تکنولوژي وايمکس و مقايسه آن با شبکه هاي Wi-Fi و GSM
سيد مهدي عروجي(کارشناس استانداردها و تأييد نمونه سازمان تنظيم مقررات)، داوود وحدت(عضو هيئت علمي گروه فناوري اطلاعات دانشگاه پيام نور)
امروزه با رشد تکنولوژي ارتباطات شاهد تغييرات مداوم در زندگي هستيم. اينترنت، سرويس هاي داده باند وسيع و سرويس هاي موبايل جزء لاينفک زندگي مردم شده و زندگي بدون آنها قابل تصور نيست. نياز به اتصال پر سرعت و با قابليت جابه جايي، به سرعت رو به افزايش است. يکي از مشخصات ارتباطات مدرن، امکان برقراري ارتباط در هر زمان و هر مکان دلخواه مي باشد که تنها با به کارگيري فناوري هاي بي سيم عملي مي گردد. در حال حاضر هدف اصلي اين فناوري ها، ايجاد امکان دسترسي به شبکه در نقاطي است که امکان ايجاد زيرساختارهاي کابلي دشوار و بعضاً غير ممکن است. اما نسل جديد شبکه هاي بي سيم، برقراري ارتباطات پر ظرفيت را در هر نقطه دلخواه و با هزينه اي قابل قبول امکان پذير مي کنند. سازمان هاي IEEE و ETSI طيفي از فناوري هاي بي سيم را در مقياس هاي گوناگون اعم از شبکه هاي محلي، شهري و گسترده تدارک ديده اند. با ورود فناوري هاي جديد به بازار مخابرات، از جمله تکنولوژي وايمکس، امکان عرضه سرويس هاي ثابت و موبايل يا بهترين عملکرد فراهم شده است. در اين مقاله مروري بر شبکه هاي بي سيم خواهيم داشت و در ادامه به معرفي تکنولوژي وايمکس، کاربردها و مزاياي آن خواهيم پرداخت.
(WLANS(wireless Local Area Networks
اين نوع شبکه براي کاربران محلي از جمله محيط هاي دانشگاهي يا آزمايشگاها که نياز به استفاده از اينترنت دارند، مفيد مي باشد. در اين حالت اگر تعداد کاربران محدود باشد، مي توان بدون استفاده از Access Point اين ارتباط را برقرار نمود. در غير اين صورت استفاده از Access Point ضروري است. مي توان با استفاده از آنتن هاي مناسب، مسافت ارتباطي بين کاربران را به شرط عدم وجود مانع تا حدي طولاني تر نمود.
(WPANS(wireless Personal Area
Networks
به عنوان نمونه دو تکنولوژي مورد استفاده براي اين شبکه ها عبارت از IR (Infra Red) و ( bluetooth IEEE 802,15) مي باشد که مجوز ارتباط در محيطي حدود 90 متر را مي دهد. در IR نياز به ارتباط مستقيم بوده و محدوديت مسافت وجود دارد.
(WMANS (wireless Metropolitan Area Networks
براي شبکه هايي با فواصل زياد همچون بين شهرها يا کشورها به کار مي رود. اين ارتباط از طريق آنتن هاي بي سيم يا ماهواره صورت مي پذيرد.
for Microwave Access مي باشد، يک فناوري ارتباطاتي است که انتقال بي سيم اطلاعات با استفاده از طيف وسيعي از روش هاي انتقال را فراهم مي کند؛ از ارتباطات يک نقطه اي به چند نقطه اي تا ارتباطات سيار و دسترسي هاي سيار به اينترنت. اين فناوري سرعتي معادل 72 مگابيت بر ثانيه را بدون نياز به سيم فراهم مي کند. وايمکس بر مبناي استاندارد ( 802،16IEEE) دسترسي بي سيم با پهناي باند بالا بوده و براي اولين بار، نام آن توسط، انجمن وايمکس که در سال 2001تأسيس شد، پيشنهاد گرديد. اين انجمن، وايمکس را به عنوان يک استاندارد مبتني بر فناوري (last mile) دوربرد که مي تواند جايگزين خوبي براي ارتباطات کابلي و DSL باشد، معرفي کرد. وايمکس مي تواند دستيابي بي سيم پهن باند را فراهم سازد (BWA) که تا 30 مايل (50 کيلومتر) براي ايستگاه هاي ثابت و 3 تا 10 مايل (5 تا 15 کيلومتر) براي ايستگاه هاي سيار را پوشش مي دهد. وايمکس هم بر روي باندهاي فرکانسي آزاد و هم داراي مجوز قابل اجراست که بدين وسيله محيطي تحت کنترل فراهم ساخته و الگوي اقتصادي قابل رشدي را براي امواج قابل حمل بي سيم ايجاد مي سازد. وايمکس نسل دوم پروتکلي است که استفاده مؤثرتري از پهناي باند و جلوگيري از تداخل امواج را امکان پذير ساخته و امکان سرعت هاي داده بالاتري بر روي مسافت هاي طولاني تر ممکن مي سازد. در استاندارد802،16 که توسط مؤسسه IEEE به تصويب رسيده است، وسيله اي را براي تست تجهيزات توليد کنندگان وايمکس، جهت سازگاري بيشتر پيشنهاد مي کند. قصه وايمکس در نسخه ثابت آن خلاصه نمي شود، بلکه استاندارد 802,16e که از وايمکس با دسترسي متحرک پشتيباني مي کند (وايمکس سيار)، از قالب يک تکنولوژي دسترسي باند وسيع فراتر رفته و خود را به عنوان رقيب شبکه هاي نسل سوم معرفي کرده است.
