نویسنده: علی رضا رنجبر
راهبرد، اهداف و محورهای برنامه سازی رسانه ملی در راستای تحقق حماسه سیاسی و حماسه اقتصادی (ناظر بر خنثی سازی عملیات روانی دشمن)
ایران به دلیل برخورداری از فرهنگ و تمدن کهن اسلامی ـ ایرانی، موقعیت استراتژیک، مشروعیت نظام سیاسی، نفوذ منطقه‌ای و بین‌المللی، منابع حیاتی، سرمایه اجتماعی و پای‌بندی به اصول و ارزش‌های اسلامی که موجب شده کانون توجه خزش‌های اسلامی قرار گیرد همیشه کانون توجه کشورهای سلطه‌گر و امپریالیسم فرهنگی و مورد تهدید در جنگ نرم بوده است. که البته علاوه بر قابلیت رفع و مقابله با تهدیدهای نرم به دلیل درایت و توامندی رهبران فرهنگی و سیاسی، قدرت مردمی و یکپارچکی انسجام ملی بهره‌مندی از فرهنگ اهل بیت علیهم السلام از توان بالقوه‌ای در برابر دشمن برخوردار بود و حتی نسبت به آنها پیش‌دستی نیز داشته است.
از از آن جا که جنگ نرم و عملیات روانی «سلسله اقدامات برنامه‌ریزی شده و هماهنگی است که در ابعاد مختلف (سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و نظامی) با هدف تأثیرگذاری بر نگرش یک جامعه خاص درباره موضوع همین طراحی و اجرا می‌شود.» (ابراهیمی خوسفی و همکاران، 1386: 222) و یا به عبارتی استفاده از رسانه‌ها برای تضعیف کشور هدف و بهره‌گیری از توان و ظرفیت رسانه (اعم از مطبوعات، خبرگزاری‌ها، رادیو تلویزیون، اینترنت و اصول تبلیغ) به منظور دفاع از منافع ملی است.(ضیایی‌پرور، 1386: 11) مسئله رسانه و قدرت آن در شکل‌دهی به افکار و استفاده از آن در پیشبرد مقاصد و نیز بهره‌گیری از ابزارهای صحیح کارآمد در این مبارزه غیرمستقیم بسیار مهم است «جنگ روانی» جنگی فکری است که اسلحه اصلی آن، دیدگاه‌ها و لحن بیان آنهاست. سلاح این جنگ چگونگی انتقال پیام نیست، بلکه پیام و چگونگی تأثیر آن بر مخاطب است.(ابراهیمی خوسفی و همکاران، 1386: 32) از این روست که مقام معظم رهبری در عرصه‌های سیاسی، فرهنگی و اقتصادی از مفاهیمی همچون جهاد و حماسه که دارای بار ارزشی هستند و از طرفی گواه بر وجود دشمن و ضرورت رویارویی در این عرصه است استفاده می‌فرمایند چرا که در پشت صحنه جنگ نرم، سیاست رسانه‌ای قدرت‌ها و نظام سلطه به صورت پنهان با اختصاص بودجه‌ای سری به وسیله سازمان‌های اطلاعاتی و امنیتی و سرویس‌های جاسوسی نهفته است. لذا ضرورت ایجاد آرایش رسانه‌آی به عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای انتقال مفاهیم نمایان می‌گردد که لازم آن تدوین راهبردها، سیاستها و راه‌کارهای حضور در این عرصه است.
تحقق حماسه سیاسی و حماسه اقتصادی اصلی‌ترین راهبرد رسانه در رویارویی با دشمن در عرصه جنگ رسانه‌آی و مقابله با فعالیت رسانه‌ای کشورهای سلطه‌گر در عرصه سیاسی و اقتصادی در تقابل با نظام جمهوری اسلامی است.
رسانه ملی در شرایط کنونی و در عرصه جنگ رسانه‌ای به عنوان چشم و زبان انقلاب اسلامی. باید تلاش مضاعف و گسترده‌ای برای انتشار پیام انقلاب به اقتضای مقابله با تهاجم تبلیغی و فرهنگی استکبار در عرصه تبیین و تعمیق بنماید که در این راستا نیازمند تبیین اهداف و محورهای ناظر به جنگ رسانه ای دشمن است تا برنامه‌سازان بتوانند انتظارات رسانه ملی را به سادگی و روشی دریابند.
