بريدگى‏ها و خراشيدگى‏ها

13 روش براى كمك به ترميم زخم
 

در اين جا اطلاعاتى درباره كمك‏هاى اوليه مورد نياز در هنگام مواجهه با زخم و خراش آمده است:
خونريزى را متوقف كنيد.
سريع‏ترين راه براى بند آوردن خونريزى، اعمال فشار مستقيم است. يك پارچه‏ى جاذب تميز - يك بانداژ يا حوله - را روى بريدگى بگذاريد؛ سپس با دست، مستقيما روى آن را به محكمى فشار دهيد. اگر پارچه‏اى نداريد، از انگشتان‏تان استفاده كنيد، اين كار باعث بند آمدن خونريزى بعد از يك يا دو دقيقه مى‏شود. اگر خون از اولين بانداژ عبور كرد، دومين بانداژ را بگذاريد و مداوم فشار دهيد. بانداژهاى جديد را روى بانداژ دومى بگذاريد و فشار دهيد. زيرا جدا كردن بانداژ اولى باعث از هم گسيخته شدن سلول‏هاى لخته شده‏ى خون مى‏شود. اگر فشار نتوانست خون را بند آورد، اندام مجروح را بالاتر از سطح قلب نگه داريد تا فشار خون در محل بريدگى كاهش يابد؛ فشار را در همه حال ادامه دهيد، اين كار احتمالا خون را بند مى‏آورد.
محل بريدگى را تميز نگه داريد.
اين كار براى جلوگيرى از عفونت، تغيير رنگ دائمى و كبودى مهم است. محل را با آب و صابون و يا آب تنها بشوييد. هدف از اين كار رقيق كردن باكترى‏ها در محل زخم مى‏باشد؛ همچنين اگر خرده سنگ‏ها و شن‏ها را از بريدگى پاك نكنيد، ممكن است باعث ايجاد رنگ دانه در زير پوست شوند به طورى كه انگار خال‏كوبى شده است.
محل زخم را بپوشانيد.
هنگامى كه خونريزى متوقف يا آهسته شد، زخم را با يك پارچه سفت ببنديد و يا با بانداژ الاستيك طورى بپيچانيد كه فشار بر بريدگى وارد شود، اما مانع قطع جريان نشويد. اگر بريدگى روى دست و پاست مى‏توانيد با فشار بر روى ناخن دست و پا آن را چك كنيد. ناخن در هنگام فشار، سفيد مى‏شود و هنگامى كه آن را رها مى‏كنيد، به رنگ صورتى برمى‏گردد. در صورت لزوم، بانداژ را مقدارى شل كنيد.
بيشتر فشار دهيد.
اگر خونريزى ادامه داشت، موضوع جدى‏تر از آن است كه شما فكر كرده‏ايد و بايد سريعا به پزشك مراجعه كنيد. تا رسيدن به مطب دكتر، نقطه فشار را به تلاش‏هاى‏تان اضافه كنيد. نقطه‏اى نزديك به بريدگى را فشار دهيد كه بين قلب و بريدگى باشد. نقطه‏هاى فشار، مكان‏هايى است كه در هنگام نبض گرفتن از آن استفاده مى‏كنيد. داخل مچ، وسط بازو، محل اتصال پا به تنه؛ در اين محل‏ها، شريان را به استخوان فشار دهيد، يك دقيقه پس از بند آمدن خونريزى، فشار دادن را متوقف كنيد. اگر خونريزى دوباره شروع شد، فشار را به اين نقاط وارد سازيد.
از پمادهاى آنتى‏بيوتيكى استفاده كنيد.
بنا به نظر جميز ليدن استفاده از پماد ضد باكترى وسيع الطيف مناسب‏ترين كار است.
افرادى كه از پمادهاى آنتى‏بيوتيكى سه گانه و بانداژ مناسب استفاده مى‏كنند، 30 درصد سريع‏تر بهبودى حاصل مى‏كنند. البته بايد مراقب داروهايى باشيد كه حاوى نئومايسين و با مواد نگه دارنده فراوان مى‏باشند، زيرا آنها مى‏توانند باعث واكنش آلرژيك شوند؛ در اين صورت محل زخم، قرمز و خارش‏دار مى‏شود و ممكن است عفونت كند.
محل بريدگى را بپوشانيد.
هنگامى كه بريدگى در معرض هوا باشد، تشكيل كبره مى‏دهد و رشد سلول‏هاى جديد را كند مى‏كند. از بانداژ پلاستيكى شبيه به پوشش‏هاى غدا استفاده كنيد و يا به دنبال گازى كه با وازلين آغشته شده، باشيد. هر دو نوع بانداژ، رطوبت را در زخم نگه مى‏دارند، اما اجازه‏ى عبور هواى كمى را مى‏دهند. سلول‏ها در رطوبت، بهتر رشد مى‏كنند.

