر است؟
 

مطالعات اخير پيشنهاد مي كنند كه بطريهاي شفاف پلاستيكي ممكن است براي كودك خطر داشته باشد زيرا حاوي ماده شيميايي BPA ( بيسفنول – آ ) است. گرم كردن بطري مي تواند باعث آزاد شدن BPA به داخل شير خشك يا شير مادر شود.
به طوركلي اين بطريها ايمن و بي خطر هستند و محققين هيچ اشكالي در استفاده از بطريهاي كودك نيافته اند و هيچ خطري در ظرفهاي ديگر حاوي BPA نيز به دست نياورده اند.
با اين حال اگر مي خواهيد مطمئن شويد كه بطريهاي شما براي استفاده مناسب هستند آنها را در مايكروويو گرم نكنيد. در عوض شير خشك يا شير مادر را روي اجاق گرم كنيد. سپس آنرا در بطري بريزيد. كاربرد ظروف پلاستيكي سبك ساخته شده از پلاستيك مات و رنگي نيز بي خطر هستند.
*******

آيا كودكاني كه از شير مادر تغذيه مي كنند در هواي گرم نياز به آب دارند؟
 

خير. وقتي كودك هر زمان كه مي خواهد بتواند از شير مادر تغذيه كند مشكل كم آبي پيدا نخواهد كرد. معمولا در آب و هواي گرم دفعات شير خوردن بيشتر مي شود اما هر بار با مقدار كمتر. در اين حالت هر بار چربي كمتري هم به بدنش وارد مي شود. بنابر اين هر چه دفعات شير دهي بيشتر باشد آب بيشتري هم به بدن كودك مي رسد.
*******

چگونه مي توانم بفهم كه كودكم به مقدار كافي شير مي خورد؟
 

نوزاد از روز سوم تا چهارم نياز به 8 تا 15 بار شير دهي در روز دارد. تا پايان هفته اول اين مقدار به 6 تا 8 بار در روز مي رسد.
يك توصيه كلي اين است كه تا مي توانيد به او شير بدهيد و براي شيردهي زمان مشخصي در نظر نگيريد.
علائمي وجود دارد كه نشان مي دهد كودك شما به اندازه كافي شير مي خورد:
* اگر در دو تا سه هفته اول حداقل شش تا هشت بار در روز شير مي خورد.
* اكر سينه هايتان بعد از شير دهي خالي مي شود و احساس مي كنيد نرمتر شده است.
* اگر رنك و قوام پوست كودكتان طبيعي است (اگر او را به آرامي نيشگون بگيريد رنگ پوست سريعا بر مي گردد)
* اگر تا روز پنجم تولد دفعاتي كه پوشكش را خيس مي كند مرتبا بيشتر شود يا در طول روز حداقل 6 تا 8 بار پوشكش را خيس كند. ادرار بايد كم رنگ و بدون بو باشد.
* وقتي مي بينيد مك زدن را به صورت طبيعي انجام مي دهد.
* وقتي مدفوع زرد يا تيره او تا روز پنجم كم كم روشنتر مي شود.
علائمي كه نشان مي دهد كودك به اندازه لازم شير نمي خورد:
* اگر بعد از گذشت چند روز از تولد وزنش به اندازه زمان تولد بر نگردد.
* اگر سينه شما بعد از شير دهي نرمتر نشود.
* اگر كودك بيشتر مواقع روز بيقرار و خواب آلوده باشد.
* اگر كودكتان موقع شير خوردن چانه اش گود مي افتد يا با سر و صدا شير مي خورد (اين نشان مي دهد روش شير دهي شما غلط است.)
* اگر در طول 24 ساعت بعد از روز پنجم كمتر از شش تا هشت بار پوشكش را خيس مي كند.
* اگر كودكتان بعد از هفته اول مرتبا زرد شود.
* اگر كودك تا حدود سه هفته رشد نكند.
* اگر بعد از هفته اول پوستش همچنان چروكيده باشد
در صورتي كه هر يك از علائم فوق را مشاهده كرديد با مركز بهداشتي درماني محله خود و يا پزشك كودكتان تماس بگيريد.
*******

چگونه در هر نوبت مي توانم بفهمم كودكم به مقدار كافي شير خورده و بايد شيردهي را قطع كنم؟
 