دفاع از شخصیت‌های سیاسی مورد وثوق در مقابل اهریمن سازی و انسانیت‌زدایی رسانه‌های بیگانه از ایشان
تبیین سیاست‌های رسانه‌های بیگانه در انگاره‌سازی و تغییر مفاهیم و تصاویر خبری برای تغییر نگاه مخاطب؛
کاهش اثرپذیری مخاطب و پرهیز دادن مخاطب از غفلت از هسته مرکزی پیام در مقابل ترفندهای تبلیغی رسانه‌های بیگانه؛
مقابله با کلی‌گویی رسانه‌های دشمن با تبیین ابعاد مختلف پیام و ایجاد حساسیت و توجه دادن مخاطب به هسته مرکزی پیام؛
تبیین کارآمدی نظام جمهوری اسلامی در بسترسازی برای رشد و تعالی جامعه؛
به چالش کشیدن الگوی لیبرال دموکراسی با معرفی الگوی حکومت اسلامی؛
تأکید بر ارتباط نخبگان و تصمیم سازان جامعه و نشان دادن توانایی تصمیم‌گیری؛
اعتمادسازی نسبت به ارکان نظام؛
جلوگیری از تقویت اپوزیسیون؛
تعمیق علایق و تشدید احساسات نسبت به شخصیت‌های دینی و سیاسی؛
امید دادن و ایجاد شور و روح حماسی در مخاطب در مقابل القاء خطرات و صدمات بر سر راه جامعه؛
ارائه تصویری روشن از آینده در برابر تصویرسازی مبهم و توام با مشکلات از جامعه توسط رسانه‌های دشمن؛
تبیین و بازشناسی ترفندهای دشمن در ایجاد تفرقه در جامعه هواداران و حامیان نظام که هدف آن ایجاد گسست بین مردم و نظام سیاسی است.
ترسیم نظام مردم‌سالاری به عنوان تنها بستر تأمین کننده استقلال، آزادی و پیشرفت؛
بیان استدلال‌ها و شواهدی که رسانه‌های دشمن از آن طفره می‌روند.
توسعه بینش و سطح آگاهی مردم نسبت به دشمنان
تبیین و معرفی سیاستها، برنامه‌ها و ترفندهای کشورهای استعمارگر؛
تشریح مواضع کشورهای سلطه‌گر در برابر کشورهای منطقه و تبیین اهداف و انگیزه‌های آنان؛
تشریح تناقضات و برخورد دوگانه کشورهای سلطه‌جو در برخورد با سایر کشورها و مقایسه و ارزیابی حرف‌ها و ادعاهای آنان با واقعیت‌ها و عملکرد آنان؛
تبیین و تشریح خطرات حاکمیت استکباری بر جهان؛
تبیین نقش استکبار در توسعه سلاح‌های کشتار جمعی؛
تشریح جنایت‌های استکبار در کشورها و ملل مظلوم و محروم؛
به تصویر کشیدن رنج‌ها و ناکامی‌های شهروندان حکومت‌های مادی؛
تقویت هوشیاری و حساسیت جامعه نسبت به وقام مهم و توطئه‌های دشمنان؛
تقویت و تعمیق قدرت ارزیابی مخاطبان در تحلیل وقایع و حوادث حاصل از توطئه‌های دشمنان و استعمارگران؛
ایجاد انگیزه برای سرمایه‌گذاری (داخلی و خارجی)؛
تشویق و ترغیب کارآفرینان برای ارتقای کیفیت تولید به منظور نفوذ درباره راهکاری جهانی؛
معرفی بازارهای مناسب جهانی برای عرضه محصولات کشور؛
زمینه‌سازی برای ارتقاء سطح مبادلات اقتصادی با کشورهای دوست؛
حمایت و تشویق مردم به مصرف کالای داخلی؛
ترغیب مردم به حمایت از نظام و حضور در انتخابات؛
ترغیب و تشویق مردم به فداکاری، حماسه آفرینی و جان فشانی برای اعتلای کشور و جامعه؛
تقبیح رد فکر و اندیشه بدون بررسی شواهد مورد استفاده در برچسب زنی از طریق رسانه‌های دیگر؛
ایجاد امکان ارتباط بین نخبگان، رهبران فکری و مردم؛
جلوگیری از تمرکز قدرت؛
ایجاد نشاط و امید سیاسی در جامعه؛
تضیح فرهنگ تقلید از پوشش و آرایش غربی؛
تقبیح فرهنگ مدگرایی ، مارک گرایی و برندگرایی؛
تشریح آثار شوم هضم شدن در بازار جهانی؛
تقبیح عادات مصرف و ترویج فرهنگ مصرف هدفمند؛
تلاش برای گسترش رفتارها، آداب، عادات و سنن اسلامی؛
تقویت روحیه آزاد اندیشی و تقبیح وابستگی فرهنگی.
