توي سرت چي مي گذره؟
نويسنده: نعيمه عرفاني
عصر شتاب، آموزه هاي غلطي را به خورد ذهن ما داده. يکي از آنها انجام دادن سه چهار تا کار همزمان است. اين کار ذهن مان را خسته مي کند و باعث مي شود به وظيفه اصلي اش نرسد؛ «فکر کردن»
1- نيم ساعت مانده بازي شروع بشود. تلويزيون دارد تبليغ پخش مي کند. فردا امتحان داري. دو فصل آخر کتاب مانده؛ دو فصل مهمش. دراز شده اي روي مبل و داري با خودت نقشه مي کشي که اگر توي اين نيم ساعت يک فصل را بخواني و بين دو نيمه فصل دوم را، خيالت راحت مي شود. امتحانت هشت صبح است. خيره شده اي به تصوير توي تلويزيون و حساب زمانت را مي کني. زمين فوتبال که توي قاب شيشه اي اش پيدا مي شود، مي فهمي که کار از کار گذشته. نيم ساعتت را از دست داده اي و فوتبال شروع شده.
2- کتاب جلويت باز است. دقايق آخر نيمه اول است. بازي برايت هيجاني ندارد. به فکر امتحان فردايت هستي. نصفه و نيمه يک فصل را خوانده اي اما چيزي دستگيرت نشده. از بازي هم چيزي نفهميده اي.
3- درس خواندن جلوي تلويزيون کار همه ماست. شايد اين کار را از بزرگترهايمان ياد گرفته ايم، وقتي پدر روزنامه را موقع اخبار ديدن مي خواند و مادر غذا را همزمان با سريال ها مي پخت. مي گفتند اين طوري وقت کمتري هدر مي رود. وقتي دو تا کار را همزمان انجام مي دهي، در وقتت صرفه جويي کرده اي. وقت هم که مي داني، طلاست ديگر!
4- شب که سرمان را مي گذاريم روي بالش، هرچه امروز اتفاق افتاده، يک بار ديگر با سرعتي برق آسا توي ذهنمان اتفاق مي افتد. هرچه فردا قرار است اتفاق بيفتد هم همينطور. بين درگيري امروز و فردا مي خوابيم. صبح که چشممان را باز مي کنيم، خسته ايم. انگار کتکمان زده باشند. انگار بار سنگيني بلند کرده باشيم. انگار به اندازه دو روز کار کرده باشيم؛ به اندازه ديروز و امروز. براي همين است که طول مي کشد تا خودمان را جمع و جور کنيم و بچسبيم به کارمان. «سحر خيز باش تا کامروا شوي»براي ما معنا ندارد. سحر هم که بيدار شويم، خسته ايم، بهتر است تا همان ساعت نه بخوابيم!
5- عصر شتاب، آموزه غلطي را به خورد ذهن ما داده. انگار کمبود وقت را بهمان تلقين کرده باشد. براي همين به هر ترفندي(مثل انجام دو کار همزمان)دست مي زنيم تا وقت کم نياوريم و اين وسط چيزهايي را فدا مي کنيم؛ چيزهايي را که شايد با ارزش تر از وقت باشند. با ارزش تر از طلا! يکي از آن چيزهايي که قربان زمان مي شود، ذهن ماست. حتما شنيده ايد که مي گويند انسان از يکي، دو درصد ذهنش بيشتر استفاده نمي کند، بقيه اش آکبند مانده و آخر کار دوباره تحويل صاحبش مي شود، بدون آنکه بدانيم به چه دردي مي خورده و چه کاري ازش بر مي آمده.
