شهيد شقاقي، اولين پيام‌رسان انقلاب اسلامي در منطقه
گفتگو با آيت‌الله تسخيري دبير كل مجمع جهاني تقريب مذاهب اسلامي
بعضي از صاحب‌نظران بر اين عقيده هستند كه با توجه به اين كه انقلاب اسلامي در ابتداي پيروزي‌اش در جهان عرب در حالت غربت قرار داشت شهيد شقاقي اولين پيام رسان انقلاب اسلامي در كشورهاي منطقه بوده است، ولي من معتقدم كه امام خميني (ره) وقتي زمام بيداري اسلام را به دست گرفت، نيروهاي نهفته اين امت را در خيلي از زمينه‌ها به فعليت رساند و الهام‌بخش جوان‌هاي مخلص در كل جهان اسلام شد. او يكي ازشاگردان و الهام‌گرفتگان ازامام‌خميني (ره) بود. در حقيقت انقلاب اسلامي ايران اولاً بيداري اسلامي را گسترش داد و ثانياً اميد جهان اسلام به آينده روشنش را زنده كرد. بعد از اين كه دشمنان امت اسلامي اين اميد را در دل توده‌ها خاموش كردند. نكته سوم مسأله هدايت احساسات اين امت است؛ يعني شايد خيلي جاها متفكران ايده خوبي دادند، اما كم بود. ايده‌هايي كه محرك احساسات توده‌ها باشد و امام اين احساسات را هماهنگ كرد. يكي از مؤثرترين در اين راه و الهام گرفتگان ازامام، شهيد شقاقي بود.
برخي از حركت‌ها متأثر از تفكرات سلفي بودند و تا حدي جمود از خودشان نشان دادند. برخي ديگر اصلاً بر تربيت فكري تأكيد نكردند و بيشتر به سوي حركت‌هاي عملي و جهادي رفتند. بنده معتقدم كه حركت جهاد اسلامي از همه گرايش‌هاي افراطي نجات يافته كاملاً هدفش را تشخيص داد. تعادلي بين فكر و عمل ايجاد كرد و اين امر از تأثير شخصيت مرحوم شقاقي بود. ايشان هم متفكر، هم مجاهد في سبيل‌الله بود و هم در اين راه فداكاري‌هاي زيادي انجام داد. تماس‌هايي با متفكران جهان داشت. به نظرم حركت جهاد اسلامي حركتي است آگاه، كه خوب هدف را شناخت. جاي پايش را مشخص كرد و راه به سوي هدف را نيز تشخيص داد. لذا اين حركت تا امروز كه رهبرانش هم شهيد شدند و خودش را سالم نگه داشته است، راه‌حل را كاملاً حركت اسلامي مي‌دانست، از طرح‌هاي سازش كارانه به دور بود و اتباعش را تربيت فكري و عملي كرد. خود حركت جهاد اسلامي يك حركت مخلصانه، روشن و حركتي است كه تعادل بين فكر و عمل را به وجود آورده است. مي‌دانم و مطمئنم كه در كنار حركت‌هاي ديگر فلسطين انشاالله به هدفش خواهد رسيد.