تبیین مفاهیم تولید رسانه‌های غربی در حوزه سیاست داخلی و خارجی؛
تبیین مسائل مبهم و مهم برای جلوگیری از شایعه‌سازی دشمن؛
تبیین ابعاد و زوایای مختلف موضوع شایعه شده؛
تحلیل و بررسی بخش‌های مستور در پیام رسانه‌های غربی که متناسب با جایگاه و جناح سیاسی متمایل به آن نقل شده است؛
تداوم و پیگیری موضوعات از راه تکرار دربازه‌ها زمانی مختلف در مقابل تاکتیک تکرار و در جنگ رسانه‌ای.
منابع:
1. ابراهیمی خوسفی، منصور و همکاران. 1386. جنگ‌نرم‌ها (عملیات روانی و فریب استراتژیک). تهران: اسرار معاصر.
2. ضیایی پرور، حمید. 1386. جنگ نرم 2 (ویژه جنگ رسانه‌ای). تهران: اسرار معاصر.
www. irc.ir
ایران به دلیل برخورداری از فرهنگ و تمدن کهن اسلامی ـ ایرانی، موقعیت استراتژیک، مشروعیت نظام سیاسی، نفوذ منطقه‌ای و بین‌المللی، منابع حیاتی، سرمایه اجتماعی و پای‌بندی به اصول و ارزش‌های اسلامی که موجب شده کانون توجه خزش‌های اسلامی قرار گیرد همیشه کانون توجه کشورهای سلطه‌گر و امپریالیسم فرهنگی و مورد تهدید در جنگ نرم بوده است. که البته علاوه بر قابلیت رفع و مقابله با تهدیدهای نرم به دلیل درایت و توامندی رهبران فرهنگی و سیاسی، قدرت مردمی و یکپارچکی انسجام ملی بهره‌مندی از فرهنگ اهل بیت علیهم السلام از توان بالقوه‌ای در برابر دشمن برخوردار بود و حتی نسبت به آنها پیش‌دستی نیز داشته است.
از از آن جا که جنگ نرم و عملیات روانی «سلسله اقدامات برنامه‌ریزی شده و هماهنگی است که در ابعاد مختلف (سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و نظامی) با هدف تأثیرگذاری بر نگرش یک جامعه خاص درباره موضوع همین طراحی و اجرا می‌شود.» (ابراهیمی خوسفی و همکاران، 1386: 222) و یا به عبارتی استفاده از رسانه‌ها برای تضعیف کشور هدف و بهره‌گیری از توان و ظرفیت رسانه (اعم از مطبوعات، خبرگزاری‌ها، رادیو تلویزیون، اینترنت و اصول تبلیغ) به منظور دفاع از منافع ملی است.(ضیایی‌پرور، 1386: 11) مسئله رسانه و قدرت آن در شکل‌دهی به افکار و استفاده از آن در پیشبرد مقاصد و نیز بهره‌گیری از ابزارهای صحیح کارآمد در این مبارزه غیرمستقیم بسیار مهم است «جنگ روانی» جنگی فکری است که اسلحه اصلی آن، دیدگاه‌ها و لحن بیان آنهاست. سلاح این جنگ چگونگی انتقال پیام نیست، بلکه پیام و چگونگی تأثیر آن بر مخاطب است.(ابراهیمی خوسفی و همکاران، 1386: 32) از این روست که مقام معظم رهبری در عرصه‌های سیاسی، فرهنگی و اقتصادی از مفاهیمی همچون جهاد و حماسه که دارای بار ارزشی هستند و از طرفی گواه بر وجود دشمن و ضرورت رویارویی در این عرصه است استفاده می‌فرمایند چرا که در پشت صحنه جنگ نرم، سیاست رسانه‌ای قدرت‌ها و نظام سلطه به صورت پنهان با اختصاص بودجه‌ای سری به وسیله سازمان‌های اطلاعاتی و امنیتی و سرویس‌های جاسوسی نهفته است. لذا ضرورت ایجاد آرایش رسانه‌آی به عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای انتقال مفاهیم نمایان می‌گردد که لازم آن تدوین راهبردها، سیاستها و راه‌کارهای حضور در این عرصه است.
