بیانات مقام معظم رهبری در زمینه پاسخگویی به شبهات و سؤالات دینی

بیانات در آغاز درس خارج فقه 31/ 6/ 1370
ضرورت پاسخگویی به سؤالات و شبهات نسل جوان

امروز عموم جوانان کشور- از دختر و پسر گرفته تا زن و مرد، و حتی غیر جوانان - دهنشان باز است. اگر دیروز - قبل از انقلاب - جوانان دانشجو از این ویژگی برخوردار بودند، امروز مخصوص آنها نیست و همه، مسائل را با چشم بصیرت و با استبصار نگاه می کنند و می خواهند بفهمند. یک بخش مهم از حادثه فرهنگی در جامعه امروز ما این است که اینها در معرض شبهات قرار می گیرند. یعنی دشمنان شبهه القا می کنند. دشمنان هم نه؛ منکرین فکرِ من و شما به القای شبهه می پردازند. مگر می شود گفت هر کس فکر ما را قبول ندارد، لال شود، حرف نزند، و هیچ شبهه ای القا نکند؟ مگر می شود این طور گفت؟ به هر حال حرف می زنند، مطلب می پراکنند، به ایجاد تردید می پردازند و شبهات درست می کنند مهم این است که مطلبی که شما می گویید، برطرف کننده شبهه باشد و آن را زیاد نکند.
بعضی از افراد، بدون توجه به این مسؤولیت مهم، به بالای منبر می روند و حرفی می زنند که نه فقط گره ای از ذهن مستمع باز نمی کند که گره هایی هم به ذهن او می افزاید. اگر چنین اتفاقی افتاد و ما در بالای منبر حرفی زدیم که ده نفر جوان، پنج نفر جوان، یا حتی یک نفر جوان، در این دین دچار تردید شد و بعد از پای سخنرانی ما برخاست و رفت و ما هم او را نشناختیم، بعداً چگونه می شود جبران کرد؟ آیا اصلاً قابل جبران است؟ آیا خدا از ما خواهد گذشت? قضیه مشکل است.

دیدار روحانیون استان «کهکیلویه و بویراحمد، در آستانه ماه محرم 17/ 03/ 1373
ضرورت پاسخگویی به سؤالات و شبهات جوانان و جوامع مسلمان

حضرت آیت الله العظمی خامنه ای با اشاره به نیاز جامعه دینی به علمای دین فرمودند: جامعه امروز ما یک جامعه دینی و متدین است و به وجود علمای اسلامی به عنوان معلمین اخلاق و معارف، احساس نیاز می کند.
بنابراین در شرایط کنونی، جامعه ما نیازمند علما و بزرگانی است که بتوانند با بیان خود و نوشتن کتابها، جزوه ها و رساله ها و نیز انتشار مجلات گوناگون، شبهات روشنفکران و جوانان اهل فکر و اندیشه را در ابواب مختلف، برطرف کنند و به نیازهای دینی مردم پاسخ دهند و حوزه های علمیه در این زمینه وظیفه بسیار مهمی را بر دوش دارند.
رهبر معظم انقلاب اسلامی به نقش حوزه های علمیه در پاسخگویی به نیاز جوامع مسلمان در اقصی نقاط جهان اشاره کردند و فرمودند: امروز اسلام به عنوان یک پیام حیات بخش و پاسخگویی به نیاز جوامع مسلمان در اقصی نقاط جهان اشاره کردند و فرمودند: امروز اسلام به عنوان یک پیام حیات بخش و پاسخی به معضلات زندگی و به عنوان راهی برای رهایی از مشکلات عصر حاضر، مطرح است و انسانها در اقصی نقاط جهان با همین باور به اسلام می گروند.
اکنون در کشورهای غربی، از جمله آمریکا و کشورهای بزرگ اروپایی و مسیحی، اسلام به سرعت در حال پیشرفت است و بسیاری از افراد برای شناخت دقیق این دین مبین، تلاش می کنند.
بنابراین حوزه های علمیه نیاز امروز جوامع مختلف انسانی و اسلامی را بر آورده سازند.

بیانات معظم له در آغاز درس خارج فقه 14/ 06/ 1374
نیاز به حوزه ها و ضرورت تربیت پاسخگوی دینی

