حراج ها

اغلب مردم با شنیدن کلمه «حراج»، حراج انگلیسی را در ذهن می آورند که در آن، کالا به کسی فروخته می شود که روی دست بقیه کسانی که تمایل به خرید دارند بلند شده و بالاترین قیمت را پیشنهاد بدهد. اما حراج ، انواع دیگری هم دارد.
شنبه، 17 ارديبهشت 1390
تخمین زمان مطالعه:
موارد بیشتر برای شما
حراج ها

  حراج ها
حراج ها


 

نويسنده: لسلی آر.فاین
مترجم:محمد صادق الحسینی
محسن رنجبر




 
اغلب مردم با شنیدن کلمه «حراج»، حراج انگلیسی را در ذهن می آورند که در آن، کالا به کسی فروخته می شود که روی دست بقیه کسانی که تمایل به خرید دارند بلند شده و بالاترین قیمت را پیشنهاد بدهد. اما حراج ، انواع دیگری هم دارد.
حراج (auction) در اصل مکانیسمی اقتصادی است که هدف از آن، توزیع کالاها و تعیین قیمت آن کالاها، از طریق فرآیندی است که تحت عنوان پیشنهاد دادن قیمت (bidding) شناخته می شود. بسته به ویژگی های فرد پیشنهاددهنده (bidder) و طبیعت کالاهایی که قرار است حراج روی آنها صورت گیرد، ساختارهای مختلف حراج می توانند نسبت به دیگر انواع برای فروشنده کارآیی یا سود بیشتری به همراه داشته باشند. مثل هر مکانیسم اقتصادی دیگری که به خوبی طراحی شده باشد، در یک حراج فرض می شود که افراد به صورت استراتژیک عمل خواهند کرد و اطلاعات خصوصی مرتبط با این تصمیم گیری را در ذهن خواهند داشت. حراج باید طوری طراحی شود که بتواند بین ترغیب کردن پیشنهاددهنده ها به اعلام ارزیابی های خود، ممانعت از تقلب یا تبانی پیشنهادها و حداکثر کردن درآمدها تعادل مورد نظر را ایجاد کند.
ویلیام ویکری (William vickrey)، برای اولین بار حراج ها را بر اساس ترتیبی که مظنه دادن و پیشنهاد دادن قیمت ها صورت می پذیرد، طبقه بندی کرده است. وی چهار نوع اصلی را برای حراج (یک طرفه) تعیین کرده است:
۱)حراج پیشنهاد صعودی (حراج باز، شفاهی یا انگلیسی)،
۲) حراج پیشنهاد نزولی (حراج هلندی)،
۳) حراج مخفی با قیمت اول
۴) حراج مخفی با قیمت دوم، (حراج ویکری (vikrey)).
● چهار نوع اصلی حراج
رایج ترین نوع حراج، که تحت عنوان حراج انگلیسی شناخته می شود، غالبا برای فروش آثار هنری، عتیقه جات و دیگر کالاها به کار برده می شود. در این نوع حراج، مسوول حراج، کار را با یک قیمت پایه (که ممکن است صفر باشد) آغاز می کند. قیمت پایه، کمترین قیمتی است که فروشنده جهت کالای مزبور تمایل به قبول دارد. وقتی که یک پیشنهاددهنده نسبت به این قیمت اظهار تمایل کند، مسوول حراج (auctioneer)، منتظر پیشنهاد قیمت بالاتر می شود و معمولا قیمت را به میزانی که از قبل مشخص شده است، افزایش می دهد. این روند ادامه پیدا می کند، تا جایی که دیگر هیچ کس تمایلی به بالا بردن قیمت پیشنهادی نداشته باشد. این جا است که حراج به پایان رسیده و فردی که بالاترین قیمت را پیشنهاد کرده است، آن کالا را به قیمت پیشنهاد داده شده دریافت می کند. از آن جا که در این نوع حراج فرد برنده همان قدر بابت کالا می پردازد که خودش پیشنهاد داده بود، آن را حراج قیمت اول (first-price) می نامند.
