پولي که براي خريد ميوه مي پردازيد هدر نمي رود
از امام صادق عليه السلام نقل مي کنند که: «پنج ميوه از ميوه هاي بهشت است: خرما، انار، سيب، به و انگور.» تأکيد بر تغذيه سالم و مصرف ميوه جات تازه در روايات ديني ما ريشه محکمي دارد. البته اين توصيه، فقط يک توصيه ديني نيست. پزشکان هم مصرف ميوه هاي تازه را هميشه توصيه مي کنند. مثلا، اين جمله دکتر «اتوتارک» به گوش اغلب پزشکان و متخصصان تغذيه آشناست: «پولي که شما براي خريد ميوه پرداخت مي کنيد، به هدر نمي رود. اين پول، حکم دارويي را دارد که مقاومت بدنتان را در مقابل بيماري هاافزايش مي دهد. بعضي از بيماران به من مي گويند: ميوه گران است، من در پاسخ به آنها مي گويم: دارو چطور؟گران تر نيست؟»
خرما
-ميوه مسلمانان
دنياي امروز لا اقل يک ميليارد مسلمان دارد که دست کم چهارصد ميليون نفرشان، روزهاي ماه مبارک رمضان را روزه مي گيرند و بنا به توصيه بزرگان دين به ويژه پيامبر اسلام (ص) روزه شان را پيش از هر غذاي ديگري با خرما افطار مي کنند. متخصصان تغذيه نيز معتقدند خرما از جايگاه ويژه اي در ميان محصولات کشاورزي برخوردار است؛ سرشار از پتاسيم و آهن؛ غني از ويتامين هاي E،B،A،Dو داراي املاحي نظير روي و منگنز. 10گرم خرماي تازه داراي 0/9 گرم پروتئين، 0/3 ميلي گرم آهن، 51ميلي گرم کلسيم و 10ميلي گرم ويتامين C است.100 گرم خرماي خشک نيز داراي 2گرم پروتئين، 0/6 گرم چربي ،73 گرم گلوسيد، 60ميلي گرم کوگرد، 50ميلي گرم فسفر، 65 ميلي گرم پتاسيم، 65 ميلي گرم منيزيم، 70ميلي گرم کلسيم، 2ميلي گرم آهن و 2/2 ميلي گرم نياسين، سديم و ويتامين C است. اغلب متخصصان تغذيه، توصيه مي کنند که به هنگام نوشيدن چاي، خرما را جايگزين قند يا شکر کنيم. اگر مدت هاست که از خواب راحت و آرامش بي نصيب مانده ايد؛ هر شب يادتان باشد که پيش از رفتن به رختخواب، از خوردن يک يا دو عدد خرما به همراه يک ليوان شير گرم غافل نشويد.
پزشکان، خرما را بيشتر دوست دارند
«خرما در پيشگيري و کنترل بسياري از بيماري ها نقش دارد.» اين را دکتر «رامين ايراني» پزشک متخصص بيماري هاي داخلي مي گويد و ادامه مي دهد : «پيشگيري از بيماري هاي قلبي و عروقي، حوادث مغزي و حتي پيشگيري از بروز برخي سرطان ها مانند سرطان روده بزرگ و سرطان معده با استفاده از خرما به اثبات رسيده است. بيماري هاي ديگري هم هستند که اغلب پزشکان، خرما را جزيي از رژيم درماني آنها مي دانند؛ زخم هاي بد خيم، اختلال در جذب و دفع غذا، افت توانايي هاي جنسي، ام اس، سنگ هاي مثانه، برونشيت و...» اما پزشکان متخصص زنان و زايمان و متخصصان اطفال، خرما را به دلايل ديگري توصيه مي کنند: «خوردن خرما، شير مادر را زياد مي کند و از سوء تغذيه کودکان جلوگيري مي کند. مقابله با اختلالات دوران بارداري، رفع تردي و زودشکني استخوان هاي کودکان، پيشگيري از سوء تغذيه و اختلال جذب ودفع غذا در اطفال جزء خواص همين ماده مغذي است.» خوشبختانه بر مبناي گزارش فائو، سازمان خواربار و کشاورزي ملل متحد، سالانه 4/9 ميليون تن خرما در سطح جهان توليد مي شود که نه صد هزارتن از اين ميزان را ايران توليد مي کند؛ يعني چيزي حدود هجده و نيم درصد از کل توليدات خرما در جهان! به همين دليل است که ايران را بزرگترين توليدکننده خرما درسطح جهان مي دانند. خرما در طب سنتي چين
اگر خيال مي کنيد که خرما را فقط ما ايراني ها شناخته ايم، سخت در اشتباه ايد! خرما در ميان کشورهاي ديگر دنيا هم طرفداران زيادي دارد ولي ظاهرا ميانه چيني ها با اين سوغات سرزمين هاي گرمسيري، بهتر از سايران است. در طب سنتي چين نيز يکي از شيوه هاي موفق براي درمان دل درد اين بوده است که 2تا3 عدد خرماي له شده را در آب جوش خيس کنند و خوب به هم بزنند و شربتي درست کنند به اسم: شربت خرما!چيني ها معتقدند که شربت خرما معجون بسيار سودمندي براي درمان دل دردهاي گوارشي است.