يک فرستنده که به تنهايي مي تواند 8 هزار کيلومتر مربع مساحت معادل شعاعي به بزرگي 50 کيلومتر را پوشش دهد. اين فرستنده شامل آنتن و بخش هاي BBU,RRU,جهت ارسال و دريافت اطلاعات به گيرنده وايمکس مي باشد.
يک گيرنده در سمت مشترک (CPE) که مي تواند يک آنتن و گيرنده ساده باشد.
انواع راه هاي برقراري ارتباط با اينترنت مي تواند شامل موارد ذيل باشد:
اتصال از طريق خط تلفن (Dialup): اين روش، از روش هاي قديمي اتصال به اينترنت است که نياز به خط تلفن و يک مودم دارد که علاوه بر اينکه در زمان اتصال، خط تلفن اشغال مي شود، سرعت بسيار پاييني هم دارد.
پهن باند (BroadBand): در منزل احتمالاً تکنولوژي DSL و ADSL استفاده مي شود که نسبت به Dialup سرعت بالاتري داشته و در زمان اتصال به اينترنت نيز خط تلفن اشغال نمي شود.
Wi-Fi: اين نوع اتصال بي سيم بيشتر در ايستگاه هاي قطار يا فرودگاه ها و رستوران ها به کار مي رود.
مشکل اتصال هاي BroadBand شايد اين باشد که کمي گران است و شايد سرويس دهنده اينترنت به منطقه شما سرويس ندهد. ولي اگر راه حلي براي اين مشکلات وجود داشته باشد، استفاده از آن سرويس بسيار بهينه و مناسب خواهد بود. امروزه متقاضيان استفاده از اينترنت به دنبال سرويسي هستند که مي تواند مزيت هاي زير را داشته باشد:
سرعت بالاي BroadBand را دارا باشد.
بدون سيم باشد و مشکلات اتصال BroadBand را نداشته باشد و ارزان تر نيز باشد.
مشکل کم بودن نقاط اتصال در سرويس شبکه هاي محلي بي سيم را نداشته باشد.
اگر واقعاً آرزوي داشتن همچنين سرويسي را داريد بهتر است بدانيد که همچنين سرويس اينترنتي براي استفاده همگان وجود دارد (در حال حاضر در شهر تهران و چند شهرستان ديگر) و با نام وايمکس شناخته مي شود.
طرز کار وايمکس از نظر استفاده از امواج مايکروويو براي دسترسي مستقيم کاربران به اينترنت تا حدود زيادي شبيه شبکه هاي محلي بي سيم است با اين تفاوت که سرعت آن بسيار بالاتر و برد آن به طور چشمگيري وسيع تر است؛ به طوري که سرعت آن را مي توان با خطوط پر سرعت با پهناي باند بالا مثل DSL مقايسه کرد. در شرايط کاملاً مناسب شبکه هاي محلي بي سيم مي تواند به شما سرعتي معادل 54 مگابايت بر ثانيه را عرضه کند در حالي که وايمکس مي تواند 70 مگابايت بر ثانيه را نيز پشتيباني کند. مهم ترين خصوصيت و برتري وايمکس که بايد عنوان گردد همان قابليت سيار بودن آن است که موجب مي شود که اين تکنولوژي را وارد لپ تاپ ها، کامپيوترهاي دستي و در نهايت گوشي هاي تلفن هاي همراه شود و اين امکان را مي دهد که ديگر کاربران براي استفاده از اينترنت پر سرعت نياز به استقرار در يک مکان خاص و يا محدوده بسيار کوچک نداشته باشند.
روش ديد غيرمستقيم (N-LOS): نوعي خدمات مشابه Wi-Fi است که رايانه ها به کمک آنتن هاي کوچکي با دکل ها ارتباط برقرار مي کنند. در اين روش وايمکس، از گستره فرکانسي پايين تري در حدود 2 تا 11 گيگاهرتزي (تقريباً مشابه Wi-Fi) استفاده مي نمايد. از طرفي طول موج هاي ارسالي بلندتر سبب مي شوند تا امواج به راحتي توسط ساختارهاي فيزيکي همانند درختان و ساختمان ها و غيره دچار تفرق و گسستگي شوند.