پانسمان
 

آيا پانسمان كردن باعث بهتر شدن جراحت‏هاى قبلى شما شده است؟
در اين جا چندين ترفند براى جدا كردن بدون درد بانداژهاى چسبناك، آمده است:
- از يك قيچى كوچك براى جدا كردن پانسمان از قسمت‏هاى چسبى استفاده كنيد و به آرامى آن را از روى محل درگير بكشيد، سپس نوار چسب را جدا كنيد.
- اگر كبره‏ى روى جراحت به پانسمان چسبيد، آن را داخل آب گرم و نمك قرار دهيد. پانسمان كم‏كم جدا مى‏شود.

انتخاب پماد
 

به قفسه كمك‏هاى اوليه در داروخانه نگاه كنيد. كدام را انتخاب مى‏كنيد؟ يك پماد ضد باكترى؟ در مطالعه‏اى كه توسط دكتر جيمز ليدن روى 9 محصول انجام شده است، وى دريافته كه بعضى از محصول‏ها باعث التيام سريع‏تر بريدگى‏ها، خراشيدگى‏ها و سوختگى‏ها مى‏شود. در اين جا نتايج تحقيق را نشان مى‏دهد:
- پلى‏سپورين: )ماده فعال: پلى‏ميكسين B، كرم ضد باكترى(: 2 / 8 روز
- نئوسپورين: )ماده‏ى فعال: نئومايسين، پلى‏ميكسين B، پماد ضد باكترى(: 2 / 9 روز
- بدون درمان: 3 / 13 روز

هشدار پزشكى
 

جراحت را با مراقبت‏هاى حرفه‏اى پزشكى درمان كنيد.
كمك‏هاى اوليه هميشه كافى نيست. در موارد زير به پزشك مراجعه كنيد:
- خونريزى جهنده و به رنگ قرمز روشن باشد كه احتمالا به علت پارگى شريان است.
- تمام گرد و خاك را نتوانيد از روى زخم پاك كنيد.
- بريدگى يا خراش روى صورت و يا نواحى‏اى باشد كه نبايد جاى آنها باقى بماند.
- در جراحت رگه‏هاى قرمز گسترش پيدا كند و يا ترشح چركى داشته باشد.
- جراحت بزرگ باشد و داخل آن را بتوان ديد. دكتر هاك مكوالى مى‏گويد: در اين صورت، به بخيه كردن نياز داريد.

روش جايگزين
 

التيام زخم مى‏تواند يك موفقيت شيرين باشد.
دكتر ريچارد كاتسون »جراح ارتوپد« مى‏گويد: شما مى‏توانيد روند التيام را با شكر معمولى، سرعت ببخشيد. وى بيش از 5000 جراحت جدى را در 10 سال گذشته با تركيبى از پد و شكر درمان كرده است.
شكر، مواد غذايى براى رشد و تكثير باكترى‏ها را از بين مى‏برد و جراحت‏ها معمولا سريع‏تر و بدون كبره و اسكار، التيام پيدا مى‏كنند.
با مخلوط كردن شكر و بتادين )محلول شستشوى ضد باكترى حاوى يد كه در هر داروخانه يافت مى‏شود( يكى از پمادهاى جراحى دكتر فاستون را درست كنيد.
براى درست كردن اين تركيب 15 گرم از محلول بتادين را با 140 گرم شكر و 40 گرم پماد بتادين تركيب كنيد. جراحت تميز شده را با پماد خانگى ساخته شده مالش دهيد و به دقت آن را با گاز بپوشانيد.
چهار بار در روز محل جراحت را به آرامى با آب شير و هيدروژن پراكسايد )آب اكسيژنه( بشوييد و آن را با پماد بماليد. هنگامى كه روند التيام پيشرفت كرد، ميزان مصرف پماد را كم كنيد.
هشدار: قبل از استفاده از تركيب بالا، مطمئن شويد كه محل زخم تميز و خونريزى بند آمده است. شكر باعث خونريزى بيشتر زخم خونريزى دهنده مى‏شود. از شكر قهوه‏اى و شكر پودر شده استفاده نكنيد. دكتر ناتسون مى‏گويد: آنها مؤثرند ولى نشاسته موجود در آنها، يد را خنثى مى‏كند. جراحت‏هايى كه با اين شكرها درمان مى‏شود باعث تشكيل پوسته و كبره مى‏شوند.
واكسن كزاز بزنيد.
آيا انگشتان‏تان را با چاقوى تيز بريده‏ايد؟ و يا با يك سوزن نوك تيز، دست‏تان را سوراخ كرده‏ايد؟ و زانوى‏تان بر روى سيمان خراشيده شده است؟ آيا بريدگى‏هاى كوچك يا بزرگ شما را به ياد واكسن زدن مى‏اندازد؟ اگر واكسن كزاز را در 5 سال گذشته نزده‏ايد، حتما واكسن يادآور را بزنيد. اگر به ياد نداريد كه آخرين بار چه موقع واكسن زده‏ايد، خوب است ظرف 24 ساعت بعد از آسيب، واكسن مربوطه را بزنيد.
منبع : دايرة المعارف پزشك خانواده ،گروه مولفان انستیتوسلامتی آمریکا ،مترجمان : دکتر حسن کریمی یزدی و دکتر پدرام مصطفایی ،انتشارات سپهر اندیشه - 1387