خارش، يکي از شايع‌ترين شکايات پوستي است که گاهي آن‌قدر شديدمي‌شود که خواب و آرام را از آدم مي‌گيرد. شدت خارش گاهي به حدي است که بيمار با خاراندن‌هاي مکرر، بدنش را زخم مي‌کند. با دکتر بهروز باريک‌بين، متخصص پوست و عضو هيات علمي دانشگاه شهيد بهشتي درباره اين مشکل نسبتا شايع به گفتگو نشسته‌ايم.
گفتگو با دکتر بهروز باريک‌بين درباره خارش و علل آن خارش، يکي از شايع‌ترين شکايات پوستي است که گاهي آن‌قدر شديدمي‌شود که خواب و آرام را از آدم مي‌گيرد. شدت خارش گاهي به حدي است که بيمار با خاراندن‌هاي مکرر، بدنش را زخم مي‌کند. با دکتر بهروز باريک‌بين، متخصص پوست و عضو هيات علمي دانشگاه شهيد بهشتي درباره اين مشکل نسبتا شايع به گفتگو نشسته‌ايم.
آقاي دکتر! اصلا چرا پوست آدم مي‌خارد؟
دلايل متعددي براي خارش پوست وجود دارد که برخي از آنها مربوط به بيماريهاي پوستي است و برخي مربوط به بيماريهاي عمومي؛ مثل هپاتيت C، بيماريهاي انسدادي کبد، نارسايي کليه، کم‌کاري يا پرکاري تيروييد، کم‌خوني فقرآهن، پرخوني، برخي سرطان‌هاي خوني مثل لوسمي و لنفوم (به خصوص لنفوم هوچکين)، ميلوما، سرطان‌هاي داخلي، انگل‌هاي روده‌اي، ام‌اس، ايدز و برخي بيماريهاي اعصاب و روان. ديابت نيز به کرات جزو علل داخلي خارش مطرح مي‌شود اما اغلب افراد مبتلا به ديابت خارش ندارند. بنابراين اگر فردي با خارش عمومي مزمن مراجعه کرد، اول بايد يک معاينه و آزمايش کامل براي بررسي بدخيمي‌هاي داخلي و بررسي عملکرد تيروييد، کبد، کليه و حتي ايدز و هپاتيت، البته بر اساس صلاحديد پزشک، مدنظر باشد.
بعضي‌ها بلافاصله پس از حمام دچار خارش مي‌شوند؛ آيا ممکن است اين هم ريشه در بيماري خاصي داشته باشد؟
از بيماريهاي داخلي که باعث خارش مي‌شوند، نوعي پرخوني به نام پلي‌سيتمي ورا وجود دارد که در آن، بيش از يک‌سوم افراد از خارش رنج مي‌برند. خارش اين افراد بيشتر با تغيير حرارت و به خصوص دقايقي بعد از استحمام است. علتش هم مشخص نيست و کمي آسپيرين موجب تخفيف فوري خارش در آنها مي‌شود. اما از بحث بيماريهاي داخلي که بگذريم، بيماريهاي پوستي متعددي وجود دارند که خارش جزو شکايات اصلي مبتلايانش است؛ مثلا اگزماي سرشتي، گال و درماتيت هرپسي‌فرم.
چه چيزهايي خارش را بدتر مي‌کند؟
بيشتر خارشها با گرما تشديد مي‌شوند. همچنين استرس، اضطراب و ترس نيز مي‌توانند خارش را تشديد نمايند. اکثر خارشها، شب‌هنگام زماني که فرد از کار و فعاليت روزانه فارغ مي‌شود، تشديد مي‌شوند. کانال گوش خارجي، سوراخ بيني و ناحيه اطراف مقعد و ناحيه تناسلي، نواحي مستعد خارش محسوب مي‌شوند.