روش ديد مستقيم (LOS): در اين روش يک آنتن گيرنده بشقابي مخصوص، بر روي بام و يا بلندي درست روبروي يک آنتن فرستنده/ گيرنده وايمکس قرار مي گيرد. در اين روش اتصال قوي تر و پايدارتر برقرار مي شود و امکان تبادل داده با نرخ خطاي کمتري فراهم مي گردد. به علاوه در اين روش از گستره فرکانسي بالاتري که تا 66 گيگا هرتز مي رسد، استفاده مي شود که موجب تداخل کمتر مي شود.
برخي کاربردهاي تکنولوژي وايمکس در شبکه هاي ارتباطي
از جمله کاربردهاي وايمکس در شبکه هاي ارتباطي مي توان به موارد زير اشاره کرد:
اتصال به اينترنت از طريق Wi-Fi hotsposts
جايگزين مناسب ارتباطات با سيم و DSL
ايجاد سرويس هاي ديتا و ارتباطات از دور (telecommunication)
فراهم ساختن ارتباطات سيار
دسترسي بي سيم باند وسيع صورت و داده
اتصال باند وسيع در مناطق روستايي
شبکه هاي خصوصي مجازي مانند شبکه هاي بانکي، دستگاه هاي خودپرداز و...
کاربردهاي امنيتي و نظارتي و کنترل بحران
برقراري ارتباطات چندرسانه اي نظير کنفرانس ويديويي
محاسبه و سنجش از راه دور
و...
توسعه ظرفيت تجارت الکترونيکي نيز از ديگر جنبه هايي است که حائز اهميت مي باشد. قابليت امنيت بالاي داده هايي که در اين شبکه وجود دارد، موجب مي شود تا داده ها به صورت رمزگذاري شده منتقل شوند و دسترسي به داده ها فقط با داشتن مجوز نام کاربري و کلمه عبور امکان پذير باشد. يکي از ويژگي هاي جالب و قابل توجه در اين مورد، بارگذاري اطلاعات بر روي گوشي هاي تلفن همراه مي باشد که مي تواند براي جنبه هاي تبليغاتي بسيار مؤثر واقع گردد. يکي ديگر از مزاياي وايمکس تاکنون نقشي بوده است که اين فناوري توانسته است در برقراري ارتباط در زمان فجايع طبيعي ايفا کند. در سال 2004 شبکه موجود وايمکس در اندونزي، تنها وسيله ارتباطي موجود پس از خسارت هاي وارده بر اثر سونامي در اين کشور بود. به علاوه پس از طوفان کاترينا در سال 2005 از وايمکس به عنوان وسيله ارتباطي در منطقه نيواورلان استفاده شد. وايمکس موبايل نيز امکان اتصال گوشي هاي تلفن همراه به اينترنت بسيار پر سرعت را به وجود مي آورد و موجب افزايش انتقال داده بر روي گوشي هاي تلفن همراه مي شود. براي مثال گوشي SPH-M8000 و Deluxe SPH-P9000 سامسونگ با قابليت وايمکس ارائه شده است. البته تسهيلات وامکانات بسيار زياد ديگري نيز هستند که در اينجا مجال گفتن آنها نيست.
802.16a
در استاندارد 802.16a که پس از 802.16 منتشر شد، يک تفاوت اصلي فرکانس و تکنيک مدولاسيون آن OFDM است و در باند 2-GHz 11 کار مي کند. با به کاربردن OFDM مشکل قبلي 802.16 در رابطه با multipath effect (به وجود آمدن مسيرهاي مختلف در ارسال سيگنال و اثرگذاري آنها روي هم) تا حدود خوبي برطرف شد.
802.16d
802.16a براي سيستم هاي ثابت و يا آنتن در فضاي باز کاربرد دارد، ولي 802.16d براي سيستم هاي ثابت با آنتن روميزي در فضاي بسته (مثلاً داخل خانه) استفاده مي شود.
802.16e
اين استاندارد دقيقاً ويژگي هاي 802.16a را دارد با اين تفاوت که 802.16a براي کاربردهاي ثابت و 802.16e براي کارهاي متحرک تدوين شده است.