6- کار ذهن ما، ادراک کردن است. ما نسبت به هر چه در بيرون يا درون اتفاق مي افتد، ادراکي داريم و اين ادراک ماست که واکنش ما را تعيين کي کند. از طرف ديگر ذهن وظايف ديگري نيز دارد. مثلا قسمت اعظمي از حافظه ما در ذهن جاي دارد، به همين دليل است که با آسيب مغزي، آن بخش محفوظ مي ماند (اگر دقت کرده باشيد ما ذهن و مغز را از هم جدا کرده ايم، اين خودش بحث مفصلي دارد که شايد بعدها به آن پرداختيم). علاوه بر اينها ذهن ماست که چيدمان اطلاعات مي کند برايمان. مثلا وقتي حرف مي زنيم، کلماتي را از آرشيو اطلاعاتمان بيرون مي کشيم. اين آرشيو اطلاعات در ذهن جا دارد. درست چيدن اطلاعات خروجي از اين آرشيو هم به عهده ذهن است. همان نظمي که کلمات را تبديل به جمله مي کند. حالا ما سر اين ذهن چه بلايي مي آوريم؟! وقتي براي صرفه جويي در زمان، دو کار را همراه با هم انجام مي دهيم، دراز مي کشيم جلوي تلويزيون و درس مي خوانيم، ذهن ما در آن واحد بايد بتواند هر دوي اين اطلاعات را دسته بندي کند. چشم دارد کلماتي را مي بيند که درکي نسبت به آن ندارد. چون چيدمان آنها به هم ريخته است. وسط جمله هايي که مي خوانيم، نيم نگاهي هم به تلويزيون داريم. تصاويري که مي بينيم، مخلوط با کلمات توي ذهن جا مي گيرند. اين به هم ريختگي اطلاعاتي که ما به ذهن خودمان مي دهيم، کار را چند برابر مي کند. ذهن بايد بتواند، اين اطلاعات را تفکيک کند. البته که مي تواند، اما احتياج به انرژي بيشتري دارد مطمئنا نياز به زمان بيشتري هم. شب وقتي سرمان را مي گذاريم روي بالش، وقتي چشممان را مي بنديم و خيال يک خواب راحت داريم، تازه فعاليت اصلي ذهن شروع مي شود. تمام اطلاعاتي که ما ناقص و دست و پا شکسته و درهم تحويل ذهن داده ايم، بايد دسته بندي شود. بايد هر کدام در فايل مخصوصي قرار بگيرد و در حافظه جا داده شود تا زماني که به آن نياز داريم، بتوانيم فراخواني اش کنيم. ما خوابيم و ذهن ما در حال فعاليت است؛ فعاليتي که مي توانست در طول روز انجام دهد اما ما اجازه نداده ايم. شب تا صبح خواب مي بينيم، خواب هايي که ارتباطي به هم ندارند، درست همان طور که ما اطلاعات تحويل ذهنمان داده ايم، بي ربط! توپ وسط زمين فوتبال برايمان مي شود خودکار. صبح که بيدار مي شويم. انگار کتک خورده ايم، انگار بار سنگيني بلند کرده ايم. هشت ساعت خواب هم کم مان است. سير خواب نشده ايم انگار.
7- ذهن ما قابليت برنامه پذيري دارد. مثل يک کامپيوتر است و مي تواني فعاليتي را برايش تعريف کني و نرم افزاري را رويش نصب کني. هر کاري که ما در طول زندگي انجام مي دهيم، مثل يک برنامه روي ذهن نصب مي شود، آن وقت خودش تصميم مي گيرد که کي اين برنامه را به کار بيندازد. وقتي ما به انجام دادن دو کار همزمان عادت مي کنيم. انگار برنامه اي روي ذهن نصب کرده ايم؛ برنامه اي که به ذهن مي گويد آماده باش اطلاعات را در هم تحويل بگيري. لابد حدس مي زنيد چه مي شود! اگر يک باري پيش بيايد که مشغول انجام يک کار باشيم و کار دومي در بين نباشد، برنامه نرم افزاري ذهن به کار مي افتد و براي خودش کار دومي دست و پا مي کند. همين است که باعث مي شود وقتي داريم درس مي خوانيم، ذهنمان ما را بردارد و برود هر جايي که مي خواهد؛ هر زماني که مي خواهد. آن وقت است که مي بينيم دو ساعت است نشسته ايم پاي کتاب و يک صفحه هم نخوانده ايم. اينکه ما نمي توانيم تمرکز کنيم، تقصير ذهنمان نيست؛ تقصير خودمان است.
