کمک به فرزندان طلاق

طلاق هم براي والدين و هم براي فرزندان ناراحت کننده است. اگرچه واکنش به اين موضوع بستگي به سن، حال و هوا و موقعيتي که آن جدايي را دربرمي گيرد دارد، اما بسياري از فرزندان، احساس غمگيني، سرخوردگي، ناراحتي و نگراني مي کنند و غيرطبيعي نيست که آنها به خاطر آن احساسات، رفتار تخيلي داشته باشند.
خوشبختانه والدين مي توانند به فرزندانشان در طي طلاق کمک کنند. شما مي توانيد با به حداقل رساندن تنشي که اين موقعيت ايجاد مي کند، شکيبايي کرده تا اينکه هر کسي خود را با موقعيت جديد وفق دهد و با پاسخ هاي صريح و صادقانه به نگراني هاي فرزندانتان در اين دوره سخت، به آنها کمک کنيد.
توانايي والدين خواهان طلاق در ايجاد يک رابطه اجتماعي از توانايي فرزند در عبور از طلاق بسيار مهمتر است. اختلاف بين والديني که طلاق گرفته و يا هنوز با هم زندگي مي کنند، استرس عمده اي را براي فرزندان ايجاد مي کند که مي تواند تا بعد از دوران کودکي ادامه پيدا کند.

فرزندانتان را از موضوع طلاق مطلع کنيد
 

به محض اين که از تصميمتان مطمئن شديد، به فرزندانتان بگوييد که مي خواهيد جدا زنگي کنيد، اگرچه کار ساده اي نيست که خبر مهم و بدي را به کسي بدهيد. در صورت امکان هر دو والدين براي اعلام اين خبر حضور داشته باشند و بسيار مهم است که احساسات، خشم، تقصير و سرزنش را از آن جلسه حذف کنيد.
اگرچه گفت و گو درباره طلاق بايد متناسب با سن، پختگي (مرحله رشد)، و حال و هواي فرزند باشد اما مراقب باشيد که اين پيام اصلي را منتقل کنيد. "آنچه اتفاق افتاده است بين پدر و مادر است و ارتباطي به فرزندان ندارد." بسياري از فرزندان احساس مي کنند سزاوار سرزنش هستند، حتي بعد از اين که والدينشان به آنها مي گويند که تقصيري ندارند. بنابراين براي والدين اين موضوع حياتي است که به اطمينان دادن مجدد به فرزندانشان ادامه دهند. با دادن اطلاعات کافي به فرزندانتان، آنها را براي تغييرات آينده در زندگيشان آماده کنيد.
سعي کنيد به سؤالات آنها تا حد امکان صادقانه جواب دهيد به گونه اي که برايشان قابل فهم و درک باشد. به خاطر داشته باشيد که آنها نياز ندارند همه چيز را بدانند، آنها فقط مي خواهند به وضوح بدانند که زندگيشان چگونه تغيير خواهد کرد.
بهتر است با فرزندان کوچکتر ساده تر صحبت شود. مثلا بگوييد:پدر و مادر مي خواهند در خانه هاي جداگانه زندگي کنند و ديگر دعوا نمي کنند، اما هر دو نفر ما شما را خيلي دوست داريم و تلاش مي کنيم به شما کمک کنيم تا از اين مرحله عبور کنيد.
به فرزندانتان که در مورد اين خبر، غمگين هستند بگوييد که شما هم آن را تصديق مي کنيد و مراقب احساساتشان هستيد و به آنها اطمينان بدهيد که همه احساسات آنها کاملا بجا و قابل فهم است. بگوييد:"مي دانيم اين موضوع برايتان خيلي ناراحت کننده است. مي توانيم راجع به موضوعي که احساس بهتري براي شما ايجاد کند صحبت کنيم،"يا "هر دو نفر ما شما را دوست داريم و متاسفيم که پدر و مادر مجبورند که جدا از هم زندگي کنند."
همه فرزندان واکنش فوري نشان نمي دهند. اجازه دهيد فرزندانتان بدانند همه چيز خوب است و اگر مايلند فرصت ديگري براي صحبت در مورد آن موضوع به آنها بدهيد.
برخي از فرزندان تلاش مي کنند که با ادا درآوردن والدينشان را خوشحال کنند گويي همه چيز خوب است و يا تلاش مي کنند از هر احساس ناراحت کننده اي با انکار هر گونه احساس خشم و ناراحتي در مورد موضوع پرهيز کنند.
فراهم کردن پاسخ ها و مطمئن کردن آنها درباره اينکه زندگي چگونه تغيير مي کند و چه چيزي ثابت خواهد ماند بسيار مهم است. براي پاسخ به اين سؤالات قبل از اينکه آنها بپرسند آماده باشيد.
-من با چه کسي زندگي خواهم کرد؟ کجا به مدرسه خواهم رفت؟
-آيا از اين جا نقل مکان خواهيم کرد؟
-مادرم کجا زندگي خواهد کرد؟ پدرم کجا زندگي خواهد کرد؟
-آيا مي توانم باز هم دوستانم را ببينم؟
-آيا مجبور خواهم بود به مدرسه ديگري بروم؟
-آيا امسال تابستان هم مي توانم به اردو بروم؟
-آيا باز هم مي توانم به فعاليت هاي مورد علاقه ام بپردازم؟
سعي کنيد وقتي که به نگراني هاي فرزندانتان اشاره مي کنيد صادق باشيد و اطمينان دهيد که خانواده از اين مرحله عبور خواهد کرد؟ حتي اگر اين موضوع زماني به طول بکشد.
-به فرزندانتان کمک کنيد که از عهده کارها برآيند.
طلاق تغييرات زيادي را ايجاد مي کند و يک حس واقعي از دست دادن را به همراه دارد. بسياري از فرزندان و والدين غصه از دست دادن خانواده اي را که در انتظارش بودند، مي خورند به همين دليل براي برخي از فرزندان طبيعي است که اميدوار باشند والدين آنها روزي برمي گردند. حتي زماني که نهايي شدن طلاق براي آنها توضيح داده شده باشد. گريه و زاري براي از دست دادن خانواده طبيعي است، اما بعد از گذر زمان شما و فرزندانتان موقعيت جديد را خواهيد پذيرفت.
بنابراين به فرزندان تان قوت قلب دهيد، براي آنها خوب است که آرزو کنند پدر و مادر دوباره به هم مي رسند اما درباره نهايي شدن تصميمتان توضيح دهيد.
راه هاي زير به فرزندانتان در غلبه بر نگراني طلاق کمک مي کند.