منبع: ماهنامه شاهد یاران، شماره 26
درآمد
تفاوت آقاي شقاقي با شخصيت‌هاي مسلمان ديگر از كشورهاي اسلامي و عربي و ويژگي ايشان چه بود؟
حضرتعالي در صحبت‌هايتان فرموديد كه شهيد شقاقي در ادبياتش زياد به امام حسين، كربلا و عاشورا اشاره مي‌كرد. بفرماييد كه ايشان تا چه اندازه واقعاً معتقد به قيام كربلا و نهضت امام حسين(ع) بود؟
با توجه به تلاش‌هايي كه مرحوم شقاقي در ارتباط با ضرورت حل اختلافات مذهبي و تلاش براي نزديك كردن ديدگاه‌هاي علماي سني و شيعه داشت، در مجمع جهاني تقريب، چه جايگاهي دارد؟
آيا باز هم در برنامه‌تان هست كه ادبيات يا نشريات ديگري را از او منتشر كنيد؟
بعضي از صاحب‌نظران بر اين عقيده هستند كه با توجه به اين كه انقلاب اسلامي در ابتداي پيروزي‌اش در جهان عرب در حالت غربت قرار داشت شهيد شقاقي اولين پيام رسان انقلاب اسلامي در كشورهاي منطقه بوده است، ولي من معتقدم كه امام خميني (ره) وقتي زمام بيداري اسلام را به دست گرفت، نيروهاي نهفته اين امت را در خيلي از زمينه‌ها به فعليت رساند و الهام‌بخش جوان‌هاي مخلص در كل جهان اسلام شد. او يكي ازشاگردان و الهام‌گرفتگان ازامام‌خميني (ره) بود. در حقيقت انقلاب اسلامي ايران اولاً بيداري اسلامي را گسترش داد و ثانياً اميد جهان اسلام به آينده روشنش را زنده كرد. بعد از اين كه دشمنان امت اسلامي اين اميد را در دل توده‌ها خاموش كردند. نكته سوم مسأله هدايت احساسات اين امت است؛ يعني شايد خيلي جاها متفكران ايده خوبي دادند، اما كم بود. ايده‌هايي كه محرك احساسات توده‌ها باشد و امام اين احساسات را هماهنگ كرد. يكي از مؤثرترين در اين راه و الهام گرفتگان ازامام، شهيد شقاقي بود.
مرحوم شقاقي زياد به ايران مي‌آمدند و با امام هم ملاقات‌هايي داشتند، آيا از ايشان خاطره‌اي داريد؟
با توجه به شناختي كه از رهبران و شخصيت‌هاي جهان اسلام داريد، آيا راه شهيد شقاقي را در ادامه راه افرادي چون ابوالاعلاي مودودي و حسن البنا مي‌دانيد؟
من در ادبيات شهيد شقاقي كه مطالعه مي‌كردم ديد م كه ايشان بسيار به شهيد سيد محمد باقر صدر ارادت داشت تا چه اندازه به ديدگاه‌هاي ايشان خصوصاً در زمينه اقتصاد وفلسفه نو متعصب بود؟
حضرت عالي سابقه ديرينه‌اي در جنبش‌هاي اسلامي منطقه داريد تفاوت جنبش جهاد اسلامي را با برخي جنبش‌هاي اسلامي ديگر در چه مي‌دانيد؟
برخي از حركت‌ها متأثر از تفكرات سلفي بودند و تا حدي جمود از خودشان نشان دادند. برخي ديگر اصلاً بر تربيت فكري تأكيد نكردند و بيشتر به سوي حركت‌هاي عملي و جهادي رفتند. بنده معتقدم كه حركت جهاد اسلامي از همه گرايش‌هاي افراطي نجات يافته كاملاً هدفش را تشخيص داد. تعادلي بين فكر و عمل ايجاد كرد و اين امر از تأثير شخصيت مرحوم شقاقي بود. ايشان هم متفكر، هم مجاهد في سبيل‌الله بود و هم در اين راه فداكاري‌هاي زيادي انجام داد. تماس‌هايي با متفكران جهان داشت. به نظرم حركت جهاد اسلامي حركتي است آگاه، كه خوب هدف را شناخت. جاي پايش را مشخص كرد و راه به سوي هدف را نيز تشخيص داد. لذا اين حركت تا امروز كه رهبرانش هم شهيد شدند و خودش را سالم نگه داشته است، راه‌حل را كاملاً حركت اسلامي مي‌دانست، از طرح‌هاي سازش كارانه به دور بود و اتباعش را تربيت فكري و عملي كرد. خود حركت جهاد اسلامي يك حركت مخلصانه، روشن و حركتي است كه تعادل بين فكر و عمل را به وجود آورده است. مي‌دانم و مطمئنم كه در كنار حركت‌هاي ديگر فلسطين انشاالله به هدفش خواهد رسيد.
واكنشي از سوي جنبش اسلامي بر عملكرد جنبش‌هاي اسلامي سنتي مي‌بينيد؟
منبع: ماهنامه شاهد یاران، شماره 26
/ج
