گشت و گذار در طبيعت با غذاهاي سالم
هنگامي که قصد رفتن به يک گردش روزانه، پارک، کنار دريا و يا فضايي باز را داريد، حتما به فراهم کردن خوارکي هايي براي اين اوقات نيز فکر مي کنيد. هيچ چيز به غير از هواي بد و غذاي فاسد نمي تواند روز استراحتتان را خراب کند. البته سالم نبودن غذا علاوه بر آن روز، کل زندگيتان را خراب مي کند.
سالينانه تقريباً يک و نيم ميليون مورد مسموميت غذايي و يا ناراحتي هاي گوارشي در اثر فاسد بودن غذا گزارش مي شود که از اين تعداد دست کم 6500 نفر بايد در بيمارستان بستري شوند و متأسفانه 100 مورد از آنها هم منجر به مرگ مي گردد.
لذا، در اينجا سعي شده تا نکاتي را پيرامون تهيه و نگهداري مواد غذايي خاطرنشان ساخته و توصيه هايي نيز در اين زمينه داشته باشيم:
(1) شستن دست ها را فراموش نکنيد
يکي از ساده ترين روش هاي جلوگيري از انتقال بيماري، شستن دست ها مي باشد. دست ها ناقل طبيعي باکتري هاي بيماري زا هستند. قبل و بعد از صرف غذا هميشه دستانتان را خوب با آب گرم و صابون بشوييد، لابه لاي انگشتان، زير ناخن ها و ساعت را حداقل به مدت 20 ثانيه خود شستشو دهيد و بعد با دستمال کاغذي آنها را خشک نماييد. اگر آب روان در دسترستان نبود، درون يک ظرف را به طور موقت از آب گرم پر کنيد و پس از شستشوي دست ها با صابون، آن را روي دست ها بريزيد. در نهايت، اگر هيچ يک از اين امکانات فراهم نبود، به عنوان آخرين چاره، از ژل هاي ضد باکتري شستشوي دست استفاده نماييد.
(2) تمام ظروف و وسايل پخت و پز را تميز نگاه داريد.
به ياد داشته باشيد هر چيزي که در تماس با غذاست، مي تواند ناقل بيماري باشد. منظور، تمام ظروفي است که براي مخلوط کردن، خرد کردن و بالاخره پخت و پز مورد استفاده قرار مي گيرند. هنگام تهيه غذا مطمئن شويد که تمامي اين وسايل تميز هستند و سعي کنيد ظروف پخت و پز از ظروف سرو غذا مجزا باشند. براي شستن ظروف، يک بطري از محلول رقيق شده مايع ظرفشويي به همراه آب را با خود ببريد و پس از شستن ظروف و تمامي وسايل با آن، آنها را با دستمال کاغذي خشک کنيد و يا اجازه دهيد تا خودشان در هواي باز خشک شوند.
(3) ميوه ها و سبزيجات را حتماً بشوييد.
دقت کنيد تا تمامي ميوه ها و سبزيجات را قبل از خوردن يا پخت و پز شسته باشيد. يادتان باشد که روي ميوه هايي مانند هندوانه و خربزه را حتما بشوييد، چرا که ممکن است باکتري ها يا عوامل بيماريزا از طريق تماس چاقو با پوست، حين برش زدن ميوه به داخل آن انتقال يابند.
(4) درجه حرارت مواد منجمد را با دماسنج بسنجيد
باز شدن يخ گوشت در دماي اتاق صحيح نمي باشد، بلکه بايد آن را درون يخچال گذاشت و يا در مايکروويو و با باد سرد، يخ آن را باز کرد يا در نهايت، آن را زير آب سرد گرفت. اگر براي باز شدن يخ گوشت موارد ذکر شده را رعايت نکرديد و يخ در دماي محيط باز شد، بايد بلافاصله آن را مصرف کنيد. براي تشخيص دقيق دماي لازم مي توانيد از دماسنج ديجيتالي استفاده نماييد.
- «نقطه دماي خطر» براي رشد باکتري ها، دماي بين 40 تا 140 درجه فارنهايت (60-5 درجه سانتگراد) مي باشد.
- غذاهاي سرد بايد در دماي 40 درجه فارنهايت (5 درجه سانتيگراد) با کمتر از آن نگهداري شوند.
- غذاهاي گرم بايد در دماي بالاي 140 درجه فارنهايت (60 درجه سانتيگراد) قرار گيرند.
