نویسنده: اسما شاهسوندی
الن جانسون سیرلیف، بیست و چهارمین رئیس دولت لیبریا
در سال های گذشته با شنیدن نام لیبریا ذهن بیشتر جوانان ورزش دوست به ژرژ وه آ بازیکن فوتبال که در باشگاه های ایتالیا برای خود و کشورش افتخار آفرینی می کرد معطوف می شد اما شاید کمتر کسی به این موضوع فکر می کرد که این اسطوره آن زمان فوتبال در سال های بعد وارد میدان سیاست شود و به رقابت با زنی بپردازد که با مادر وی هم سن و سال است. و عجیب تر آنکه بعد از شکست در انتخابات در خیابان حاضر شود و مردم را به ناآرامی و شورش دعوت کند. رقیب ژرژ وه آ در انتخابات سال 2006 زنی 68 ساله به نام خانم الن جانسون سیر لیف بود توانست پیروز میدان شود.با پیشرفت روند دموکراسی در دنیا شاهد حضور روز افزون زنان در عرصه های گوناگون و به دست گرفتن پست های کلیدی توسط آنها هستیم. این حضور مخصوصاً در پست های سیاسی روز به روز پر رنگ تر می شود. البته این حضور در کشورهای مختلف دنیا متفاوت است؛ به طور مثال در کشورهای پیشرفته ای مانند سوئد در پارلمان برای زنان جایگاه مشخصی وجود دارد و تعداد معینی از زنان وارد مجلس می شوند و برعکس در کشورهای عربی زنان در امور سیاسی یا اصلاً نقش ندارند یا حضور خیلی کمرنگی از آنها دیده می شود. در قاره آفریقا برای اولین بار شاهد حضور یک زن در پست ریاست جمهوری در کشور لیبریا هستیم.
شواهد نشان می دهد او در اداره کشور موفق عمل کرده است. این شخص خانم الن جانسون سیرلیف است.
خانم سیرلیف در اکتبر 1938 در شهر مونوریا پایتخت لیبریا متولد شد. او در 17 سالگی ازدواج کرد و به همراه همسرش راهی آمریکا شد. پس از دریافت مدرک لیسانس در رشته حسابداری به تحصیل در دانشگاه هاروارد پرداخت و مدرک دکترای اقتصاد را دریافت کرد. او بعد از بازگشت از آمریکا به کشورش از سال 1972 با قبول پست مشاور اقتصادی وارد عرصه سیاست شد. در دهه 80 به مدت یک سال وزیر اقتصاد لیبریا بود اما مدتی بعد به علت ناسازگاری با ویلیام تولبرت استعفا داد. بعد از کودتای نظامی ژنرال ساموئل دوئه و برکناری ویلیام تولبرت، او به همراه 12 وزیر کابینه تولبرت به جرم توطئه علیه ژنرال ساموئل تحت تعقیب قرار گرفت و مجبور شد به کنیا فرار کند. البته از میان 12 نفری که همگی اعدام و کشته شدند تنها او توانست زنده بماند. او در سال های 1982 تا 1985 مدیر سیتی بانک در نایروبی بود. در سال 1985 به لیبریا برگشت تا در انتخابات مجلس سنا کاندیدا شود اما باز به علت مخالفت با دولت دوباره به 10 سال زندان محکوم شد. او چند ماه بعد از زندان فرار کرد و به آمریکا رفت. مدتی در بانک های آمریکایی - آفریقایی کار کرد. او از سال 1992 تا 1997 مشاور برنامه توسعه سازمان ملل در آفریقا بود. در سال 1997 به لیبریا آمد و در انتخابات شرکت کرد. این بار چارلز تیلور رئیس جمهور بود، خانم سیرلیف با به دست آوردن 10 درصد از آراء در مقابل 75 درصد رأی تیلور در انتخابات شکست خورد و لب به اعتراض گشود و ادعا کرد که انتخابات سالم برگزار نشده است. سرانجام او با وعده مبارزه با فساد و اصلاح امور دولتی در انتخابات ماه نوامبر سال 2006 موفق شد رقیب فوتبالیست خود ژرژ وه آ را شکست دهد. ژرژ وه آ انتخاب را