مقايسه 802.11 با 802.16
محيطي که 802.11 و 802.16 در آن عمل مي کنند از چند منظر به هم شبيه هستند: هر دوي آنها به اين دليل طراحي شده اند که ارتباطي بي سيم با پهناي باند بسيار بالا را ميسر سازند. اصلي ترين تفاوت آنها اين است که 802.16 براي ارائه خدمات به ساختمان ها طراحي شده و طبعاً ساختمان ها حرکت نمي کنند. اين تفاوت بدين معناست که در 802.16 ارتباط دو طرفه هم زمان داشت. در استاندارد 802.16 توان مورد نياز ايستگاه ثابت مي تواند بسته به موقعيت و فاصله ها متغير باشد. اين تفاوت ها بر روي سيگنال به نويز اثر گذاشته و در نتيجه بايد از چندين روش مدولاسيون استفاده شود. در 802.16 پهناي باند وسيع تري از باند ISM (باند پزشکي؛ علمي و صنعتي) نسبت به 802،11 نياز است و طبعاً مجبور است در محدوده فرکانسي 10 تا 16 گيگاهرتز عمل کند؛ يعني تنها محدوده استفاده نشده از طيف فرکانس که هنوز موجود است يکي از ويژگي هاي اين امواج اين است که توسط آب شديداً جذب مي شود.
کيفيت عالي صوت
امنيت بسيار زياد مکالمه
رومينگ بين المللي و...
در هر حال ظرفيت و نرخ بيت انتقال داده GSM بسيار ضعيف است. از طرفي وايمکس با تأکيد بر انتقال داده اساس کار خود را بنا نهاده است. شبکه GSM به عنوان شبکه تلفن موبايل و وايمکس ثابت به عنوان فناوري دسترسي بي سيم ثابت در حال ايفاي نقش هستند. از آنجايي که فناوري وايمکس موبايل عرضه نشده و مورد امتحان قرار نگرفته، نمي توان از تأثيرات متقابل آن حرفي به ميان آورد؛ ولي در صورت عرضه و موفقيت وايمکس موبايل، به شرطي که قابليت هاي آن در حال حرکت افت شديدي نداشته باشد، فناوري GSM را از رده خارج خواهد کرد. موضوعي که در برخي مناطق به واسطه نفوذ 3G رخ داده است.
سلطه وايمکس
هم زيستي وايمکس با ديگر فناوري ها
از بين رفتن وايمکس
در ميان اين پيش بيني ها گزينه فعاليت وايمکس در کنار ديگر فناوري ها از ديگر گزينه ها محتمل تر است. اما تنها زمان و آزمايش هاي آينده وايمکس واقعيت هاي آينده اين فناوري را نشان خواهد داد. توانايي وايمکس در ارائه پهناي باند بالا در مسافت هاي دور، قابليت هاي ارائه سرويس وايمکس هم بر روي باندهاي فرکانسي آزاد و هم داراي مجوز، کيفيت سرويس، انعطاف پذيري و ديگر قابليت ها، باعث شده تا اين تکنولوژي رشد روزافزوني داشته باشد. اين تکنولوژي تا فواصل بالاي حدود 50 کيلومتر را هم پشتيباني مي کند. وايمکس از استاندارد IEEE802.16 استفاده مي نمايد. استاندارد IEEE802.16 در دو نسخه تعريف شده: ثابت و متحرک. استاندارد IEEE802.16 نيز داراي سه زير مجموعه 802.16a, 802.16d, 802.16e مي باشد. 802.16a براي سيستم هاي ثابت با آنتن در فضاي باز، 802.16d براي سيستم هاي ثابت با آنتن روميزي در داخل خانه است. 802.16e ويژگي هاي 802.16a را دارد با اين تفاوت که 802.16a براي کاربردهاي ثابت و 802.16e براي کاربرهاي متحرک تدوين شده است. وايمکس را مي توان به همراه ديگر سرويس ها به کار برد بنابراين وايمکس نه تنها تهديدي براي ارائه دهندگان سرويس هاي DSL و Cable Modem نيست، بلکه وايمکس براي ارائه دادن چندين روش انتقال اطلاعات طراحي شده است. وايمکس از سرويس هاي شبکه هاي WMAN نيز حمايت کامل مي نمايد. تجهيزات اصلي تشکيل دهنده آن عبارتند از فرستنده و گيرنده مي باشد. در راستاي تأييد و تصديق عمليات داخلي محصولات باند پهن بي سيم منطبق بر استانداردهاي ETSI Hiper MAN و IEEE802.16e انجمن وايمکس به وجود آمده است.