اگر ما در گذشته علمایی داشتیم که حرف می زدند یا می نوشتند یا شهادت را بر طرف می کردند و یا معارف می گفتند، امروز چند برابر آن تعداد با کیفیتهای بالا مورد نیاز است. کتابها و جزوه ها و مجلات و رسانه هایی لازم است که همین رسالت را به عهده گیرند و راجع به دین و معارف و اخلاق بنویسند و بگویند. کسانی هستند که اهل مطالعه اند؛ از اینها استفاده کنند.کسانی هم هستند که از رسانه ها بهره می برند؛ رسانه ها از اینها استفاده می کنند. علمای دین بایستی نوشته های مربوط به معارف اسلامی را چه به صورت کتاب و جزوه و چه به صورت مجله و مطبوعات گوناگون فراهم کنند تا هنرمندان از روی آنها - مثلا - فیلم درست کنند و یا برنامه های گوناگون بسازند.
حاجت سوم به فعالیتهای حوزه علمیه، نیاز روشنفکران و جوانان است. اینها قشری هستند که در مقابل شبهات قرار می گیرند. در همه جا اولین مخاطب شبه ها، روشنفکران و اهل فکر و اندیشه اند که غالباً در میان جوانان و صاحبان فکر و اندیشه و تحصیلکرده ها هستند. بسیاری از مردم شبهه به سراغشان نمی آید. آنها به شبهه کاری ندارند. ایمانی دارند و بر طبق ایمانشان زندگی خوبی را پیش می برند. کسانی که اهل مطالعه اند، با دنیا مواجه می شوند و در باره اصل دین و اسلام و معارف آن و نیز اصول و فروع و تاریخ دین حرف می زنند و مرتباً شبهه القاء می کنند. کسانی باید باشند تا این شبهه ها را برطرف کنند. تأمین این افراد به عهده حوزه های علمیه است. البته کسانی که در غیر حوزه ها هستند، ممکن است بتوانند این کار را انجام دهند؛ لیکن متصدی اصلی، انصافاً حوزه های علمیه و علمای دینند. اینها اولین کسانی هستند که باید شبهه ها را بر طرف کنند.
حوزه علمیه باید مثل یک کارخانه تأمین کننده نیازهای جامعه، مرتب کار کند و محصول خود را که همان محققان و مبلغان و مدرسان و مؤلفان و انواع قشرهای روحانی هستند، بیرون دهد. حوزه باید برنامه ریزی کند و مشخص باشد که مثلاً پنج سال دیگر چه تعداد مبلغ مناسب برای مناطق گوناگون دنیا و داخل کشور تربیت می شود. همچنین در زمینه مسائل قرآنی و تفسیر و دیگر علوم حوزوی و نیز تربیت مدرس برای دانشگاهها و دروس معارف اسلامی و نیز تربیت محقق و مؤلف برای پاسخگویی و مقابله با شبهات، برنامه ریزی منظم و مرتّبی داشته باشد.
امیدواریم که ان شاء الله خداوند به آقایان محترم و فضلای بزرگوار توفیق دهد ومشمول توجهات و ادعیه زاکیه حضرت بقیه الله ارواحنا فداه باشند. ان شاء الله کارها به بهترین وجه انجام گیرد تا حوزه بتواند هر چه سریعتر شکلی را که پاسخگوی نیاز این زمانه است، پیدا کند.

بیانات در آغاز درس خارج فقه 14/ 06/ 1374
علما و روحانیت و ضرورت شناخت شبهات

رهبر معظم انقلاب اسلامی ضرورت آگاهی روحانیت را از حوادث و عوارض ایران و جهان مورد تأکید قرار دادند و فرمودند: روحانیون باید شیوه های گوناگون بیان و تنظیم و تدوین را برای انتقال سخن دین خدا، متناسب با مستعمین مختلف بیاموزند، در دنیای امروز معارف متعدد بشری وجود دارد و دانشمندان و متفکرین در زمره مخاطبان علمای دین هستند، بنابراین پیام دین باید باید به صورتی برگزیده و با اندیشه ای خردمند و آگاه، منظم و بیان شود و لازمه این مهم، شناخت دنیا و اطلاع از پیشرفتها و معارف آن و نیز آگاهی از شبهات و اشکالاتی است که در شکلهای جدید مطرح می شود.

دیدار علما، ائمه جماعات، فضلا و طلاب حوزه های علمیه استان مازندران 23/ 07/ 1374
پاسخ به شبهات و توسعه مباحث کلامی

مباحث کلامی امروز در دنیا گسترش یافته است. مقتضی است نظام حوزه از طریق تولید افکار نو در مسأله کلامی و فلسفی به شبهات عظیم کلامی در زمینه های مختلف پاسخ دهد.

دیدار فضلا و نخبگان حوزه علمیه قم 14/ 09/ 1374
ضرورت تربیت مجتهد در مباحث کلامی و توجه به فلسفه دین و فلسفه اخلاق

حضرت آیت الله العظمی خامنه ای لزوم توجه به تربیت مجتهد در مباحث کلامی را خاطر نشان کردند و فرمودند: در دنیای امروز شبهات زیادی نسبت به مبانی فکری و دینی و مذهبی مطرح می شود که در این زمینه حوزه علمیه قم باید به مباحث کلامی از جمله فلسفه دین و نیز فلسفه اخلاق توجه کند و به صورت اصولی و نظام یافته به شبهاتی که در سطح جهان مطرح می شود پاسخ دهد.
رهبر معظم انقلاب اسلامی همچنین انسجام بخشی و نظام دهی به امور تحقیق و پژوهش در حوزه علمیه قم، تربیت مبلغ با اتکاء به دانش و ضوابط علمی تبلیغ و نیز اعزام اساتید به حوزه های علمیه شهرستانها را ضروری دانستند.