ممكن است هيچ وقت نتوانيد از اين مسئله مطمئن شويد! گاهي وقتي كودك خواب آلوده مي شود به نظر مي رسد سير شده اما به محض اين كه از سينه مادر دور مي شود دوباره شير طلب مي كند يا وقتي او را مي خوابانيد بعد از چند دقيقه بيدار مي شود و از گرسنگي گريه مي كند. مهم اين است كه به هر حال هر بار كودك شما و غريزه مادري بهترين راهنماي شماست. براي پايان دادن به شير دهي هر بار كه شير مي دهيد به او فرصت دهيد تا به اندازه اي كه مايل است بخورد و اگر حين شير خوردن مكث كرد يا به نظرتان رسيد كه خواب آلوده شده يك فرصت كوتاه براي استراحت به او بدهيد. او را بنشانيد يا سرش را روي شانه تان بگذاريد و پشتش را نوازش كنيد. ممكن است آروغ نزند، اصلا مهم نيست. شايد لازم باشد پوشكش را عوض كنيد تا قسمت دوم شير خوردن را شروع كند. توصيه مي شود براي بخش دوم شير دهي از پستان مقابل استفاده كنيد در اين صورت كودك كالري كافي را بدست مي آورد. ميزان چربي كه در اين حالت به كودك مي رسد گاهي حتي پنج برابر بيشتر از زمان شروع شيردهي است.
*******

به مرور كه كودك رشد مي كند توليد شير چه تغييراتي مي كند؟
 

در چند روز و چند هفته اول و گاهي تا چند ماه بعد از تولد توليد شير در حداكثر است. يكي از دلايل آن ترشح هورمون شير ساز و ديگري مصرف مداوم شير توليد شده به وسيله كودك است. گاهي مادر احساس مي كند در فواصل شير دهي پستان ها كاملا پر هستند. بعد از شش ماهگي توليد شير به مرور كم مي شود و شير فقط وقتي توليد مي شود كه كودك سينه مادر را بمكد و شير سازي را تحريك كند. هر چه دفعات شير خوردن بيشتر باشد توليد شير هم بيشتر مي شود. بعد از ماه ششم مادر در فواصل شير دهي احساس پري در سينه نمي كند چون از اين زمان به بعد شير فقط و فقط به اندازه اي كه كودك لازم دارد توليد مي شود و شيري ذخيره نمي شود. به هر حال ميزان مورد نياز كودك به او مي رسد.
گاهي مادر از اينكه سينه هاش كاملا پر نيست نگران مي شود و تصور مي كند معناي آن اين است كه شير كافي ندارد بخصوص اگر تعداد دفعات شير خوردن كودك كمتر شود يا هر بار فقط چند دقيقه شير بخورد. در چنين مواردي بهتر است مادر از سينه مقابل هم شير دهي كند و اگر كودك گريه كرد مي تواند مطمئن شود كه سير شده و نياز به شير بيشتر ندارد.
*******

شير دهي چه اثري بر ظاهر سينه ها دارد؟
 

بسياري از خانم ها كه به كودكشان شير مي دهند نگران بد شكل شدن سينه هايشان هستند. واقعيت اين است كه بجز شير دهي عوامل ديگري هم در طول زندگي بر شكل ظاهري پستان تاثير مي گذارند مثل سن ، وزن كم يا زياد و حتي جاذبه زمين!!
در طول بارداري پستان ها بزرگ مي شوند و نوك سينه و اطراف آن (هاله پستان) تيره تر مي شود. چند روز پس از زايمان سينه ها بزرگتر و سنگين تر و آماده شير دهي مي شوند. حدود ده تا چهارده روز بعد از تولد نوزاد، اندازه پستان به حداكثر اندازه اي كه در طول حاملگي داشته بر مي گردد و تا زماني كه شير دهي ادامه دارد به همان اندازه باقي ميماند. زماني كه وزن مادر به اندازه پيش از بارداري برگردد سايز سينه ها هم به اندازه قبل از حاملگي بر مي گردد، هر چند ممكن است دقيقا همان اندازه نباشد. نا اميد نشويد!
شش ماه يا بيشتر بعد از قطع شير دهي بافت چربي به تدريج جايگزين بافت شيرساز مي شود و مجراهاي شيري را پر مي كند. تمرينات ورزشي هم مي تواند باعث محكم شدن عضلات سينه اي شود كه زير بافت پستان هستند و همين موجب بهتر شدن شكل آنها خواهد شد.
*******