منبع:دنياي کامپيوتر و ارتباطات، ش 90
امروزه با رشد تکنولوژي ارتباطات شاهد تغييرات مداوم در زندگي هستيم. اينترنت، سرويس هاي داده باند وسيع و سرويس هاي موبايل جزء لاينفک زندگي مردم شده و زندگي بدون آنها قابل تصور نيست. نياز به اتصال پر سرعت و با قابليت جابه جايي، به سرعت رو به افزايش است. يکي از مشخصات ارتباطات مدرن، امکان برقراري ارتباط در هر زمان و هر مکان دلخواه مي باشد که تنها با به کارگيري فناوري هاي بي سيم عملي مي گردد. در حال حاضر هدف اصلي اين فناوري ها، ايجاد امکان دسترسي به شبکه در نقاطي است که امکان ايجاد زيرساختارهاي کابلي دشوار و بعضاً غير ممکن است. اما نسل جديد شبکه هاي بي سيم، برقراري ارتباطات پر ظرفيت را در هر نقطه دلخواه و با هزينه اي قابل قبول امکان پذير مي کنند. سازمان هاي IEEE و ETSI طيفي از فناوري هاي بي سيم را در مقياس هاي گوناگون اعم از شبکه هاي محلي، شهري و گسترده تدارک ديده اند. با ورود فناوري هاي جديد به بازار مخابرات، از جمله تکنولوژي وايمکس، امکان عرضه سرويس هاي ثابت و موبايل يا بهترين عملکرد فراهم شده است. در اين مقاله مروري بر شبکه هاي بي سيم خواهيم داشت و در ادامه به معرفي تکنولوژي وايمکس، کاربردها و مزاياي آن خواهيم پرداخت.
مروري بر شبکه هاي بي سيم
انواع شبکه هاي بي سيم بر اساس محدوده پوشش دهي جغرافيايي
(WLANS(wireless Local Area Networks
اين نوع شبکه براي کاربران محلي از جمله محيط هاي دانشگاهي يا آزمايشگاها که نياز به استفاده از اينترنت دارند، مفيد مي باشد. در اين حالت اگر تعداد کاربران محدود باشد، مي توان بدون استفاده از Access Point اين ارتباط را برقرار نمود. در غير اين صورت استفاده از Access Point ضروري است. مي توان با استفاده از آنتن هاي مناسب، مسافت ارتباطي بين کاربران را به شرط عدم وجود مانع تا حدي طولاني تر نمود.
(WPANS(wireless Personal Area
Networks
به عنوان نمونه دو تکنولوژي مورد استفاده براي اين شبکه ها عبارت از IR (Infra Red) و ( bluetooth IEEE 802,15) مي باشد که مجوز ارتباط در محيطي حدود 90 متر را مي دهد. در IR نياز به ارتباط مستقيم بوده و محدوديت مسافت وجود دارد.
(WMANS (wireless Metropolitan Area Networks
براي شبکه هايي با فواصل زياد همچون بين شهرها يا کشورها به کار مي رود. اين ارتباط از طريق آنتن هاي بي سيم يا ماهواره صورت مي پذيرد.
تقسيم بندي سيستم هاي بي سيم بر اساس نوع کاربرد
سيستم بي سيم ثابت
سيستم بي سيم متحرک
تکنولوژي وايمکس
تاريخچه وايمکس
مفاهيم و مشخصات فني تکنولوژي وايمکس
for Microwave Access مي باشد، يک فناوري ارتباطاتي است که انتقال بي سيم اطلاعات با استفاده از طيف وسيعي از روش هاي انتقال را فراهم مي کند؛ از ارتباطات يک نقطه اي به چند نقطه اي تا ارتباطات سيار و دسترسي هاي سيار به اينترنت. اين فناوري سرعتي معادل 72 مگابيت بر ثانيه را بدون نياز به سيم فراهم مي کند. وايمکس بر مبناي استاندارد ( 802،16IEEE) دسترسي بي سيم با پهناي باند بالا بوده و براي اولين بار، نام آن توسط، انجمن وايمکس که در سال 2001تأسيس شد، پيشنهاد گرديد. اين انجمن، وايمکس را به عنوان يک استاندارد مبتني بر فناوري (last mile) دوربرد که مي تواند جايگزين خوبي براي ارتباطات کابلي و DSL باشد، معرفي کرد. وايمکس مي تواند دستيابي بي سيم پهن باند را فراهم سازد (BWA) که تا 30 مايل (50 کيلومتر) براي ايستگاه هاي ثابت و 3 تا 10 مايل (5 تا 15 کيلومتر) براي ايستگاه هاي سيار را پوشش مي دهد. وايمکس هم بر روي باندهاي فرکانسي آزاد و هم داراي مجوز قابل اجراست که بدين وسيله محيطي تحت کنترل فراهم ساخته و الگوي اقتصادي قابل رشدي را براي امواج قابل حمل بي سيم ايجاد مي سازد. وايمکس نسل دوم پروتکلي است که استفاده مؤثرتري از پهناي باند و جلوگيري از تداخل امواج را امکان پذير ساخته و امکان سرعت هاي داده بالاتري بر روي مسافت هاي طولاني تر ممکن مي سازد. در استاندارد802،16 که توسط مؤسسه IEEE به تصويب رسيده است، وسيله اي را براي تست تجهيزات توليد کنندگان وايمکس، جهت سازگاري بيشتر پيشنهاد مي کند. قصه وايمکس در نسخه ثابت آن خلاصه نمي شود، بلکه استاندارد 802,16e که از وايمکس با دسترسي متحرک پشتيباني مي کند (وايمکس سيار)، از قالب يک تکنولوژي دسترسي باند وسيع فراتر رفته و خود را به عنوان رقيب شبکه هاي نسل سوم معرفي کرده است.