دیدار اعضای شورای عالی حوزه علیمه قم 14/ 09/ 1374
پاسخگویی سریع و جامع به شبهات و ابهامات

حضرت آیت الله العظمی خامنه ای پاسخگویی سریع و جامع به شبهات و ابهامات را از اقدامات بارز یک حوزه علمیه مطلوب بر شمردند و فرمودند: گروهی باید بنشینند و اهداف و وضعیت حوزه مطلوب و ایده ال را ترسیم و تصویب کنند و هنگامی که فضلا و طلاب جوان بدانند شورای عالی و مدیریت حوزه به سمت چنین هدفی در حرکت است، از آن پشتیبانی خواهند کرد و پشتوانه ای برای کار شما خواهند شد.

دیدار اعضای شورای عالی حوزه علمیه قم 30/ 06/ 1376
مبلغان دینی و پاسخگویی به سؤالات و شبهات

حضرت آیت الله العظمی خامنه ای توجه مبلغین اسلامی را به ضرورت راسخ کردن عقاید دینی در جوانان و پاسخگویی شایسته به سؤالات و شبهات مهم آنان جلب کردند و فرمودند: امروزه امواج مخرب و مفسده انگیزی از خارج برای تأثیر گذاری بر اذهان جوانان مسلمان ایران کار می کنند و مبلغ دین باید این امواج تخریب کننده را به درستی بشناسد و بداند که کدام خلا را باید پر کند و چه دردی را علاج کند.
رهبر معظم انقلاب اسلامی بر ضرورت راسخ کردن اعتقاد به حاکمیت اسلام به عنوان یک نکته اساسی در امر تبلیغ تأکید کردند و فرمودند: تلاش برای حاکم کردن دین خدا، ادامه راه پیامبران است و متفکرین، اندیشمندان و علمای بزرگ جهان اسلام همواره، در پی استقرار حکومت اسلامی بوده اند؛ اما با این وجود، دستها، زبانها، نوشته ها و امواج تبلیغاتی دشمن به صورتی فعال در تلاش هستند تا در این امر واضح خدشه وارد کنند. مبلغین دین باید اعتقاد به حاکمیت اسلام یعنی حاکمیت عدل، علم و انصاف بر مجموعه انسانها را در اذهان مردم و بویژه جوانان راسخ و مستحکم کنند و به سؤالات آنان در این زمینه پاسخ بدهند.

دیدار هزاران، تن از علما، روحانیون، فضلا و ائمه جماعات 02/ 02/ 1377
پاسخگویی دقیق به شبهات

حضرت آیت الله العظمی خامنه ای بر ضرورت برنامه ریزی شورای عالی در جهت پاسخگویی به شبهات دینی و سیاسی تأکید کردند و فرمودند: اکنون فضای جدیدی از لحاظ طرح افکار خدشه آمیز و شبهه های دینی و سیاسی در کشور به وجود آمده است که در مقایسه باگذشته بیشتر است، همچنین همزمان با این فضای جدید، رادیوهای بیگانه نیز به طور مستمر در حال ابداع شبهات هستند و عناصری را در داخل به این معنا تشویق و ترغیب می کنند. بنابراین باید دید که حوزه علمیه در فضای جدید ایجاد شده، چه برنامه ای را در دستور کار خود دارد.
رهبر معظم انقلاب اسلامی فرمودند: شبهه بصورت مطلق، بد نیست و گاهی بیان شبهه مایه برکت و نعمت می شود، زیرا افرادی را وادار به پاسخگویی می کند و بر این اساس، حوزه علمیه می تواند در این زمینه از تجربیات گذشته خود بهره بگیرد و بصورت برنامه ریزی شده، مناسب با وضع کنونی به شبهات مربوط به مبانی فکری که به اصل نظام اسلام و دین برمی گردد، پاسخ دقیق بدهند.

دیدار اعضای شورای عالی مدیریت حوزه علمیه قم 9/ 7/ 1377
پاسخگویی به شبهات با بیان صحیح منطقی و متقن

حضرت آیت ا... العظمی خامنه ای، ضمن سخنانی از بی عملی و دلبستگی به دنیا به عنوان دو آفت بزرگ و خطرناک برای خواص امت یاد کردند و پاسخگویی به شبهات ذهنی جوانان، با بیان صحیح، منطقی و متقن را لازمه مجاهدت متفکران و مبلغان اسلامی دانستند.
مقام معظم رهبری بر نقش علمای اسلام در زمینه تحکیم مبانی حکومت دینی تأکید کردند و فرمودند: « امروز باید با شبهات ذهنی جوانان برخوردی متفکرانه و کارشناسانه بشود، زیرا دشمن در صدد شبهه پراکنی است و در نقطه مقابل برای مجاهدت علیه دشمن، لازم است، کارشناسان دین و مبلغان اسلامی و تبیین مواضع اسلامی بپردازند و این کار را به عنوان وظیفه ای بسیار مهم و خطیر در نظر بگیرند.

دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری 23/ 10/ 1378
حوزه های علمیه و پاسخگویی به نیازهای زمان

مقام معظم رهبری، فلسفه حوزه علمیه را پاسخگویی و تأمین نیازهای حقیقی مردم دانستند و با اشاره به هویت علمی حوزه افزودند: حوزه علمیه، محل پرورش و تربیت علما، نوابغ و بزرگانی است که در همه عرصه های مورد نیاز جامعه و زمینه های گوناگون اداء تکلیف، آثار مبارک و تعیین کننده ای داشته و دارند.
حضرت آیت الله العظمی خامنه ای، با اشاره به حرکت عمیق حوزه های علمیه در طول تاریخ افزودند: از اهداف اساسی این حرکت، پاسخگویی به نیازهای زمان بوده است و امروز نیز باید با تکیه بر «فقه مبسوط، مستدل و قوی برای مواجهه با مسایل روز» و «توجه کامل به رشته کلام به عنوان مبنای پاسخگویی به شبهات «حرکت تاریخی حوزه ادامه یابد و تقویت شود.

دیدار اعضاء جامعه مدرسین حوزه علمیه قم 26/ 2/ 1379
پاسخ لازم و اقناع کننده به سوالات و شبهات نسل جوان

رهبر معظم انقلاب اسلامی لزوم آشنایی روحانیون با نیازهای مخاطبان بویژه نسل جوان را خاطر نشان کردند و افزودند: روحانیان باید ضمن تسلط بر مبانی فکری، فقهی و فلسفی، مطالعات و آگاهیهای خود را درباره نیازهای روز و معارف زمان افزایش دهند تا بتوانند پاسخ لازم و اقناع کننده را برای سؤالات و شبهات مختلف نسل جوان فراهم نمایند.

دیدار علما، روحانیون و طلاب استان مرکزی 25/ 8/ 1379
حوزه و فقاهت و پاسخگویی مستدل به نیازهای جامعه

حضرت آیت الله العظمی خامنه ای با اشاره به تلاش گسترده برای خدشه در مبانی مستدل و قوی حاکمیت اسلامی، و ترویج مجدد نظریه ارتجاعی جدایی دین از سیاست بعنوان نظریه ای نو، تأکید کردند: امروز اساسی ترین وظیفه فضلاء، علماء و حوزه های علمیه تبیین مستدل و منطقی مبانی حاکمیت اسلامی و تولید فکر بمنظور مقاله با شبهاتی است که در مورد حکومت اسلامی القاء می شود.
ایشان خاطر نشان کردند: حوزه های علمیه باید ضمن توانایی پاسخگویی به شبهات مطرح شده آمادگی پاسخگویی به شبهاتی را که هنوز مطرح نشده نیز، داشته باشند. ایشان خواستگاه بسیاری از این شبهات را که در قالب حرف نو مطرح می شود، نظریات کهنه و از اعتبار گذشته دانستند و افزودند: لازمه پاسخگویی به این شبهات بنیه قوی علمی و حوزه های علمیه و در میان طلاب است.رهبر معظم انقلاب اسلامی با اشاره به دایره گسترده فقه و پاسخگویی مستدل فقه اسلامی به نیازهای جامعه تصریح -
کردند: حوزه های علمیه باید با تحصیل منظم، کاهش تعطیلات و جهت دار کردن مباحث علمی به سوی تولید فکر و رفع نیازها و معضلات جامعه بر اساس فقه اسلامی بعنوان مبنای حاکمیت دینی گام بردارند.

بیانات در ابتدای درس خارج فقه درباره حاکمیت دینی 19/ 06/ 1380
ضرورت مقابله با شبهات

حضرت آیت الله العظمی خامنه ای در دیدار هزاران تن از نونهالان و نوجوانان حافظ و قاری قرآن کریم، ضمن تبریک خجسته سالروز میلاد حضرت امام محمد باقر (ع) آنان را به تلاش به منظور ارتقای علمی و اهتمام به تربیت دینی توصیه و تأکید کردند: شما باید خود را برای هدایت عمومی جامعه در آینده و مقابله با شبهات افرادی که قادر به دیدن شکوه و عظمت اسلام در ایران نیستند، آماده نمایید. ایشان با اظهار خرسندی از فراگیر شدن امواج با برکت تعلیم و تعلم قرآن در کشور بویژه در میان نوجوانان و جوانان به آگاهی و بصیرت ناشی از تعالیم قرآنی و همچنین برنامه ریزی و تلاش رژیم فاسد گذشته برای متروک کردن قرآن و جلوگیری از این آگاهی اشاره و تصریح کردند: خداوند متعال که خود حفاظت کننده از قرآن و معارف الهی است بواسطه اهتمام و تلاش جانانه مردم ایران که در راه اسلام و قرآن گام گذاشتند، نعمت گسترش فضای تعلیم و تعلم قرآن را ارزانی داشت.

