نوغان داري(پرورش كــرم ابريشم)

الياف ابريشم درخشان،زيبا و بسيار محكم و بادوام اند. به خاطر همين درخشندگي و زيبايي خيره كننده آن است كه به ملكه الياف شهرت دارد.ابريشم از ساير الياف طبيعي مثل پنبه،كتان و پشم محكم تر است. چنانكه مي توان گفت استحكام يك قطعه نخ ابريشمي با يك سيم فولادي هم قطر آن،برابر است. الياف ابريشم در مقابل فشار، سائيدگي،رطوبت و حتّي موادّشيميايي مقاوم هستند و پارچه هايي كه با نخ ابريشم بافته مي شوند،بسيار با دوام هستند.
چهارشنبه، 23 شهريور 1390
تخمین زمان مطالعه:
موارد بیشتر برای شما
نوغان داري(پرورش كــرم ابريشم)

نوغان داري(پرورش كــرم ابريشم)
نوغان داري(پرورش كــرم ابريشم)


 





 
الياف ابريشم درخشان،زيبا و بسيار محكم و بادوام اند. به خاطر همين درخشندگي و زيبايي خيره كننده آن است كه به ملكه الياف شهرت دارد.ابريشم از ساير الياف طبيعي مثل پنبه،كتان و پشم محكم تر است. چنانكه مي توان گفت استحكام يك قطعه نخ ابريشمي با يك سيم فولادي هم قطر آن،برابر است. الياف ابريشم در مقابل فشار، سائيدگي،رطوبت و حتّي موادّشيميايي مقاوم هستند و پارچه هايي كه با نخ ابريشم بافته مي شوند،بسيار با دوام هستند.
به تازگي در يك مقبره ي قديمي در كشور چين جسد زني پوشيده در لباس و پارچه هاي ابريشمي پيدا شده است.پارچه ها و جسد از2000سال پيش كاملاً سالم مانده اند.
آيا جاده ابريشم را با ابريشم فرش كرده بودند؟ خير
اين جاده قديمي ترين،طولاني ترين و مهم ترين راه درجهان بود كه ازشرق ايران پس از عبور از سرزمين هاي تركمنستان،مغولستان و هندوستان به كشورهاي پهناور چين و از طرف غرب ايران، پس از عبور از سرزمين هاي عثماني(تركيه)و يونان به قاره اروپا و كناره هاي شرقي درياي مديترانه مي رسيد. از اين راه بازرگانان كشورهاي مختلف آسيايي و اروپايي كالاهاي گوناگوني را از سرزميني به سرزمين ديگر و حتّي از قاره اي به قاره ديگر مي بردند كه مهم ترين كالا ابريشم بود. به خاطر همين اين جاده به جاده ابريشم مشهور شد.
الياف ابريشم درخشان،زيبا و بسيار محكم و بادوام اند. به خاطر همين درخشندگي و زيبايي خيره كننده آن است كه به ملكه الياف شهرت دارد.ابريشم از ساير الياف طبيعي مثل پنبه،كتان و پشم محكم تر است. چنانكه مي توان گفت استحكام يك قطعه نخ ابريشمي با يك سيم فولادي هم قطر آن،برابر است. الياف ابريشم در مقابل فشار، سائيدگي،رطوبت و حتّي موادّشيميايي مقاوم هستند و پارچه هايي كه با نخ ابريشم بافته مي شوند،بسيار با دوام هستند.
به تازگي در يك مقبره ي قديمي در كشور چين جسد زني پوشيده در لباس و پارچه هاي ابريشمي پيدا شده است.پارچه ها و جسد از2000سال پيش كاملاً سالم مانده اند.