تحقق حماسه سیاسی و حماسه اقتصادی اصلی‌ترین راهبرد رسانه در رویارویی با دشمن در عرصه جنگ رسانه‌آی و مقابله با فعالیت رسانه‌ای کشورهای سلطه‌گر در عرصه سیاسی و اقتصادی در تقابل با نظام جمهوری اسلامی است.
رسانه ملی در شرایط کنونی و در عرصه جنگ رسانه‌ای به عنوان چشم و زبان انقلاب اسلامی. باید تلاش مضاعف و گسترده‌ای برای انتشار پیام انقلاب به اقتضای مقابله با تهاجم تبلیغی و فرهنگی استکبار در عرصه تبیین و تعمیق بنماید که در این راستا نیازمند تبیین اهداف و محورهای ناظر به جنگ رسانه ای دشمن است تا برنامه‌سازان بتوانند انتظارات رسانه ملی را به سادگی و روشی دریابند.
ارتقا و تعمیق باور عمومی نسبت به کارآمدی نظام
محورها:
تبیین ، تحلیل و بررسی در خصوص اخبار و آمارهای آلوده به دروغ از وضعیت سیاسی و اقتصادی کشور و فاجعه آمیز نشان دادن آن.دفاع از شخصیت‌های سیاسی مورد وثوق در مقابل اهریمن سازی و انسانیت‌زدایی رسانه‌های بیگانه از ایشان
تبیین سیاست‌های رسانه‌های بیگانه در انگاره‌سازی و تغییر مفاهیم و تصاویر خبری برای تغییر نگاه مخاطب؛
کاهش اثرپذیری مخاطب و پرهیز دادن مخاطب از غفلت از هسته مرکزی پیام در مقابل ترفندهای تبلیغی رسانه‌های بیگانه؛
مقابله با کلی‌گویی رسانه‌های دشمن با تبیین ابعاد مختلف پیام و ایجاد حساسیت و توجه دادن مخاطب به هسته مرکزی پیام؛
تبیین کارآمدی نظام جمهوری اسلامی در بسترسازی برای رشد و تعالی جامعه؛
به چالش کشیدن الگوی لیبرال دموکراسی با معرفی الگوی حکومت اسلامی؛
تأکید بر ارتباط نخبگان و تصمیم سازان جامعه و نشان دادن توانایی تصمیم‌گیری؛
اعتمادسازی نسبت به ارکان نظام؛
جلوگیری از تقویت اپوزیسیون؛
تعمیق علایق و تشدید احساسات نسبت به شخصیت‌های دینی و سیاسی؛
امید دادن و ایجاد شور و روح حماسی در مخاطب در مقابل القاء خطرات و صدمات بر سر راه جامعه؛
ارائه تصویری روشن از آینده در برابر تصویرسازی مبهم و توام با مشکلات از جامعه توسط رسانه‌های دشمن؛
تبیین و بازشناسی ترفندهای دشمن در ایجاد تفرقه در جامعه هواداران و حامیان نظام که هدف آن ایجاد گسست بین مردم و نظام سیاسی است.
ترسیم نظام مردم‌سالاری به عنوان تنها بستر تأمین کننده استقلال، آزادی و پیشرفت؛
بیان استدلال‌ها و شواهدی که رسانه‌های دشمن از آن طفره می‌روند.