دیدار هزاران تن از نو نهالان و نوجوانان حافظ و قاری قرآن کریم 26/ 08/ 1380
نماز جمعه سنگر پاسخ به سؤالات و مقابله با شبهات

مقام معظم رهبری با اشاره به تلاش دشمنان اسلام و نظام اسلامی برای اثر گذاری در دل و ذهن مردم از طریق تبیین انحرافی مبانی و مسایل و ایجاد شبهه در افکار عمومی افزودند: دشمنان و مخالفان نظام امروز با برنامه ریزی و اولویت بندی مسائل بیش از هر زمان دیگر تلاش می کنند در موضوعهای مختلف از جمله معارف و مبانی اسلامی، خلقیات صحیح جامعه نظیر فداکاری و ایثار و مسائل ضروری مانند وحدت و همدلی جامعه شبهه و مناقشه ایجاد کنند و به همین دلیل اهمیت نماز جمعه بعنوان سنگر مقابله با این تهاجم همه جانبه، بسیار بیشتر از گذشته است. و ائمه جمعه باید با هوشیاری، دقت و ظرافت به خنثی کردن این طرح دشمن بپردازند.
حضرت آیت الله العظمی خامنه ای با تأکید بر لزوم استحکام و افزایش کارایی نماز جمعه افزودند: باید با نوآوری، روز آمدی، پرهیز از یکنواختی، جاذبه نماز جمعه را به عنوان یک نعمت الهی در دلهای علاقمند مردم و جوانان بیشتر کرد و ضمن پاسخ به شبهات، پیوند قلبی و معنوی آحاد جامعه و مردم با نظام و مسؤولان را حفظ و تقویت کرد.

دیدار ائمه جمعه سراسر کشور 16/ 07/ 1380
دانستن زبان مخاطبان و پاسخ اقناعی به سؤالات و شبهات جوانان

مقام معظم رهبری همچنین دانستن زبان مخاطبان و دادن پاسخهای اقناعی به سؤالات و شبهات جوانان را مهم دانستند و با توصیه همه روحانیون به زهد و بی اعتنایی به دنیا افزودند:
اصلی ترین وظیفه طلاب درس خواندن و عالم شدن است و هیچ چیز نباید طلبه ها را از ادای این وظیفه باز دارد.

دیدار علما و روحانیون استان قزوین 25/ 09/ 1382
حوزه ها تعلیم صحیح دین و پاسخ به شبهات با بهره گیری از علوم جدید

رهبر معظم انقلاب اسلامی با تبیین چالش هایی که روحانیت با آنها مواجه است تعلیم صحیح دین به عنوان زمینه ساز رشد فکری و عقلی مردم پاسخ به شبهات و مقابله با تلاش مراکز استکبار برای ایجاد انحراف در اذهان عمومی جامعه بشری را مهمترین وظایف علما و روحانیون برشمردند.
حضرت آیت الله العظمی خامنه ای با اشاره به تلاش های علمای جلیل القدر تاریخ اسلام برای تبیین و تعلیم حقیقی دین خاطر نشان کردند: بزرگان حوزه ها، همواره سعی کرده اند با بارور کردن عقلانیت مردم به درمان شبهات یا پیشگیری از ورود آنها در ذهن جامعه بپردازند.
ایشان علاوه بر تسلط بر فقه و فلسفه و کلام، آشنایی با علوم عصر را برای پاسخ دهی به شبهات ضروری بر شمردند و با اشاره به سرمایه گذاری عظیم مراکز سلطه درعرصه های هنری و ارتباطات نوین برای شبهه افکنی در اذهان ملت ها افزودند:
افکار دینی و اسلامی و به ویژه تفکرات شیعی آماج اینگونه تلاش های مراکز استکباری قرار دارد.
ایشان بروز سؤال و شبهه در ذهن جوانان را بدون اشکال خواندند و افزودند: باید با تقویت و عمق بخشیدن به جریان اصیل فکری در حوزه ها به پاسخگویی به سؤالات و شبهات پرداخت.

دیدار علما، فضلا، روحانیون و طلاب حوزه های علمیه استان همدان 15/ 04/ 1383
شهید مطهری مظهر تلاش برای رفع شبهات

رهبر معظم انقلاب اسلامی، آیت الله شهید مطهری را مظهر تلاش برای رفع شبهات ذهنی «جوانان، قشر تحصیل کرده و روشنفکران » خواندند و خاطر نشان کردند: مطهری مهمترین سؤالات ذهنی جامعه را شناخت و با تفکر و منطق و فلسفه اسلامی به آنها پاسخ داد و همه فضلا و طلاب جوان باید از این روش و متد پیروی کنند.
حضرت آیت الله العظمی خامنه ای با توصیه به برنامه ریزان حوزه های علمیه برای قرار دادن کتاب های استاد مطهری بعنوان یکی از کتا بهای درسی حوزه ها افزودند: نباید در شهید مطهری متوقف شد بلکه باید با مبنا قرار دادن تفکرات او، جریان اصیلی را برای تبیین و تعلیم حقیقی دین و پاسخ به شبهات روز در حوزه ها سامان داد و تقویت کرد.

