ميزني گام پي وايهي خويش! | | اي که از طبع فرومايهي خويش |
زين هنر پايهي خود عالي کن! | | خاطر از وايهي خود خالي کن! |
سردي آيين جوانمردي نيست | | بهر خود، گرمي جز سردي نيست |
در پي حاجت مسکينان باش! | | چند روزي ز قويدينان باش! |
تا به آن بزم کسان افروزي | | شمع شو! شمع، که خود را سوزي |
شيوهي ياري و غمخواري ورز! | | با بد و نيک و نکوکاري ورز! |
بر گل و خس همه يکسان ريزي | | ابر شو! تا که چو باران ريزي، |
به ملامت دل ياران مشکن! | | چشم بر لغزش ياران مفکن! |
چو ببيني گنهي، درگذران! | | درگذر از گنه و از دگران! |
ببر آلايش از آلايشناک! | | باش چون بحر ز آلايش پاک! |
خويش را از دگران بيش مبين! | | همچو ديده به سوي خويش مبين! |
بس خرابي که بود پردهي گنج | | بس عمارت که بود خانهي رنج |
نامور شو به فتوت چو خليل! | | بت خود را بشکن خوار و ذليل! |
که به صد گونه خطا رهبر توست | | بت تو نفس هواپرور توست |
بذل کن بر همه هميان درم! | | بسط کن بر همه کس خوان کرم! |
روي در هم مکش از همپشتي! | | گر براهيمي اگر زردشتي، |
دست بگشاي به ايثار، همه! | | باز کش پاي ز آزار، همه! |
دل ز انديشهي آن پاک بشوي! | | هر چه بدهي به کسي، باز مجوي، |
نيست برگشتن از آن طور کرم | | آنچه بخشند چه بسيار و چه کم |
زود از داده پشيمان گردد | | طفل چون صاحب احسان گردد |
که دگر گريه کنان نستاند | | هر چه خندان بدهد، نتواند |
منگر در هنر و عيب کسان! | | تا تواني مگشا جيب کسان! |
هدف قصد جوانمردان نيست | | عيببيني هنري چندان نيست |
بهتر آن است که ناديده کني | | هر چه نامش نه پسنديده کني |
ديده از ديدن آن سازي کور | | دل ز انديشهي آن داري دور |
به دل کس نرسد آزاري | | بو که از چون تو نکو کرداري |