از الياف و نخ ابريشم بيش تر در صنايع پارچه بافي و براي تهيّه ي لباس هاي زنانه،جوراب،شال گردن و غيره استفاده مي شود.اين پارچه ها كم تر چروك خورده و به راحتي اتو مي شوند.در صنايع ديگر هم كه به نخ هاي ظريف،نرم،محكم و بادوام نياز دارند،نيز كاربرد دارد ؛مثل صافي ها،الك ها،تورماهيگيري، دستگاه هاي ماشين تحرير، كامپيوترها و غيره.براي محكم شدن پارچه ها،الياف ابريشم با الياف پليمري و مصنوعي مخلوط شده واز نخ آن براي بافت پارچه هاي پرده اي،روكش مبل و صندلي،قالي و قاليچه و غيره.استفاده مي شود .
الياف ابريشم برخلاف الياف مصنوعي، روي پوست بدن حساسيت ايجاد نمي كند و به سلامتي موجودات زنده و محيط زيست آسيب نمي زند.از اين رو در ساخت برخي از لوازم پزشكي به ويژه نخ جرّاحي هم كاربرد دارد.
الياف ابريشم در جهان تنها يك صدم ديگر الياف طبيعي است امّا ارزش زيادي دارد.ابريشم مادّه اي لعاب مانند است كه كرم آن را با تارها و رشته هاي نازك به شكل پيله توليد مي كند.
پرورش كرم ابريشم: نوغان داران براي پرورش كرم ابريشم،تخم هاي كرم ابريشم را از مراكز نگهداري تهيّه كرده،اين تخم ها را از نژادهاي مختلف و مرغوب انتخاب كرده و براي اينكه فاسد نشوند در سردخانه نگهداري مي كنند.در فصل بهار اين تخم ها را خريده و آن ها را در جعبه هاي مخصوص چوبي قرار مي دهند.به اين عمل اصطلاحاً تفريق مي گويند. چون هوا بايد به اين تخم ها برسد،بخشي از ديواره ي اين جعبه ها را با پارچه مي پوشانند.بهترين درجه حرارت 16تا17 درجه سانتي گراد است.به تدريج هوا گرم مي شود.در اين صورت كرم ها بعد از10 وحداكثر15روز از تخم بيرون مي آيند.كرم ها بسيار ظريف و كوچك هستند و بايد با برگ هاي مناسب،سالم و تميز تغذيه شوند.اگر برگ مرطوب،خيس يا كثيف باشد،كرم ها بيمار مي شوند.
كرم ابريشم از حشرات خونسرد است.وقتي هوا گرم مي شود و حرات بدن كرم بالا مي رود،اشتهاي او هم بيشتر مي شود.به خاطر همين،مصرف برگ از صبح تا ظهر كه هوا گرم است به تدريج زياد و در عصر كم مي شود.هر كرم در مدّت 35 روز عمر خود تنها در دوره نوزادي غذا مي خورد.مقدار غذا در طول عمر،25 تا 50 گرم برگ توت است.دوره نوزادي كرم ابريشم از بيرون آمدن از تخم وداخل پيله رفتن مي گذرد.او در اين دوره 4 بار پوست عوض مي كند كه به اين عوض كردن پوست، سن مي گويند.
در بدن كرم ابريشم يك جفت غدد وجود دارد كه در پايان سن پنجم پر از ماده ابريشم مي شود و كرم ديگر غذا نمي خورد.در اين مرحله كرم ها به رنگ زرد يا سفيدشيري در مي آيند و از كناره هاي محلّ پرورش خود بالا مي روند.درآن جا با ماده لعاب مانند كه همان ماده ابريشم است به دور خود تار مي تنند. درست زير دهان كرم دريچه اي است كه تارها و رشته هاي نازك از همان جا ترشّح مي شوند.به اين دريچه تارريسك گفته مي شود.كرم ابريشم با اين تارها و مادّه ديگري كه همزمان ترشّح مي شود،يك لانه تخم مرغي شكل به نام پيله دور خود مي سازد.ماده دوم اين خاصيت را دارد كه تارها را به هم مي چسباند از اين رو پيله ها را به صورت ضربدر و گاهي8 مي تنند.پيله ها گاهي دروسط مانندبادام زميني باريك هستند.
