كتاب شناسی/ آذربایجان و اران
آذربایجان و اران
نوشته: عنایتالله رضا
چاپ سوم: 1390
ژوئن 1918 میلادی سران حزب مساوات در سرزمینی كه در شمال رودخانه ارس و در قفقاز جای دارد و امروزه دولت جمهوری آذربایجان بر آن فرمان میراند، دولتی تازهتاسیس كردند. آنان نام این دولت نوبنیاد را دولت آذربایجان نهادند؛ در حالی كه از دوران باستان تا به آن روز، در همه متنهای تاریخی، جغرافیایی و در مجموعه مفاهیم «جغرافیای تاریخی»، تاریخنگاران و جغرافیدانان از این سرزمین با نامهایی همچون «اران»، «آلبانیای قفقاز»، «آغوان» و «آلوان» یاد میكردند.
در آغاز، تغییر نام سرزمین اران و نهادن نام «آذربایجان» روی آن، از سوی ایرانیان و مردمان آذربایجان واكنشی را برنیانگیخت؛ اما در سالهای بعد كه نیت پنهان این تغییرنام بر ایرانیان و مردمان آذربایجان روشن شد، اعتراضها بالا گرفت و كار به جایی رسید كه گروهی از آزادیخواهان آذربایجان به پیشگامی شیخمحمد خیابانی و حاجی اسماعیل آقا امیرخیزی پیشنهاد كردند نام سرزمین همیشه ایرانی به آذربایجان تغییر كند. از آن میان، امیرخیزی پیشنهاد كرد كه چون آذربایجانیان در راه پیروزی جنبش مشروطیت جانفشانیها كردهاند، نام تازه «آزادیستان» را بر آذربایجان بگذارند. نزدیك به 30 سال پیش، دكتر عنایتالله رضا، تاریخنگار برجسته معاصر برای روشن كردن پیشینه تاریخی و مرزهای جغرافیایی سرزمین ایرانی آذربایجان در جنوب رودخانه ارس و سرزمین اران (جمهوری آذربایجان امروز) پژوهشهای خود در این زمینه را در كتاب «آذربایجان و اران» منتشر كرد. او در 8 بخش این كتاب، پیشینه تاریخی و جغرافیایی این دو سرزمین را بررسی كرد. كتاب آذربایجان و اران از سوی نشر هزار در 288 صفحه منتشر شده است.
مطالعاتی درباره تاریخ، زبان و فرهنگ آذربایجان
نوشته: فیروز منصوری
چاپ سوم: 1387
قفقاز و سرزمینهای آن كه برای هزاران سال بخشی از پیكر سرزمین ایران بودند با شكست ایران در جنگهای ایران و روس كه به دلیل عقبماندگی نظامی ایران و خیانتهای مشاوران انگلیسی روی داد از ایران جدا شدند و از آن پس با پیشرفت روند ملتسازی در این كشورها، گرایشهایی به تاریخسازی و توسعهطلبی میان سیاستمداران و تاریخنگاران دولتی سرزمینهای قفقاز پدید آمد.
آنچه این پژوهش را در اندازههای یك پژوهش برتر مطرح میسازد، بهرهگیری نویسنده آن از چندصد منبع تاریخی، فارسی، عربی، تركی، تركی با خط قدیم، تركی با خط لاتین و انگلیسی است كه شرح آنها در كتابنامههای جداگانهای در پایان كتاب آمده است. گفتارهای خواندنی این كتاب بسیارند، اما از میان آنها میتوان برخی را دارای ارزش بیشتری دانست.
از جمله مقالههای: «مناسبات سیاسی چندصدساله فرمانروایان آذربایجان با ارمنستان تا ورود سلجوقیان به تبریز»، «جنگهای ایران و عثمانی در قفقاز و آذربایجان»، «جنگهای چهارساله ایلات شاهسون و شقاقی با عثمانیها»، «تهاجم فرهنگی روسیه به شهرهای قفقاز»، «برنامههای استعمارگران برای آذربایجان «میسیونرهای آمریكایی در ایران»، «چگونه میسیونرهای آمریكایی، نستوریان پروتستان را تابع كلیسای ارتدوكس روسیه كردند؟» و.... بیگمان كتاب «مطالعاتی درباره تاریخ، زبان و فرهنگ آذربایجان» از مهمترین منابع برای شناخت قفقاز و همسایگان آن بهشمار ميرود. این كتاب را نشر هزار در یك دوره 2جلدی و 964 صفحه و با بهای 28000 تومان منتشر كرده است.