اجزاي وايمکس
يک فرستنده که به تنهايي مي تواند 8 هزار کيلومتر مربع مساحت معادل شعاعي به بزرگي 50 کيلومتر را پوشش دهد. اين فرستنده شامل آنتن و بخش هاي BBU,RRU,جهت ارسال و دريافت اطلاعات به گيرنده وايمکس مي باشد.
يک گيرنده در سمت مشترک (CPE) که مي تواند يک آنتن و گيرنده ساده باشد.
نحوه کار و برقراري ارتباطات در تکنولوژي وايمکس
انواع راه هاي برقراري ارتباط با اينترنت مي تواند شامل موارد ذيل باشد:
اتصال از طريق خط تلفن (Dialup): اين روش، از روش هاي قديمي اتصال به اينترنت است که نياز به خط تلفن و يک مودم دارد که علاوه بر اينکه در زمان اتصال، خط تلفن اشغال مي شود، سرعت بسيار پاييني هم دارد.
پهن باند (BroadBand): در منزل احتمالاً تکنولوژي DSL و ADSL استفاده مي شود که نسبت به Dialup سرعت بالاتري داشته و در زمان اتصال به اينترنت نيز خط تلفن اشغال نمي شود.
Wi-Fi: اين نوع اتصال بي سيم بيشتر در ايستگاه هاي قطار يا فرودگاه ها و رستوران ها به کار مي رود.
مشکل اتصال هاي BroadBand شايد اين باشد که کمي گران است و شايد سرويس دهنده اينترنت به منطقه شما سرويس ندهد. ولي اگر راه حلي براي اين مشکلات وجود داشته باشد، استفاده از آن سرويس بسيار بهينه و مناسب خواهد بود. امروزه متقاضيان استفاده از اينترنت به دنبال سرويسي هستند که مي تواند مزيت هاي زير را داشته باشد:
سرعت بالاي BroadBand را دارا باشد.
بدون سيم باشد و مشکلات اتصال BroadBand را نداشته باشد و ارزان تر نيز باشد.
مشکل کم بودن نقاط اتصال در سرويس شبکه هاي محلي بي سيم را نداشته باشد.
اگر واقعاً آرزوي داشتن همچنين سرويسي را داريد بهتر است بدانيد که همچنين سرويس اينترنتي براي استفاده همگان وجود دارد (در حال حاضر در شهر تهران و چند شهرستان ديگر) و با نام وايمکس شناخته مي شود.
طرز کار وايمکس از نظر استفاده از امواج مايکروويو براي دسترسي مستقيم کاربران به اينترنت تا حدود زيادي شبيه شبکه هاي محلي بي سيم است با اين تفاوت که سرعت آن بسيار بالاتر و برد آن به طور چشمگيري وسيع تر است؛ به طوري که سرعت آن را مي توان با خطوط پر سرعت با پهناي باند بالا مثل DSL مقايسه کرد. در شرايط کاملاً مناسب شبکه هاي محلي بي سيم مي تواند به شما سرعتي معادل 54 مگابايت بر ثانيه را عرضه کند در حالي که وايمکس مي تواند 70 مگابايت بر ثانيه را نيز پشتيباني کند. مهم ترين خصوصيت و برتري وايمکس که بايد عنوان گردد همان قابليت سيار بودن آن است که موجب مي شود که اين تکنولوژي را وارد لپ تاپ ها، کامپيوترهاي دستي و در نهايت گوشي هاي تلفن هاي همراه شود و اين امکان را مي دهد که ديگر کاربران براي استفاده از اينترنت پر سرعت نياز به استقرار در يک مکان خاص و يا محدوده بسيار کوچک نداشته باشند.
ارتباط ميان گيرنده ها و فرستنده هاي سيستم وايمکس
روش ديد غيرمستقيم (N-LOS): نوعي خدمات مشابه Wi-Fi است که رايانه ها به کمک آنتن هاي کوچکي با دکل ها ارتباط برقرار مي کنند. در اين روش وايمکس، از گستره فرکانسي پايين تري در حدود 2 تا 11 گيگاهرتزي (تقريباً مشابه Wi-Fi) استفاده مي نمايد. از طرفي طول موج هاي ارسالي بلندتر سبب مي شوند تا امواج به راحتي توسط ساختارهاي فيزيکي همانند درختان و ساختمان ها و غيره دچار تفرق و گسستگي شوند.