پيله تقريباً در مدّت 24ساعت كامل مي شود و دوره نوزادي كرم ابريشم درون پيله به پايان مي رسد.به اين مرحله از زندگي كرم ها شفيره گفته مي شود.معمولاً پس از آن كه شفيره مدتي دردرون پيله مي ماند تغيير شكل مي دهد ودو بال نسبتاً بزرگ درمي آورد.در اين مرحله (شفيره )كرم تبديل به پروانه مي شود. برخي از پروانه ها از جنس نر و برخي ماده هستند. پروانه ماده در بيرون از پيله مي تواند چند سانتي متر بپرد امّا پروانه نر حتي يك سانتي متر هم نمي تواند بپرد.پروانه هنگامي كه مي خواهد از پيله خارج شود آن را سوراخ مي كند و پيله سوراخ شده ديگر براي توليد ابريشم قابل استفاده نيست.شفيره هايي كه به پروانه تبديل مي شوند مدّت كوتاهي زنده مي مانند. در اين مدّت آن پروانه هايي كه ماده هستند حدود 400 تا600 تخم زرد رنگ مي گذارند كه هر يك به اندازه ته سوزن است.
پيله هايي كه شفيره هاي آن ها براي توليد نخ ابريشم كشته مي شوند ابتدا در دستگاه هاي مخصوص گردگيري و نظافت مي شوند .سپس در ماشين هاي بخار يا آب جوش قرار داده مي شوند تا چسبي كه تار ها را به همديگر مي چسباند نرم شود.وتارهاي ابريشم از هم جدا شوند.درازاي هر پيله در حدود 400 الي 1200 متر است.چون تارها بسيار نازك هستند و ممكن است پاره شوند 4تا8 پيله را در دستگاه مخصوص قرار مي دهند.تا همزمان باز و به همديگر تابيده شوند.اين تارها باقطر هاي گوناگون و براي مصارف مختلف به دور قرقره هاي مخصوص پيچيده مي شوند.
رنگ طبيعي نخ ابريشم بستگي به رنگ و نوع پيله دارد.رنگ پيله معمولاًسفيد(مايل به زرد،يا سبز كمرنگ) است.پيله ها انواع گوناگون دارند.هر قدر طول پيله ها بلند تر و رنگ آنها سفيد تر و شفاف تر باشد،پيله مرغوب تر است.پيله هاي هيبريد و پلي هبريد وجود دارد كه رنگ آن ها سفيد است وطول تار هايشان به 1200متر مي رسد.اين ها بهترين نوع پيله هستند. اين پيله ها در ‍‍‍ژاپن و از نوعي كرم به همين نام به دست مي آيند.
الياف ابريشم به خوبي رنگ پذيرند.براي پارچه هاي مخمل،ساتن،كرپ وغيره آن ها را قبل از بافت، رنگ آميزي مي كنند و برخي از پارچه هاي ابريشم را بعد از بافت رنگ آميزي مي كنند.
از شفيره هاي مرده براي تهيّه خوراك ماهي هاي پرورشي ،روغن كشي و ساخت مواد آرايشي و پزشكي استفاده كرد.
انواع ديگر پيله:
1- پيله بغدادي : رنگ سفيد و طول تار 700 متر است.
2- پيله چيني : رنگ سفيد و طول تار 400 متر است.
3-پيله خراساني :رنگ سفيد و طول تار 400 متر است.