دیدار علما، فضلا، روحانیون و طلاب حوزه های علمیه استان همدان 15/ 04/ 1383
پاسخگویی به نیازها و تعمیق و کیفیت بخشی به تحقیقات علمی

حضرت آیت الله العظمی خامنه ای، مهمترین نیاز در عرصه معارف دینی را، عمق و کیفیت بخشیدن به تحقیقات علمی و پاسخگوئی به نیازهای روز جامعه دانستند.
مقام معظم رهبری با اشاره به نیروی مستعد در کشور و ظهور فضلاء و اندیشمندان جوان خاطر نشان کردند: در زمینه معارف دینی ضمن بازشناسی این معارف، باید به شبهات و پرسش های مختلف پاسخگوئی شود و تحقیقات علمی در این خصوص نیز متناسب با نیازهای جامعه باشد.
مقام معظم رهبری با تأکید بر اینکه باید دامنه معرفت دینی گسترش یابد، افزودند: امروز با توجه به پیشرفت بشر در عرصه ارتباطات، افکار و حرفهای جدید اعم از صحیح و غیر صحیح در کوتاهترین زمان در اختیار مخاطب قرار می گیرد لذا باید
در خصوص تولید معارف دینی جدید تلاش مضاعفی صورت گیرد.
ایشان همچنین بر لزوم نقد اندیشه های جدید، و مواجهه علمی به هنگام با افکار جدید تأکید کردند.

دیدار مسؤولان و اعضای هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی 16/ 06/ 1383
الگو گیری از سیره شهید مطهری در پاسخ به شبهات و سؤالات

مقام معظم رهبری رمز توفیقات استاد شهید مطهری را تلاش بیوقفه و پیگیر استاد مطهری، برای خودسازی روز افزون علمی خواندند و افزودند: مطهری هیچگاه در استفاده از ذخیره گرانبهای علمی خود سستی نکرد. بگونه ای که امروز هم فضای فکری جامعه مرهون افکار و نیازمند آثار و اندیشه های اوست اما حوزه های علمیه نباید در شهید مطهری متوقف بمانند چرا که بسیاری از نظریات و شبهات پس از حیات آن استاد عالیقدر مطرح شده است که باید به آنها پاسخ داد.

دیدار علما، فضلا و طلاب استان کرمان 11/ 02/ 1384
بهره گیری از تجربه شهید مطهری در پاسخگویی و ارتقای ظرفیتهای آن

مقام معظم رهبری در ارتباط با اینکه مرحوم شهید مطهری (رضوان الله علیها) در میدان مبارزه ی با افکار التقاطی فعال بود؛ فرمودند: اما شهید مطهری چرا موفق شد؟ چرا این اثر عمیق و گسترده را از جهت ایجابی و سلبی در جامعه ی فکری ما گذاشت؟ چون برای آماده سازی خود، تلاش فراوان علمی کرده بود؛ بعد هم برای خرج کردن این ذخیره ی علمی، به هیچ وجه سستی و کوتاهی نکرده بود. مرحوم مطهری آرام نداشت؛ مرتب مشغول یادداشت کردن، تنظیم یادداشت، مرتب کردن سخنرانی هایی که خود او انجام داده بود، به دست آوردن شواعب گوناگون و نو به نو در زمینه های فکر و اندیشه های مذهبی و دینی، و پاسخگویی به انحرافات بود. در این مرد اصلاً تنبلی وجود نداشت؛ لذا با آن ذخیره ی علمی و کار آمدی عملی توانست اثر بگذارد. امروز ما حقیقتا ً ریزه خوار سفره ی انعام فکر شهید مطهری هستیم - در این هیچ تردیدی نیست- و فضای فکری جامعه همچنان مرهون فکر او در زمینه های گوناگون، چه در زمینه های سیاسی دینی است. ما امروز به ایشان احتیاج داریم؛ ولی آن هم باز کافی نیست. خیلی از حرف ها جدیدتر و تازه تر است ؛ خیلی از شائبه ها و اشکلاات و شبهات بعد از حرف های شهید مطهری به وجود آمده؛ باید برای اینها آماده ی پاسخ بود؛ لذا حوزه های علمیه وظیفه ی سنگینی بر عهده دارند.

بیانات در دیدار علما و روحانیون کرمان 11/ 02/ 1384
پاسخگویی در سطح جهان

مقام معظم رهبری: مسأله، تنها به یک کشور و یک ملت خاتمه پیدا نمی کند. امروز جمعیت دنیای اسلام یک پنجم جمعیت همه ی دنیاست. مسلمانان در اکناف عالم تقریباً یک میلیارد و پانصد میلیون نفر جمعیت دارند. ده ها کشور مسلمان نشین و میلیون ها نفر درکشورهای غیر اسلامی زندگی می کنند؛ اینها احساس کرده اند که اسلام و دین و عقیده و گرایش و دلبستگی اعتقادی شان امروز می تواند به مهمترین سؤالهای مطرح در دنیا پاسخ دهد؛ اینها احساس هویت کرده اند بدون این که ما در دنیا (تبلیغ) کرده باشیم، نام انقلاب و نام
امام، دنیای اسلام را فرا گرفت. در هر نقطه یی از دنیای اسلام مسلمانی زندگی می کرد، اگر کسی می رفت، می دید نام امام، نام انقلاب، معارف انقلاب و شعارهای انقلاب در آن جا مطرح است؛ این، استکبار را ترساند. دشمنی ها با ما به خاطر این است.