صداقت را تشويق کنيد
 

فرزندان مي خواهند بدانند که احساسشان براي والدين مهم است و آيا والدين اين مساله را جدي مي گيرند.
-کمک کنيد تا فرزندان احساساتشان را در قالب کلمات بيان کنند
اجازه دهيد بچه ها احساسشان را بيان کنند. تلاش نکنيد احساسشان را تغيير دهند.
ممکن است بگوييد:به نظر مي رسد احساس ناراحتي مي کنيد مي دانيد چه چيزي شما را اين قدر ناراحت کرده است؟
شنونده خوبي براي پاسخ هاي آنها باشيد حتي اگر شنيدن حرف هايشان براي شما سخت باشد.

احساسات آنها را به رسميت بشناسيد
 

بگوييد:"مي دانم که الان احساس خوبي نداري" يا "مي دانم که بدون پدر احساس تنهايي مي کني." اجازه دهيد فرزندان بدانند که احساسشان ارزشمند است.

حمايت کنيد
 

از آنها بپرسيد چه چيزي به شما کمک مي کند تا احساس بهتري داشته باشيد؟ ممکن است نتوانند چيزي را نام ببرند، اما شما مي توانيد چند مورد را پيشنهاد کنيد، مانند:چند لحظه با هم نشستن، قدم زدن و ... براي فرزندان کوچکتر شما ممکن است تلفن کردن به پدر و يا کشيدن يک نقاشي براي مادر، ارزشمند باشد.

مراقب سلامتي خودتان باشيد
 

تا حد ممکن خود را از نظر جسمي و عاطفي براي غلبه بر تاثير استرس سالم نگه داريد.
-همه جزئيات را ببرسي کنيد.
مراقب باشيد وقتي جزئيات طلاق را با دوستان، خانواده يا وکيلتان در ميان مي گذاريد از زندگي خصوصي خود مطمئن شويد. سعي کنيد رابطه خود را با همسرتان به خصوص در حضور فرزندان، حفظ کنيد.
بهترين راه را انتخاب کنيد، بدون در نظر گرفتن موقعيت جدايي، از سرزنش يا اهانت به همديگر در حضور فرزندان پرهيز کنيد.