8- ديديد چه شد؟ آمديم ابرويش را درست کنيم زديم چشمش را کور کرديم. وقت مثل طلايمان را حفظ کنيم، انرژي ذهني مان را هدر داديم. تازه وقتمان را هم ذخيره نکرديم. انگار حساب دوباره کاري خودمان و ذهنمان را نکرده بوديم. انگار حساب خواب بيش از اندازه و خستگي هميشگي مان را نکرده بوديم. حساب برنامه اي که به ذهن مي دهيم و بعد به ضررمان تمام مي شود را نکرده بوديم
9- ذهن و زمان، اگر همپاي هم پيش بروند، دوستان خوبي هستند براي هم. اگر زمان انجام دادن هر کاري ذهنمان همان جا باشد و حواسمان پرت نشود، کيفيت انجام آن کار چند برابر مي شود، نيازي هم به دوباره انجام دادنش نيست. اگر از زمان نترسيم و هراسان از دست دادنش نباشيم، به همه کارمان مي رسيم. برايمان برکت مي کند.
10- اين کادوي بسته بندي شده اي که به نام ذهن تحويل ما داده اند، به چه دردي مي خورد؟ چرا ما هر کار که مي کنيم، مي گويند از يکي، دو درصد ذهن بيشتر استفاده نکرده ايم. پس بقيه اش چه تخصصي دارد و چه مي تواند بکند؟ ذهن انسان قابليت دارد به تمام سؤال هاي انساني اش جواب بدهد، سؤال هايي که مسائل اصلي زندگي هستند. سؤال هايي در مورد جهان و هستي. سؤال هايي در مورد آفرينش. همان سؤال هايي که هر وقت پرسيده ايم، گفته اند جواب ندارد. گولمان زده اند، همان طور که گولمان زده بودند و فکر مي کرديم استفاده درست از زمان يعني روزنامه خواندن پاي تلويزيون! آن سؤال ها جواب دارند. اصلا اگر جواب نداشتند که به وجود نمي آمدند. همين که در ذهن ما سؤالي شکل مي گيرد، نشان مي دهد که جوابي برايش وجود دارد. جوابش پيش خودمان است. ذهن ما مي تواند به سؤال هاي ما جواب بدهد. امروز نه! امروزجوابي براي ما ندارد، چون ما سرش را گرم کارهاي ديگري کرده ايم که انرژي اش را هدر مي دهد، چون ما خسته اش کرده ايم. امروز جوابي براي ما ندارد، چون ما هنوز سؤالي ازش نپرسيده ايم.
منبع: همشهري جوان شماره 314
1- نيم ساعت مانده بازي شروع بشود. تلويزيون دارد تبليغ پخش مي کند. فردا امتحان داري. دو فصل آخر کتاب مانده؛ دو فصل مهمش. دراز شده اي روي مبل و داري با خودت نقشه مي کشي که اگر توي اين نيم ساعت يک فصل را بخواني و بين دو نيمه فصل دوم را، خيالت راحت مي شود. امتحانت هشت صبح است. خيره شده اي به تصوير توي تلويزيون و حساب زمانت را مي کني. زمين فوتبال که توي قاب شيشه اي اش پيدا مي شود، مي فهمي که کار از کار گذشته. نيم ساعتت را از دست داده اي و فوتبال شروع شده.
2- کتاب جلويت باز است. دقايق آخر نيمه اول است. بازي برايت هيجاني ندارد. به فکر امتحان فردايت هستي. نصفه و نيمه يک فصل را خوانده اي اما چيزي دستگيرت نشده. از بازي هم چيزي نفهميده اي.
3- درس خواندن جلوي تلويزيون کار همه ماست. شايد اين کار را از بزرگترهايمان ياد گرفته ايم، وقتي پدر روزنامه را موقع اخبار ديدن مي خواند و مادر غذا را همزمان با سريال ها مي پخت. مي گفتند اين طوري وقت کمتري هدر مي رود. وقتي دو تا کار را همزمان انجام مي دهي، در وقتت صرفه جويي کرده اي. وقت هم که مي داني، طلاست ديگر!