مزایده هلندی که آن هم از نوع قیمت اول است، به صورت نزولی صورت می گیرد. یعنی مسوول حراج، کار را با یک قیمت بالا آغاز می کند. این قیمت، از قیمتی که مسوول حراج فکر می کند کالا با آن به فروش خواهد رفت بالاتر است. سپس مسوول حراج قیمت را کاهش می دهد تا جایی که پیشنهاد دهنده ای صدا بزند: «مال من است!» آنگاه این فرد پیشنهاد دهنده جنس مزبور را به قیمتی که در آن، صدا زده است، دریافت می کند. اگر در حراج چند کالا ارائه شده باشند، این فرآیند ادامه می یابد تا جایی که همه اجناس به فروش برسند. یکی از مزایای اصلی حراج هلندی سرعت آن است. از آنجا که در این نوع مزایده هیچ گاه تعداد قیمت های پیشنهادی بیشتر از تعداد کالاهایی که قرار است به فروش برسند، نمی باشد، لذا این حراج زمان زیادی نمی برد. این امر، یکی از دلایلی است که این نوع حراج در مکان هایی مثل بازارهای گل در هلند مورد استفاده قرار می گیرد (و از این رو، به عنوان هلندی شناخته می شود).
در حراج انگلیسی و هلندی، پیشنهاد دهنده ها، زمانی که دیگران پیشنهاد خود را اعلام می کنند، اطلاعات کسب می کنند (در واقع می توان گفت در این حراج پیشنهاددهنده ها می توانند از پیشنهاد دادن خودداری کنند). اما در مزایده نوع سوم که با عنوان حراج مخفی با قیمت اول شناخته می شود، هریک از شرکت کنندگان، پیشنهاد خود را در یک پاکت در بسته ارائه می کند. سپس همه این پاکت ها باز شده و نام کسی که بالاترین پیشنهاد را داده باشد، اعلام شده و این فرد، کالای مزبور را با قیمتی که پیشنهاد کرده است، دریافت می کند. این نوع حراج، اغلب برای تامین مالی مجدد اعتبار و ارز خارجی مورد استفاده قرار می گیرد.
نوع چهارم، حراج مخفی قیمت دوم است که آن را با عنوان مزایده ویکری (Vickrey) نیز می شناسند. در این نوع حراج نیز همانند حراج مخفی قیمت اول، پیشنهاددهنده ها در یک دور از ارائه پیشنهادهای خود، پاکت های در بسته ای را تحویل می دهند. فردی که بالاترین پیشنهاد را داده باشد، آن کالا را از آن خود می کند، اما با قیمتی که توسط دومین نفر ارائه کننده بالاترین قیمت، اعلام شده، آن را دریافت می کند. (یا در حالتی که چند کالا وجود داشته باشند، بالاترین پیشنهاد غیرموفق به منزله قیمت کالاها تعیین خواهد شد). این نوع حراج، در برخی از کشورهای آفریقایی به عنوان راهی برای تعیین نرخ ارز خارجی، استفاده قرار می گیرد.

