اين فقط ده پروژه از هزاران عملياتي است که در پرونده سازمان سيا ثبت شده.
«سيا»؛ اين اسم کوچک سه حرفي هنوز هم که هنوز است در دل بسياري از مردم دنيا ترس و وحشت مي اندازد. آژانس اطلاعات( CIA) نامي بود که در نيمه دوم قرن بيستم و در دوران جنگ سرد بر سر زبان ها افتاد. اين سازمان که عمليات هاي برون مرزي خودش را 55 سال پيش و در کودتاي عليه دولت دکتر مصدق در ايران شروع کرد. در شش دهه بعدي همواره يکي از دشمنان اصلي کشورهاي جهان سوم و جنبش هاي مردمي بوده است. فهرستي که در اينجا مي بينيد، ده نمونه از مرموزترين عمليات ها و پروژه هاي سياست که علاوه بر نشان دادن بخشي از روش هاي کار اين سازمان، ضعف هاي نقشه هاي آنها را هم نشان مي دهد. داستان « ارباب حلقه ها» را که يادتان هست؟ چشم بزرگ و قدرت شيطاني معمولا همه چيز را مي بيند جز ضعف هاي خودشان.
پروژه خليج خوک هاي مهاجم
اين پروژه در اوايل دهه 60 يکي از اولين و بارز ترين اقدامات سازمان جاسوسي آمريکا براي بر کناري فيدل کاسترو بود که البته موفقيت آميز نبود. در اين زمان به دستور رئيس جمهور آمريکا تلاش هايي بر ضد دولت کوبا آغاز شده بود. قطع کليه روابط سياسي و تجاري با کوبا مقدمه اي شد براي آغاز يک جنگ نظامي بين دو کشور. در تاريخ 17 آوريل 1970، 1300 نفر از نيروهاي آمريکايي در خليج خوک مستقر شدند. قرار بود با رسيدن نيروهاي کمکي حمله آغاز شود اما جاسوسان کوبايي از نقشه مطلع شدند و راه ارتباطي آنها را بستند، نيروهاي مستقر را محاصره کرده و پس از يک حمله کوتاه، 100 نفر را کشتند و 1200 نفر را اسير کردند که البته تعداد زيادي از آنها هم به دستور کاسترو اعدام شدند. الباقي هم در ازاي 53 ميليون دلار غذا و دارو با دولت کوبا مبادله شدند.
پروژه MKULTRA
يکي ديگر از برنامه هاي سيا که در اوايل دهه 1950 صورت گرفت پروژه اي بود که مهم ترين قسمت آن، «بازجويي شيميايي» نام داشت و شامل کنترل فکر متهمان با استفاده از مواد شميايي توليد شده از برخي گياهان بود. در واقع MKULTRA طرحي بود که در آن به وسيله مواد مخدر، رفتار، گفتار و عملکرد مظنون کنترل مي شد. تا امروز بسياري از اطلاعات به دست آمده از اين طرح طبقه بندي شده اند. اما آنچه نا معلوم مانده، اين است که آيا کساني که اين آزمايش ها رويشان صورت مي گرفته، از اين موضوع مطلع بوده اند؟ يا نه؟ در برخي از اين آزمايش ها دوزهاي بالايي از مواد مخدر وارد بدن متهم مي شد يا بعضاً تا 70 روز متوالي مورد آزمايش قرار مي گرفتند. برخي از اطلاعات اين پروژه در دهه 70 فاش شد. هر چند پس از مدتي کنگره آمريکا ادامه اين طرح را ممنوع کرد اما براي بسياري هنوز اين سوال مطرح است که آيا کارهايي شبيه آن، حالا هم انجام مي شود؟!
پروژه دروازه ستاره
اين پروژه با هزينه اي بالغ بر 20 ميليون دلار براي انجام وبررسي نتايج تعداد زيادي آزمايش هاي 1970 و 1990 انجام شد. مهم ترين هدف اين پروژه بررسي تئوري «کنترول از راه دور» براي مسائل رواني بود. برنامه ريزي و اجراي طرح طوري بود که با بالا بردن سطحي اطلاعات يک عده، قدرت پيش بيني و تحليل صحيح مسائل سياسي مثل جنگ ها يا حتي اظهار نظر سياسيون بررسي مي شد. اجراي اين طرح هم تا سال 1995 ادامه داشت و در آن زمان به دستور دولت وقت آمريکا متوقف شد.
عمليات اوج نيمه شب
اوايل دهه 60 آغاز اولين تجارت جوانان آمريکايي در مصرف مواد مخدر مثل ال اس دي بود. عمليات اوج نيمه شب يکي از کارهاي غير قانوني و غير طبيعي سيا بود که در آن با آزمايش برخي مواد مخدر روي شهروندان آمريکايي، کاربرد هاي مواد مخدر بررسي مي شد. مردان آمريکايي با تطميع زنان بدکاره به خانه هاي مخصوص آورده مي شدند و رفتارشان زير نظر گرفته مي شد. عمليات اوج نيمه شب که در واقع برنامه اي براي بررسي رفتارهاي رواني و جنسي به خصوص در مردان بود، عمر زيادي نداشت و پس از مدتي با مخالفت کنگره آمريکا روبه رو شده و تعطيل شد. بسياري از اطلاعات اين طرح معدوم گشت؛ هر چند بعضي از آنها در اوايل دهه 70 در روزنامه نيويورک تايمز فاش شدند.