روش ديد مستقيم (LOS): در اين روش يک آنتن گيرنده بشقابي مخصوص، بر روي بام و يا بلندي درست روبروي يک آنتن فرستنده/ گيرنده وايمکس قرار مي گيرد. در اين روش اتصال قوي تر و پايدارتر برقرار مي شود و امکان تبادل داده با نرخ خطاي کمتري فراهم مي گردد. به علاوه در اين روش از گستره فرکانسي بالاتري که تا 66 گيگا هرتز مي رسد، استفاده مي شود که موجب تداخل کمتر مي شود.
برخي کاربردهاي تکنولوژي وايمکس در شبکه هاي ارتباطي
از جمله کاربردهاي وايمکس در شبکه هاي ارتباطي مي توان به موارد زير اشاره کرد:
اتصال به اينترنت از طريق Wi-Fi hotsposts
جايگزين مناسب ارتباطات با سيم و DSL
ايجاد سرويس هاي ديتا و ارتباطات از دور (telecommunication)
فراهم ساختن ارتباطات سيار
دسترسي بي سيم باند وسيع صورت و داده
اتصال باند وسيع در مناطق روستايي
شبکه هاي خصوصي مجازي مانند شبکه هاي بانکي، دستگاه هاي خودپرداز و...
کاربردهاي امنيتي و نظارتي و کنترل بحران
برقراري ارتباطات چندرسانه اي نظير کنفرانس ويديويي
محاسبه و سنجش از راه دور
و...
توسعه ظرفيت تجارت الکترونيکي نيز از ديگر جنبه هايي است که حائز اهميت مي باشد. قابليت امنيت بالاي داده هايي که در اين شبکه وجود دارد، موجب مي شود تا داده ها به صورت رمزگذاري شده منتقل شوند و دسترسي به داده ها فقط با داشتن مجوز نام کاربري و کلمه عبور امکان پذير باشد. يکي از ويژگي هاي جالب و قابل توجه در اين مورد، بارگذاري اطلاعات بر روي گوشي هاي تلفن همراه مي باشد که مي تواند براي جنبه هاي تبليغاتي بسيار مؤثر واقع گردد. يکي ديگر از مزاياي وايمکس تاکنون نقشي بوده است که اين فناوري توانسته است در برقراري ارتباط در زمان فجايع طبيعي ايفا کند. در سال 2004 شبکه موجود وايمکس در اندونزي، تنها وسيله ارتباطي موجود پس از خسارت هاي وارده بر اثر سونامي در اين کشور بود. به علاوه پس از طوفان کاترينا در سال 2005 از وايمکس به عنوان وسيله ارتباطي در منطقه نيواورلان استفاده شد. وايمکس موبايل نيز امکان اتصال گوشي هاي تلفن همراه به اينترنت بسيار پر سرعت را به وجود مي آورد و موجب افزايش انتقال داده بر روي گوشي هاي تلفن همراه مي شود. براي مثال گوشي SPH-M8000 و Deluxe SPH-P9000 سامسونگ با قابليت وايمکس ارائه شده است. البته تسهيلات وامکانات بسيار زياد ديگري نيز هستند که در اينجا مجال گفتن آنها نيست.
ويژگي ها و خصوصيات تکنولوژي وايمکس
تفاوت هاي شبکه هاي محلي بي سيم (Wi-Fi) با وايمکس
مشخصات فني اينترنت بي سيم با استفاده از تکنولوژي وايمکس
معايب و محدوديت هاي تکنولوژي وايمکس
استاندارد هاي مرتبط با 802،16 IEEE (وايمکس ثابت و متحرک)
802.16a
در استاندارد 802.16a که پس از 802.16 منتشر شد، يک تفاوت اصلي فرکانس و تکنيک مدولاسيون آن OFDM است و در باند 2-GHz 11 کار مي کند. با به کاربردن OFDM مشکل قبلي 802.16 در رابطه با multipath effect (به وجود آمدن مسيرهاي مختلف در ارسال سيگنال و اثرگذاري آنها روي هم) تا حدود خوبي برطرف شد.
802.16d
802.16a براي سيستم هاي ثابت و يا آنتن در فضاي باز کاربرد دارد، ولي 802.16d براي سيستم هاي ثابت با آنتن روميزي در فضاي بسته (مثلاً داخل خانه) استفاده مي شود.
802.16e
اين استاندارد دقيقاً ويژگي هاي 802.16a را دارد با اين تفاوت که 802.16a براي کاربردهاي ثابت و 802.16e براي کارهاي متحرک تدوين شده است.
