ايکه بر تخت مملکت شاهي

شاعر : اوحدي مراغه اي

عدل کن، گر ز ايزد آگاهي		ايکه بر تخت مملکت شاهي
نهلند از خلاف و ظلم آثار		عدل چون گشت با خلافت يار
عدل نبود کجا کند کس حکم؟		عدل بايد خليفه را، پس حکم
حکم بي‌عدل و علم اثر نکند		عدل بي‌علم بيخ و بر نکند
پادشه را سواري از عدلست		تخت را استواري از عدلست
عادلان را به جان خطر نرسد		دود دلها به دادگر نرسد
ظلم و شاهي چراغ و باد بود		پايداري به عدل و داد بود
خانه سازي، به داد کوش نخست		طاق کسري به داد ماند درست
عاقلانم چنين خبر دادند		عدل و عمر دراز هم زادند
پادشاهيش بيخ و ريشه کند		شاه کو عدل و داد پيشه کند
شاه عادل، نه شاه عادل کاه		سايه‌ي کردگار باشد شاه
تو بر آن نور رنگ سايه مزن		سايه آنرا بود که دارد تن
سايه‌ي نور نيز نور بود		نور کلي ز سايه دور بود
مردم از فر او به راه آيند		خلق ازين سايه در پناه آيند
چشم دولت ز شاه خفته مدار		شاه خفته است فتنه‌ي بيدار
دشمنان را مجال تنگ بود		شاه چون مستعد جنگ بود
اين دو پيشي به دست بايد کرد		جنگ دشمن به ساز باشد و مرد
تا کند فتح را دليل رهت		عدل بايد طلايه‌ي سپهت
تا کنندت به فتح و نصرت شاد		لشکر از عدل بر نشان وز داد
مده اين ملک را به غافل و مست		بتو دادند ملک دست به دست
بر فتوح تو دست و پاي زنند		دشمنانت به هم چو راي زنند
آنکه دفعش نميتوان، بنواز		هر يکي را به گوشه‌اي انداز
بر ضعيف و زبون کمين مگشاي		بر قوي پنجه دست کين مگشاي
وين به قصد تو سر بزرگ شود		کان يکي گر سگست گرگ شود
تا نگويند غافلي زيشان		فاش کن حيلت بد انديشان
بر جهان چشم و بر رعيت گوش		شاه بايد که دارد از سر هوش
قاصد او يکي پياده بسست		شاه را گر به عدل دست رسست
يک سر تازيانه بس باشد		مال ده، گر چهار کس باشد
ميل و رغبت مکن به خونريزي		هيچ در وقت تندي و تيزي
کز مکافات آن نشايد رست		خون ناحق مکن، چو يابي دست
ياد کن سر «کاظمين‌الغيظ»		گر ز قرآن به دل رسيدت فيض
به چهار آخشيج پيوستند		اختر و آسمان کمر بستند
وندران سر صنع پيدا شد		تا چنين صورتي هويدا شد
بس طلسمي بزرگوارست اين		نسخه‌ي حرز کردگارست اين
خويش را عرضه‌ي عذاب کند		هر که بي‌موجبش خراب کند
ظلم باشد به کشتن کس عزم		چون نباشد ز شرع حکمي جزم
اين بدان و مباش دور از عدل		ظلمت از ظلم دان و نور از عدل
انس ده، تا رسي به روح و به راح		روح خود را به عالم ارواح
دلت از غيب روشنايي يافت		چون ملک با تو آشنايي يافت
سايه برخيزد و تو او گردي		اينکه چون سايه سو بسو گردي
اختلافي نماند اندر خواست		قول و فعل و ضمير چون شد راست
وين مراد دلت به جان خواهد		هر چه خواهي تو ايزد آن خواهد
ايمني، فتنه سر به خواب کشد		آب خواهي تو، ابر آب کشد
سر به حکمت دهند چرخ و فلک		با تو بيعت کنند جن و ملک
تن طلسمي جهان گشاينده		نامت اسمي شود زداينده
پيش تختت قدر نزول کند		سخنت را قضا قبول کند
التفات تو ملک و مال دهد		ديدنت حشمت و جلال دهد
وآنکه سودت برد زيان يابد		آنکه دل در تو بست جان يابد
دشمنت خود به خود شکسته شود		هر که قصد تو کرد خسته شود
که جهانرا به علم و عدل آراست		فر کيخسروي ازينجا خاست
به نماز و بهروزه کوشيدي		روز خلوت گليم پوشيدي
تاج شاهي ز سر بيفگندي		دست بستي، کمر بيفگندي
دل سخن گستر و زبان خاموش		روي بر ريگ و دل چو ديگ به جوش
ديدنيهاي اين نشيب و فراز		تا بديدي دلش به ديده‌ي راز
اثر قربت خدا اينست		سر جام جهان نما اينست
جام جسم و ضمير خود دارند		روشناني که اين خرد دارند
روح صيد و فرشته گير بود		هر کرا اين کمان و تير بود
که دو گيتي در آن ميان باشد		خطبه اينست و سکه آن باشد
ورنه از سايه هم جدا باشي		عادلي، سايه‌ي خدا باشي

ايکه بر تخت مملکت شاهي

تازه های مقالات

بیشترین بازدید هفته