خارش هم مي‌تواند ريشه عصبي داشته باشد؟
بله، برخي خارشها در حيطه بيماريهاي پوست و مو بسيار مرتبط با مسايل روحي و رواني هستند و به همين علت به آنها درماتيت‌هاي عصبي (نورودرماتيت) مي‌گويند. در اين بيماري‌ها فرد تمايل شديدي به خاراندن برخي نواحي در دسترس پوست دارد و از خاراندن اين نواحي احساس لذت مي‌کند و يک سيکل معيوب از خارش و خاراندن درست مي‌شود و پوست شبيه پسوريازيس مي‌شود. در درمان اين افراد بايد حتما به مسايل روحي توجه شود و درمان موضعي صرف جواب نمي‌دهد. در برخي موارد مثل کهير، علت اصلي خارش ماده هيستامين است. کهير مي‌تواند به دليل مصرف يک دارو يا غذاي خاص يا به دليل برخي عفونت‌ها باشد و البته علل متعدد ديگري هم براي کهير وجود دارند؛ مثلا ممکن است نور آفتاب يا تماس با آب يا تماس با سرما يا ارتعاش موجب کهير شود. گاهي حساسيت‌هاي پوستي به برخي مواد موجب خارش‌هاي شديد مي‌شود، مثل کسي که با اسپري ضدعرق و خوش‌بوکننده زير بغل دچار حساسيت مي‌شود.
آيا اين خارشها درمان دارند؟
بله، البته! قدم اول درمان، تشخيص علت خارش است و بدون اين مهم، فايق آمدن بر خارش بسيار مشکل است اما برخي اقدامات وجود دارد که مي‌تواند به تخفيف خارش کمک کند؛ مثلا خنک نگاه داشتن محيط و پرهيز از حمام‌هاي داغ و لباس‌هاي پشمي. خشکي پوست هم يکي از علل مهم خارش است و لذا در بيماراني که از خشکي پوست رنج مي‌برند چرب و مرطوب نگاه داشتن پوست براي تخفيف خارش اهميت بسياري دارد. در افراد مسن، خشکي يک علت مهم و شايع است که بايد مراقب استفاده از شوينده‌هاي نامناسب پوست و استحمام‌هاي مکرر که باعث خشکي پوست مي‌شوند، بوده و مرتب از مرطوب‌کننده استفاده نمايند. برخي داروهاي موضعي نيز مي‌توانند موجب کاهش خارش‌هاي موضعي شوند؛ مانند بي‌حس‌کننده‌هاي موضعي (مثل کرم ليدوکائين، ژل نيزوکائين) و برخي آنتي‌هيستامين‌هاي موضعي (مثل کرم داکسپين) و محلول‌هاي موضعي حاوي کامفور يا مفتول. کورتون موضعي هم در برخي موارد که علت خارش، التهاب است (مثل اگزماها)مي‌تواند مفيد باشد. کرم يا لوسيون کالامين نيز مي‌تواند مفيد باشد. بايد توجه داشت که تمام داروهاي موضعي گاهي مي‌توانند خود موجب ايجاد آلرژي و حساسيت شده و موجب تشديد خارش شوند؛ بنابراين مصرف اين داروها بايد زيرنظر پزشک و ترجيحا به تجويز متخصص پوست باشد تا بتواند اتفاقات احتمالي را مديريت نمايد. از نظر داروهاي خوراکي هم آنتي‌هيستامين‌ها از شايع‌ترين داروهاي تخفيف خارش‌اند. اما بسياري از اين داروها خواب‌آور بوده و به خصوص در افرادي که رانندگي مي‌کنند يا در افراد مسن بايد بسيار مراقب بود. داروهاي آنتي‌هيستامين غيرخواب‌آور روي خارش اثر ندارند، مگر در مورد کهير. از برخي داروهاي ضدمخدر نيز اثرات ضدخارش ديده شده و در نهايت از نور درماني نيز مي‌توان در برخي خارشها استفاده کرد. منبع:www.salamat.com
/ع
نظرات کاربران
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