تجزیه قفقاز
نوشته: هوشنگ طالع
چاپ اول: 1387
این كتاب، دفتر چهارم از مجموعهای 6 جلدی به نام «تاریخ تجزیه ایران» است كه هدف از تالیف آن، شناساندن بزرگترین «تجزیه سرزمینی در تاریخ جهان» است. در روند شكلگیری این تجزیه شوم، دوسوم از پهنه ایران به دست روسیه و با خیانتهای انگلستان از پیكر آن جدا شد.
دكتر هوشنگ طالع، پژوهشگر معاصر در این كتاب، تجزیه سرزمینهای قفقاز از ایران را از روزگار تاسیس دولت ملی در دوره صفویان ریشهیابی میكند در روزگاری كه 4 قدرت مهاجم در پیرامون ایران سربرآورده بودند؛ دولت عثمانی، دولت روسیه تزاری، دولت انگلستان و دولت امپراتوری هندوستان. در صفحات این كتاب، پژوهشگر با ارائه سندهای سیاسی، همچون پیماننامهها، نامههای تاریخی و فرمانهای تاریخی میكوشد روند این تجزیه را به تصویر بكشد.
نام گفتارهای كتاب به این شرح است: 1ـ ایران در چالش با چهار قدرت بزرگ 2ـ برآمدن نادر: بازسازی دولت فراگیر ملی 3ـ آقامحمدخان: دوبارهسازی دولت فراگیر ملی 4ـ نبردهای روسیه علیه ایران 5 ـ ایران در پی متحدان 6 ـ پایان بدفرجام «اتحاد»، تجزیه بخشهایی از قفقاز 7 ـ تلاش سیاسی در راه بازگشت سرزمینهای اشغالی 8 ـ میان دو جنگ 9 ـ تجزیه سرتاسر قفقاز. بخشی با نام «پیوست» در پایان كتاب آمده كه در آن سی و یك سند سیاسی به كتاب پیوست شده است؛ از راهبرد (وصیتنامه) پتر كبیر تا عهدنامههای سیاسی میان ایران و دولتهای بیگانه تا متن قراردادهای ننگین گلستان و تركمانچای و نامههای تاریخی شاهان ایران به مردمان قفقاز. كتاب «تجزیه قفقاز» در 374 صفحه و با بهای 6900 تومان از سوی انتشارات سمرقند منتشر شده است.
منبع:روزنامه جام جم
ارسال توسط کاربر محترم سایت :roode20
نوشته: عنایتالله رضا
چاپ سوم: 1390
ژوئن 1918 میلادی سران حزب مساوات در سرزمینی كه در شمال رودخانه ارس و در قفقاز جای دارد و امروزه دولت جمهوری آذربایجان بر آن فرمان میراند، دولتی تازهتاسیس كردند. آنان نام این دولت نوبنیاد را دولت آذربایجان نهادند؛ در حالی كه از دوران باستان تا به آن روز، در همه متنهای تاریخی، جغرافیایی و در مجموعه مفاهیم «جغرافیای تاریخی»، تاریخنگاران و جغرافیدانان از این سرزمین با نامهایی همچون «اران»، «آلبانیای قفقاز»، «آغوان» و «آلوان» یاد میكردند.
در آغاز، تغییر نام سرزمین اران و نهادن نام «آذربایجان» روی آن، از سوی ایرانیان و مردمان آذربایجان واكنشی را برنیانگیخت؛ اما در سالهای بعد كه نیت پنهان این تغییرنام بر ایرانیان و مردمان آذربایجان روشن شد، اعتراضها بالا گرفت و كار به جایی رسید كه گروهی از آزادیخواهان آذربایجان به پیشگامی شیخمحمد خیابانی و حاجی اسماعیل آقا امیرخیزی پیشنهاد كردند نام سرزمین همیشه ایرانی به آذربایجان تغییر كند. از آن میان، امیرخیزی پیشنهاد كرد كه چون آذربایجانیان در راه پیروزی جنبش مشروطیت جانفشانیها كردهاند، نام تازه «آزادیستان» را بر آذربایجان بگذارند. نزدیك به 30 سال پیش، دكتر عنایتالله رضا، تاریخنگار برجسته معاصر برای روشن كردن پیشینه تاریخی و مرزهای جغرافیایی سرزمین ایرانی آذربایجان در جنوب رودخانه ارس و سرزمین اران (جمهوری آذربایجان امروز) پژوهشهای خود در این زمینه را در كتاب «آذربایجان و اران» منتشر كرد. او در 8 بخش این كتاب، پیشینه تاریخی و جغرافیایی این دو سرزمین را بررسی كرد. كتاب آذربایجان و اران از سوی نشر هزار در 288 صفحه منتشر شده است.
