راه بازگشت دوباره به قرآن و عترت
نويسنده: آيت الله جوادي آملي
کساني که داعيه پيروي از اميرالمومنين و امام حسين عليه السلام دارند و خواهان بازگشت دوباره قرآن و عترت به صحنه جامعه و زندگي هستند، بايد قرآن را درست بررسي کنند و حقايق آن را بفهمند و بايد از والي قرآن شناس عالم و آگاه يعني فقيه عادل پيروي کنند.
نکته قابل توجه در اين جا اين است که بايد همه با هم قرآن را بفهمند چون تا قرآن را با هم نفهمند، هماهنگي و وحدت اسلامي که مورد سفارش قرآن و عترت است ممکن نخواهد بود. آيه شريفه واعتصموا بحبل الله جميعا و لا تفرقوا (1) بدين معنا نيست که همه شما قرآن را به تنهايي و طبق برداشت شخصي بفهميد، بلکه به اين معناست که آن را با هم به نحو تضارب آرا و توافق افکار بفهميد. همه با هم مسلمان باشيد و در اين مسير از يکديگر جدا نشويد و تفرقه و دوگانگي راه نيندازيد، اگر توانستيم با هم قرآن را بفهميم و مسائل اسلامي را در پرتو قرآن تحليل کنيم با تبادل انديشه ها اختلاف نظر، اختلاف فکر، اختلاف سليقه و در نهايت يکديگر را تحمل مي کنيم.
چنان که در حوزه هاي علميه فقيهان فراواني داريم که فهم هاي گوناگون از يک روايت و در نتيجه فتواهاي مختلف دارند، اما يکديگر را تحمل مي کنند، يکديگر را عادل مي دانند، پشت سر يکديگر نماز مي خوانند و عمل يکديگر را صحيح مي دانند، چون با هم تبادل نظر مي کنند.
با هم فهميدن متون مقدس ديني غير از بدون هم فهميدن است. بدون هم فهميدن تنازع، ضعف، ترس، سستي و زوال شوکت را به دنبال دارد و مورد نهي قرآن کريم قرار گرفته است: ولا تنازعوا فتفشلوا و تذهب ريحکم (2) همان طور که در حرکت هاي ديگر اجتماعي، سياسي مذهبي نيز بايد اين وحدت را حفظ کرد بايد بدانيم که با هم عزاداري کردن، غير از بدون هم عزاداري کردن و دسته و جمعيتي جدا راه انداختن است. عزاداري جمعي، مشتي محکم بر دهان ياوه گويان و خار چشم دشمنان است و ضد انقلاب خارج و داخل کشور را نااميد مي کند.
خداوند به ما نفرموده است هر کدام به تنهايي دستورهاي الهي را انجام دهيد، بلکه همواره سفارش به اجتماع و همراهي با جامعه و جمعيت مسلمين، مومنين و متدينين نموده است. رهبران الهي فرمودند: با هم نماز بخوانيد، با هم روزه بگيريد، با هم قرآن بخوانيد و ...
البته ممکن است کسي فريب نفس مسوّله را بخورد و گمان کند که در خانه به تنهايي عزاداري کردن، نماز خواندن و مانند آن، حضور قلب بيشتري براي انسان مي آورد. ليکن چنين افرادي بايد بدانند که ممکن است خداي نخواسته در اثر ترک جامعه و انزواي از امت اسلامي تحت ولايت شيطان قرار گيرند و ندانسته عمري را به عبادت شيطان سپري کنند. اين جاست که پاي برهنه عزيزان عزادار و سينه زن اباعبدالله الحسين عليه السلام که مناسک عبادي و مراسم سوگواري را با هماهنگي کامل انجام مي دهند، بيشتر از پيشياني پينه بسته متحجران سطحي نگر و ظاهربين ارزش دارد، او نمي فهمد که به عبادت شيطان مشغول است. هيچ گاه به ما دستور انزوا نداده اند، بلکه همه جا دستور به عبادت و اطاعت جمعي داده اند. حتي پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله فرمود: اگر کسي در نماز جماعت شرکت نکند، من خانه اش را آتش مي زنم. هرگز کسي خيال نکند که اگر ما نمازمان را در خانه به تنهايي بخوانيم، کار صحيحي است، نماز داخل خانه غير از نماز در مساجد است. مساجد را هميشه بايد پر کرد که ما هر چه داريم از مسجد داريم.
علاوه بر اين چنان چه ارتباط خود را با مسجد مستحکم کرديم، بچه ها و نسل آينده خود را بيمه خواهيم کرد و بايد توجه داشته باشيم که اگر خداي ناکرده فرزندي از خانواده اي به انحراف کشيده شود، آن خانواده به دردي توان فرسا مبتلا مي شود، پس بهتر که رابطه را با مساجد که مهد تربيت همه افراد، خصوصاً نوسالان و نونهالان است، برقرار کنيم.