  حراج ها

● چرا حراج به اشکال متنوعی صورت می پذیرد؟
ممکن است کسی فکر کند که تنوع در حراج ها، ضروری نیستند، چرا که در تمام موارد گزینه ای وجود دارد که بیشترین اضافه رفاه را برای فروشنده ایجاد کند. در واقع، تئوری «هم ارزی درآمدی» (revenve eqviralence) تحت فرضیات دقیق و خاصی حاکی از آن است که همه این چهار نوع مزایده، میزان درآمد یکسانی را برای فروشنده سبب خواهند شد. با این حال، این فرضیات راجع به طبیعت ارزش کالای مورد بحث و تلقی پیشنهاد دهنده ها از ریسک، بسیار محدود کننده بوده و چندان مورد قبول نیستند.اولین فرض این تئوری، این است که کالایی که حراج می شود، برای همه پیشنهاد دهنده ها ارزشی مستقل و خاص دارد. این فرض، عموما وقتی برقرار است که کالا، برای مصرف شخصی در نظر قرار گرفته باشد و فروش دوباره آن مد نظر پیشنهاد دهنده ها نباشد. این حالت می تواند در رابطه با لوازم منزل و آثار هنری برقرار باشد. در این حالت، ارزش کالا، شخصی و مستقل از ارزشی که دیگران برای آن قائل می شوند، در نظر گرفته می شود (ارزش به صورت مستقل و خصوصی تعیین می شود.) اگر پیشنهاد دهنده ها ارزش فروش دوباره خود کالا یا محصولی جانبی از آن را در نظر داشته باشند، این فرض برقرار نخواهد بود. خرید زمین به خاطر بهره برداری از مخازن نفتی که در زیر آن قرار دارد، مثال خوبی در این رابطه است. در این حالت، ارزش، به صورت مشترک تعیین می شود و این بدین معنا است که پیشنهادهای ارائه شده از سوی اشخاص، نه تنها بر پایه ارزش گذاری شخصی آنها انجام می گیرد، بلکه از ارزش گذاری صورت گرفته از سوی خریداران احتمالی نیز متاثر است. همه پیشنهاد دهنده ها تلاش می کنند تا ارزش کالا را با استفاده از معیارهای مشخص یکسانی تخمین بزنند (برای همین به این ارزش ها، ارزش های مشترک اطلاق می شود)، اما ممکن است نتایجی که به دست می آورند، بسیار متفاوت باشند.
یشنهاد دهنده ها، در محیط های ارزش مشترک، با «نفرین برنده»(Ninners Curse) روبه رو می شوند. نفرین برنده را می توان این گونه توضیح داد: اگر همه شرکت کنندگان در حراج نهایتا ارزش یکسانی را برای کالای مورد نظر قائل شوند، آن گاه عامل اصلی که میان آنها تفاوت ایجاد می کند، درکی است که از این ارزش دارند.
اگر اطلاعات ویژه ای درباره کالایی که خریداری می شود، وجود نداشته باشد، آن گاه فردی برنده خواهد شد که بیشترین خطای مثبت را در حین ارزش گذاری خود مرتکب شود و اگر خوش شانس نباشد، با ضرردهی کار خود را به پایان خواهد رساند و پولش را از دست خواهد داد.
دومین فرض قضیه هم ارزی درآمدی، این است که همه پیشنهاد دهنده ها، نسبت به ریسک، بی تفاوت بوده و یا اصطلاحا ریسک خنثی (risk neutral) هستند. اگر پیشنهاد دهنده نسبت به انتخاب از میان سود تضمین شده r و سود انتظاری r، کاملا بی تفاوت باشد ریسک خنثی است. پیشنهاد دهنده ای که سود تضمین شده را ترجیح می دهد، ریسک گریز (risk averse) نامیده می شود، در حالی که پیشنهاد دهنده ای که سود انتظاری را ترجیح می دهد، ریسک پذیر (risk loving) نام می گیرد.