توسعه بینش و سطح آگاهی مردم نسبت به دشمنان
تبیین و معرفی سیاستها، برنامه‌ها و ترفندهای کشورهای استعمارگر؛
تشریح مواضع کشورهای سلطه‌گر در برابر کشورهای منطقه و تبیین اهداف و انگیزه‌های آنان؛
تشریح تناقضات و برخورد دوگانه کشورهای سلطه‌جو در برخورد با سایر کشورها و مقایسه و ارزیابی حرف‌ها و ادعاهای آنان با واقعیت‌ها و عملکرد آنان؛
تبیین و تشریح خطرات حاکمیت استکباری بر جهان؛
تبیین نقش استکبار در توسعه سلاح‌های کشتار جمعی؛
تشریح جنایت‌های استکبار در کشورها و ملل مظلوم و محروم؛
به تصویر کشیدن رنج‌ها و ناکامی‌های شهروندان حکومت‌های مادی؛
تقویت هوشیاری و حساسیت جامعه نسبت به وقام مهم و توطئه‌های دشمنان؛
تقویت و تعمیق قدرت ارزیابی مخاطبان در تحلیل وقایع و حوادث حاصل از توطئه‌های دشمنان و استعمارگران؛
جلب مشارکت مردم در عرصه‌های سیاسی و اقتصادی
محورها:
انعکاس نظرات و دیدگاه‌های مردمی؛ایجاد انگیزه برای سرمایه‌گذاری (داخلی و خارجی)؛
تشویق و ترغیب کارآفرینان برای ارتقای کیفیت تولید به منظور نفوذ درباره راهکاری جهانی؛
معرفی بازارهای مناسب جهانی برای عرضه محصولات کشور؛
زمینه‌سازی برای ارتقاء سطح مبادلات اقتصادی با کشورهای دوست؛
حمایت و تشویق مردم به مصرف کالای داخلی؛
ترغیب مردم به حمایت از نظام و حضور در انتخابات؛
ترغیب و تشویق مردم به فداکاری، حماسه آفرینی و جان فشانی برای اعتلای کشور و جامعه؛
تقبیح رد فکر و اندیشه بدون بررسی شواهد مورد استفاده در برچسب زنی از طریق رسانه‌های دیگر؛
ایجاد امکان ارتباط بین نخبگان، رهبران فکری و مردم؛
جلوگیری از تمرکز قدرت؛
ایجاد نشاط و امید سیاسی در جامعه؛
مقابله با تهاجم فرهنگی
محورها:
نقد و ارزیابی عملکرد دستگاه‌های فرهنگی؛تضیح فرهنگ تقلید از پوشش و آرایش غربی؛
تقبیح فرهنگ مدگرایی ، مارک گرایی و برندگرایی؛
تشریح آثار شوم هضم شدن در بازار جهانی؛
تقبیح عادات مصرف و ترویج فرهنگ مصرف هدفمند؛
تلاش برای گسترش رفتارها، آداب، عادات و سنن اسلامی؛
تقویت روحیه آزاد اندیشی و تقبیح وابستگی فرهنگی.
ارتقای آگاهی سیاسی مخاطبان جهت مقابله فعالیت‌های مخرب رسانه‌های دشمن
محورها:
تقبیح رد فکر و اندیشه بدون بررسی شواهد مورد استفاده در برچسب‌زنی از طریق رسانه‌های دیگرتبیین مفاهیم تولید رسانه‌های غربی در حوزه سیاست داخلی و خارجی؛
تبیین مسائل مبهم و مهم برای جلوگیری از شایعه‌سازی دشمن؛
تبیین ابعاد و زوایای مختلف موضوع شایعه شده؛
تحلیل و بررسی بخش‌های مستور در پیام رسانه‌های غربی که متناسب با جایگاه و جناح سیاسی متمایل به آن نقل شده است؛
تداوم و پیگیری موضوعات از راه تکرار دربازه‌ها زمانی مختلف در مقابل تاکتیک تکرار و در جنگ رسانه‌ای.
منابع:
1. ابراهیمی خوسفی، منصور و همکاران. 1386. جنگ‌نرم‌ها (عملیات روانی و فریب استراتژیک). تهران: اسرار معاصر.
2. ضیایی پرور، حمید. 1386. جنگ نرم 2 (ویژه جنگ رسانه‌ای). تهران: اسرار معاصر.
www. irc.ir
/ج