مقايسه 802.11 با 802.16
محيطي که 802.11 و 802.16 در آن عمل مي کنند از چند منظر به هم شبيه هستند: هر دوي آنها به اين دليل طراحي شده اند که ارتباطي بي سيم با پهناي باند بسيار بالا را ميسر سازند. اصلي ترين تفاوت آنها اين است که 802.16 براي ارائه خدمات به ساختمان ها طراحي شده و طبعاً ساختمان ها حرکت نمي کنند. اين تفاوت بدين معناست که در 802.16 ارتباط دو طرفه هم زمان داشت. در استاندارد 802.16 توان مورد نياز ايستگاه ثابت مي تواند بسته به موقعيت و فاصله ها متغير باشد. اين تفاوت ها بر روي سيگنال به نويز اثر گذاشته و در نتيجه بايد از چندين روش مدولاسيون استفاده شود. در 802.16 پهناي باند وسيع تري از باند ISM (باند پزشکي؛ علمي و صنعتي) نسبت به 802،11 نياز است و طبعاً مجبور است در محدوده فرکانسي 10 تا 16 گيگاهرتز عمل کند؛ يعني تنها محدوده استفاده نشده از طيف فرکانس که هنوز موجود است يکي از ويژگي هاي اين امواج اين است که توسط آب شديداً جذب مي شود.
شبکه وايمکس در برابر شبکه هاي 2G(GSM)
کيفيت عالي صوت
امنيت بسيار زياد مکالمه
رومينگ بين المللي و...
در هر حال ظرفيت و نرخ بيت انتقال داده GSM بسيار ضعيف است. از طرفي وايمکس با تأکيد بر انتقال داده اساس کار خود را بنا نهاده است. شبکه GSM به عنوان شبکه تلفن موبايل و وايمکس ثابت به عنوان فناوري دسترسي بي سيم ثابت در حال ايفاي نقش هستند. از آنجايي که فناوري وايمکس موبايل عرضه نشده و مورد امتحان قرار نگرفته، نمي توان از تأثيرات متقابل آن حرفي به ميان آورد؛ ولي در صورت عرضه و موفقيت وايمکس موبايل، به شرطي که قابليت هاي آن در حال حرکت افت شديدي نداشته باشد، فناوري GSM را از رده خارج خواهد کرد. موضوعي که در برخي مناطق به واسطه نفوذ 3G رخ داده است.
انجمن وايمکس
آينده وايمکس
سلطه وايمکس
هم زيستي وايمکس با ديگر فناوري ها
از بين رفتن وايمکس
در ميان اين پيش بيني ها گزينه فعاليت وايمکس در کنار ديگر فناوري ها از ديگر گزينه ها محتمل تر است. اما تنها زمان و آزمايش هاي آينده وايمکس واقعيت هاي آينده اين فناوري را نشان خواهد داد. توانايي وايمکس در ارائه پهناي باند بالا در مسافت هاي دور، قابليت هاي ارائه سرويس وايمکس هم بر روي باندهاي فرکانسي آزاد و هم داراي مجوز، کيفيت سرويس، انعطاف پذيري و ديگر قابليت ها، باعث شده تا اين تکنولوژي رشد روزافزوني داشته باشد. اين تکنولوژي تا فواصل بالاي حدود 50 کيلومتر را هم پشتيباني مي کند. وايمکس از استاندارد IEEE802.16 استفاده مي نمايد. استاندارد IEEE802.16 در دو نسخه تعريف شده: ثابت و متحرک. استاندارد IEEE802.16 نيز داراي سه زير مجموعه 802.16a, 802.16d, 802.16e مي باشد. 802.16a براي سيستم هاي ثابت با آنتن در فضاي باز، 802.16d براي سيستم هاي ثابت با آنتن روميزي در داخل خانه است. 802.16e ويژگي هاي 802.16a را دارد با اين تفاوت که 802.16a براي کاربردهاي ثابت و 802.16e براي کاربرهاي متحرک تدوين شده است. وايمکس را مي توان به همراه ديگر سرويس ها به کار برد بنابراين وايمکس نه تنها تهديدي براي ارائه دهندگان سرويس هاي DSL و Cable Modem نيست، بلکه وايمکس براي ارائه دادن چندين روش انتقال اطلاعات طراحي شده است. وايمکس از سرويس هاي شبکه هاي WMAN نيز حمايت کامل مي نمايد. تجهيزات اصلي تشکيل دهنده آن عبارتند از فرستنده و گيرنده مي باشد. در راستاي تأييد و تصديق عمليات داخلي محصولات باند پهن بي سيم منطبق بر استانداردهاي ETSI Hiper MAN و IEEE802.16e انجمن وايمکس به وجود آمده است.
منبع:دنياي کامپيوتر و ارتباطات، ش 90
/ج