روشی که فروشنده برای حراج برمی گزیند، به قضاوت وی در این باره بستگی دارد که کدامیک از این فروض برقرارند. اگر ارزش ها، بیشتر از آنکه مستقل باشند، مشترک تلقی گردند، حراج انگلیسی، نسبت به حراج مخفی با قیمت دوم درآمد بیشتری را نصیب فروشنده می کند و حراج مخفی با قیمت دوم نیز به نوبه خود، نسبت به حراج های هلندی و مخفی با قیمت اول درآمد بیشتری را نصیب فروشنده می نماید. این رتبه بندی در میان چهار نوع حراج، نشان دهنده فواید استراتژیک کسب اطلاعات است. از آنجا که در حراج نوع انگلیسی، همه پیشنهاددهندگان از تمامی پیشنهادها اطلاع دارند، لذا در این نوع حراج، امکان تاثیرگذاری پویا بر ارزش گذاری های اشخاص وجود دارد. (اگر فردی ببیند که دیگران معتقدند که کالایی ارزش بیشتری دارد، ممکن است تحت تاثیر قرار بگیرد و ارزش بیشتری برای آن کالا درنظر بگیرد) اما در حراج مخفی با قیمت اول، در مقایسه با نوع انگلیسی، پیشنهاددهنده ها که از «نفرین برنده» آگاهند، با محافظه کاری بیشتری پیشنهاد می دهند. همین مطلب در رابطه با حراج هلندی نیز صادق است. در حراج مخفی با قیمت دوم نیز افراد نمی توانند در جریان حراج اطلاعات کسب کنند، اما از آن جا که فرد برنده، قیمتی برابر با دومین پیشنهاد ارائه شده را می پردازد، افراد شرکت کننده در حراج، پیشنهادهای خود را افزایش می دهند تا زیرا می دانند که در صورت پایین تر بودن دیگر پیشنهادها، متحمل ضرر نمی شوند.
در واقع در هر دو نوع حراج هلندی و مخفی با قیمت اول، هیچ اطلاعاتی آشکار نگردیده و نیز فرد پیشنهاد دهنده قیمتی برابر با پیشنهاد خود را می پردازد. بنابراین، از لحاظ حداکثرسازی درآمد، مهم نیست که فروشنده کدامیک از این دو حراج را انتخاب می کند، همچنین تفاوتی نمی کند که آیا پیشنهاد دهنده ها، ارزش هایی مشترک برای کالای مزبور قائلند یا اینکه ارزش ها، شخصی و مستقل هستند.
نقش ریسک گریزی چیست؟ در حراج مخفی با قیمت اول و حراج هلندی، ریسک گریزی سبب می شود که پیشنهاد دهنده ها، قیمتی را ارائه کنند که از پیشنهادی که در حالات دیگر می دادند، اندکی بالاتر است. از آنجا که افراد تنها یک فرصت برای ارائه پیشنهاد خود دارند، لذا ترس از اینکه مبادا کالای مورد بحث را از دست دهند، سبب ارائه قیمت های بالا از سوی آنها می شود. با این حال، شرکت کنندگان در حراج های انگلیسی و ویکری، ترغیب می شوند که بی توجه به ریسک، ارزشی را که واقعا برای کالای مورد حراج قائل هستند، به عنوان قیمت آن پیشنهاد دهند.وقتی که فروشنده ای در رابطه با استفاده از یکی از این چهار نوع حراج اصلی تصمیم گرفته باشد، می تواند جهت به حداکثر رساندن درآمدش، تفاوت های زیادی را در شکل مورد نظر خود برای انجام حراج اعمال کرده و از آنها استفاده نماید. این مکانیسم ها می تواند اثراتی عمیق و غالبا دور از انتظار بر رفتار شرکت کننده ها و در نتیجه بر نتایج حراج بگذارند. از جمله این مکانیسم ها، می توان قیمت رزرو، اخذ هزینه ورود به حراج، اجازه ورود به شرکت کنندگان مدعو، انتخاب نماینده جهت شرکت در حراج، اعمال قوانین در رابطه با پیشنهادها و قوانین مربوط به پرداخت ها پس از بردن حراج حجم خرید و... را نام برد.
● مثالی در مورد موفقیت و ناکامی در حراج
حراج های مربوط به پهنای باند بی سیم که در سال ۱۹۹۴، توسط کمیسیون ارتباطات فدرال (FCC) آمریکا برگزار شدند. مثال های مفیدی را از موفقیت و ناکامی در طراحی حراج ارائه می کنند. در مزایده مربوط به اختصاص طیف خدمات ارتباطات شخصی (PCS)، چهار هدف عمده دنبال می شد:
۱) دستیابی به تخصیص بهینه طیف،
۲) سرعت دادن به ساخت شبکه ،
۳) حصول تنوع در مالکیت