کمک بگيريد
 

اين زمان، زماني نيست که تنها عمل کنيد. گروه حمايتي پيدا کنيد، با ديگران که اين مسير را رفته اند صحبت کنيد، از منابع به روز استفاده کنيد. با کمک به خود نمونه خوبي را براي فرزندانتان در ايجاد سازگاري سالم نسبت به اين تغيير عمده فراهم آوريد. بسيار مهم است که به حمايت فرزندان متکي نباشيد فرزندان بزرگتر يا آنهايي که به خوشحال کردن شما اشتياق نشان مي دهند ممکن است تلاش کنند با سنگ صبور نشان دادن خودشان در شما احساس بهتري ايجاد کنند. مهم نيست که اين موضوع چقدر اغوا کننده است، بهتر است که اجازه ندهيد آنها از شما حمايت عاطفي کنند. اجازه دهيد فرزندانتان بدانند که شما چقدر طبيعي و مهربانانه به آنها نزديک هستيد، اما خشم و احساسات خود را براي دوست يا يک روان درمانگر بيرون بريزيد.

دعوا در حضور فرزندان
 

اگرچه جر و بحث هاي اتفاقي بين خانواده هاي سالم و معمولي نيز دور از انتظار نيست، اما زندگي در خانواده اي که دشمني مداوم و تضادهاي حل نشده وجود دارد مي تواند فشارهاي سنگيني را بر هر کودکي وارد کند. جيغ و فرياد، دعوا، جر و بحث، يا خشونت مي تواند فرزندان را دلواپس کند. مشاهده تضاد والدين الگوي نامناسبي را به فرزندان ارايه مي کند. فرزنداني که والدين عصباني دارند به طور مداوم مشکلات عاطفي و رفتاري آنها حتي بعد از دوران کودکي نيز ادامه خواهد داشت.
صحبت با مشاور طلاق مي تواند به زوجين کمک کند تا آنها شکوه و گلايه خود را به شکلي که آسيبي براي فرزندان نداشته باشد، بيان کنند.

تربيت تحت فشار
 

معين کردن نقش خود به عنوان والدين به هنگام عبور از هر نوع ناآرامي عاطفي سخت است. ممکن است از فرزندانتان بخواهيد که کارهاي همسر سابقتان را براي شما گزارش کنند. در مقابل چنين کاري مقاومت کنيد. مادران و پدران بايد سخت تلاش کنند تا نقش والديني خود را حفظ کنند.
پيوستگي در امور روزمره و نظم و انضباط در امور خانه مهم است. انتظارات مشابهي مانند وقت خواب، مقررات و تکليف، نگراني را کاهش خواهد داد. هرجا که ممکن است براي ايجاد ثبات مقررات با ديگر والدين همکاري کنيد.
تا حدي که مي توانيد وضعيت عادي را بعد از طلاق با ادامه امور روزمره منظم مانند وقت غذا، قواعد خانه در مورد رفتار و نظم و انضباط حفظ کنيد.
به فرزندان خود اجازه ندهيد قانون شکني کنند، يا محدوديت ها را اجرا نکنند. در ابراز محبت به آنها گشاده دست باشيد. با در آغوش گرفتن فرزندان و بيان کلمات دلخوش کننده آنها لوس نمي شوند، اما خريد اسباب بازي به جاي محبت کردن و يا اين که اجازه بدهيد او هر کاري مي خواهد بکند، به نفعش نيست.
طلاق يک بحران بزرگ براي خانواده است. اما اگر شما و همسر سابقتان بتوانيد با هم همکاري کنيد و يک رابطه اجتماعي را به نفع فرزندانتان برقرار کنيد، واحد خانواده اصلي مي تواند به عنوان يک منبع قدرت ادامه يابد.
بنابراين به خاطر داشته باشيد که:

براي مديريت احساسات ناراحت کننده خود از ديگران کمک بگيريد.
 

اگر شما قادر به سازگاري باشيد، فرزندانتان نيز مي توانند سازگار باشند. صحبت با يک دوست يا مشاور مي تواند احتمال سنگيني بار نگراني عاطفي را کاهش دهد.

با خود و فرزندانتان صبور باشيد.
 

براي درمان نگراني هاي عاطفي و آسيب هايي که به دنبال طلاق مي آيد زمان لازم است و اين امر در طي مراحلي صورت مي گيرد.

نشانه هاي استرس را بشناسيد.
 

با معلم فرزندتان، دکتر و يک روان درمان گر براي حل مشکلات خاصي که نگرانش هستيد مشورت کنيد.
منبع:نشريه موفقيت، شماره 177.
/ج