بیانات در دیدار علما و روحانیون کرمان 11/ 02/ 1384
پاسخگویی دینی و فعالیتهای قرآنی

ما در جامعه خودمان مبالغ زیادی از آموزش قرآن عقب افتادگی داریم. باید اینها را جبران کنیم. اگر جوان مسلمان با قرآن انس پیدا کند و فرصت تدبر در قرآن را به خود بدهد، بسیاری از شبهات دشمنان بی اثر خواهد شد. البته همه دستگاههای فرهنگی کشور باید کمک کنند. باید مفاهیم قرآنی به وسیله خبره های این کار دسته بندی شود و به تناسب در جای خود و در کتابهای درسی - چه در مدرسه ها و چه در دانشگاهها - گنجانده شود. این ارتباط باید دائمی باشد.
ما بسیار خوشحالیم از این که بحمدالله این مجموه قرآنی منظم و مرتب و با برنامه تشکیل شده است و این همه جوانان خوب در این مجموعه ها مشغول استفاده هستند. از خدای متعال می خواهیم دست اندر کاران این سازماندهی و آموزش قرآنی را - در هر نقطه کشور که هستند و با هر نامی که تلاش می کنند - مشمول رحمت و فضل خود قرار دهد. ان شاءالله سعی شما جوانان این باشد که هم در علم، هم در عمل، هم در تربیت دینی و هم در رفتار و معاشرت، خودتان را نمونه کنید. - همچنان که در فراگیری قرآن الحمدالله نمونه هستید- و مردان و زنان نمونه آینده کشور باشید تا ان شاءالله در هدایت عمومی کشور، ایمانهای شما نقش داشته باشد.
برای مواجهه با کسانی که حاضر نیستند شکوه و عظمت اسلام عزیر و مسلمانان و کشور ما - ایران - را ببیند، خود را از همه جهت بسازید و آماده کنید اینها ضربه می زنند و شبهه ایجاد می کنند؛ اما شما مثل کوه باید خود را در مقابشان مستحکم نمایید و بایستید و دشمن را ناکام کنید.

دیدار جمعی از حافظان و قاریان قرآن نونهال و نوجوان 28/ 06/ 1386
ظرفیت حج و پاسخگویی به شبهات

حضرت آیت الله العظمی خامنه ای با اشاره به تفضل ویژه خداوند به حج امسال خاطر نشان کردند: خداوند به مانشان داد که چگونه اراده الهی بر اراده طواغیت و الهه پندارهای مادی غلبه می کند و این موضوع بارها در جمهوری اسلامی تجربه شده است.
رهبر انقلاب اسلامی افزودند: طرح برخی شبهات می تواند باب جدیدی برای تبیین و تبلیغ باز کند ضمن آنکه پاسخگویی به شبهات ضروری است.
ایشان با اشاره به برگزاری با شکوه تر مراسم برائت از مشرکین و دعای پر فیض کمیل در مدینه النبی افزودند: توسل پشتوانه اقدامات شماست و باید این عروه الوثقی را حفظ کرد و امروز حج با تلاشهای صورت گرفته، به پایگاه روشنگری تبدیل شده است که باید این اقدامات با قوت ادامه یابد.

دیدار دست اندر کاران مراسم حج 30/ 09/ 1388
پاسخگویی به شبهات موجب ترویج و تعمیق معارف اسلامی

حضرت آیت الله العظمی خامنه ای، حضور روحانیت در صحنه را موجب تحریک دشمنی ها بر شمردند اما افزودند: باید توجه کرد که این دشمنی ها در جمع بندی کلی، و در صورتی که ما زنده و آگاه باشیم، فرصت آفرین است، چرا که انگیزه تحرک نظری و غیرت پاسخگویی به شبهات را تقویت می کند و به شهادت نمونه های فراوان تاریخی، موجب ترویج و تعمیق معارف اسلامی می شود.
رهبر انقلاب اسلامی، پاسخگویی حوزه های علمیه به شبهات مختلف را از دیگر مصادیق تکیه نظام اسلامی بر علمای دین خواندند و افزودند: هدف دشمنان نظام از تزریق مستمر شبهات گوناگون دینی، سیاسی و اعتقادی به جامعه، مخدوش کردن مبانی نظام اسلامی است لذا اقدام علما و فضلای حوزه ها در بر طرف کردن این شبهات غبار انگیز از ذهن جامعه، کمک به نظام اسلامی است و نظام در واقع از این زوایه نیز به حوزه ها، متکی است.
رهبر انقلاب اسلامی حوزه های علمیه را به حضور فعال در عرصه های جهانی فلسفی، فقهی و کلامی توصیه کردند و افزودند: حوزه باید با توجه به نظریات مکاتب گوناگون در مسائل مختلف، برای همه مسائل و نیازهای مطرح در جهان پاسخهای مستدل، قوی و قانع کننده ارائه کنند.

