تغذيه درماني در التيام زخم ها

تغديه براي تمامي فرآيندها منجر به سلامتي و حفظ سلامت بدن نقش مستقيم و مثبت دارد و سيستم پيچيده بهبود زخم يکي از اين مکانيسم ها مي باشد.

کربوهيدارت ها و بهبود زخم:
 

سلول هاي پوستي براي تامين انرژي مورد نياز خود به گلوکز نياز دارند. با وجودي که تامين سطوح متعادل گلوکز براي بهبود زخم حياتي مي باشد، ولي بالا بودن گلوکز در شرايطي چون هايپر گليسميا تاثير نامطلوبي دارد.

چربي ها و بهبود زخم:
 

در فرآيند بهبود زخم براي اکثر زخم ها نياز به کالري افزايش مي يابد. اين امر مخصوصا در مورد جراحات شديد، سوختگي ها و بيماران در وضعيت بحراني نمود بيشتري دارد، بنابراين يک رژيم پر پروتئين و پرچربي براي تامين کالري و سنتز بافت جديد مورد نياز مي باشد.

پروتئين ها و بهبود زخم:
حدود 90-70 درصد پروتئين پوست کلاژن است و پروتئين عمده در فرآيند بهبود زخم مي باشد. ثابت شده است که اصلاح وضعيت تغذيه اي پروتئيني تمامي بدن تاثير مهمي بر متابوليسم کلاژن و تسريع روند بهبود زخم دارد.
گلوتامين و بهبود زخم: گلوتامين فراوان ترين اسيد آمينه در بدن انسان مي باشد، اگر چه يک اسيد آمينه غيرضروري است، ولي ميزان آن در شرايط استرس متابوليک کاهش مي يابد و حکم يک اسيد آمينه ضروري را پيدا مي کند.
آرژنين: آرژنين اسيد آمينه اي است که در شرايط عادي ضروري محسوب نمي شود، ولي تحت شرايط استرس به يک اسيد آمينه ضروري تبديل مي گردد. کمبود آرژنين باعث کاهش قدرت تجمع يافتن کلاژن در زخم مي گردد.
ويتامين B1: کمبود ويتامين B1 منجر به کاهش قدرت کششي زخم و تاخير در روند بهبودي مي گردد.
ويتامينB2: ريبوفلاوين نقش مهمي در متابوليسم پروتئين دارد.
ويتامين B5: اسيد پانتوتنيک باعث افزايش سنتز کلاژن و افزايش پيوندهاي عرضي کلاژن مي گردد.
ويتامين A: مکمل هاي ويتامين A، باعث افزايش سنتز کلاژن و تسريع رشد فيبروبلاست ها و افزايش تعداد رسپتورهاي فيبروبلاست ها مي گردند.
ويتامين E: ويتامين E باعث کاهش تخريب هاي زخم از طريق جلوگيري از آزاد سازي راديکال هاي آزاد و همچنين تسهيل روند بهبود زخم از طريق بهبود واکنش ايمني مي گردد.
ويتامين C: کمبود ويتامين C باعث خستگي و شکنندگي زخم هاي بهبود يافته قبلي مي گردد.همچنين کمبود دريافت آن باعث تاخير در روند بهبودي مي گردد.
آهن: اين عنصر براي هيدروکسيلاسيون پرولين و ليزين مورد نياز مي باشد و کمبود آن باعث بدي عملکرد توليد کلاژن مي گردد. از طرفي به عنوان بخشي از سيستم انتقال اکسيژن بر بهبودي زخم تاثيرگذار است.
روي: کمبود روي باعث به تاخير افتادن فرايندهاي ضروري بهبود زخم و تخريب سلول هاي اپيدرمي و ضايعات پوستي و همچنين کاهش ايمني سلولي و هورموني شده و زخم را در برابر عفونت هم مستعد مي سازد که خود اين امر هم بر طولاني شدن زمان بهبودي زخم مي افزايد.
مس: ليزيل اکسيداز آنزيمي است که به مس به عنوان يک کوفاکتور کليدي نياز دارد. اين آنزيم براي پيشرفت بافت پيوندي بسيار موثر است و باعث تقويت چهارچوب کلاژني مي گردد.
کروم: کروم نقش ويژه اي در بهبود زخم دارد. کروم مي تواند باعث تغيير واکنش ايمني از طريق تحريک سيستم ايمني يا توقف فرايندهاي ايمني گردد.
منبع:نشريه دنياي تغذيه - ش100