نامشروع دانست و با سخنرانی در ملأ عام باعث بروز ناآرامی هایی شد. رئیس جمهور جدید پست وزارت را به ژرژ وه آ پیشنهاد کرد اما وه آ نپذیرفت. سرانجام با وساطت رئیس جمهور سابق نیجریه (عبدالسلامی ابوبکر) ملاقاتی بین دو رقیب صورت گرفت و اوضاع در لیبریا آرام شد. ماه نوامبر در رسانه ها صحبت از پیروزی سیرلیف بود؛ چرا که او اولین رئیس جمهور زن بود که در قاره آفریقا این پست کلیدی را به دست گرفت. در قاره ای که کسی برای زنان ارزش زیادی قائل نمی شد، نشستن یک زن بر صندلی ریاست جمهوری بسیار مورد توجه واقع شد. این بانوی 73 ساله رهبر حزب اتحاد به عنوان بیست و چهارمین رئیس جمهور لیبریا نسبتاً موفق عمل کرده است؛ چرا که جنگ های داخلی که 14 سال طول کشید و نزدیک به 200 هزار کشته بر جای گذاشت، توسط وی مدیریت شد. نکته جالب توجه اینکه دو رئیس جمهور قبلی لیبریا توسط شورشیان کشته شدند؛ بنابراین حفاظت از جان وی در لیبریا از مسائل مهم است و وظیفه حفاظت از او به عهده یک واحد از نیروهای پاسدار صلح در لیبریا گذاشته شده است. از کارهای جالب که در دوره وی انجام شد قطع 7 هزار فیش حقوق بود که با اسامی جعلی از دولت حقوق دریافت می کردند. این کار با استفاده از تهیه اثر انگشت دیجیتال و اسکن چهره و چشم از کارمندان دولتی بود. شایان ذکر است جمعیت لیبریا نزدیک به 3/5 میلیون است که 7 هزار فیش جعلی حقوق، آمار بالایی است.در آبان ماه سال گذشته در بیانیه ای که دفتر ریاست جمهوری لیبریا آن را منتشر کرد اعلام شد که به وزیران گفته شده تا استعفا دهند و فقط به وزیر امور ریاست جمهوری اعلام شده تا در پست خود بماند. عده ای این کار را آمادگی برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری آینده می دانند. اما او این کار را در راستای اصلاح امور و مبارزه با فساد اعلام کرد. طبق آمار اعلام شده لیبریا از لحاظ اقتصادی در دوران سیرلیف رشد خوبی داشته است، بودجه ملی که در سال 2006 به 80 میلیون دلار می رسید در سال 2010 به رقم 350 میلیون رسید و تولید ناخالص داخلی در دوران او بین 5 تا 9/5 درصد بوده است. در سال 2007 براساس رتبه بندی یکی از مجله های آلمانی که هر ساله به انتخاب زنان قدرتمند در جهان می پردازد سیر لیف رتبه 67 را به خود اختصاص داد. البته وی در لیبریا منتقدانی دارد که او را به کوتاهی در مبارزه با فساد و همچنین کاهش تنش بین گروه هایی که بر اثر جنگ های داخلی همچنان اختلاف دارند متهم می کنند.
سیر لیف روابط خوبی با غرب مخصوصاً با آمریکا دارد. شاید علت این روابط خوب و دوستانه با آمریکا، تحصیل در آمریکا و گذراندن دوره ای از زندگی اش در این کشور باشد. در مراسم تحلیف ریاست جمهوری او رایس وزیر امور خارجه سابق آمریکا به همراه لورا بوش همسر جورج بوش حضور داشتند. او همچنین از 14 دانشگاه آمریکا و آفریقایی مدرک دکتری افتخاری کسب کرده است. سیر لیف با شرکت در انتخابات ریاست جمهوری 2012 می تواند دوباره به مدت شش سال دیگر بر صندلی ریاست جمهوری تکیه کند. اما این بار نیز احتمال آمدن رقیب دوره گذشته وی یعنی ژرژ وه آ به میدان وجود دارد که همین موضوع می تواند به سخت تر شدن رقابت منجر شود.
منبع: همشهری دیپلماتیک ش 48
