كي به اختلال تكاملي كودك مشكوك شويم؟
نويسنده:دکتر بهرام دلاور*
کودکان به تدريج توانايي سازگاري با محيط و قدرت استفاده کردن از آن را کسب مي‌کنند.کسب اين توانايي‌ها به 2 عامل وابسته است؛ يکي اين که ذاتا چقدر بدن آماده‌اي دارند و ديگر اين که چقدر براي پرورش اين قابليت‌ها به آنها کمک شده است. در هر 2 حالت، چنانچه کمبودي وجود داشته باشد، اختلال تکاملي بروز مي‌کند. هر 2 عامل با تشخيص زودرس قابل درمان هستند. از اين به بعد تلاش ما اين خواهد بود که با توجه به سن کودک، هر توانايي‌اي را که نقش کليدي دارد و اگر کودک آن را کسب نکرده باشد؛ احتمال اختلال تکاملي وجود دارد؛ بيان کنيم.
از تولد تا 2 ماهگي، اگر هريك از 12 حالت زير وجود داشته باشد، كودك حتما نيازمند بررسي بيشتر است:
1) تا 15 روزگي به وزن اول تولد خود نرسد.
2) موقع شيرخوردن بين بلعيدن و مکيدن وي ناهماهنگي باشد و به اصطلاح شير مدام در گلوي نوزاد بپرد.
3) هنگام شير خوردن به نفس‌نفس زدن بيفتد و تعداد تنفس وي از 60 بار در دقيقه بيشتر شود يا قلب وي از60 بار در دقيقه کمتر ضربان داشته باشد (در اين سن ضربان طبيعي قلب حدود 100 بار در دقيقه است).
4) وقتي با او حرف مي‌زنيم يا جغجغه‌اي را برايش به آرامي تکان مي‌دهيم برايش جلب توجه نمي‌کند و حرکت‌هاي دست‌ها و پاهايش را متوقف نمي‌کند يا آرام نمي‌شود.
5)حرکت‌هاي دست‌ها و پاهايش قرينه نيستند و برخي کارها را با اندام يک طرف اصلا نمي‌تواند انجام بدهد يا حرکت لازم را ندارد.
6) خيلي لخت است يا خيلي اندام‌هاي سفتي دارد و هميشه دست‌ها و پاهايش يا کنار بدن آويزان است يا اينکه به صورت جمع شده (خم شده) است و اجازه نمي‌دهد دست‌ها و پاهايش را باز کنيم.
7)انگشت شست دايما زير چهار انگشت ديگر مخفي است و اگر با چيزي مثل مداد يا انگشت خودمان، انگشتان وي را لمس کنيم، به آن چنگ نمي‌زند.
8) با صداي ناگهاني از جا نمي‌پرد.
9) صداي گريه خيلي بم يا خيلي زير دارد.
10) بيش از حد بي‌قرار و تحريک‌پذير است. مثلا با بيدار کردن وي، ناگهان دست و پايش شروع به لرزيدن مي‌کند.
11) حرکت چشم‌هايش مثل عروسک است و با چرخاندن سر چشم‌هايش نمي‌چرخد و از حرکت سر تبعيت نمي‌کند.
12) از خود صداهاي عجيب و غريب در مي‌آورد.
بايد توجه داشت که به طور طبيعي نوزاد وقتي به شکم خوابانيده مي‌شود به تدريج مي‌تواند سر خود را براي لحظه‌اي از زمين بلند کند، روزانه حدود 16 ساعت مي‌خوابد، برنامه خواب وي به تدريج منظم مي‌شود و با شنيدن صداي مادر آرام مي‌شود. گريه‌هاي ناشي از دردهاي شکمي مي‌توانند به‌طور طبيعي تا 2 تا 3 ماهگي ادامه داشته باشند. وقتي او را بغل مي‌کنيم، به تدريج مي‌تواند سر خود را بدون اينکه به اطراف سقوط کند نگه دارد و مي‌تواند اشيايي را که در دست او گذاشته مي‌شود با چنگ زدن نگه دارد.
از تولد تا 2 ماهگي، اگر هريك از 12 حالت زير وجود داشته باشد، كودك حتما نيازمند بررسي بيشتر است:
1) تا 15 روزگي به وزن اول تولد خود نرسد.
2) موقع شيرخوردن بين بلعيدن و مکيدن وي ناهماهنگي باشد و به اصطلاح شير مدام در گلوي نوزاد بپرد.
3) هنگام شير خوردن به نفس‌نفس زدن بيفتد و تعداد تنفس وي از 60 بار در دقيقه بيشتر شود يا قلب وي از60 بار در دقيقه کمتر ضربان داشته باشد (در اين سن ضربان طبيعي قلب حدود 100 بار در دقيقه است).
4) وقتي با او حرف مي‌زنيم يا جغجغه‌اي را برايش به آرامي تکان مي‌دهيم برايش جلب توجه نمي‌کند و حرکت‌هاي دست‌ها و پاهايش را متوقف نمي‌کند يا آرام نمي‌شود.
5)حرکت‌هاي دست‌ها و پاهايش قرينه نيستند و برخي کارها را با اندام يک طرف اصلا نمي‌تواند انجام بدهد يا حرکت لازم را ندارد.
6) خيلي لخت است يا خيلي اندام‌هاي سفتي دارد و هميشه دست‌ها و پاهايش يا کنار بدن آويزان است يا اينکه به صورت جمع شده (خم شده) است و اجازه نمي‌دهد دست‌ها و پاهايش را باز کنيم.
7)انگشت شست دايما زير چهار انگشت ديگر مخفي است و اگر با چيزي مثل مداد يا انگشت خودمان، انگشتان وي را لمس کنيم، به آن چنگ نمي‌زند.
8) با صداي ناگهاني از جا نمي‌پرد.
9) صداي گريه خيلي بم يا خيلي زير دارد.
10) بيش از حد بي‌قرار و تحريک‌پذير است. مثلا با بيدار کردن وي، ناگهان دست و پايش شروع به لرزيدن مي‌کند.
11) حرکت چشم‌هايش مثل عروسک است و با چرخاندن سر چشم‌هايش نمي‌چرخد و از حرکت سر تبعيت نمي‌کند.
12) از خود صداهاي عجيب و غريب در مي‌آورد.
بايد توجه داشت که به طور طبيعي نوزاد وقتي به شکم خوابانيده مي‌شود به تدريج مي‌تواند سر خود را براي لحظه‌اي از زمين بلند کند، روزانه حدود 16 ساعت مي‌خوابد، برنامه خواب وي به تدريج منظم مي‌شود و با شنيدن صداي مادر آرام مي‌شود. گريه‌هاي ناشي از دردهاي شکمي مي‌توانند به‌طور طبيعي تا 2 تا 3 ماهگي ادامه داشته باشند. وقتي او را بغل مي‌کنيم، به تدريج مي‌تواند سر خود را بدون اينکه به اطراف سقوط کند نگه دارد و مي‌تواند اشيايي را که در دست او گذاشته مي‌شود با چنگ زدن نگه دارد.
پي‌نوشت‌ها:
* متخصص اطفال
منبع: www.salamat.com