مطالعاتی درباره تاریخ، زبان و فرهنگ آذربایجان
نوشته: فیروز منصوری
چاپ سوم: 1387
قفقاز و سرزمینهای آن كه برای هزاران سال بخشی از پیكر سرزمین ایران بودند با شكست ایران در جنگهای ایران و روس كه به دلیل عقبماندگی نظامی ایران و خیانتهای مشاوران انگلیسی روی داد از ایران جدا شدند و از آن پس با پیشرفت روند ملتسازی در این كشورها، گرایشهایی به تاریخسازی و توسعهطلبی میان سیاستمداران و تاریخنگاران دولتی سرزمینهای قفقاز پدید آمد.
آنچه این پژوهش را در اندازههای یك پژوهش برتر مطرح میسازد، بهرهگیری نویسنده آن از چندصد منبع تاریخی، فارسی، عربی، تركی، تركی با خط قدیم، تركی با خط لاتین و انگلیسی است كه شرح آنها در كتابنامههای جداگانهای در پایان كتاب آمده است. گفتارهای خواندنی این كتاب بسیارند، اما از میان آنها میتوان برخی را دارای ارزش بیشتری دانست.
از جمله مقالههای: «مناسبات سیاسی چندصدساله فرمانروایان آذربایجان با ارمنستان تا ورود سلجوقیان به تبریز»، «جنگهای ایران و عثمانی در قفقاز و آذربایجان»، «جنگهای چهارساله ایلات شاهسون و شقاقی با عثمانیها»، «تهاجم فرهنگی روسیه به شهرهای قفقاز»، «برنامههای استعمارگران برای آذربایجان «میسیونرهای آمریكایی در ایران»، «چگونه میسیونرهای آمریكایی، نستوریان پروتستان را تابع كلیسای ارتدوكس روسیه كردند؟» و.... بیگمان كتاب «مطالعاتی درباره تاریخ، زبان و فرهنگ آذربایجان» از مهمترین منابع برای شناخت قفقاز و همسایگان آن بهشمار ميرود. این كتاب را نشر هزار در یك دوره 2جلدی و 964 صفحه و با بهای 28000 تومان منتشر كرده است.
تجزیه قفقاز
نوشته: هوشنگ طالع
چاپ اول: 1387
این كتاب، دفتر چهارم از مجموعهای 6 جلدی به نام «تاریخ تجزیه ایران» است كه هدف از تالیف آن، شناساندن بزرگترین «تجزیه سرزمینی در تاریخ جهان» است. در روند شكلگیری این تجزیه شوم، دوسوم از پهنه ایران به دست روسیه و با خیانتهای انگلستان از پیكر آن جدا شد.
دكتر هوشنگ طالع، پژوهشگر معاصر در این كتاب، تجزیه سرزمینهای قفقاز از ایران را از روزگار تاسیس دولت ملی در دوره صفویان ریشهیابی میكند در روزگاری كه 4 قدرت مهاجم در پیرامون ایران سربرآورده بودند؛ دولت عثمانی، دولت روسیه تزاری، دولت انگلستان و دولت امپراتوری هندوستان. در صفحات این كتاب، پژوهشگر با ارائه سندهای سیاسی، همچون پیماننامهها، نامههای تاریخی و فرمانهای تاریخی میكوشد روند این تجزیه را به تصویر بكشد.
نام گفتارهای كتاب به این شرح است: 1ـ ایران در چالش با چهار قدرت بزرگ 2ـ برآمدن نادر: بازسازی دولت فراگیر ملی 3ـ آقامحمدخان: دوبارهسازی دولت فراگیر ملی 4ـ نبردهای روسیه علیه ایران 5 ـ ایران در پی متحدان 6 ـ پایان بدفرجام «اتحاد»، تجزیه بخشهایی از قفقاز 7 ـ تلاش سیاسی در راه بازگشت سرزمینهای اشغالی 8 ـ میان دو جنگ 9 ـ تجزیه سرتاسر قفقاز. بخشی با نام «پیوست» در پایان كتاب آمده كه در آن سی و یك سند سیاسی به كتاب پیوست شده است؛ از راهبرد (وصیتنامه) پتر كبیر تا عهدنامههای سیاسی میان ایران و دولتهای بیگانه تا متن قراردادهای ننگین گلستان و تركمانچای و نامههای تاریخی شاهان ایران به مردمان قفقاز. كتاب «تجزیه قفقاز» در 374 صفحه و با بهای 6900 تومان از سوی انتشارات سمرقند منتشر شده است.
منبع:روزنامه جام جم
ارسال توسط کاربر محترم سایت :roode20
/ج