4- شب که سرمان را مي گذاريم روي بالش، هرچه امروز اتفاق افتاده، يک بار ديگر با سرعتي برق آسا توي ذهنمان اتفاق مي افتد. هرچه فردا قرار است اتفاق بيفتد هم همينطور. بين درگيري امروز و فردا مي خوابيم. صبح که چشممان را باز مي کنيم، خسته ايم. انگار کتکمان زده باشند. انگار بار سنگيني بلند کرده باشيم. انگار به اندازه دو روز کار کرده باشيم؛ به اندازه ديروز و امروز. براي همين است که طول مي کشد تا خودمان را جمع و جور کنيم و بچسبيم به کارمان. «سحر خيز باش تا کامروا شوي»براي ما معنا ندارد. سحر هم که بيدار شويم، خسته ايم، بهتر است تا همان ساعت نه بخوابيم!
5- عصر شتاب، آموزه غلطي را به خورد ذهن ما داده. انگار کمبود وقت را بهمان تلقين کرده باشد. براي همين به هر ترفندي(مثل انجام دو کار همزمان)دست مي زنيم تا وقت کم نياوريم و اين وسط چيزهايي را فدا مي کنيم؛ چيزهايي را که شايد با ارزش تر از وقت باشند. با ارزش تر از طلا! يکي از آن چيزهايي که قربان زمان مي شود، ذهن ماست. حتما شنيده ايد که مي گويند انسان از يکي، دو درصد ذهنش بيشتر استفاده نمي کند، بقيه اش آکبند مانده و آخر کار دوباره تحويل صاحبش مي شود، بدون آنکه بدانيم به چه دردي مي خورده و چه کاري ازش بر مي آمده.
6- کار ذهن ما، ادراک کردن است. ما نسبت به هر چه در بيرون يا درون اتفاق مي افتد، ادراکي داريم و اين ادراک ماست که واکنش ما را تعيين کي کند. از طرف ديگر ذهن وظايف ديگري نيز دارد. مثلا قسمت اعظمي از حافظه ما در ذهن جاي دارد، به همين دليل است که با آسيب مغزي، آن بخش محفوظ مي ماند (اگر دقت کرده باشيد ما ذهن و مغز را از هم جدا کرده ايم، اين خودش بحث مفصلي دارد که شايد بعدها به آن پرداختيم). علاوه بر اينها ذهن ماست که چيدمان اطلاعات مي کند برايمان. مثلا وقتي حرف مي زنيم، کلماتي را از آرشيو اطلاعاتمان بيرون مي کشيم. اين آرشيو اطلاعات در ذهن جا دارد. درست چيدن اطلاعات خروجي از اين آرشيو هم به عهده ذهن است. همان نظمي که کلمات را تبديل به جمله مي کند. حالا ما سر اين ذهن چه بلايي مي آوريم؟! وقتي براي صرفه جويي در زمان، دو کار را همراه با هم انجام مي دهيم، دراز مي کشيم جلوي تلويزيون و درس مي خوانيم، ذهن ما در آن واحد بايد بتواند هر دوي اين اطلاعات را دسته بندي کند. چشم دارد کلماتي را مي بيند که درکي نسبت به آن ندارد. چون چيدمان آنها به هم ريخته است. وسط جمله هايي که مي خوانيم، نيم نگاهي هم به تلويزيون داريم. تصاويري که مي بينيم، مخلوط با کلمات توي ذهن جا مي گيرند. اين به هم ريختگي اطلاعاتي که ما به ذهن خودمان مي دهيم، کار را چند برابر مي کند. ذهن بايد بتواند، اين اطلاعات را تفکيک کند. البته که مي تواند، اما احتياج به انرژي بيشتري دارد مطمئنا نياز به زمان بيشتري هم. شب وقتي سرمان را مي گذاريم روي بالش، وقتي چشممان را مي بنديم و خيال يک خواب راحت داريم، تازه فعاليت اصلي ذهن شروع مي شود. تمام اطلاعاتي که ما ناقص و دست و پا شکسته و درهم تحويل ذهن داده ايم، بايد دسته بندي شود. بايد هر کدام در فايل مخصوصي قرار بگيرد و در حافظه جا داده شود تا زماني که به آن نياز داريم، بتوانيم فراخواني اش کنيم. ما خوابيم و ذهن ما در حال فعاليت است؛ فعاليتي که مي توانست در طول روز انجام دهد اما ما اجازه نداده ايم. شب تا صبح خواب مي بينيم، خواب هايي که ارتباطي به هم ندارند، درست همان طور که ما اطلاعات تحويل ذهنمان داده ايم، بي ربط! توپ وسط زمين فوتبال برايمان مي شود خودکار. صبح که بيدار مي شويم. انگار کتک خورده ايم، انگار بار سنگيني بلند کرده ايم. هشت ساعت خواب هم کم مان است. سير خواب نشده ايم انگار.