۴) افزایش درآمد. اهداف ۱، ۲ و ۴ به واسطه هر گونه طراحی مناسب حراج برآورده می شوند، زیرا فرد برنده، کسی است که بیشترین ارزش را برای کالای حراج شده قائل باشد. مجوزهای PCS، نمونه ای کلاسیک از کالاهای با ارزش مشترک هستند، بدین معنا که از ارزشی مشترک و بزرگ، اما نامشخص برخوردارند که موجب به وجود آمدن مشکل «نفرین برنده» می شوند.FCC، یک شبکه مفصل از قوانین را به وجود آورد تا اطمینان حاصل شود که نتایج مطلوب به دست خواهند آمد. برای آن که فرآیند کشف قیمت تسهیل شود، حراج مخفی، با قیمت اول و در چند مرحله برگزار شد. مجوزها کل ایالت ها را پوشش می دادند و این سبب می شد در این بازار، مکمل ها و جانشین های مهم و اساسی وجود داشته باشند. برای آن که در حین حراج این نکته به حساب آید، حراج ها به صورت هم زمان برگزار شدند و همزمان به پایان رسیدند.(یعنی همه حراج ها، در حال برگزاری بودند تا جایی که دیگر هیچ پیشنهادی در رابطه با هیچ یک از آنها صورت نگرفت.) علاوه بر آن، بدان خاطر که FCC می خواست پیشنهاد دهنده ها از ابتدا در حراج مشارکت فعال داشته باشند قانونی را در رابطه با چگونگی عملکرد تحمیل کرد. این قوانین و دیگر قانون های پرتفصیل مشابه، به دقت با یکدیگر متوازن شدند تا از حصول نتیجه مطلوب اطمینان حاصل شود. در نتیجه، حداکثرسازی درآمدها با موفقیت به انجام رسید.
با این وجود، حراج FCC در ۱۹۹۴، در راه رسیدن به متنوع سازی مالکیت به خطا رفت. FCC برای دستیابی به این هدف، دو دسته (F,C) را برای بنگاه های کارآفرین شرکت های تحت مالکیت زنان و اقلیت ها و شرکت های منطقه ای تعیین کرد. FCC، در این راستا از یک طرح دقیق برای انجام حراج استفاده کرد و تنها اندکی تغییر را در آن اعمال نمود.شرکت کنندگان در این دو دسته ویژه، از اعتباری برابر با ۲۵درصد مبلغ پیشنهادی برخوردار شدند. به این معنا که اگر آنها مبلغ هشتاد دلار را برای یک کالا پیشنهاد می کردند، به گونه ای با آن رفتار می شد که گویی صددلار پیشنهاد کرده بودند. به علاوه، ودیعه مورد نیاز برای آنها، برابر با یک پنجم مقداری بود که دیگران پرداخت می کردند. نهایتا، یک طرح سخاوتمندانه مبنی بر پرداخت قسطی به این بنگاه ها ارائه می شد. افراد شرکت کننده در حراج، یک ماه وقت داشتند تا ۱۰درصد از مبلغ پیشنهاد را فراهم آورند و تا هفت سال بعد، باقی مبلغ باید پرداخت می شد. بهره این وام با نرخ مربوط به اسناد کوتاه مدت خزانه پرداخت برابر بود. متاسفانه، این تغییر به ظاهر کوچک، اثرات ناگواری بر جای گذاشت.
این سیاست پرداخت اقساط، در واقع با فراهم آوردن بیمه ارزان برای اشتباهات بزرگ در تخمین ارزش پهنای باند یا در مقابل کاهش ارزش باند خطر اخلاقی به بار آورد. (به مدخل «بیمه» رجوع کنید). از آن جا که در ابتدا تنها ۱۰درصد ارزش تعیین شده پرداخت می شود، اگر بعد از هفت سال، ارزش کالا مورد مزایده به کمتر از ۹۰درصد قیمت مزایده می رسید، خریدار می توانست به راحتی پرداخت را نکول کند. این دقیقا همان چیزی است که اتفاق افتاد. بنگاه ها، مجوزها را خریده و ۱۰درصد سرمایه گذاری می کردند و سپس، اگر ارزش مجوز به کمتر از ۹۰درصد قیمت تعیین شده می رسید، اعلام «ورشکستگی» می کردند. تقریبا تمامی شرکت هایی که در دسته های C یا F، در حراج سال ۱۹۹۴ به پیروزی رسیده بودند یا اعلام ورشکستگی کرده یا توسط یک شرکت بزرگ تر خریداری شدند. در نهایت، پیگیری یک هدف جدید به صورت ناشایست توسط FCC، این بخش از حراج را به کلی به نابودی کشاند. حراج های PCS، اگر چه به شدت دچار تغییر ساختار شده اند، امروزه نیز ادامه دارند.
منبع: روزنامه دنیای اقتصاد ( www.donya-e-eqtesad.com )
ارسال توسط کاربر محترم سایت : omidayandh




 



نظرات کاربران
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
مقالات مرتبط