اما قصه به اينجا ختم نمي شود چرا که آنها اعتقاد دارند «شربت خرما» براي بيماراني که در طي روز مرتبا «ترش مي کنند»، هم معجون مناسبي است. شش يا هفت عدد خرما را در دو ليوان آب جوش خيس کنيد و صبح و شب آن را بنوشيد يا اين که پس از خوردن تعدادي خرما، بلافاصله يک يا دوليوان آب گرم بنوشيد. با اين توصيه ساده، اسيد اضافي معده شما خنثي و ترش کردن هاي مکرر شما در طي روز متوقف مي شود.
انار
-ميوه اي که هم خودش مفيد است هم پوستش
در توصيف کلي اين ميوه مي توان گفت: انار يک ميوه قابض است يعني براي درمان اغلب اسهال ها، مي توان از آن استفاده کرد. حتي براي گل درخت انار و پوست ريشه و ساقه اين درخت هم مصارف متعددي ذکر کرده اند. گل درخت انار اگر به صورت جوشانده يا دم کرده مصرف شود، براي رفع اسهال هاي ساده مفيد است. در طب سنتي، غرغره کردن همين جوشانده را براي رفع التهاب لوزه توصيه مي کردند؛ حتي با محلول دم کرده گل انار، زخم ها را شستشو مي دادند. برخي از متخصصان تغذيه معتقدند که برگ درخت انار در برطرف کردنم ضعف عمومي، بي اشتهايي، خستگي و حالت تهوع کاربرد دارد. براي پوست درخت انار هم اگر چه بسيار تلخ است مصارفي شبيه به مصارف گل درخت انار ذکر کرده اند. در بيماري هاي مجاري ادراري، التهابات برخي از دستگاه هاي بدن و عدم ترشح صفرا هم نوشيدن آب انار رقيق شده، خالي از فايده نيست. پوست ريشه و ساقه انار را هم براي دفع برخي از انگل هاي روده مفيد مي دانند.
انار از سير تا پياز
چيزي نزديک به 50 درصد انار از آب ميوه تشکيل شده و وزن آب يک عدد انار هم به طور متوسط 51/1 است. در يک کيلو گرم از آب انار هم تقريبا 145 گرم ماده محلول وجود دارد که شامل گلوسيدها، پروتيدها، ليپيدها، اسيدهاي آليي، تانن و ويتامين هاي مختلف و املاح محلول است. در انار هاي مرغوب، مقدار قند موجود در 100گرم آب انار حدود 9تا 10 گرم است که اين رقم در انارهاي ملس به 7تا 8 گرم مي رسد و در انارهاي ترش شمال ايران هم به طور معمول 4تا5 گرم قند در هر 100 گرم آب انار وجود دارد .
مقدار قند غير احيا کننده در آب انار شيرين 1/9 گرم در 100گرم بوده و در انار ترش تقريبا وجود ندارد. اسيدهاي انار عبارتنداز: اسيد تارتريک که ترشحات لوزالمعده را افزايش داده و از سوء هاضمه جلوگيري مي کند. اسيد ساليسيليک که در بيشتر ميوه جات رسيده وجود دارد و اشتها آور است. تانن يا اسيد تانيک هم يکي ديگر از اسيد هاي موجود در انار است که خاصيت انقباضي دارد و در خونريزي هاي مختلف و اسهال هاي ساده و خوني بين 1تا4 گرم در روز توصيه مي شود. مقدار ويتامين ث انار شيرين تقريبا 15 ميلي گرم در ليتر بوده و اگر اناري کهنه يا پوسيده باشد، اين مقدار کاهش مي يابد. املاح موجود در خاکستر آب انار هم عبارتند از: آهن، کلسيم، منيزيم، پتاسيم، فسفر، گوگرد و کلر.
-اسراف نکنيد!
به هر حال، همانطور که در ابتدا هم اشاره کرديم انار يک ميوه قابض است و طبيعتا مصرف زياده از حدش خوب نيست چرا که ممکن است آدم را به يبوست و دل درد دچار کند. از طرفي، جذب آسان اين ميوه از راه مخاط روده هم مي تواند بروز اين عوارض را تسريع بخشيده و تسهيل کند. متخصان تغذيه توصيه مي کنند براي جلوگيري از بروز اين عوارض ، بهتر است هنگام خوردن انار ، از مصرف پوست نازکي که دانه هاي اين ميوه را در بر گرفته ، غافل نشويد. ضمنا کودکان زير 5سال ، زنان باردار و افراد عصبي مزاج بايد بيشتر از ديگران به اين توصيه توجه کنند که: «در خوردن انار زياده روي نکنيد!»