7- ذهن ما قابليت برنامه پذيري دارد. مثل يک کامپيوتر است و مي تواني فعاليتي را برايش تعريف کني و نرم افزاري را رويش نصب کني. هر کاري که ما در طول زندگي انجام مي دهيم، مثل يک برنامه روي ذهن نصب مي شود، آن وقت خودش تصميم مي گيرد که کي اين برنامه را به کار بيندازد. وقتي ما به انجام دادن دو کار همزمان عادت مي کنيم. انگار برنامه اي روي ذهن نصب کرده ايم؛ برنامه اي که به ذهن مي گويد آماده باش اطلاعات را در هم تحويل بگيري. لابد حدس مي زنيد چه مي شود! اگر يک باري پيش بيايد که مشغول انجام يک کار باشيم و کار دومي در بين نباشد، برنامه نرم افزاري ذهن به کار مي افتد و براي خودش کار دومي دست و پا مي کند. همين است که باعث مي شود وقتي داريم درس مي خوانيم، ذهنمان ما را بردارد و برود هر جايي که مي خواهد؛ هر زماني که مي خواهد. آن وقت است که مي بينيم دو ساعت است نشسته ايم پاي کتاب و يک صفحه هم نخوانده ايم. اينکه ما نمي توانيم تمرکز کنيم، تقصير ذهنمان نيست؛ تقصير خودمان است.
8- ديديد چه شد؟ آمديم ابرويش را درست کنيم زديم چشمش را کور کرديم. وقت مثل طلايمان را حفظ کنيم، انرژي ذهني مان را هدر داديم. تازه وقتمان را هم ذخيره نکرديم. انگار حساب دوباره کاري خودمان و ذهنمان را نکرده بوديم. انگار حساب خواب بيش از اندازه و خستگي هميشگي مان را نکرده بوديم. حساب برنامه اي که به ذهن مي دهيم و بعد به ضررمان تمام مي شود را نکرده بوديم
9- ذهن و زمان، اگر همپاي هم پيش بروند، دوستان خوبي هستند براي هم. اگر زمان انجام دادن هر کاري ذهنمان همان جا باشد و حواسمان پرت نشود، کيفيت انجام آن کار چند برابر مي شود، نيازي هم به دوباره انجام دادنش نيست. اگر از زمان نترسيم و هراسان از دست دادنش نباشيم، به همه کارمان مي رسيم. برايمان برکت مي کند.
10- اين کادوي بسته بندي شده اي که به نام ذهن تحويل ما داده اند، به چه دردي مي خورد؟ چرا ما هر کار که مي کنيم، مي گويند از يکي، دو درصد ذهن بيشتر استفاده نکرده ايم. پس بقيه اش چه تخصصي دارد و چه مي تواند بکند؟ ذهن انسان قابليت دارد به تمام سؤال هاي انساني اش جواب بدهد، سؤال هايي که مسائل اصلي زندگي هستند. سؤال هايي در مورد جهان و هستي. سؤال هايي در مورد آفرينش. همان سؤال هايي که هر وقت پرسيده ايم، گفته اند جواب ندارد. گولمان زده اند، همان طور که گولمان زده بودند و فکر مي کرديم استفاده درست از زمان يعني روزنامه خواندن پاي تلويزيون! آن سؤال ها جواب دارند. اصلا اگر جواب نداشتند که به وجود نمي آمدند. همين که در ذهن ما سؤالي شکل مي گيرد، نشان مي دهد که جوابي برايش وجود دارد. جوابش پيش خودمان است. ذهن ما مي تواند به سؤال هاي ما جواب بدهد. امروز نه! امروزجوابي براي ما ندارد، چون ما سرش را گرم کارهاي ديگري کرده ايم که انرژي اش را هدر مي دهد، چون ما خسته اش کرده ايم. امروز جوابي براي ما ندارد، چون ما هنوز سؤالي ازش نپرسيده ايم.
منبع: همشهري جوان شماره 314
