تغذيه در اسلام (مبتني بر آيات و روايات )(2)

پرخوري و کم خوري
 

همان گونه که مي دانيد پرخوري و چاقي احتمال ابتلا به بيماري هاي مزمن مانند بيماري هاي قلبي - عروقي، افزايش چربي هاي خون، فشار خون بالا، ديابت، ناراحتي مفاصل و ... را افزايش مي دهد. همچنين باعث مي شود فرد از نظر ظاهري داراي هيکلي نامتناسب شود که هنگام حضور در جمع افراد، از نظر رواني دچار اضطراب و ناراحتي گردد.
آيين اسلام نيز انسان را از پرخوري نهي و اعتدال در خوردن غذا را توصيه کرده است. در اين مطلب تعدادي از روايات و احاديث مربوط به پيامبر اسلام (ص) و امامان شيعه را براي شما آورده ايم که همگي بر کم خوري تاکيد مي کنند. البته منظور از کم خوري که در اين روايات آمده، لاغري نيست، بلکه منظور مصرف غذا به قدر نياز و احتياج بدن (متعادل) است تا فرد داراي بدني سالم و تندرست باشد، زيرا در حال حاضر بعضي افراد جوان به منظور داشتن هيکلي لاغر (به اصطلاح مانکني) خيلي کمتر از حد نيازشان غذا مي خورند که اين کار باعث مي شود دچار کمبود مواد مغذي شده و در آينده به مشکلات جسمي مانند پوکي استخوان، کم خوني، سر درد مزمن، ضعف، سرگيجه و ... مبتلا مي شوند.
با توجه به احاديث و روايات زير مي توان گفت اگر هر فرد واقعا به توصيه هاي بهداشتي و سلامتي قرآن و ائمه عمل مي کرد، ميزان ابتلا به بيماري ها و مشکلات جسمي و روحي خيلي کمتر از اين بود.

مذمت پرخوري در احاديث و روايات
 

رعايت اعتدال در خوردن غذا و کم خوري غير از تاثير بر سلامت جسمي افراد، بر سلامت روحي آنها نيز موثر است. در اينجا تاثيرات جسمي کم خوري را براي شما بيان مي کنيم. اميدواريم با توجه به اين رهنمودهاي گرانقدر، همواره از جسمي سالم و روحي پر نشاط برخوردار باشيد.
پيامبر خدا (ص): «اگر ساکنان خانه اي به مقدار کم غذا بخورند، خانه شان نوراني مي گردد» ( المعجم الاوسط، ج 5 ، ص229، ح 5165 عن ابي هريره، کنزالعمال، ج3، ص391، ح 7093).
پيامبر خدا (ص): «هرکس که خداوند را بسيار تسبيح گويد و به بزرگي ياد کند و در عوض به مقدار کم بخورد و بياشامد و بخوابد، فرشتگان مشتاق او مي شوند» (تنبيه الخواطر ، ج 2، ص 116)
امام علي (ع) - در حکمت هاي منسوب به ايشان-: «زندگي را براي خوردن مخواه، بلکه خوردن را براي زندگي بخواه»(شرح نهج البلاغه، ج 20، ص 333، ح 824).
امام علي (ع) در حکمت هاي منسوب به ايشان-: «عاقل را بايسته است که به هنگام شيريني غذا، تلخي دارو را نيز به ياد داشته باشد» (شرح نهج البلاغه، ج 20، ص 272، ح 149).

فوايد کم خوري:
 

الف- سلامت تن
 

پيامبر خدا (ص): «مادر همه داروها، کم خوري است» (الواعظ العدديه، ص 213).
امام علي(ع): «کم خوري، مانع بسياري از بيماري هاي جسم مي شود» (غرر الحکم، 6768، عيون الحکم و المواعظ ، ص 370 ، ح 6248).
امام علي (ع): «خوراک را کم کن تا بيماري را کم کني»( غرر الحکم، ح 2336) .
امام علي (ع): «هر کس خوراکش کم باشد، دردهايش نيز کم است» (غرر الحکم ، ح 8409، عيون الحکم و المواعظ ، ص 455 ، ح 8220)
امام علي (ع): «کم خوري، مايه گرامي داشتن بيشتر خويش است و سلامت را بيشتر استمرار مي بخشد» ( غررالحکم، ح 6819، عيون الحکم و المواعظ، ص 370 ، ح 6240).
امام علي (ع): «هر کس در خوردن به کم بسنده کند، سلامتش بيشتر مي شود و انديشه اش به سامان مي رسد» ( غرر الحکم، ح 8803، عيون الحکم و المواعظ، ص 437، ح 7559).
امام علي(ع): «سلامت تن، از کمي غذا و کمي آب است» (تحت العقول، ص 172، بشاره المصطفي، ص 25 کلا هما عن کميل بين زياد، بحار الانوار، ج 66 ، ص 425، ح 41)
اما رضا (ع): «اگر مردم در خوردن به کم بسنده مي داشتند، بدن هايشان سالم بود» (بحارالانوار، ج 66، ص 425 ، ح 41) .
امام رضا (ع): «بدن همانند زمين پاک و آماده براي زراعت است که اگر در آباداني و آب دهي به آن مراقبت شود، به گونه اي که آب، نه بيشتر از نياز به آن برسد تا آن را غرق کند و نه از اندازه کمتر باشد تا آن را به خشکي گرفتار سازد، آباداني اش استمرار مي يابد و خرمي اش بيشتر مي گردد و کشت آن برکت مي يابد، اما اگر از آن غفلت شود، به تباهي مي گرايد و علف هرز در آن مي رويد. بدن چنين حکايتي دارد و تدبير آن در خوراک و نوشيدني، چنين است. [پس] سامان و سلامت مي يابد و عافيت در آن، ريشه مي گسترد. بنگر که چه چيز با تو و با معده ات سازگار است و تن تو با چه چيز نيرو مي گيرد و چه خوردني و نوشيدني اي براي بدنت سالم تر است. همان را براي خويش مقرر بدار و خوراک خود گير» (بحار الانوار، ج 62، ص 310).
امام علي (ع): «هر کس در خوردن به کم بسنده کند، سلامتي اش بيشتر مي شود و انديشه اش به سامان مي رسد.»

ب- شادابي چهره
 

پيامبر خدا (ص):« برادرم عيسي، از شهري گذر کرد که در آن، مرد و زني به يک ديگر فرياد مي کشيدند». پرسيد: «شما را چه شده است»؟
مرد گفت: «اي پيامبر خدا! اين، زن من است و او را مشکلي نيست. زني درستکار است، اما دوست دارم از او جدا شوم».
عيسي گفت: «به هر حال، به من بگو که او را چه مي شود»؟
مرد گفت: «بي آنکه کهنسال باشد، چهره اش بي طراوت است».
گفت: «اي زن! آيا دوست داري ديگر بار، چهره ات پر طراوت شود»؟
زن گفت: «آري».
به او گفت: «چون غذا مي خوري، از سير شدن حذر کن، زيرا اگر غذا بر سينه سنگيني کند و از اندازه افزون شود، طراوت چهره از ميان مي رود».
آن زن، چنان کرد و ديگر بار، چهره اش طراوت يافت (بحارالانوار، ج 14 ، ص 320، ح 26).

ج - طول عمر
 

لقمان (ع): «اگر خوراک انسان اندک باشد، زياد زنده مي ماند» (المواعظ العدديه ، 71).
منبع:نشريه دنياي تغذيه- ش96