(5) ايمني در هنگام پخت مواد غذايي ضروري مي باشد
زماني که به پيک نيک مي رويد، گوشت هايي را که از قبل پخته ايد و سرد شده اند، بايد دوباره گرم کنيد تا باکتري ها از بين بروند.
دما براي شيوه هاي متفاوت پخت گوشت متفاوت است که با استفاده از يک دماسنج ديجيتالي به راحتي قادر به تشخيص آن خواهيد بود.
- زمان کافي براي پخت گوشت چرخکرده (براي کباب يا همبرگر) هنگامي است که مرکز آن به دمايي معادل 160 درجه فارنهايت (70 درجه سانتيگراد) رسيده باشد.
- زمان کافي براي پخت مرغ درسته هنگامي است که وسط سينه آن به دماي 180 درجه فارنهايت (85 درجه سانتيگراد) برسد.
- براي پخت ران و سينه مرغ بايد تا رسيدن به دماي 160 درجه فارنهايت صبر کرد.
- گوشت گاو، گوساله و بره بايد به دماي 145 درجه فارنهايت براي پخت رسيده باشند.
(6) براي تهيه سالاد بايد مواد اوليه را خنک نگاه داريد
در حالي که همه افراد، مقصر اصلي مسموميت هاي بيرون از منزل را سس مايونز مي دانند، بايد بدانيد که عاملان اصلي و واقعي مسموميت، برخي مواد اوليه (مانند سيب زميني، تخم مرغ، ماهي تن و پاستا) هستند، چرا که اين مواد همگي در دماي محيط با يکديگر مخلوط و سپس در يخچال گذاشته مي شوند، اما اين راه درست نيست، زيرا زمان زيادي مي برد تا اين مواد به دماي زير 40 درجه فارنهايت برسند. براي مثال، ماهي تن در همان دماي محيط باز و به مايه سالاد اضافه مي شود. در اصل باکتري هنگامي ظاهر مي شود که مواد در دماي محيط باشند، لذا بايد همه مواد لازم براي تهيه سالاد را ابتدا در يخچال گذاشت و پس از سرد شدن آنها را با هم مخلوط کرد.
(7) در حمل و خنک نگاه داشتن غذا نهايت دقت را داشته باشيد
لازم است تمامي مواد غذايي ( از جمله ميوه هاي برش خورده، ماکاروني و سالادي که حاوي شير، گوشت يا تخم مرغ است) را درون محفظه هاي يخ بگذاريد، به طوري که هوا جريان داشته باشد، البته براي اطمينان کاسه ديگري از يخ را روي آنها قرار دهيد و سعي کنيد تا دماي آن محيط را به زير 40 درجه فارنهايت برسانيد و در صورت امکان آن را در قسمت سايه و خنک ماشين قرار دهيد. غذاهاي گرم را مي توانيد قبل از حرکت، تا 200 درجه فارنهايت (95 درجه سانتيگراد) در فر يا گريل گرم نماييد و سپس با خود ببريد. اگر ماده غذايي بيش از 2 ساعت در بيرون از محفظه يخ قرار داشت، حتماً آن را دور بريزيد!
در نتيجه، براي کاهش خطر و نگهداري غذاهاي سرد، بهتر است آنها را به تکه هاي کوچک تر خرد کنيد و سپس درون محفظه يخ قرار دهيد.
(8) بهداشت، کليد اصلي است.
در مورد خطر باکتري ها، از لحظه آماده سازي غذا تا ذخيره سازي آن، تمامي موارد اشاره شده را لحاظ فرماييد. همانطور که گفته شد، مسموميت هاي غذايي ناشي از رشد باکتري هاست که اغلب توسط دست هاي ناپاک، سطوح و ظروف و نيز ناآگاهي ما در نحوه نگهداري مواد غذايي اتفاق مي افتد. چنين فکر نکنيد که اگر يکبار غذايي را که در محيط بيرون مانده، خورده ايد و مريض نشده ايد، ديگر بدن شما در برابر اين گونه بيماري ها مقاوم است، بنابراين هميشه احتياط کنيد و دست ها، ظروف و وسايل پخت و پز غذا را خوب بشوييد و خشک نماييد. براي اطمينان از تشخيص دماي غذا، از يک دماسنج ديجيتالي استفاده کنيد و در هنگام حمل، مواد را در بسته هاي يخ نگهداري نماييد. مواد خام به خصوص گوشت را در ظرف جداگانه اي قرار دهيد و باقيمانده غذاها را بلافاصله در يخچال بگذاريد.
منبع: دنياي تغذيه شماره 106