نکته قابل توجه در اين جا اين است که بايد همه با هم قرآن را بفهمند چون تا قرآن را با هم نفهمند، هماهنگي و وحدت اسلامي که مورد سفارش قرآن و عترت است ممکن نخواهد بود. آيه شريفه واعتصموا بحبل الله جميعا و لا تفرقوا (1) بدين معنا نيست که همه شما قرآن را به تنهايي و طبق برداشت شخصي بفهميد، بلکه به اين معناست که آن را با هم به نحو تضارب آرا و توافق افکار بفهميد. همه با هم مسلمان باشيد و در اين مسير از يکديگر جدا نشويد و تفرقه و دوگانگي راه نيندازيد، اگر توانستيم با هم قرآن را بفهميم و مسائل اسلامي را در پرتو قرآن تحليل کنيم با تبادل انديشه ها اختلاف نظر، اختلاف فکر، اختلاف سليقه و در نهايت يکديگر را تحمل مي کنيم.
چنان که در حوزه هاي علميه فقيهان فراواني داريم که فهم هاي گوناگون از يک روايت و در نتيجه فتواهاي مختلف دارند، اما يکديگر را تحمل مي کنند، يکديگر را عادل مي دانند، پشت سر يکديگر نماز مي خوانند و عمل يکديگر را صحيح مي دانند، چون با هم تبادل نظر مي کنند.
با هم فهميدن متون مقدس ديني غير از بدون هم فهميدن است. بدون هم فهميدن تنازع، ضعف، ترس، سستي و زوال شوکت را به دنبال دارد و مورد نهي قرآن کريم قرار گرفته است: ولا تنازعوا فتفشلوا و تذهب ريحکم (2) همان طور که در حرکت هاي ديگر اجتماعي، سياسي مذهبي نيز بايد اين وحدت را حفظ کرد بايد بدانيم که با هم عزاداري کردن، غير از بدون هم عزاداري کردن و دسته و جمعيتي جدا راه انداختن است. عزاداري جمعي، مشتي محکم بر دهان ياوه گويان و خار چشم دشمنان است و ضد انقلاب خارج و داخل کشور را نااميد مي کند.
خداوند به ما نفرموده است هر کدام به تنهايي دستورهاي الهي را انجام دهيد، بلکه همواره سفارش به اجتماع و همراهي با جامعه و جمعيت مسلمين، مومنين و متدينين نموده است. رهبران الهي فرمودند: با هم نماز بخوانيد، با هم روزه بگيريد، با هم قرآن بخوانيد و ...
البته ممکن است کسي فريب نفس مسوّله را بخورد و گمان کند که در خانه به تنهايي عزاداري کردن، نماز خواندن و مانند آن، حضور قلب بيشتري براي انسان مي آورد. ليکن چنين افرادي بايد بدانند که ممکن است خداي نخواسته در اثر ترک جامعه و انزواي از امت اسلامي تحت ولايت شيطان قرار گيرند و ندانسته عمري را به عبادت شيطان سپري کنند. اين جاست که پاي برهنه عزيزان عزادار و سينه زن اباعبدالله الحسين عليه السلام که مناسک عبادي و مراسم سوگواري را با هماهنگي کامل انجام مي دهند، بيشتر از پيشياني پينه بسته متحجران سطحي نگر و ظاهربين ارزش دارد، او نمي فهمد که به عبادت شيطان مشغول است. هيچ گاه به ما دستور انزوا نداده اند، بلکه همه جا دستور به عبادت و اطاعت جمعي داده اند. حتي پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله فرمود: اگر کسي در نماز جماعت شرکت نکند، من خانه اش را آتش مي زنم. هرگز کسي خيال نکند که اگر ما نمازمان را در خانه به تنهايي بخوانيم، کار صحيحي است، نماز داخل خانه غير از نماز در مساجد است. مساجد را هميشه بايد پر کرد که ما هر چه داريم از مسجد داريم.
علاوه بر اين چنان چه ارتباط خود را با مسجد مستحکم کرديم، بچه ها و نسل آينده خود را بيمه خواهيم کرد و بايد توجه داشته باشيم که اگر خداي ناکرده فرزندي از خانواده اي به انحراف کشيده شود، آن خانواده به دردي توان فرسا مبتلا مي شود، پس بهتر که رابطه را با مساجد که مهد تربيت همه افراد، خصوصاً نوسالان و نونهالان است، برقرار کنيم.
پي نوشت ها :
1- سوره آل عمران آيه 103
2- سوره انفال آيه 46
3- وسائل الشيعه ج8 ص 291
منبع: کتاب حماسه و عرفان