سيب
زندگي خالي نيست، مهرباني هست، سيب هست ...
شايد شنيده باشيد، انگليسي زبان ها ضرب المثلي دارند به اين مضمون: «کسي که روزي يک سيب بخورد، دکتر نمي رود!» بله، مبالغه آميز است اما در مثل مناقشه نيست. حقيقت اين است که پزشکان، سيب را ميوه سلامت و زيبايي مي دانند. سرشار از ويتامين ها و مواد مغذي است که علاوه بر تأمين سلامت، به طراوت و شادابي پوست هم کمک مي کند. دندانپزشکان هم به سيب مي گويند: مسواک طبيعي! کمتر متخصص تغذيه اي هم پيدا مي کنيد که سيب را در برنامه غذايي روزانه از قلم بيندازد. حالا ديگر انتخاب با خودتان است؛ اين سيب و اين ميدان!
سيب ميوه سلامت و زيبايي
در نيوزلند يکي از کشورهاي جنوب اقيانوس آرام رسم است که وقتي زني به ششمين ماه بارداري رسيد، سهم ميوه ها و به ويژه سيب را در برنامه غذاييش افزايش دهد. زنان نيوزلندي اعتقاد دارند با رعايت چنين رژيمي، فرزنداني سالم و زيبا به دنيا خواهند آورد. متخصصان تغذيه نيز نقش مؤثر سيب را در طراوت و شادابي پوست قبول مي کنند و معتقدند که سيب ميوه اي است سرشار از ويتامين هاي آ، ب، ث، املاح، کلسيم، پتاسيم، منيزيم، فسفر، آهن و گوگرد؛ که در اين ميان نقش گوگرد در تقويت سلول هاي پوستي غير قابل ترديد است. آهن هم از آن املاحي است که در بر طرف کردن کم خوني، ضعف و رنگ پريدگي مؤثر است. با اين حساب، تنها با اتکا به نقش همين دو ماده معدني در اين ميوه، مي توان گفت که «سيب» ميوه اي است که در تأمين خون و حفظ طراوت و زيبايي پوست نقش مهمي ايفا مي کند.
سيب، ميوه اي با نمره بيست!
شايد از زبان بزرگترها شنيده باشيد که به افراد عصبي مزاج توصيه مي کنند روزانه يک ليوان آب سيب همراه با گلاب بنوشد. اين سفارش ساده در برگيرنده يک نکته علمي است. از آنجا که ميزان ويتامين هاي فاکتور B در سيب زياد است، اين ميوه در تقويت و تسکين اعصاب اثر مساعدي دارد و مصرفش براي افراد عصبي مزاج، مناسب و سودمند است.
از طرفي وجود فسفر و کلسيم در اين ميوه براي رشد کودکان و تقويت حافظه و اعصاب مفيد است. به همين دليل، کودکان ضعيف و کم رشد، بيماراني که دچار ضعف و سستي هستند و يا دوران نقاهت را پشت سر مي گذارند، بايد بيشتر از ديگران به سيب احترام بگذارند! از سوي ديگر، اسيد سيتريک موجود در سيب براي هضم مواد غذايي و دفع سموم بسيار سودمند است.
سرطان با سيب ميانه اي ندارد!
بعضي از پزشکان معتقدند که مصرف روزانه يک سيب با پوست، خطر ابتلا به سرطان روده را به طور چشمگيري کاهش مي دهد زيرا سيب علاوه بر داشتن مواد فيبري، در پوست خود ماده اي دارد به نام «پکتين» که به وسيله باکتري هاي روده تخمير مي شود و اسيدهاي چربي با زنجيره کوتاه توليد مي کند. اين اسيدها از رشد باکتري هاي آسيب رسان در روده جلوگيري کرده و سلول هاي پوششي ديواره روده را در برابر تغييرات بدخيمي و سرطان محافظت مي کنند. شواهد متعددي هم در دست است که نشان دهنده کاهش ابتلا به انواع سرطان متعاقب مصرف انواع ميوه ها و سبزي هاي تازه است و بالاخره از آن جا که سيب نسبت به ساير ميوه ها سلولز کمتري دارد، هضم و جذبش آسانتر بوده و براي مبتلايان به بيماري هاي گوارشي نيز اثر مطبوع و دلپذيري دارد.
منبع: هفته نامه فرهنگي -اجتماعي همشهري مثبت 162