دیدار علما، فضلا، اساتید، مدیران مدارس و طلاب حوزه علمیه قم 29/ 07/ 1389
حوزه نظام و ابعاد پاسخگویی (پاسخگویی به شبهات دینی اعتقادی معرفتی سیاسی و...)

علاوه ی بر اینها که نظام اسلامی برای اداره ی ملت و کشور نیازمند به حوزه هاست، یک نکته ی دیگر هم وجود دارد که آن این است که امروز شبهه هائی مطرح می شود که آماج آن شبهه ها نظام است. شبهات دینی، شبهات سیاسی، شبهات اعتقادی و معرفتی در متن جامعه تزریق می شود- بخصوص در میان جوانان - هدفش فقط این است که پشتوانه های انسانی نظام را از بین ببرد؛ مبانی اصلی نظام را در ذهنها مخدوش کند؛ دشمنی با نظام است. لذا بر طرف کردن این شبهه ها، مواجهه ی با این شبهه ها، پاک کردن این غبارها از ذهیت جامعه - که به وسیله ی علمای دین انجام می گیرد- این هم یک پشتیبانی دیگر، یک پشتوانه ی دیگر برای نظام اسلامی است. پس نظام اسلامی از جهات مختلف متکی به علمای دین و نظریه پردازان و محققان و دانشمندان حوزه های علمیه است.
امروز حوزه نباید در صحنه های متعدد فلسفی و فقهی و کلامی در دنیا غائب باشد. این همه سؤال در دنیا و در مسائل گوناگون مطرح است ؛ پاسخ حوزه چیست؟ نه باید غائب باشد، نه باید منفعل باشد ؛ هر دو ضرر دارد. فکر نو لازم است، پاسخ به نیازهای نو به نو لازم است که دارد مثل سیل در دنیا مطرح می شود، باید شما برایش جواب فراهم کنید. جواب شما باید ناظر باشد به این نیاز، و نیز ناظر باشد به پاسخهائی که مکاتب و فرقه های گوناگون می دهند. اگر از جوابهای آنها غافل باشید، پاسخ شما نمی تواند کار خودش را انجام دهد.باید پاسخ قوی، منطقی و قانع کننده بیاورید وسط. باید پاسخها در دنیا مطرح شود. دائم بایستی صادرات قم - همان طور که عرض کردیم، این قلب معرفتی دنیای اسلام- پمپاژ بشود. امروز خوشبختانه وسائل ارتباطی سریع در اختیار همه هست. شما می توانید اینجا -
اقدامی بکنید، در آن طرف دنیا در همان ساعت از شما بشنوند و استفاده کنند.

دیدار طلاب، فضلا، و اساتید حوزه علمیه قم 29/ 07/ 1389
استقبال حوزه از طرح سؤال و شبهه لازمه پایبندی به هویت علمی

حضرت آیت الله العظمی خامنه ای، «علم» را هویت حقیقی حوزه های علمیه خواندند و با اشاره به لوازم پایبندی عملی به این بافت علمی، نکات مهمی را در باب ضرورت استقبال حوزه ها از سؤال و شبهه، آزاد اندیشی و دوری از تحجر، اعتماد به نفس علمی، تکیه بر روشهای منطقی و عقلانی در برخورد با آرای مخالف، نیاز حوزه ها به رشته های مختلف، نظام اخلاق و تربیت حوزه و ضرورت دشمن شناسی بیان کردند.
رهبر انقلاب اسلامی «علم» را پایه اصلی حوزه های علمیه برشمردند و خاطر نشان کردند: اساس حوزه علمیه، بر علم استوار است و بنابراین حوزه باید به لوازم «علم محوری» پایبند باشد.
حضرت آیت الله العظمی خامنه ای، استقبال از طرح سؤال و شبهه را از جمله لوازم پایبندی حوزه ها به هویت علمی دانستند و افزودند: علم، پرسش زا و پرسش آفرین است و «مجموعه های علم محور» از جمله حوزه، باید با روی باز با سؤال و شبهه و ابهام روبرو شوند.
رهبر انقلاب اسلامی، با اشاره به بروز عرصه ها و وسائل جدید و تأثیر گذار در افکار عمومی داخل و خارج، خاطر نشان کردند: امکان بروز مستمر افکار و شبهات گوناگون، وظایف حوزه را بسیار سنگین تر و توجه حوزه به رشته های جدید و متنوع را ضروری ساخته است که باید برای اینکار برنامه ریزی شود.
منبع: پاسخگویی به سوالات و شبهات دینی از منظر ولی امر مسلمین حضرت آیت الله العظمی سید علی حسینی خامنه ای (مدظله العالی