پوشش در اديان (1)

پوشش در اديان الهي
 

پوشش در اديان تلاشي است تا نشان دهد که همه اديان الهي، بشر را به عفاف و پوشش نه تنها دعوت، که امر کرده اند.
گرچه تحريف در کتب مقدس باعث شده تا جوانبي از اين امر مورد افراط و تفريط قرار گيرد.

پوشش در آيين زرتشت
 

در کتاب گاتا چند اصل اساسي است که اصول آموزشي زرتشت محسوب مي شود. از جمله آزادي مطلق انتخاب، امنيت کامل و....
تأکيد و سفارش موبدان به حفظ پوشش و حجاب برگرفته از اصول اساسي اين آئين در کتاب آسماني گاتا زرتشت است اصولي چون امنيت کامل ايجاب مي کند که پيروان اين آئين پوشش و حجاب را رعايت کنند اصل آزادي اقتضاء مي کند جهت عدم سلب آزادي ديگران و عدم تهييج قوه شهويه ديگران پوشش و حجاب را رعايت کنند.
"اشو زرتشت" نه تنها با تقرير و تنفيذ خود بر حدود و کيفيت رايج حجاب و عفاف صحه گذاشته بلکه براي تعميق آن با پندهايي کوشيده است تا ريشه هاي دروني حجاب را مستحکم نمايد. (علي محمد آشنايي، حجاب در اديان، ص 137).
از اندرزهاي "آورباد ماراپسند" موبد موبدان: دختر با حيا را دوست بدار و او را به مردي هوشيار و دانا به عروسي ده، زيرا مرد دانا و هوشيار مانند زمين نيکي است که چون تخم در آن بکارند حاصل نيک و فراوان به عمل آيد با زن فرزانه و با حيا عروسي کن او را دوست بدار زن ديگري را فريب مده که روانت گناه نگردد. (سالنماي 72، انجمن زرتشتيان تهران، ص 10)
با توجه به متون تاريخي در زمان زرتشت اگرچه زن با آزادي در محيط بيرون از خانه رفت و آمد مي کرد و يا همپاي مردان به کار مي پرداخته ولي اين امور با حجاب کامل و پرهيز شديد از اختلاط هاي فساد انگيز همراه بوده است. (علي محمدي آشناني، حجاب در اديان، ص 115).
ويل دورانت مورخ مشهور نيزمي نويسد: در زمان زرتشت پيغمبر، زنان همانگونه که عادت پيشينيان بود، منزلت عالي داشتند و با کمال آزادي و روي گشاده در ميان مردم آمد و شد مي کردند و صاحب ملک و زمين مي شدند و در آن تصرفات مالکانه داشتند، پس از داريوش، زنان طبقات بالاي اجتماع جرأت آن را نداشتند که جز در تخت روان سرپوش دار از خانه بيرون بيايند و هرگز به آنان اجازه داده نمي شد که آشکارا با مردان آمد و رفت کنند. زنان شوهردار حق نداشتند هيچ مردي را ولو پدر و برادرشان باشد، ببينند. در نقش هايي که از ايران باستان برجاي مانده است، هيچ صورت زن ديده نمي شود و نامي از ايشان به نظر نمي رسد. (ويل دورانت ، تاريخ تمدن، ج 1 ص 552؛ علي محمدي آشتياني، حجاب در اديان الهي ص 120 - 121، حجاب آزادي يا اسارت، ص 38 - 39)

لباس مذهبي زرتشتيان
 

زرتشتيان داراي جامه ويژه مذهبي هستند که فرد پسر يا دختر، پس از رسيدن به سن پانزده سالگي، بايد آن را به تن کنند. بگونه اي که نپوشيدن آن جامه مذهبي باعث ايجاد ديو «دروج ناسو» شمرده شده است. (دروج ناسو، نام ديو ناپاکي است که تماس وي براي انسان بسيار خطرناک است و عواقب وخيم دارد و هنگام جدا شدن روح از بدن به انسان حمله مي کند، (وندي داد، ص 253، 143).
اين لباس «سدره و کُشتي» نام دارد و کيفيت آن، که مي تواند پوشش کاملي براي زنان به حساب آيد بدين شرح است:
«سدره» که جامه ديني ويژه زرتشتيان است بايد از نه پاره پارچه سفيد و نازک دوخته شده و در زير پيراهن چسبيده به بدن پوشيده شود... سدره در اوستا "ستره" ناميده شده. ستره يعني جامه نيک انديشي. علماي اسلام نيز براي بيان حکم حجاب از واژه ستر استفاده کرده اند.
«کُشتي» کمربند باريکي که از پشم گوسفند بافته شده و بايد پيوسته آن را بر روي سدره به کمر ببندند.
کمر بستن «کُشتي» نشانه پيمان و کمر بستن به بندگي خداوند يکتا و آماده بودن براي پيروي از دستورهاي اوست. (مؤبد رستم شهرزادي، دين و دانش، انجمن زرتشتيان تهران، 1357)