كدام مناطق براي پرورش كرم ابريشم مناسب است؟
جاهايي براي كرم ابريشم مناسب است كه توت مناسب داشته باشد.كشورهايي كه بيشترين و بهترين الياف و منسوجات ابريشمي را توليد مي كنند چين ،ژاپن،هند،كره،تايلند،برزيل و ايران هستند. بزرگترين مصرف كننده الياف خام و صادركننده كالاهاي ابريشمي ژاپن،آمريكا،اروپاي غربي هستند. در كشورما گيلان، خراسان ،مازندران و آذربايجان مناسب ترين مناطق پرورش كرم ابريشم هستند. ابريشمي كه در اين مناطق توليد مي شود،در بافت قالي ها و قاليچه هاي ابريشمي به مصرف مي رسد. پرورش كرم ابريشم در ايران توسط برخي كشاورزان و در كنار كار كشاورزي انجام مي شود.در 30 سال اخير يك خوراك مصنوعي براي كرم ابريشم تهّيه شد ولي ابريشم توليد شده كيفيت خوبي نداشت.
بدن كرم ابريشم داراي سه بخش سر،سينه وشكم است. در قسمت سر،يك جفت چشم مركب، شاخكها و دهان قرار دارد. هر يك از چشم ها،شش چشم ساده دارند. شاخكها هم در زير چشمها قرار دارند.دهان در پايين و جلوي سر است.در زير آن تار ريسك قرار دارد. وقتي كرم ها تبديل به پروانه مي شوند در ناحيه سينه،دو بال بزرگ در مي آورند. غدّه هاي بزرگ ابريشم قسمت زيادي از ناحيه پشت و پهلوي بدن كرم را فرا مي گيرند.
كرم ابريشم در ابتدا حشره وحشي بود و با كرم هاي اهلي شده امروزي تفاوت داشت. نژادهاي متنوّع امروزي حاصل زحمات هزار ساله زيست شناسان و دانشمندان به منظور تغيير دادن و اصلاح كردن نوعي وحشي به اهلي است.
در حدود 4600 سال پيش چيني ها به روش پرورش كرم ابريشم پي برده بودند.امّا آن را تا 3500 سال به عنوان يك راز ملّي پنهان كرده بودند.راز آن توسط يك شاهزاده چيني كه با يك فرمانرواي خارجي ازدواج كرد به خارج از چين برده شد.به كشورهاي همسايه ي چين مثل تركمنستان، مغولستان،هند و ژاپن نيز آشكار شد.كه آن ها نيز اين راز را پنهان داشتند تا 1100سال پيش دو كشيش مسيحي كه براي تبليغ دين به آن جا رفته بودند،تخم هاي ابريشم را داخل لباس هاي خود پنهان كردند و از طريق تركمنستان و ايران به اروپا بردند.در زمان حكومت صفويه ابتدا در خراسان و سپس به ساير مناطق برده شد.كاروان ها ابريشم را در طول اين جاده كه 6400 كيلومتر است،به اروپا مي بردند.
اصطلاحات ابريشم
ابريشم مصنوعي: به الياف ابريشم مصنوعي ريون گفته مي شود.ماده اوّليّه ريون سلولز(ماده سبز گياه)است.بنابراين منشاء گياهي دارد.درصورتي كه ماده اوّليّه ابريشم طبيعي،پروتئيني است.براي تهيّه ي ريون از گياهاني استفاده مي شود كه داراي سلولز كافي و مناسب هستند.باصرفه ترين و ساده ترين ابريشم مصنوعي از درختان جنگلي همچون صنوبر،كاج و غيره به دست مي آيد.محصولات به دست آمده استحكام،دوام و خواص ابريشم طبيعي را ندارند.
ابريشم بها: پولي كه براي احترام گذاشتن يا خوش حال كردن كسي به او مي دهند مثل مزد ساز زدن.
ابريشم تابي: دكّان يا كارگاه ابريشم تاب.
ابريشم كش: كسي كه تارهاي ابريشم را به وسيله ي دستگاه ابريشم كشي از پيله در مي آورد.
ابريشم كشي: كارگاه ابريشم كشيدن.
ابريشم طرب: زه،تارها و ريسمان سازهاي زهي.
منبع:آشنايي با محصولات مهم كشاورزي
ارسال توسط کاربر محترم سایت : aziztaeme




 



نظرات کاربران
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
مقالات مرتبط