حاملگی خواسته و ناخواسته از دیدگاه روان پزشکی

حاملگی به دو نوع تقسیم می شود: نوع اول بارداری خواسته، برنامه ریزی شده و کم استرس می باشد که حاملگی توصیه شده توسط متخصصین است. نوع دوم حاملگی ناخواسته، بدون برنامه ریزی و پراسترس که تأکید فراوانی بر اجتناب از آن شده است.
در حاملگی خواسته هم زن و هم مرد، پس از باروری احساس قدرت و توانایی بسیاری می کنند. ولی هر چه به زمان تولد بچه نزدیک تر می شود احساسات متضاد راجع به این که چطور تولد بچه زندگی آن ها را تغییر می دهد ایجاد می شود.
حاملگی و بچه دار شدن نوعی تحول بزرگ است. اکثر مردم به حاملگی خواسته پاسخ مناسبی نشان می دهند. زن و شوهر می بایستی با تغییرات فیزیولوژیک و روانی بارداری انطباق طبیعی پیدا کنند. اگر چه نوع مراقبت از بچه توسط والدین، وابسته به جنس است و پدرها بیش تر نقش حمایت اقتصادی و مادرها بیش تر نقش حمایت عاطفی بچه را به عهده دارند ولی این دو جدا ناشدنی هستند و در تمام مراحل بارداری و پس از آن، هر دو نوع حمایت می بایستی به طور متقابل توسط هر دو والد انجام شود. اگر حمایت متقابل نباشد سبب ایجاد نگرش منفی به حاملگی و تولد نوزاد خواهد شد.
اگر چه بچه دار شدن و حاملگی خواسته برای والدین بسیار لذت بخش و ارزشمند است ولی والدین می بایستی از ابتدا نگرش واقع گرایانه به مسئولیت های بچه دار شدن و مراقبت های مستمر داشته باشند. در حاملگی خواسته تولید مثل و پرورش بچه نوعی تکامل است و سبب استحکام هویت جنسی، کفایت جنسی، عواطف پدرانه و مادرانه می شود. حاملگی ناخواسته با خود استرس و فشارهای روحی - روانی عدیده ای به همراه دارد. جنین داخل شکم مادر تحت تأثیر این فشارهای روحی روانی قرار می گیرد زیرا هورمون های وابسته به استرس تولید شده در بدن مادر از جفت عبور کرده، سیستم قلبی - عروقی و عصبی جنین را تحت تأثیر قرار می دهند.
مادرهای با حاملگی پراسترس بچه های تحریک پذیر، عصبانی، بی قرار و ناآرام، با اختلالات خواب و تغذیه به دنیا خواهند آورد. بچه های مشکل متعاقباً سختی ها و مشکلات زیادی برای خود و خانواده ایجاد خواهند کرد. رشد روحی - روانی این بچه ها نیز سیر مناسبی نخواهد داشت. ضمناً این بچه ها گاهی رشد جسمی و وزن کمتر از حد طبیعی پیدا خواهند کرد. بچه های ناخواسته بیش تر مورد بی توجهی و تنبیهات بدنی والدین قرار می گیرند که این دو مورد خود ضربه ی روحی - روانی و جسمی شدیدی به آینده ی کودک می زند. آن چه مشخص است با حاملگی خواسته و برنامه ریزی شده به سادگی از عوارض حاملگی ناخواسته و پراسترس می توان جلوگیری کرد.
منبع مقاله :
رنجبر کوچکسرایی، فاطمه؛ (1389)، بهداشت روان زنان در دوران بارداری: روان و حاملگی، تهران: نشر قطره، چاپ اول