آيين سدره پوشي
 

برابر با يک روش کهن و پذيرفته شده باستاني، همه جوانان دختر و پسر بايد آئين سدره پوشي را انجام دهند تا زرتشتي شناخته شوند. درباره سني که بايد آئين انجام شود، ديدگاه هاي چندي وجود دارد. برخي انجام آن را هنگامي که جوان به سن بلوغ رسيد و توانايي شناخت خوب از بد را دارد، سفارش مي کنند و برخي ديگر انجام آن را پيش از رسيدن به سن بلوغ لازم مي دانند. امروز در ايران کودکان را بين سن هفت و يازده سالگي دره پوش مي کنند. (ديدي نو از ديني کهن، دکتر فرهنگ، ص 163؛ حجاب در اديان الهي، ص 139)
نقاشيهاي موجود و تصاوير بدست آمده از دوران قديم بيانگر اين موضوع است که زرتشتيان در طول تاريخ پوشش کاملي داشته اند که معمولا اين پوشش براي آقايان کلاه و لباس بلند و شلوار بوده است و براي خانمها نيز چارقد بوده است که سر آنها را مي پوشانيده است و گاهي به جاي چارقد از کلاهي بنام لچک استفاده مي کردند که تا ساليان قبل نيز در ميان زنان روستايي شهرهاي جنوبي استان کرمان (شهرهاي کنوني جيرفت، کهنوج، منوجان، عنبرآباد، رودبار و قلعه گنج را در بر مي گيرد.) مرسوم بوده است. (حجاب در اديان الهي، عباس حمزه، ص 138) پوشاکي که بانوان زرتشتي از آن استفاده مي کنند شباهت بسيار نزديک به پوشاک بانوان نقاط ديگر ما دارد، چنان که روسري آنان از نظر شکل و طرز استفاده، نظير روسري بانوان بختياري و طرز استفاده آنان است و پيراهن، شبيه پيراهن بانوان لر در گذشته نزديک است و شلوار، از لحاظ شکل و برش، همان شلوار بانوان کرد آذربايجان غربي است و کلاهک، همان کلاهک بانوان بندري مي باشد. با اين تذکر، پوشاکي که بانوان زرتشتي با اندکي ساده کردن و با گرايش تدريجي به سوي مد روز از آن استفاده مي کنند عبارت است از: کلاهک، پيراهن رويي، روسري، پارچه اي است رنگين و با نقش و نگار و به طول در حدود سه متر و نيم و عرض يک متر، که به طرز بانوان بختياري روي کلاهک مي گذارند و براي استوار ماندن بر سر، با دستمالي کلاغي، روي آن را مي بندند. (سالنماي 1372 انجمن زرتشتيان تهران، پوشاک باستاني ايرانيان، فصل پوشاک اقليتهاي ميهن ما، ص 265)
شلوار بانوان، از لحاظ برش با شلوار بانوان کرد آذربايجان غربي يکسان است، جز اينکه ساقه هاي شلوار به جاي يک تکه بودن از تکه هاي باريک و الوان و نقش و نگار دار هستند. دمپاي شلوار را نيز به وسيله بند، به دور ساق و مچ پا جمع مي کنند و کمر آن نيز ليفي است. (سالنماي 1372 انجمن زرتشتيان تهران، پوشاک باستاني ايرانيان، فصل پوشاک اقليتهاي ميهن ما، ص 265)
روش عملي زنان زرتشتي، جامعه ويژه زرتشتيان، لزوم پوشاندن موي سر در مراسم عبادي و حرمت نگاه بر زنان و پند و اندرزهاي ديني نشانگر تشريع حجاب در آيين زرتشت و بيانگر حدود کيفيت حجاب از ديدگاه آنان است. (علي محمد آشناني، حجاب در اديان، ص 115)

روجوب پوشاندن سر در مراسم مذهبي
 

از نظر دين زرتشت بر هر يک از مرد و زن واجب است که هنگام انجام مراسم عبادي و نيايش، سر خود را بپوشانند. بنا به گفته مؤبد «رستم شهرزادي» پوشش زنان بايد به گونه اي باشد که هيچ يک از موهاي سر زن از سرپوش بيرون نباشد. درخرده اوستا به طور صريح چنين آمده است:
نامي زت واجيم، همگي سر واپوشيم و همگي نماز و کريم بدادار هورمزد. (خرده اوستا، فصل آفرينگان دهمان)
يعني همگان نامي ز تو بر گوييم و همگان سر خود را مي پوشيم آنگاه به درگاه دادار اهورا مزدا نماز مي کنيم.

حرمت نگاه ناپاک به زنان
 

دين زرتشت بر سه اصل اساسي يعني انديشه نيک، گفتار نيک و کردار نيک بيان گذاشته شده است. مؤبدان در تفسير انديشه و کردار نيک مي گويند:
يک زرتشتي مؤمن مي بايست از نگاه ناپاک به زنان ديگر دوري جويد.
در اندرز «آذرباد ماراسپند» مؤبد موبدان آمده است:
مرد بد چشم را به معاونت خود قبول مکن. (سالنماي 1372 چاپ انجمن زرتشتيان تهران، ص 10)
در نصيحت فوق علاوه بر تأکيد بر لزوم پرهيز از بد چشم بودن از قبول نمودن آنان (که در نگاه ناپاک هستند)، حتي به عنوان معاون و کمک يار نهي شده است.

توصيه زرتشت به دختران و پسران
 

زرتشت در "گات ها يسنا پنجاه و سه بند پنج" به پسران و دختراني که مي خواهند با هم پيمان ازدواج ببندند پند و اندرز مي دهد که:
اي دختران شوي کننده و اي دامادان اينک بياموزم و آگاهتان کنم با غيرت از براي زندگاني پاک منشي بجوييد. (اصل و نسب و دين هاي ايرانيان باستان، عبدالعظيم رضايي، ص 141؛ حجاب در اديان الهي، ص 128)
منبع: حريم ريحانه.