غذاهاي مناسب در پيشگيري و درمان سنگ هاي صفراوي
نويسنده: آرزو رضازاده
کيسه صفرا، اندامي گلابي شکل واقع در قسمت تحتاني کبد است که نقش آن ذخيره صفرا مي باشد. زماني که غذاي نيمه هضم شده از معده وارد روده مي شود، اين اندم، صفرا را به داخل روده ترشح مي کند تا به هضم مواد غذايي به ويژه چربي کمک کند. صفرا حاوي ميزان بالايي کلسترول است که به شکل محلول در صفرا وجود دارد. زمانيکه ميزان کلسترول به حد فوق اشباع برسد، صفراي اضافي، تشکيل کريستال هاي ريز مي دهد که به مرور زمان اين کريستال ها تجمع مي يابند و منجر به تشکيل سنگ هايي مي شوند که به تدريج بزرگ تر شده و درمجاري صفراوي ايجاد انسداد مي کنند.
غذاهايي که براي پيشگيري و درمان بايد محدود شوند، عبارتند از:
محدوديت دريافت منابع غني از کلسترول نظير محصولات حيواني به ويژه تخم مرغ، گوشت قرمز و لبنيات پرچرب و همچنين پرهيز يا کاهش مصرف غذاهاي افزايش دهنده اسيد نظير چاي، قهوه، غذاهاي فراوي شده و حاوي مواد نگهدارنده (نظير سوسيس و کالباس)، عصاره گوشت غليظ، ذرت، عدس و مغزها (گردو، فندق و بادام زميني)، غذاهاي سرخکرده و پرچرب و پاک کردن کامل چربي هاي قابل رويت از گوشت ها، نوشيدني هاي کربناته و پرهيز از دريافت وعده هاي حجيم قبل از خواب.
در زمان وقوع، دردهاي حاد، بايد به بيمار صرفا رژيم مايعات و آبميوه و غذاهاي بدون چربي و سرشار از سبزيجات آبدار (نظير کاهو و خيار) و ميوه هاي آبدار (نظير هندوانه) و سوپ سبزيجات رقيق تجويز کرد. سبزيجات مفيد در کاهش درد و درمان سنگ هاي صفراوي شامل هويج، چغندر، گوجه فرنگي، براکلي و اسفناج و ميوه هاي مفيد شامل گلابي، ليمو، سيب و انگور مي باشد. بعضي از انواع چاشني ها نظير سير، زنجبيل (کمک به هضم چربي) و زردچوبه (افزايش دادن جريان صفرا) به رژيم غذايي روزانه اضافه شوند. مصرف روزانه 10 الي 12 ليوان آب توصيه مي گردد. دريافت ويتامين C (به ويژه از منبع مرکبات) افزايش يابد. از چربي هاي گياهي و غير اشباع به ويژه روغن زيتون به جاي چربي هاي حيواني (همه انواع چربي هاي گياهي فاقد گلسترول هستند) استفاده شود. غذاهاي غني از فيير نظير غلات کامل، جو، چاودار، سبوس و نان هاي سبوس دار در رژيم غذايي اين افراد گنجانده شوند. بهتر است دريافت پروتئين بيشتر از منابع گياهي (مانند سويا) باشد. در صورت مصرف پروتئين حيواني، بايد از گوشت هاي داراي کلسترول کم نظير گوشت ماهي و بوقلمون استفاده شود. مصرف ويتامين هاي گروه B به ويژه B6، اسيد فوليک و B12 و نيز ويتامين E، نقش مهمي در حذف چربي ها از بدن بازي مي کند.
منبع:نشريه دنياي تغذيه - ش100
غذاهايي که براي پيشگيري و درمان بايد محدود شوند، عبارتند از:
محدوديت دريافت منابع غني از کلسترول نظير محصولات حيواني به ويژه تخم مرغ، گوشت قرمز و لبنيات پرچرب و همچنين پرهيز يا کاهش مصرف غذاهاي افزايش دهنده اسيد نظير چاي، قهوه، غذاهاي فراوي شده و حاوي مواد نگهدارنده (نظير سوسيس و کالباس)، عصاره گوشت غليظ، ذرت، عدس و مغزها (گردو، فندق و بادام زميني)، غذاهاي سرخکرده و پرچرب و پاک کردن کامل چربي هاي قابل رويت از گوشت ها، نوشيدني هاي کربناته و پرهيز از دريافت وعده هاي حجيم قبل از خواب.
در زمان وقوع، دردهاي حاد، بايد به بيمار صرفا رژيم مايعات و آبميوه و غذاهاي بدون چربي و سرشار از سبزيجات آبدار (نظير کاهو و خيار) و ميوه هاي آبدار (نظير هندوانه) و سوپ سبزيجات رقيق تجويز کرد. سبزيجات مفيد در کاهش درد و درمان سنگ هاي صفراوي شامل هويج، چغندر، گوجه فرنگي، براکلي و اسفناج و ميوه هاي مفيد شامل گلابي، ليمو، سيب و انگور مي باشد. بعضي از انواع چاشني ها نظير سير، زنجبيل (کمک به هضم چربي) و زردچوبه (افزايش دادن جريان صفرا) به رژيم غذايي روزانه اضافه شوند. مصرف روزانه 10 الي 12 ليوان آب توصيه مي گردد. دريافت ويتامين C (به ويژه از منبع مرکبات) افزايش يابد. از چربي هاي گياهي و غير اشباع به ويژه روغن زيتون به جاي چربي هاي حيواني (همه انواع چربي هاي گياهي فاقد گلسترول هستند) استفاده شود. غذاهاي غني از فيير نظير غلات کامل، جو، چاودار، سبوس و نان هاي سبوس دار در رژيم غذايي اين افراد گنجانده شوند. بهتر است دريافت پروتئين بيشتر از منابع گياهي (مانند سويا) باشد. در صورت مصرف پروتئين حيواني، بايد از گوشت هاي داراي کلسترول کم نظير گوشت ماهي و بوقلمون استفاده شود. مصرف ويتامين هاي گروه B به ويژه B6، اسيد فوليک و B12 و نيز ويتامين E، نقش مهمي در حذف چربي ها از بدن بازي مي کند.
منبع:نشريه دنياي تغذيه - ش100