چرا بعضي كودكان فقط از يك سينه شير مي خورند؟
 

اكثر نوزادان ترجيح مي دهند فقط از يك سينه تغذيه كنند و وقتي مادر سينه مقابل را امتحان مي كند از خوردن شير سر باز مي زنند. دليل آن مي تواند تفاوت در نوك سينه ها يا اشكالاتي در تكنيك شير دادن باشد. وقتي كودك بزرگتر مي شود دليل نپذيرفتن يك سينه ممكن است اين باشد كه شير كافي در آن وجود ندارد. به عقيده پزشكان كودكاني كه مشكلات فيزيكي دارند (مثل گرفتگي بيني يا عفونت گوش) ممكن است ترجيح دهند از يك سينه خاص كه با آن راحتترند تغذيه كنند. عفونت يك پستان هم ممكن است موجب شود كودك از مكيدن آن اجتناب كند چون در اين حالت طعم شير تغيير مي كند.
*******

چه راه حلي وجود دارد كه كودك من از هر دو سينه ام شير بخورد؟
 

پاسخ به اين سوال بستگي زياد به سن كودك و مقدار شيري دارد كه در سينه شما وجود دارد. اگر مادر شير كافي داشته باشد و كودك مشكلي براي تغذيه نداشته باشد مي توان مدتي او را به حال خود گذاشت تا از هر طرف كه راحت تر است تغذيه كند. وقتي كودك با يك سينه راحت است لزومي نمي بيند ديگري را امتحان كند. توصيه مي شود اگر كودك شما زير 6 هفته سن دارد دقت كنيد تا از هر دو طرف به او شير بدهيد. اين باعث مي شود شير در هر دو پستان توليد و ذخيره شود. ضمنا به عنوان يك قاعده كلي زماني كه كودكتان گرسنه است هميشه تلاش كنيد از سينه اي كه به آن تمايل نشان نمي دهد شير دادن را آغاز كنيد چون در اين حالت احتمال پذيرش در او بيشتر است اما توجه داشته باشيد هنگامي كه خيلي گرسنه است ممكن است اين كار او را به شدت عصباني كند.
بعضي پزشكان توصيه مي كنند براي چنين كودكاني بهتر است حين خوردن شير از يك سينه مادر خروج شير از سينه مقابل را به كودك نشان دهد تا او را ترغيب به خوردن كند.
نكته آخر اين كه نگران اينكه شيردهي از يك سينه باعث تفاوت در اندازه و شكل سينه مقابل شود نباشيد.اين اتفاق رخ نخواهد داد.
*******

آيا اندازه سينه تاثيري در مقدار شيري كه مي توانم به كودكم بدهم دارد؟
 

خير! مهمترين تفاوت پستان يك خانم باردار با خانمي كه شير نمي دهد در ميزان چربي بافت پستان است. يك خانم شيرده بايد بتواند شير توليد كند وآن را در بافت پستان ذخيره كند. بيشتر خانم ها گمان مي كنند كه اندازه سينه ها بايد در اواخر بارداري بزرگ شود در حاليكه بعضي خانمها حتي در پايان حاملگي سينه هاي كوچك دارند و با اين وجود مي توانند به خوبي شير دهي كنند.
*******

آيا با وجود اين كه نوك سينه ام فرو رفته است مي توانم شير دهي كنم؟
 

اگر كودكتان مشكلي در شير خوردن ندارد تو رفتگي نوك سينه مانعي براي شير دهي نيست هر چند خود شما ممكن است هنگام مكيدن كودك كمي احساس درد كنيد. حدود 10% خانم ها نوك سينه فرورفته دارند.
اين فرورفتگي درجات مختلف دارد و گاهي فقط در يك پستان ديده مي شود. در مواردي كه فقط يكي از سينه ها نوك فرو رفته دارد ممكن است كودك ترجيح بدهد از سينه ديگر شير بخورد. بايد حوصله خرج دهيد و با كمي مقاومت به كودك ياد بدهيد كه از سينه ديگر هم شير بخورد. گاهي نوك سينه بعد از زايمان با مكيدن نوزاد بيرون مي آيد. مي توانيد در روزهاي قبل از شيردهي از دستگاه مكش يا شيردوش استفاده كنيد تا نوك سينه تان را بيرون بكشد. بهتر است قبل از زايمان ياد بگيريد در آينده چگونه به كودكتان كمك كنيد تا بتواند تا جائي كه ممكن است حجم بيشتري از سينه شما را در دهان خود جاي دهد تا حتي اگر نوك سينه فرو رفته بود با فشار به بافت اطراف، شير مورد نيازش را بمكد.
منبع:www.ninisite.com