پروژه کبوتر
يکي از غير عادي ترين عمليات سيا در جنگ جهاني دوم انجام شد؛ هنگامي که دولت، روان شناس مشهور، بي اف اسکينر (BF Skinnr) را براي به کارگيري کبوتر در سيستم پرتاب موشک انتخاب کرد. در اين طرح اسکينر قصد داشت تا از اصل «تنبيه و تشويق» براي تربيت چند کبوتر براي به کار گيري آنها در سيستم هدايت موشک استفاده کند. يک دوربين در جلوي موشک، در مسير حرکت را ضبط و ارسال مي کرد و اين تصوير براي کبوتر روي يک پرده، نمايش داده شد. کبوتر ها طوري تربيت شده بودند که مي توانستند هدف موشک را تشخيص دهند و بعد جاي آن را روي صفحه نوک بزنند. اين طرح مي توانست با بکار گيري يک مختصات جديد، سيستم جديدي براي هدف يابي سلاح هاي دوربرد باشد. در مرحله اول، اسکينر 25 هزار دلار دريافت کرد و تا حدي موفقيت هايي هم به دست آورد اما مقامات دولتي که آينده اين کار را پوچ تصور مي کردند، حاضر به کمک بيشتر به او نشدند و اين طرح همان جا به پايان رسيد!
عمليات جنگل شمالي
در بحبوحه جنگ سرد و در اوايل دهه 60 و در حالي که در کمو نيست ها بسيار مشکل ساز شده بودند. سيا به فکر اجراي عمليات جديدي به نام NORTHWOOD افتاد. در اين عمليات قرار بر اين شد تا عوامل دولتي يک سري عمليات تروريستي مانند قتل، هواپيما ربايي، شورش، بمبگذاري و... انجام دهند و آن را گردن دولت کوبا بيندازند تا در نهايت به يک جنگ نظامي و بر کناري فيدل کاسترو از قدرت بينجامد. اين عمليات پس از طراحي، براي گرفتن اجازه و امضاي نهايي نزد رئيس جمهور جان اف کندي برده شد که او آن را نپذيرفت و عمليات به طور معلق باقي ماند. هر چند تا سال ها ادعا مي شد عمليات NORTHWOOD فقط يک شايعه بوده اما پس از انتشار اسناد سوخته اطلاعاتي آمريکا در 1997 مشخص شد اين عمليات تا اجرا يک قدم بيشتر فاصله نداشته است.
عمليات مرغ مقلد
يکي از عجيب ترين و مرموزانه ترين برنامه هاي سيا که در سال 1950 اجرا شد، عمليات «مرغ مقلد» بود؛ يک برنامه که بيش از 3000 نفر از ماموران سيا در آن شرکت داشتند. آنها در اين پروژه که براي کنترل برخي از نشريه هاي آزاد طراحي شده بودند به ترتيب عده اي روزنامه نگار ماهر داخلي و خارجي پرداختند تا يک فيلتر قوي براي داستان ها و مقالاتي که بين مردم تاثير گذار است ايجاد کنند. به اين ترتيب عمليات از پر طرفدارين نشريه هاي آمريکا يعني نيويورک تايمز، نيويورک و مجله تايمز و در 25موضوع مهم و تاثير گذار آغاز شد. اجراي اين برنامه تاثيرات بزرگي در خارج از آمريکا هم داشت، تا جايي که نقش مهمي در سرنگوني رئيس جمهور چيگراي گواتمالا ايفا کرد. عمليات مرغ در دهه 60 در سرويس هاي امنيتي کشور هاي ديگر زياد مورد تقليد قرار گرفت.
عمليات طلايي
يکي از ماهرانه ترين عمليات اطلاعاتي سازمان سيا عمليات طلايي 1935 در طول جنگ سرد بود که با همکاري M16 بريتانيا براي شنود مکالمات تلفني ستاد فرماندهي شوروي در شرق برلين صورت گرفت. در اين عمليات تونلي به طول 450 متر براي عبور خطوط تلفن حفر شد که انجامش شش ماه به طول انجاميد و با خطرات بسيار هم همراه بود. پس از آن، در طول يک سال سيا بيش از 50000 مکالمه تلفني را ضبط کرد. اما مشکل پيش آمده بود! يک جاسوس بريتانيايي بيش از تمام پروژه تونل، برخي از اطلاعات عمليات تونل، برخي از اطلاعات عمليات را به روس ها لو داده بود و در تمام اين يک سال، روس ها اطلاعات تقلبي و انحرافي را با تلفن مکالمه مي کرند. در نهايت در 1965 روس ها تونل را پيدا کردند و آن را از بين بردند و انتشار اين خبر باعث جنجال گسترده اي در جوامع اطلاعاتي آمريکا و بريتانيا شد.
گربه ملوس صوتي
کمتر کسي به ذهنش مي رسد که يک گربه خانگي معمولي بتواند نقش يک جاسوس حرفه اي را بازي کند اما سيا اين فکر را مي کند. سازمان جاسوسي آمريکا اعلام کرده که براي داشتن گربه هاي جاسوسي که مي توانند صدا را ضبط يا به طور مستقيم ارسال کنند 20 ميليون دلار هزينه کرده است. آنها اين پروژه را روي تعدادي گربه آموزش ديده انجام دادند، به اين ترتيب که داخل گوش آنها ميکروفن، زير قلبشان باتري و در دم آنها آنتن فرستنده را کار گذاشتند و در نزديکي سفارت روسيه رهايشان کردند. گربه معمولي که هيچ کسي به آن شک نمي کند وارد سفارت و جمع کمونيست ها شده و به مکالمات آنها گوش مي دهد و بلافاصله آنها را به وسيله تجهيزات راديويي پيشرفته اش به سازمان ارسال مي کند. نقشه بالاخره اجرا شد، البته بعد از اينکه اولين گربه هنگام رفتن به سفارت به وسيله يک تاکسي کشته شد، پروژه براي مدتي به تاخير افتاد.
منبع: هفته نامه همشهري جوان شماره 246
